Leki wp ywaj ce na uk ad przywspó czulnyAcetylocholina Powstaje z choliny, która przy u yciu no ników jest transportowana przez b on neuronaln W neuronie: cholina jest acetylowana do acetylocholiny (Ach) pod wp ywem acetylotransferazy cholinowej (ChAT). Grupa acetylowa pochodzi z acetylo-coA ChAT jest wydzielana w ciele neuronu, transportowana wzd u aksonu do zako cze nerwowych, gdzie zachodzi synteza Ach. Acetylocholina ² c.d. Rodzaje receptorów muskarynowych M1 ± OUN, neurony obwodowe, komórki ok adzinowe o dka M2 ± m. sercowy, zako czenia presynaptyczne OUN i ObUN M3 ± gruczo y wydzielnicze ( linowe, potowe, oskrzelowe), m. g adkie narz dów wewn trznych i naczy krwiono nych M4 ± czynno ciowo odpowiadaj M2 M5 ± czynno ciowo odpowiadaj M3 Receptory muskarynowe M1. M5 . M3. M4 Zwi kszenie przewodnictwa przez kana y K+ i zmniejszenie aktywacji kana ów wapniowych zale nych od potencja u .Receptory muskarynowe M2. Pobudzenie receptora M2 w mi niu sercowym mo e te prowadzi do: Uwolnienia kwasu arachidonowego Aktywacji cyklazy guanylowej . Receptory nikotynowe . Receptory nikotynowe Nn ± neuronalny ± rdze nadnerczy. OUN Depolaryzacja i wy adowania w neuronach pozazwojowych Uwalnianie amin katecholowych z rdzenia nadnerczy Nm ± mi niowy ± po czenia nerwowo ± mi niowe Depolaryzacja p ytki nerwowo ± mi skurcze mi ni szkieletowych niowej i . Leki pobudzaj ce receptory muskarynowe (synonimy: leki parasympatykomimetyczne. cholinomimetyki) . Cholinomimetyki Bezporednie Estry choliny Po rednie ± inhibitory Acetylocholinesterazy (ChAT) nieodwracalne metacholina fluostigmina ekotiopat betamechol odwracalne Krótko dzia aj ce b. krótko dzia aj ce karbachol pilokarpina fizostigmina edrofonium neostygmina ambenonium galantamina . . w komórkach m. m. g adkich) obni enie ci nienia . Zjawiska te prowadz do zmniejszenia przewodnictwa M3 ± naczynia krwiono ne Rozkurcz naczy za po rednictwem NO (pobudza cyklaz guanylow i zwi ksza poziom cGMP w kom. sercowego nast puje zmniejszenie wolnego pr du wapniowego.Mechanizm dzia ania leków pobudzaj cych receptory muskarynowe M2 ± (-) tropowo na serce Zwi kszaj pr d potasowy w komórce w SA i AV. potowych.Mechanizm dzia ania leków pobudzaj cych receptory muskarynowe Depolaryzacja b on komórkowych m. g adkich i zwi kszenie nap ywu Ca2+ do komórek gruczo ów o wydzielania gruczo ów linowych. zowych Oko . co u atwia odp yw cieczy wodnistej z komory przedniej oka oraz skurcz zwieracza renicy Zwi kszenie kurczliwo ci mi poprzecznie pr kowanych ni .o napi cia wi zad a grzebieniastego k ta t czówkowo ± rogówkowego. Mechanizm dzia ania leków pobudzaj cych receptory muskarynowe Przewód pokarmowy: Rozkurcz zwieraczy Skurcz mi ni g adkich Zwi kszenie wydzielania gruczo ów Zwi kszenie wydzielania soku o dkowego Skurcz mi ni g adkich Zwi kszenie wydzielania gruczo ów luzowych Uk ad oddechowy: . Wskazania do stosowania cholinomimetyków Napady cz stoskurczu nadkomorowego (masa zatoki) Zespól Sjögrena / kserostomia po radioterapii Jaskra Atonia p cherza moczowego i jelit (te pooperacyjne) miastenia . Przeciwwskazania do stosowania cholinomimetyków Astma oskrzelowa Parkinsonizm Padaczka Choroba wrzodowa Choroba niedokrwienna serca Nadczynno tarczycy Hipotonia . Dzia ania niepo dane cholinomimetyków Nadmierne pocenie linotok Skurcze jelit Skurcze oskrzeli Nudno ci. biegunka . wymioty. Receptura szczegó owa leków parasympatykomimetycznych . 5%. Karbachol Carbachol roztwór 1. czy w zesp. 0. 3% Podawany dospojówkowo w jaskrze Pilocarpinum hydrochloricum roztwór 1 i 2 %.Cholinomimetyki o dzia aniu bezpo rednim Dzia aj jak Ach. ma 2%. Sjögrena Pilokarpina . amp.01/ml dospojówkowo w jaskrze (dodatkowo zapobiega zrostom t czówki i soczewki) Doustnie (5-10mg) lub podskórnie (10-15mg) po radioterapii. 0.015. pochodnymi fenotiazyny oraz TLP ( atwo przenika do OUN) Polstigminum tabl.2 h Dospojówkowo w jaskrze Zatrucia cholinolitykami. 0. 0.5mg/ml Czas dzia ania: ½ . poprzecznie pr kowane Atonia jelit i p cherza moczowego Neostygmina .Inhibitory acetylocholinesterazy (ChAT) Fizostygmina Physostigminum salicylicum amp.5 mg/ml Czas dzia ania: ½ . amp.2 h Dzia a g ównie na mi nie szkieletowe Miastenia Odwrócenie dzia ania leków zwiotczaj cych m. 0.Inhibitory acetylocholinesterazy (ChAT) Ambenonium Mytelase tabl.005 Czas dzia ania: do 24 h Miastenia Pooperacyjne atonie p cherza moczowego i jelit .01.025. 0. dawkowanie: 10-25 mg/3x Czas dzia ania: 6-7 godzin Miastenia Pooperacyjne atonie jelit i p cherza moczowego Galantamina Nivalin amp. 0. Inhibitory ChAT stosowane w chorobie Alzheimera: Donepezil Aricept tabl. 1. 10mg Dzia ania niepo dane: Biegunka Kurcze mi niowe Uczucie zm czenia Nudno ci. 3. 6 mg Nivalin Galantamina . 4.5.5. wymioty Riwastygmina Exelon tabl. 5. pestycydy Podawana dospojówkowo w jaskrze. sarin) Bro chemiczna.Inhibitory ChAT nieodwracalne Estry kwasu fosforowego (np.1 min przewodów zowych ± zapobieganie przedostaniu si leku do jamy nosowo ± gard owej i wyst pieniu objawów ogólnych: Pobudzenie perystaltyki Skurcze oskrzeli Spadek ci nienia Zwi kszenie wydzielania gruczo ów Fluostygmina . UWAGA: po podaniu wymaga uci ni cia na ok. Leki cholinolityczne . Cholinolityki naturalne syntetyczne wybiórcze atropina III IV pirenzepina skopolamina Oksyfenonium Butyoloskopolamina telenzepina benzotropina Ipratropium . muskarynowego bez aktywno ci wewn trznej (skuteczniej znosi wp yw leków cholinomimetycznych ni pobudzenie uk adu przywspó czulnego) .Atropina Pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna) Nieselektywnie blokuje wszystkie receptory muskarynowe Agonista rec. Ach dzia a przez M2) niewielkie zwolnienie czynno ci Du e dawki (blokada M2 w w le SA) przyspieszenie czynno ci serca Naczynia Du e dawki skurcz naczy skóry .M1.Atropina ² mechanizm dzia ania Uk ad sercowo ± naczyniowy: Serce Ma e dawki (blokada rec. oskrzelowych.Atropina ² mechanizm dzia ania Gruczo y: Hamowanie wydzielania gruczo ów linowych. potowych Zmniejszenie wydzielania kwasu solnego i pepsyny w o dku Mi nie g adkie: Zmniejszenie kurczliwo ci przewodu pokarmowego. zmniejszenie napi cia i zwolnienie perystaltyki Skurcz zwieraczy Rozkurcz p cherza moczowego i moczowodów . Atropina ² mechanizm dzia ania Oko: Rozszerzenie renicy Zwi kszenie ci nienia ródga kowego Dawki terapeutyczne ± bez wp ywu Dawki toksyczne: niepokój. depresja) Rozkurcz mi ni oskrzeli Rozkurcz przepony i mi ni mi dzy ebrowych OUN: Uk ad oddechowy: Mi nie szkieletowe: Zmniejszenie kurczliwo ci . omamy. majaczenia. F1 ± blokerami Bradykardia zatokowa w przebiegu zawa u Zmniejszenie wydzielania liny (Parkinsonizm) Choroba wrzodowa o dka .Wskazania do stosowania atropiny Premedykacja chirurgiczna Zapobieganie odruchowemu zwolnieniu czynno ci serca Blok przedsionkowo ± komorowy Zatrucia glikozydami naparstnicy. bezmocz Okulistyka (badanie dna oka) Choroba Parkinsona (zmniejsza sztywno i dr enie) Astma oskrzelowa i POCHP . opioidowych) Stany skurczowe jelit Stany skurczowe dróg moczowych.Wskazania do stosowania atropiny Choroba lokomocyjna Biegunki (wywo ane agonistami rec. Przeciwwskazania do stosowania atropiny Przerost gruczo u krokowego Jaskra zapalna Zw enie od wiernika Atonia jelit Niedro no pora enna jelit Przebywanie w wysokich temperaturach . Dzia ania niepo dane po atropinie Tachykardia Kserostomia Wzrost temperatury cia a (g ównie u dzieci) Zaparcia Trudno ci w oddawaniu oczu Fotofobia i zaburzenia akomodacji Jaskra Hamowanie procesów uczenia i pami ci . pi czka Znaczne zwi kszenie temperatury cia a Nale y redukowa dawki leków cholinolitycznych w wysokich temperaturach ± wzrasta ryzyko przedawkowania . drgawki. objawy spl tania. omamy.Objawy zatrucia atropin Po ok. 10mg alkaloidu (kilka owoców wilczej jagody) ± nawet zgon Sucho w jamie ustnej Sucho w górnych drogach oddechowych Sucho i zaczerwienienie skóry Przyspieszenie rytmu serca i oddechu Zatrzymanie moczu Zaburzenia pami ci. Receptura szczegó owa leków cholinolitycznych . subst. 0. pobudzeniu psychoruchowym Podskórnie.001/ml.5mg/ml Skopolamina: Bellapan . roztwór do oczu ± 1%.1% Scopolaminum hydrobromicum amp. 0.015. 0. doustnie. Farmaceutyczna 0.5mg/ml Stosowana w chorobie lokomocyjnej. amp. miejscowo w ok.Cholinolityki naturalne Atropina: Atropinum sulfuricum amp.25mg. 0. roztwór doustny 0.0005. zausznej Extractum Belladonnae siccum tabl. 0. dróg ó ciowych. 0.005 Wch ania si po podaniu dospojówkowym Przechodzi przez barier krew ± mózg Doustnie: w stanach spastycznych jelit. dróg moczowych. w chorobie Parkinsona .Pochodne trzeciorz dowe Oksyfenonium Spasmophen tabl. 0. 0. 0.01. ó ciowych Stosowana w diagnostyce radiologicznej chorób przewodu pokarmowego Gastrozepin Stosowana w chorobie wrzodowej o dka Pirenzepina . Buscopan (tabl. amp. czopki 0. dróg moczowych.02) Hamuje skurcze przewodu pokarmowego.01.Pochodne czwartorz dowe Butyloskopolamina Butylobromek hioscyny Scopolan (tabl.01). 0. bez hamowania odruchu rz skowego w oskrzelach. 4 h hamuje skurcz oskrzeli. 0.5mg Prep. tabl.Pochodne trzeciorz dowe Ipratropium Atrovent aerozol.01. z o ony Berodual (ipratropium + fenoterol) W formie do ylnej i doustnej zmniejsza wydzielanie liny. amp. Stosowany w astmie oskrzelowej i POCHP . ale powoduje tachykardi Po podaniu drog wziewn dzia a ok. 5. 4.Recepty do domu: 1. 2. 3. . Magistralna ma o dzia aniu keratolitycznym o sk adzie: 20% kwasu salicylowego. jodek potasu z dowolnym syropem Roztwór magistralny atropiny do oczu Mieszanka nalewek z koz ka lekarskiego i konwalii majowej. 1% chlorowodorku lidokainy. 5% rezorcyny Czopki magistralne doodbytnicze o sk adzie: chlorowodorek papaweryny. fenobarbital w dawce uspokajaj cej Roztwór magistralny do dawkowania y kami o sk adzie: benzoesan sodu. 8. 6. Pilokarpina do oczu 10. Bromek ipratropium w preparacie z o onym 9.o. Lorazepam p.Recepty do domu ² c. Czopki zawieraj ce butylobromek hioscyny 7. Riwastygmina .d.