WY D A W C A : T W O R Z Y W A - M E D I A – 4 4 - 1 0 0 G l i w i c e , u l . P l e b i s c y t o w a 1 • e - m a i l : r e d a k c j a @ t w o r z y w a . o r g . p l , w w w . k w a r t a l n i k . t w o r z y w a . p l Numer 2 (43), PLASTPOL 2011 Cena: 12 zł (zawiera 8% VAT) ISSN 1641-6325 CZASOPISMO POLSKIEGO ZWIĄZKU PRZETWÓRCÓW TWORZYW SZTUCZNYCH PLASTPOL 2011 WE WSPÓŁPRACY Z: Zapraszamy na nasze stoisko na Plastpolu Hala E stoisko E4 wszystko jasne... uznana marka d o z o b a c z e n i a n a t a r g a c h P L AS T P OL 2 4 - 2 7 ma j a s t o i s k o F 2 1 lTlB Mach|nery lnternat|ona| w|th h|s exper|ence of more than 45 years can supp|y extrus|on ||nes for the product|on of s|ng|e and doub|e wa|| corrugated p|pes |n PE, PP, PvO, PA, EvA and other thermop|ast|c mater|a|s start|ng from 4,5 mm l.D. up to 700 mm O.D.. I TI B MACHI NERY I NTERNATI ONAL S. p. A. Vi a Romi gl i a n. 9 25050 PADERNO F. C. ( BS) I TALY TEL. : +39 030 6858500 FAX: +39 030 6858559 mai l : i mac@i t i b- machi ner y. com Web Si t e: www. i t i b- machi ner y. com lt|b Mach|nery lnternat|ona| dz|LJk| swemu ponad 45-|etn|emu doNjw|adczen|u dostarcza ||n|e wyt|aczarkowe do produkcj| rur koru- gowanych jedno | dwuNjc|ennych z PE, PP, PvO, PA, EvA | |nnych tworzyw termop|astycznych o Njredn|cach od 4,5 mm (Njr. wewn.} do 700 mm (Njr. zewn.}. WORLDWIDE PARTNER ta obejmuje: ľ Llnle do wyt|aczanla: - rur z PL, PP oraz PPP, PLX, PvC - proğ|l z PvC, PU, TPP, A8S, WPC - |o|ll l p|yt z PvC, PLT, PP, PS, A8S, PMMA ľ Llnle do recyk|lngu: PLT, HDPL ľ Termo|ormlerkl do opakowan jednorazowycb ľ Pozdmucblwarkl: wyt|aczanle l wtrysko-rozdmucb ľ Poboty do wtryskarek l |ML ľ Urzzdzenla cb|odnlcze l termoregu|acyjne ľ |nne maszyny do PTS ľ Llnle do drukowanla/ma|owanla tworzyw .RPSOHNVRZD L SURIHVMRQDOQD REVïXJD Projektowanie, dostawa, rozruch 0DV]\Q\ ] FHUW\ğNDWHP &( 44-1OO G|lwlce u|. Toszecka 1O1 te|./|ax (32) 335 4O O2 e-mal|:
[email protected]| webslte: www.toptecbnlk.p| www.toptechnik.pl www.toptechnik.pl Peprezentujemy ponlĝsze ğrmy: Zapraszamy na stoisko D67 Our Company has been designing and manufacturing thermoplastic injection moulds for more than 40 years. Our Customers are also Partners with whom we develop solutions and find the best productions processes and materials. We consider each task as a real mission that calls for our dedication in order to reach the best possible result. We are a flexible organization with a long experience that includes both items to be produced and their industrial optimization. We offer a complete service: from project deve- lopment to the test phase, including installation and technical training for the customer, if required. We assist our customers all over the world. HOT RUNNER MULTI-CAVITY MOULDS - STACK MOULDS - LEADER IN MOULDS FOR CUTLERY MOULDS FORTHINWALL ITEMS - MOULDS FOR FOOD INDUSTRY - IML MOULDS MOULDS FORTHREADEDPARTS - MOULDS FOR LABORATORY MEDICAL PRODUCTS We shape your BUSINESS since 1967 the Perfection of Nature.......... Join our “Mould Passion” !!! Via Pietro Mascagni, 57 20093 COLOGNO MONZESE MILANO - ITALY Ph. +39 02 254 7630
[email protected] skype: fratelli.bianchi.s.r.l. www.fratellibianchi.com tion a or our dedic alls f for our dedic t c tha e onsider each task as a r e c W esses and m c o tions pr duc o pr elop solutions and fin v e de w tners w ar e also P omers ar ust C e than 40 y or mor moulds f for mor moplasti ther ing tur manufac een desi has b y ompan C Our if , omer r, the cust tion and t installa o the t t lopmen vic e ser omplet c optim ial industr e o b ems t it e ienc er xp long e xib e a fle e ar W o der t in or eal mission . ials er t ma est nd the b with whom Our .. ears y tion c injec igning and e assist our W . ed equir r or aining f for al tr echnic t including ,, est phase e t - e v t de ojec om pr fr e:: c a er e offfer W tion. miza ed and their duc o pr oth t includes b e tha tion with a ganiza le or esult ossible r est p each the b r e v omers all o cust t. elli bianc t a fr e: : yp sk ellibianch t a o@fr inffo@fr +39 02 254 763 h.. P Y AL LY ITTAL ANO - MIL OGNO M OL 20093 C agn asc o M ietr ia P V Join our “Mou . ld or er the w l r chi s om hi.c 30 MONZESE 57 ni, n” !!! oon” !!! assiio uld PPassi MO M U T R HO THREADEDP OULDS FOR ALL W THIN MOULDS FOR Y M VIT AAVIT TI-C UNNER MULLTI-C A S - MOULDS FOR L T AR P L ITEMS - MOULDS FOR CK MOULD A MOULDS - STTA AL P Y MEDIC OR T AAT ABOR Y - IML M FOODINDUSTR DS - LEADER INMOULDS ellibianch t a .fr www elli.bianc t a fr e: : yp sk S ODUCT PR MOULDS Y S FOR CUTLER om hi.c .l. .r chi.s 1DSHïQLDF]H ZÚJODQRZH GR SURGXNFML UXU ľ 0RG\ğNRZDQ\ SRZLHU]FKQLRZR GUREQ\ ELDï\ QDSHïQLDF] ZÚJODQRZ\ ľ 0DVWHUEDWFK ZÚJODQX ZDSQLD GR UXU ] 3( L 33 PLASTPOL - zapraszamy na stoisko E 20 Omya Sp. z o.o. Krucza 16/22 ľ 00-526 Warszawa Iel.: +48 22 525 89 64 Iel. kom.: +48 600 837 688 Fax: +48 22 525 89 10, 11 www.omya.com ZAK S.A., ul. Mostowa 30 A, skr. poczt. 163, JB Oxoplast, tel.: 77 481 22 79, fax: 77 481 32 43, e-mail:
[email protected] 47-220 Kêdzierzyn-KoŸle ® www.zak.eu www.oxoplast.pl ZAK S.A. to znany na ca³ymœwiecie producent chemikaliów, który ³¹czy 60-letnie doœwiadczenie z nieustannym poszukiwaniem innowacyjnych rozwi¹zañ, efektywniejszym zarz¹dzaniem zasobami firmy, d¹¿eniem do podnoszenia wartoœci firmy. To wszystko pozostaje w symbiozie z jakoœci¹ wyrobów, bezpieczeñstwem za³ogi oraz poszanowaniem œrodowiska. DLA PRZEMYS£U TWORZYW, FARB I LAKIERÓW mamy wofercie plastyfikatory do tworzyw ® ® sztucznych: Oxoplast O , Oxoplast IB i szczególnie do zmiêkczania PCW oraz surowce do ich wyrobu wtym alkohole OXO (2etyloheksanol, butanole), bezwodnik ftalowy. Oferujemy równie¿ bezwodnik maleinowy oraz aldehydy mas³owe. DLA INNYCH GA£ÊZI GOSPODARKI Spó³ka wytwarza ponadto nawozy azotowe dla rolnictwa oraz organiczne i nieorganiczne surowce dla przemys³u chemicznego. ® Oxoplast PH tworzywa P2 11 15 Tendencje cen i zapasów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 stowarzyszenie Podsumowanie programu Vinyl 2010 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20 Brytyjska Federacja w działaniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22 Morskie śmieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 Motoryzacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 rynek Ekspansja opakowań z tworzyw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26 Technologia wtrysku na zachodzie Europy . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28 Rynek klejów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28 Czynniki kształtujące rynek maszyn używanych . . . . . . . . . . . . . . .30 Sprzedaż kompaundów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31 Plast 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32 Katalizatory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32 Bilans ubiegłego roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34 Popyt na PS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35 tworzywa i Êrodowisko Termoplastyczne polimery oksy-biodegradowalne . . . . . . . . . . . . .36 Świąteczny recykling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42 Rachunek ekonomiczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42 Zbiórka domowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44 plastpol Dwadzieścia procent więcej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44 Metody redukcji kosztów wytwarzania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52 Portugalskie usługi narzędziowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54 Przedstawiciel uznanych producentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56 Elektryczna wtryskarka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58 Włoskie patenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58 Kotły kondensacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 Oferta dla firm recyklingowych i przetwórców . . . . . . . . . . . . . . . . .60 maszyny i urzàdzenia Łódź z kompozytów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62 Automaty zgrzewające . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63 Prezentacja suszarek na Plastpolu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64 Modularne suszenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66 Szybkie cięcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66 Produkcja torebek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66 Perfekcja obsługi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67 W laboratorium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68 Oszczędność miejsca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68 Grubsza folia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68 Elektryczne butelczarki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70 Panelowa współpraca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70 Dni otwarte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70 technologie Tworzywa w zastosowaniach medycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74 surowce Solarny impuls . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .84 Folia dla telefonów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85 Nagroda AVK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86 Materiały zamykające . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86 Nowoczesne tworzywa poliwęglanowe stosowane w technologii LED . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .88 Poliolefiny do zastosowań na folię rękawową . . . . . . . . . . . . . . . . .89 Zielone buty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .90 Rękawice nie do zdarcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .90 Chiński samolot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .92 Wódka w rękawie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .92 Aparat rentgenowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93 Spis treści tworzywa nr 2 (43)/2011 Assocomaplast WŁOSKIE STOWARZYSZENIE PRODUCENTÓW MASZYN DO PRZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY PZPTS POLSKI ZWIĄZEK PRZETWÓRCÓW TWORZYW SZTUCZNYCH CZASOPISMO TECHNICZNE BRANŻY TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY PATRONUJEMY TARGOM PLASTPOL POMAGAJĄ NAM: KWARTALNIK POŚWIĘCONY EKONOMICZNYM I TECHNICZNYM PROBLEMOM PRZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUCZNYCH Wydawca: TWORZYWA-MEDIA Redaguje zespół. Redaktor Naczelny: Wojciech Filek Redaktor techniczny: Lechosław Węglorz Współpraca: Claudio Celata, Veronica Zucchi Rada programowa: Tadeusz Nowicki – Przewodniczący Rady Jan Polaczek Grzegorz Kalisiak Krzysztof Pieńkowski Piotr Pęczak Sabina Nowosielska Robert Szyman – Sekretarz Rady tworzywa są organem prasowym Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych tworzywa współpracują z magazynem Macplas, wydawanym także po angielsku, arabsku, hiszpańsku, rosyjsku i włosku. Adres redakcji: Tworzywa 44-100 Gliwice, ul. Plebiscytowa 1 tel.: +48 32 746 03 13, fax: +48 39 139 66 02 e-mail:
[email protected] Materiałów niezamówionych redakcja nie zwraca. Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania zmian w nadsyłanych materiałach. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść i formę ogłoszeń. Kolportaż wyłącznie w prenumeracie. Nakład 3000 egz. Skład i łamanie: BET Studio, Druk: Drukarnia Rawlik – Zabrze Ogłoszenia i reklamy przyjmuje redakcja. W sprawie reklam telefon: +48 32 746 03 13, (0) 504 278 832 e-mail:
[email protected] • www.kwartalnik.tworzywa.pl AMU Od wtorku 8 maja do soboty 12 maja 2012 na terenie FIERA MILANO ponad 1500 wystawców z 50 krajów świata spotka się na Targach PLAST 2012 z ponad 55 tysiącami gości. Powierzchnia handlowa wyniesie 70 tys. metrów kw. Targi odbędą się w okresie długo oczekiwanego ożywienia gospodarczego. Zgodnie ze statystykami targów PLAST’09, 31.4% gości będzie pochodzić ze 114 krajów świata. Więcej informacji na temat targów, w tym listę potwierdzonych uczestników targów PLAST 2012 znajdziecie na: www.plastonline.org Organizator: Promaplast srl tworzywa P2 11 17 Str. 20 „Europejski przemysł PCW (polichlorku winylu) opublikował 12 kwietnia ra- port końcowy z postępu prac programu Vinyl 2010 – ogłoszonego w 2000 r. na 10 lat dobrowolnego zobowiązania w celu wzmocnienia zrów- noważonej produkcji i stosowania PCW. Raport zwraca uwagę na ogrom- ny postęp dokonany przez przemysł w ciągu ostatniej dekady w dziedzinie gospodarki odpadami, innowacyjnych technologii recyklingu, zobowiązań wobec interesariuszy i odpowiedzialnego korzystania z dodatków do two- rzyw. W roku 2011 zostanie ogłoszone nowe zobowiązanie przemysłu do- tyczące zrównoważonego rozwoju. Wymagać ono będzie stałego, aktyw- nego wsparcia uczestników łańcucha wartości PCW oraz innych interesa- riuszy w sektorze publicznym i prywatnym. Wśród osiągnięć programu Vi- nyl 2010 szczególnie warte podkreślenia są te związane ze zbiórką i recy- klingiem PCW. W 1999 roku w Europie nie było infrastruktury do recyklin- gu PCW i tworzywo to przez wielu zostało odrzucone jako materiał niena- dający się do recyklingu.” Podsumowanie programu dotyczącego samo- regulującego zobowiązania przemysłu opisuje artykuł przygotowany przez biuro Vinyl 2010. Str. 36 Autorkami artykułu o tworzywach oksy-biodegradowalnych są pracow- nice naukowe Instytutu Materiałów Polimerowych i Brawników, z jego od- działu w Gliwicach. W obszernym materiale zapoznają nas z chemiczny- mi i fizycznymi właściwościami tych polimerów. „Nowe regulacje rządowe dotyczące ochrony środowiska naturalnego wymuszają rozwój szerokiej gamy materiałów polimerowych przyjaznych środowisku. Poliolefiny znala- zły szerokie zastosowania do produkcji folii, ponieważ są tanie, łatwo prze- twarzalne, wytrzymałe i bioinertne. Dokonano przeglądu literatury dotyczą- cej oksy-biodegradowalnych tworzyw sztucznych na bazie poliolefin z do- datkiem niewielkiej ilości pro-degradantu (czynnika przyspieszającego fo- to- i termoutlenianie oraz rozszczepienie łańcucha na hydrofilowe nisko- cząsteczkowe fragmenty ulegające biodegradacji) dodawanego podczas konwencjonalnego procesu produkcyjnego. Omówiono normy europej- skie i amerykańskie dotyczące biodegradowalności. Tworzywa oksy-bio- degradowalne zachowują cechy i zalety standardowej folii: wytrzymałość, elastyczność, przezroczystość, zgrzewalność, możliwość druku oraz nie- przepuszczalność wody.” Str. 74 Medycyna to dla zastosowań tworzyw sztucznych rynek niezwykle wyma- gający. Nowe maszyny i surowce pozwalają lekarzom jeszcze skuteczniej walczyć o zdrowie i życie pacjentów. Przegląd nowych osiągnięć w dzie- dzinie medycznych aplikacji tworzyw publikujemy w dziale technologicz- nym. „Nowoczesna ochrona zdrowia byłaby niemożliwa bez wielu produk- tów medycznych wykonanych z tworzyw sztucznych, które uważamy za po- wszechne: jednorazowych strzykawek, dożylnych worków z krwią, zasta- wek serca, itp. Opakowania z tworzyw sztucznych są szczególnie przydat- ne dla zastosowań medycznych dzięki swoim wyjątkowym właściwościom barierowym, niewielkiej wadze, niskim kosztom, wytrzymałości, przejrzy- stości oraz kompatybilności z innymi materiałami. W ciągu kilku ostatnich dekad tworzywa sztuczne ułatwiły ochronę zdrowia oraz uczyniły ją mniej bolesną. Spowodowały powstanie nowych technik i skonstruowanie no- wych protez. Spowodowały również zmniejszenie zanieczyszczenia, zmniejszenie bólu oraz redukcję kosztów usług medycznych. Pozwoliły wy- dłużyć, poprawić i uratować wiele istnień ludzkich.” W tym wydaniu polecamy tel. 509719797 •
[email protected] www.walor.biz Autoryzowany przedstawiciel GETIN LEASING Specjalizujemy się w leasingu maszyn do przetwórstwa tworzyw sztucznych: - maszyny nowe i używane - maszyny z kraju i z zagranicy - współpraca z wieloma renomowanymi dystrybutorami Pośrednictwo finansowe także w zakresie: - kredytów inwestycyjnych - kredytów samochodowych, hipotecznych, konsolidacyjnych AMU Chcesz sprzedać swoją firmę? Do you want to buy a company? W wielu przedsiębiorstwach naszego regionu występują problemy związane z brakiem kapitału. Dla jednych perspektywą dalszego rozwoju będzie otwarcie się na nowe rynki, inne zaczynają szukać możliwości współpracy z firmami konkurencyjnymi, które zaopatrzone są w nowoczesne technologie. Sprzedać firmę, czy też znaleźć partnera kapitałowego nie jest łatwym zadaniem. W momencie, kie- dy przedsiębiorca ogłosi sprzedaż swojej firmy, jego konkurencja dowiaduje się o tym, co nigdy nie jest pożądane. W przypadku, gdy sprzedawca próbuje bezpośrednio informować inwestorów o swych zamiarach, z naszych doświadczeń wynika, że podczas negocjacji cena sprzedaży spada poniżej prze- ciętnego poziomu. Dla poszukujących nabywców znajdziemy najodpowiedniejszego inwestora. Pod- czas procesu sprzedaży, dla naszych klientów usiłujących sprzedać firmę zapewniamy niezbędną po- moc techniczną. We are assisting professional and financial investors in finding safe and attractive investment opportunities in the fields of plastics processing and compounding. Thanks to our multi-channel contacts with industry players, we at ECEBD regularly come across several pre-qualified investment targets. Knowing the needs of our investor clients, we are able to present the most suitable investment opportunities for them. Our services include identifying target companies in the plastics industry, carrying out competition analysis, and conducting a review of their professional credentials from a marketing and technical aspect. On request, we will also undertake detailed financial and legal due diligence, in cooperation with our partners. ECEBD - Eastern and Central European Business Development – Budapest, www.ecebd.com Nasz przedstawiciel w Polsce/Our representative in Poland: TWORZYWA-MEDIA, tel. 32 2313031,
[email protected] Stan rynku poliolefin w kwietniu 2011 W kwietniu ceny kontynuowały nie- przerwaną wędrówkę w górę. W przypadku HDPE i PP zanotowa- no spodziewane skoki cenowe na poziomie 30 euro za tonę, z cze- go rynek zaakceptował poziom 25 euro. Ceny kontynuowały swój wzrost w kwietniu. W przypadku HDPE i PP nastąpiły planowane skoki cenowe na poziomie 30 euro za tonę, z czego rynek zaakcepto- wał 25 euro. W przypadku LDPE producenci zaproponowali wzrost o 20 EUR, z czego zrealizowano ostatecznie 10-15 euro. Popyt jest ograniczony. Producenci polime- rów byli w stanie sprzedać 80-90% swojej produkcji, jednakże pozo- stałą ilość mogli sprzedać jedynie na rynku z natychmiastową dosta- wą z dużym rabatem. Ilości i ceny pod koniec miesiąca bardzo roz- drażniły przetwórców tworzyw sztucznych i spowodowały znacz- ne napięcia cenowe na rynku. Przetwórcy tworzyw sztucznych musieli stawić czoła faktowi, że su- rowiec, który pojawił się na rynku był tańszy – zgodnie z raportem o 100 EUR, jednakże w rzeczywi- stości o nie więcej, niż 50 euro – od cen zakupów z początkiem miesiąca. Reakcją na informacje związane z tanimi zapasami z końca miesią- ca były oczekiwania spadku cen. Jednakże ci, którzy spodziewają się niższych cen będą rozczarowa- ni, ponieważ nacisk cenowy surow- ców pozostaje wysoki. Ceny nafty, monomerów i ropy naftowej wzro- sły. Wydaje się, że zapotrzebowa- nie posiada jedynie marginalną ro- lę w kształtowaniu cen. Ten trend związany z rosnącymi cenami przy stagnacji zapotrzebowania można byłoby nazwać stagflacją. Stagflacja ta jest pogarszana przez fakt, że rosnące ceny ropy naftowej umożliwiają realizowanie coraz mniejszych ilości otwartych do- staw, ponieważ linie kredytowe firm są ustalane raczej na warunkach fi- nansowych, niż ilościowych. W wy- niku tego te braki w finansowaniu mogą doprowadzić do tego, że przetwórcy tworzyw sztucznych bę- dą zmuszeni do ograniczenia swo- jej produkcji, jeżeli nie będą mogli znaleźć innych źródeł finansowa- nia. Taki spadek wielkości produkcji mógłby spowodować zmniejszenie zapotrzebowania i pogłębić recesję panującą w przemyśle przetwór- stwa tworzyw sztucznych. Co zatem można zrobić? Produ- cenci muszą zwiększyć swoją ela- styczność kredytową, ponieważ zmniejszenie zapotrzebowania do- prowadzi do większej ilości sprze- daży z natychmiastową dostawą, w przypadku której poziomy ceno- we i marginesy błędów są o wiele niższe, niż w innym przypadku. W międzyczasie przetwórcy two- rzyw sztucznych muszą odejść od produktów o małej wartości do- danej w stronę produktów o dużej wartości dodanej, gdzie marginesy i poziom zysków są wyższe i mogą generować silniejszy przepływ go- tówki. Jak na razie przetwórcy są w stanie przeczekać sytuację ze względu na fakt, że producenci polimerów pracują przy bardzo małych zapa- sach, co oznacza, że zamówienia są realizowane z miesięcznym opóźnieniem. W wyniku tego prze- twórcy mogą realizować bieżące zamówienia przy zastosowaniu materiałów kupowanych po ce- nach z zeszłego miesiąca, co ozna- cza, że mogą odczekać jeszcze je- den miesiąc, zanim będą zmuszeni do podniesienia cen. Ceny poliolefin w kwietniu 2011 i prognozy cen na maj Jakie są prognozy cenowe na ko- lejne trzy miesiące? Jak już opisali- śmy powyżej, zapotrzebowanie wy- wiera wpływ na ceny tylko w przy- padku sprzedaży z natychmiasto- wą dostawą. Innymi słowy, domyśl- ne ceny na początku miesiąca są określone przez monomery oraz pośrednio przez ceny ropy nafto- wej. W tej chwili nie należy spodzie- wać się ich spadku. Aby mógł na- stąpić spadek, konieczne byłoby zwiększenie produkcji, jednakże ze względu na wydarzenia w Afryce Północnej nie spodziewamy się w tej kwestii żadnych zmian. Bli- skowschodnie kraje produkujące ropę naftową mają zamiar utrzy- mać ceny na obecnym poziomie. W Europie letni sezon turystyczny oznacza większe zapotrzebowanie na ropę naftową i olej napędowy; zatem ceny są tradycyjnie wysokie. W maju wzrost cen jest pewny; pro- ducenci będą zatem zmuszeni do podniesienia swoich cen w czerwcu; jednakże w lipcu praw- dopodobnie nastąpi odwrócenie tego trendu. Podczas regularnego czerwcowego spotkania OPEC może zapaść decyzja o zwiększe- niu produkcji ropy naftowej, jed- nakże pozostaje pytanie, czy jest to obecnie fizycznie możliwe. Istnieje prawdopodobieństwo, że kraje OPEC będą chciały wyrównać spa- dek produkcji w Libii, jednakże nie ma to nic wspólnego z zapotrzebo- waniem w Azji Wschodniej. które jest wysokie i wciąż rośnie. W wyni- ku tego nie można wykluczyć, że ceny ropy naftowej na stałe prze- kroczą poziom 120 – 125 USD, co oznaczałoby średni miesięczny wzrost cen o 20-25 euro w ciągu kolejnych trzech miesięcy. W takim przypadku możemy liczyć się z tym, że droższe polimery przekro- czą poziom 1600 – 1700 euro i roz- poczną marsz w kierunku 2000 euro. Nie ma idealnego scenariusza, nie jest nim nawet spadek cen, ponie- waż taki spadek nie byłby obiek- tywnie pozytywny, jednakże mógł- by spowodować erozję cen goto- wych produktów i zniszczyć nie- wielki przepływ gotówki, który uda- je się przetwórcom jeszcze utrzy- mać. Podsumowując, na rynku surow- ców tworzyw sztucznych w regio- nie można zauważyć rosnące ceny i spadające zapotrzebowanie. Wzrostowy trend cenowy jest spo- dziewany na kolejny kwartał roku. Prognoza produkcji na maj Dla przetwórców tworzyw sztucz- nych nie ma zbyt optymistycznej prognozy na maj ze względu na wzrost cen. Producenci rur i fir- my zajmujące się formowaniem wtryskowym technicznych części raportują duże wykorzystanie mocy produkcyjnych (powyżej 96%). Producenci folii LDPE i sznurków PP są naprawdę pesymistycznie nastawieni, przy planowanym wy- korzystaniu zdolności produkcyj- nych na poziomie około 90%. Wy- korzystanie zdolności produkcyjnej powinno być największe w Polsce, Słowenii i Słowacji (przekraczają- ce 95%), natomiast najniższe w Ru- munii i krajach nadbałtyckich (94%). To wszystko ze względu na niewielkie ilości produkcyjne fo- lii PE i sznurka PP. Prognoza dotycząca zapasów na maj Zapasy przetwórców tworzyw sztucznych są wciąż niewielkie i wciąż nie ma okazji na ich odbu- dowanie. Średnie poziomy zapa- sów nie zmieniły się w znacznym stopniu w żadnym segmencie. Jed- nakże wartość bezwzględna dni za- pasów jest taka sama, jak w marcu. Przetwórcy będą utrzymywać za- pasy na poziomie roboczym, jed- nakże ich finansowanie jest trud- niejsze z miesiąca na miesiąc. www.ecebd.com tworzywa P2 11 19 Prognoza cenowa na wiosnę 2011 Tendencje cen i zapasów ARC WWW.PLASPORTAL.COM 20 tworzywa P2 11 stowarzyszenie Europejski przemysł PCW (poli- chlorku winylu) opublikował 12 kwietnia raport końcowy z postępu prac programu Vinyl 2010 – ogło- szonego w 2000 r. na 10 lat dobro- wolnego zobowiązania celem wzmocnienia zrównoważonej pro- dukcji i stosowania PCW. Raport zwraca uwagę na ogromny postęp dokonany przez przemysł w ciągu ostatniej dekady w dziedzinie go- spodarki odpadami, innowacyj- nych technologii recyklingu, zobo- wiązań wobec interesariuszy i od- powiedzialnego korzystania z do- datków do tworzyw. W roku 2011 zostanie ogłoszone nowe zobowią- zanie przemysłu dotyczące zrów- noważonego rozwoju. Wymagać ono będzie stałego, aktywnego wsparcia uczestników łańcucha wartości PCW oraz innych interesa- riuszy w sektorze publicznym i pry- watnym. Wśród osiągnięć programu Vi- nyl 2010 szczególnie warte podkre- ślenia są te związane ze zbiórką i recyklingiem PCW. W 1999 roku w Europie nie było infrastruktury do recyklingu PCW i tworzywo to przez wielu zostało odrzucone jako materiał nienadający się do recy- klingu. Obecnie, jak wskazują wyni- ki audytu, w samym tylko zeszłym roku 260 842 ton poużytkowych odpadów PCW nie objętych regula- cjami prawnymi zostało poddane recyklingowi poprzez sieć firm zaj- mujących się recyklingiem PCW i realizujących program Vinyl 2010 w całej Europie. Ilości te znacznie przekraczają za- łożenia początkowe dla 2010 roku, tj. dodatkowe 200 tysięcy ton. Prze- wodniczący programu Vinyl 2010, Josef Ertl, prezentując raport PCW 2011 r. podczas 11. Między- narodowej Konferencji PCW w Bri- ghton w Wielkiej Brytanii powie- dział: „Program Vinyl 2010 osią- gnął widoczny sukces i jest to do- skonały przykład praktycznego funkcjonowania samoregulacji przemysłu”. Nie będzie przesadą stwierdzić, że program ten przyczynił się do zre- wolucjonizowania łańcucha warto- ści PCW w Europie. Pozwoliło to naszej branży zachować konkuren- cyjność, przy jednoczesnym speł- nieniu potrzeb społeczeństwa, a także znacząco wzmocniło wiary- godność PCW i jego atrakcyjność jako materiału stanowiącego alter- natywę przy zrównoważonych za- kupach. Przy okazji, przyczyniło się również do powstania nowego przemysłu recyklingu w całej Euro- pie. „Raport Końcowy z postępu prac potwierdza również, że wyco- fywanie i zastępowanie niektórych dodatków stosowanych w procesie produkcji i przetwarzania PCW od- bywa się z wyprzedzeniem w sto- sunku do planowanych terminów w całej UE – kadm wycofano szyb- ko, a zastępowanie ołowiu odbywa się szybciej niż zakładano w har- monogramie. Wszystko wskazuje na to, że całko- wite zastąpienie ołowiu jest osią- galne w 2015 roku. Inne osiągnię- cia godne odnotowania obejmują ciągły rozwój innowacyjnych tech- nologii, pozwalających poszerzyć zakres i wielkość recyklingu PCW oraz stworzenie wielu różnorod- nych platform do dyskusji i promo- wania zrównoważonego zarządza- nia zasobami. Ponadto, przy wsparciu producen- tów, opracowano podstawowe Oceny Ryzyka dla plastyfikatorów PCW, które zostały opublikowane przez Komisję Europejską i kraje członkowskie. Oceny te były efek- tem prowadzonych przez 10 lat szczegółowych badań w tym za- kresie. Bazując na sukcesie pro- gramu Vinyl 2010, europejski prze- mysł PCW zobowiązał się do po- stawienia sobie jeszcze bardziej ambitnych celów na przyszłość. Od 12 miesięcy trwają już prace nad opracowaniem nowych zobo- wiązań na kolejnych dziesięć lat, w których uczestniczy organizacja Step Natural. Jest to ceniona na ca- łym świecie, szwedzka instytucja pozarządowa, zajmującą się zrów- noważonym rozwojem. Do czynników, które będą miały wpływ na powodzenie nowej inicja- tywy zaliczyć należy aktywne wsparcie wszystkich firm w łańcu- chu wartości PCW, wzrost uznania dla wartości rynkowej PCW pocho- dzącego z recyklingu i coraz więk- sze zaangażowanie władz publicz- nych i innych zainteresowanych stron w usuwania odpadów ze składowisk odpadów. Komentując powyższe, Josef Ertl dodał, że „niektóre przedsiębior- stwa z łańcucha wartości czerpały korzyści z Vinyl 2010 bez przystę- powania do niego. Ponieważ kryte- ria zrównoważonego rozwoju stają się coraz bardziej istotne przy za- mówieniach publicznych i prywat- nych, ci „wolni strzelcy” narażają się na wykluczenie ich produktów z rynku. Urzędnicy zajmujący się zamówieniami publicznymi, projek- tanci i odbiorcy mają ważną rolę do odegrania poprzez aktywne wspieranie odpowiedzialnego za- kupu PCW.” VinylPlus, jako nowe, dobrowolne zobowiązanie zostanie zaprezentowany oficjalnie w czerw- cu 2011 roku. * * * Program Vinyl 2010 został stworzo- ny i jest prowadzony przez cztery stowarzyszenia, które reprezentują europejski przemysłu PCW: Euro- pejską Radę Producentów Chlorku Winylu (ECVM), Europejskich Prze- twórców Tworzyw Sztucznych (EuPC), Europejskie Stowarzysze- nie Producentów Stabilizatorów (ESPA) i Europejską Radę ds. Pla- styfikatorów i Substancji Pośred- nich (ECPI). Realizacja programu Vinyl 2010 była nadzorowana przez niezależny komitet monitorujący, składający się z przedstawicieli Ko- misji Europejskiej, Parlamentu Eu- ropejskiego i związków zawodo- wych oraz stowarzyszeń konsu- mentów. Od października 2004 r. Vinyl 2010 został zarejestrowany ja- ko Partner w Sekretariacie Komisji ONZ ds. Zrównoważonego Rozwo- ju. Główne elementy dobrowolnego zobowiązania, przyjęte w 2000 r. obejmowały: • Plan pełnego zastąpienia stabili- zatorów ołowiowych do 2015 r., jako uzupełnienie usuniętych stabilizatorów kadmowych; • Stałe badania prowadzone przez producentów plastyfikatorów w celu zapewnienia prac nauko- wych i ekspertyz, pozwalające decydentom podejmować świa- dome decyzje. • Recykling do końca 2010 r. do- datkowych 200 tysięcy ton/rok odpadów poużytkowych z PCW nie objętych regulacjami prawny- mi, ponad to, co było już objęte prawodawstwem europejskim dotyczącym pojazdów wycofa- nych z eksploatacji, sprzętu elek- trycznego i elektronicznego i opa- kowań oraz ilości poużytkowych odpadów poddanych recyklingo- wi w Europie już w 1999 r.; • Program badań i rozwoju no- wych technologii recyklingu i od- zysku, w tym recyklingu surow- ców i technologii, w oparciu o technologie z wykorzystaniem rozpuszczalników; • Realizacja Karty Społecznej, podpisanej z Europejską Fede- racją Pracowników Górnictwa, Przemysłu Chemicznego i Ener- gii (EMCEF) w celu rozwijania dialogu społecznego, a także szkolenia, zdrowia, bezpieczeń- stwa i ochrony środowiska. www.vinyl2010.org Zobowiązanie przemysłu Podsumowanie programu Vinyl 2010 ARC PVC 22 tworzywa P2 11 stowarzyszenie British Plastics Federation (BPF) jest związana z wieloma projektami europejskimi, częściowo finanso- wanymi przez Komisję Europejską (na bazie różnych mechanizmów fi- nansowania, takich jak Intelligent Energy, Leonardo Lifelong Lear- ning oraz Framework 7), z korzy- ścią dla europejskiego przemysłu przetwórstwa tworzyw sztucznych. Projekty te mają służyć jako pomoc dla przedsiębiorstw w celu opraco- wania bazy wiedzy, uzyskania przewagi nad konkurencją, osią- gnięcia bardziej zrównoważonego rozwoju, krocząc jednocześnie dłu- gą drogą celem zwiększenia pa- neuropejskich związków z bizne- sem oraz współpracy. Jednym z prekursorów w dziedzi- nie projektów energetycznych był projekt ENER-Plast, którego celem było zaopatrzenie europejskiego przemysłu polimerów w informacje, zasoby i narzędzia niezbędne do zmniejszenia ich wpływu na środo- wisko. Narzędzia ENER-Plast oraz zasoby pozwalają prowadzić firmę przez projektowanie wyrobu oraz zakupy urządzeń produkcyjnych, przy ad- resowaniu wydajności energetycz- nej w każdym stadium podczas opracowywania nowych lub prze- projektowanych istniejących wyro- bów lub części komponentów. Opracowano przydatne narzędzia dla firm, takie jak „Instrukcja legi- slacji energetycznej” oraz „Kalkula- tor węgla”. Innym projektem związanym z za- rządzaniem energią, finansowa- nym na bazie mechanizmu progra- mu Leonardo Lifelong Learning, jest Energywise Plastics”. Energy- wise Plastics opracowuje platformę e-learningową oraz instrukcje szko- leniowe w formie drukowanej dla osób pracujących w przemyśle przetwórstwa tworzyw sztucznych. Na ich podstawie mogą oni dowie- dzieć się i zrozumieć, w jaki sposób zarządzać i zmniejszać swoje zuży- cie energii. W ramach projektu Energywise Plastics zostaną również opraco- wane trzy instrukcje dotyczące oszczędności energii oraz wydaj- ności energetycznej, skierowane na różne obszary biznesu: prak- tyczna instrukcja zarządzania ener- gią dla menedżerów, dla przetwór- ców oraz dla zakładów i urządzeń. Rejestracja jest obecnie darmowa na stronie http://www.energywise- plastics.eu/. Ostatni projektem, który jest zwią- zany z energią, to projekt prowa- dzony przez EuPC EUPlastVolta- ge. Celem tego projektu jest przy- gotowanie długoterminowej, do- browolnej umowy dla europejskie- go przemysłu przetwórstwa two- rzyw sztucznych – łączącej najlep- sze praktyki z całej Europy – oraz promowanie wydajności energe- tycznej w sektorze tworzyw sztucz- nych. Przewiduje się, że długoterminowa umowa, z zawartymi w niej wyraź- nie określonymi celami skierowa- nymi na wydajność energetyczną, nie tylko spowoduje zmianę zacho- wania w tym sektorze, ale również będzie działać jako prekursor i mo- del dla umów dobrowolnych w in- nych gałęziach przemysłu. Projekt ten będzie wywierał bezpośredni wpływ na wydajność energetyczną w sektorze, przyczyniając się w ten sposób do osiągnięcia celu UE ja- kim jest uzyskanie 20% oszczędno- ści energii do roku 2020. Więcej in- formacji można znaleźć na stronie internetowej http://www.euplastvol- tage.eu/. Zainteresowani mogą się również kontaktować z krajowym stowarzy- szeniem przetwórców tworzyw sztucznych celem uzyskania do- datkowych informacji. Pomimo tego, że kompozyty poli- merów przewodzących nie są już nowe pod względem rozwoju, pro- jekt iPolyCond ma na celu transfer wiedzy z zakończonego ostatnio projektu PolyCond do przyjaznej dla użytkownika serii materiałów szkoleniowych i zasobów. Materia- ły szkoleniowe zwiększą bazę wie- dzy przetwórców tworzyw sztucz- nych oraz ich zrozumienie przewo- dzących kompozytów polimero- wych, stanowiąc oryginalne do- świadczenie szkoleniowe. Prekursorem iPolyCond był projekt PolyCond, związany z opracowa- niem przewodzących kompozytów tworzyw sztucznych, dostarczając niedrogich rozwiązań o dużej war- tości dodanej, uzyskiwanej po- przez opracowanie innowacyjnych produktów do ochrony przed wpły- wem zakłóceń elektromagnetycz- nych oraz wyładowań elektrosta- tycznych. Głównym celem projektu EURE- COMP jest opracowanie nowator- skiej, przyjaznej dla środowiska i utworzonej w formie zamkniętej pętli ścieżki recyklingu kompozy- tów termoutwardzalnych poprzez solwolizę. Proces solwolizy na bazie wody rozdziela kompozyty na różne komponenty, takie jak wypełnia- cze, włókna oraz mieszanki matry- cowe, przy specyficznych warto- ściach temperatur i ciśnień, celem ponownego wykorzystania w no- wych zastosowaniach. Recyklaty (żywica termoutwardzalna i włókna wzmacniające) są następnie bada- ne celem optymalizacji procesu i jakości produktu. Projekt Lightfoam jest wciąż inten- sywnie kontynuowany. Jego pełna nazwa to: „Nowatorska technologia formowania do produkcji pianek o małej gęstości na bazie innowa- cyjnej technologii granulatu”. Ta nowatorska technologia umożliwi producentom stosującym inżynier- skie materiały termoplastyczne uzyskanie następujących możliwo- ści: 1. Zmniejszonej wagi produktów (krytyczna dla zastosowań zwią- zanych z przemysłem motoryza- cyjnym i lotniczym). 2. Zmniejszenia ilości używanych surowców. 3. Zwiększenia produktywności. Technologia Lightfoam bazuje na polimerowych granulkach nasą- czanych azotem, umożliwiając sto- sowanie w formowaniu wtrysko- wym i wytłaczaniu. Jeżeli chodzi o rotacyjne formowa- nie wtryskowe, projekt Rotoflex ba- zuje na innowacyjnym rozwoju ce- lem poprawienia czasów cyklu i wydajności procesu, celem umoż- liwienia uzyskania większej ela- styczności w projektowaniu pro- duktów dla małych i średnich przedsiębiorstw w sektorze rotacyj- nego formowania wtryskowego. Jako oddzielny projekt, Rotofast będzie przeznaczony dla przemy- słu rotacyjnego formowania wtry- skowego i opracowania systemów wydajnych energetycznie, redukcji czasów cyklu, bez jednoczesnego podrażania kosztów. W ciągu trzech lat trwania projektu, konsor- cjum zastosuje trzy technologie, które nie były nigdy wcześniej wy- korzystywane do rotacyjnego for- mowania wtryskowego – oraz za- stosowanie jonowanych cieczy w chłodzeniu wewnętrznym. Projekt Nanoflex jest projektem trzyletnim, którego zadaniem bę- dzie opracowanie uniwersalnego systemu elastycznych rur z tworzy- wa, odpowiednich do systemów ciepłej i zimnej wody, łącznie z ogrzewaniem podłogowym, ogrzewaniem grzejnikowym i dys- trybucją wody pitnej. Celem projek- tu będzie również poszukiwanie rur termoplastycznych bez PEX, bez warstw wiążących oraz bez inte- gralnej warstwy aluminiowej, umożliwiając recykling 100% odpa- dów rur. Polimery wzmacniane włóknem sztucznym znajdują wiele zastoso- wań komercyjnych w przemyśle lotniczym, motoryzacyjnym, bu- dowlanym oraz w sporcie i rekre- acji. Występuje znacznie większe zain- teresowanie rozwojem polimerów wzmacnianych naturalnymi włók- nami jako zrównoważonego sub- stytutu tych syntetycznych materia- łów w celu komercyjnego wykorzy- stania inwestycji w badania prowa- dzone w przeszłości na rynkach światowych oraz w Europie celem czerpania korzyści związanych ze zrównoważonym rozwojem. Pro- jekt UltraFibre będzie uwzględniał ograniczenia w łańcuchu dostaw poprzez dostarczanie: • skalowalnej, ekonomicznej, cią- głej, czystej technologii fluidso- nics w celu dostarczania dużych ilości włókien o wysokiej jakości, poprzez: • zmniejszenie odchyłek standar- dowych związanych z wytrzyma- łością o 30% dla włókien w po- równaniu z konwencjonalnymi technologiami roszenia, wskazu- jących na poprawioną jakość i spójność włókien. Integrację procesu obróbki włókien typu Soft Plasma, co spowoduje poprawę właściwości mechanicz- nych o 25% w porównaniu z nie- obrabianymi włóknami. Komercyjne kompozyty termopla- styczne i termoutwardzalne w do- celowych zastosowaniach dla użyt- kowników końcowych. Biokompozyty o poprawionych właściwościach mechanicznych dla nowych zastosowań high-tech. www.bpf.co.uk Programy europejskie Brytyjska Federacja w działaniu ARC 24 tworzywa P2 11 stowarzyszenie Europejskie Stowarzyszenie Prze- twórców Tworzyw Sztucznych (EuPC) podpisało umowę o współ- pracy z wynalazcą nowej sieci traw- lerskiej dotyczącą pomocy w zbiór- ce śmieci morskich. Stanowi to część programu EuPC związanego z coraz poważniejszym proble- mem, który w ostatnich latach czę- sto gościł w głównych wydaniach wiadomości i na łamach pierw- szych stron gazet. Alexandre Dangis, dyrektor zarzą- dzający EuPC i Thierry Thomaze- au, były francuski rybak, doszli do porozumienia odnośnie tego, w jaki sposób promować nową sieć trawlerską „Thomsea” wśród rybaków w Unii Europejskiej. „Sieć ta została pierwotnie zaprojektowa- na do zbierania rozlanej ropy nafto- wej, jednak można ją obecnie przy- stosować do sprzątania pływają- cych po powierzchni wód śmieci morskich, bez szkody dla życia morskiego”, powiedział Dangis. „Co więcej, sieć jest wykonana cał- kowicie z tworzyw sztucznych”, kontynuował Dangis. „Nie łapią się w nią ryby i nadaje się w 100% do recyklingu, dzięki czemu jest tym, czego potrzebujemy, aby działać w zrównoważony sposób w celu przywrócenia czystości na- szych mórz. EuPC przeprowadzało badanie rynku związane z tym urządzeniem przez ponad rok i stwierdziło, że jest to optymalny system”. EuPC wraz z członkami Krajowego Stowarzyszenia Tworzyw Sztucz- nych prowadzi obecnie i inicjuje projekt pilotażowy zatytułowany European Waste Free Oceans (EWFO) – „Europejskie oceany bez śmieci”, którego zadaniem jest zbieranie pływających po po- wierzchni oceanów śmieci oraz re- cykling tych odpadów w regionach, gdzie problem jest największy. „Ponieważ śmieci morskie stano- wią znaczny problem społeczny, a jego źródłem jest nieodpowie- dzialne zachowanie, europejski przemysł przetwórstwa tworzyw sztucznych zdecydował się na za- stosowanie praktycznego i kon- struktywnego rozwiązania w mo- mencie, gdy niewielu ma jakiekol- wiek pozytywne pomysły, oprócz zwykłej krytyki” dodał Dangis. Thierry Thomazeau jest znany ze swoich wynalazków związanych ze zbiórką śmieci oraz z ich promowa- nia wszystkim rybakom z UE. Małe i duże łodzie rybackie mogą uży- wać tej sieci, zbierając od 2 do 8 ton odpadów morskich, mówi Tho- mazeau. „Rybacy doskonale znają swoje tereny połowów i włączenie ich do programu po przeszkoleniu odnośnie sposobów używania sieci było znakomitym pomysłem Ale- xandre Dangisa. Skłoni to do bar- dziej odpowiedzialnego zachowa- nia wśród społeczności rybackiej i może również wyzwolić nowe możliwości dla młodych rybaków, którzy obecnie są w trudnej sytu- acji materialnej i poddają w wątpli- wość przyszłość tego pięknego, lecz trudnego zawodu”. Alexandre Dangis ma nadzieję otrzymać wsparcie Komisji UE oraz Parlamentu Europejskiego dla tego projektu i chętnie podjąłby współ- pracę z potencjalnym partnerem, gotowym przyczynić się do sukce- su tego projektu. Pilotażowy pro- jekt zwany EWFO (European Wa- ste Free Oceans) zostanie urucho- miony w roku 2011, gdy zostaną zebrane odpowiednie fundusze i potrwa przez co najmniej 3 lata. „Po przeprowadzeniu programu obejmującego w przybliżeniu 100 testów w najbardziej zagrożonych obszarach mórz UE będziemy mieć większą wiedzę na temat po- tencjalnych wielkości recyklingu i odzysku” uzupełnił Dangis. Na dorocznym spotkaniu EuPC w dniu 20 maja 2011 na południu Francji zostanie przeprowadzona prezentacja na żywo, w jaki sposób sieć trawlerska może zbierać śmie- ci morskie. Zainteresowani, czyli właściciele marek, firmy produkujące opako- wania, przetwórcy, firmy recyklin- gowe itp. mogą skontaktować się z EuPC celem uzyskania dodatko- wych informacji odnośnie tego pro- jektu. www.plasticsconverters.org Przemysł motoryzacyjny, to je- den z głównym odbiorców pro- duktów z tworzyw sztucznych. Jego sytuacja żywotnie interesu- je przetwórców. Federacja EuPC na bieżąco śledzi zmiany na ryn- ku motoryzacyjnym Europy. Liczba rejestracji samochodów osobowych jest niższa o 5,5% w roku 2010, niż w roku 2009. Na podstawie statystyk Europej- skiego Stowarzyszenia Produ- centów Samochodów (ACEA), w ciągu dwunastu miesięcy ro- ku 2010 rynek UE nowych samo- chodów osobowych skurczył się o 5,5%, przy ilości 13.360.599 nowych samochodów zareje- strowanych w ciągu roku. Na wy- niki roku 2010 wpłynęło zakoń- czenie schematów wymiany floty rządowej w wielu krajach UE. Liczba rejestracji w grudniu wy- niosła 1.009.638 sztuk, czyli o 3,2% mniej, niż w grudniu 2009 roku. W grudniu (-3,2%) zapotrze- bowanie na nowe samochody zmniejszyło się znacznie w Hisz- panii (-23,9%), we Włoszech (-21,7%) i w Wielkiej Brytanii (-18%) Francuski rynek pozostał stabilny (0,7%), natomiast na rynku niemieckim zanotowano wzrost o 6,9%. Od stycznia do grudnia sytuacja zmieniała się na głównych ryn- kach, prowadząc do ogólnego spadku na poziomie 5,5% w ro- ku 2010. Podczas gdy w Hiszpa- nii i w Wielkiej Brytanii nastąpił wzrost rejestracji nowych samo- chodów o odpowiednio o 3,1% i 1,8, w Niemczech zarejestrowa- no spadek o 23,4%. Rynki we Włoszech (-9,2%) i we Francji (-2,2%) również zanoto- wały spadek. Największy wzrost zaobserwowano w Irlandii, który wyniósł 54,7% po nagłym spad- ku o 62,1% w roku 2009. * * * Dyrektywa ekologicznie czy- stych pojazdów (2009/33/WE) wymaga od władz publicznych podczas zakupu pojazdów uwzględnianie zużycia przez nie energii, emisji CO 2 oraz emisji zanieczyszczeń w całym okresie życia pojazdu. Dyrektywa wpro- Porozumienie z rybakami Morskie śmieci ISTOCK Motoryzacja tworzywa P2 11 stowarzyszenie 25 wadza po raz pierwszy zobowią- zania zrównoważonego rozwoju w prawie zakupów publicznych dla całej Unii Europejskiej. Wszystkie decyzje dotyczące za- kupów przez jednostki publiczne i prywatnych operatorów doty- czące pojazdów do transportu publicznego będą musiały teraz uwzględnić wpływ zużycia ener- gii, emisji CO 2 i zanieczyszczeń mających wpływ na jakość po- wietrza, w ciągu całego okresu życia pojazdu. Metodologia obli- czeń zużycia energii w całym okresie życia pojazdu, emisji CO 2 oraz emisji zanieczyszczeń przez pojazdy również została zdefinio- wana w dyrektywie. W celu wsparcia zakupów pu- blicznych pojazdów oraz użyt- kowników publicznych kupują- cych samochody, Komisja Euro- pejska stworzyła stronę interne- tową „czysty pojazd”. Strona in- ternetowa bazuje na największej europejskiej bazie danych pojaz- dów i zawiera dane pojazdów do- tyczące zużycia i emisji, które są wymagane do obliczenia kosz- tów w całym okresie życia pojaz- du. Na stronie internetowej do- stępny jest również kalkulator on-line do wykonywania kalkula- cji kosztów w całym okresie ży- cia wybranego pojazdu. Użytkownicy mogą uzyskać in- formacje dotyczące technicznych i ekonomicznych aspektów róż- nych technologii pojazdów, łącz- nie z technologią hybrydową, elektryczną, biopaliw, gazu ziem- nego, LPG i pojazdów napędza- nych wodorem. Strona interneto- wa zawiera wszystkie główne ty- py pojazdów drogowych: samo- chody osobowe, pojazdy komer- cyjne, samochody ciężarowe i autobusy. * * * Celem zmniejszenia ogólnej re- dukcji emisji CO 2 do 80-95% do roku 2050 w porównaniu z po- ziomem z roku 1990, Komisja Eu- ropejska powołała „grupę eks- percką dla przyszłości paliw transportowych”. Grupa została założona w mar- cu 2010, a jej celem było infor- mowanie Komisji Europejskiej odnośnie rozwoju strategii poli- tycznych i specyficznych działań mających na celu zastąpienie pa- liw kopalnych w postaci ropy naf- towej jako paliwa transportowe- go w długim okresie czasu. Podczas gdy jedno rozwiązanie łączące wszystkie typy transpor- tu nie jest praktycznie całkowicie niemożliwe, to wzrastające zapo- trzebowanie na transport nie mo- że być zaspokojone tylko przez jedno paliwo. Główne alternatywy zidentyfiko- wane przez Grupę Ekspercką Przyszłości Paliw Transporto- wych są następujące: • Energia elektryczna/wodór i biopaliwa (ciecze) jako opcje główne; • Paliwa syntetyczne jako most technologiczny od paliw kopal- nych do paliw bazujących na masie biologicznej; Transport drogowy może być za- silany energią elektryczną na krótkich odległościach, wodorem i metanem na średnich dystan- sach i biopaliwami / paliwami syntetycznymi, LNG i LPG na dłu- gich trasach. Celem Komisji Eu- ropejskiej jest stworzenie komu- nikacji na podstawie wszystkich konsultacji do końca roku 2011. www.plasticsconverters.org EUROMAP Geheral SecreIariaI c/o VDMA º Lyoher SIr. 18 º DE 60528 Frahk!urI Maih 1el. +49 69 66031832 º Fax +49 69 66032832 www.euromap.org Kalehdarz imprez Iargowych brahzy Iworzyw szIuczhych ha swiecie jesI bardzo hapiqIy, lecz hie wszysIkie imprezy speIhiajq oczekiwahia wysIawców i zwiedzajqcych. EUROMAP - Europejskie SIowarzyszehie Produ- cehIów Maszyh do PrzeIwórsIwa 1worzyw SzIuczhych i Gumy, wspiera hiekIóre z krajowych i miqdzyharo- dowych imprez Iargowych swojq rekomehdacjq. Zaplahuj swojq wizyIq ha Iargach rekomehdowahych przez EUROMAP EUROMAP dziaIa w imiehiu europejskich SIowarzyszeh producehIów maszyh do przeIwórsIwa Iworzyw i gumy z: AusIrii, Frahcji, Hiszpahii, Luksemburga, Niemiec, Szwajcarii, 1urcji, Wielkiej 8ryIahii, WIoch. UzyIeczhe ih!ormacje Iechhiczhe ha IemaI europejskich maszyh zhajdziecie ha: INTERPLASTICA Moskwa 24-27 sIyczeh 2012 Messe Dđsseldor!, Fax +49 211 45607740 www.interplastica.de PLASTINDIA New Delhi 1-6 luIy 2012 PlasIihdia FouhdaIioh, Fax +91 11 26845861 www.plastindia.org NPE Orlahdo 1-5 kwiecieh 2012 SmiIh 8ucklih Corp., Fax + 1 312 6440575 www.npe.org PLAST Mediolah 8-12 maja 2012 PromaplasI, Fax +39 02 57512490 www.plastonline.org ARABPLAST Dubai sIyczeh 2013 Al Fajer lh!o & Service, Fax +971 43403608 www.arabplast.org K Dđsseldor! 16-23 paědzierhik 2013 Messe Dđsseldor!, Fax +49 211 4560668 www.k-online.de ARC 26 tworzywa P2 11 rynek Opakowania napojów W ciągu ostatnich dwóch lat mieli- śmy do czynienia z globalnym kry- zysem ekonomicznym, który spo- wodował spadek inwestycji klien- tów, cen materiałów oraz utrudnił dostęp do inwestycji kapitałowych. Zgodnie z najnowszym raportem Canadean dotyczącym innowacji w opakowaniach napojów, to nie- korzystne połączenie czynników spowodowało opóźnienie oraz w niektórych przypadkach całkowi- te odwrócenie długoterminowych trendów związanych z opakowa- niami napojów. Przez wiele lat kluczowymi czynni- kami napędzającymi rozwój projek- tów opakowań napojów było zasto- sowanie wartości dodanej oraz wy- goda, coraz bardziej złożone mate- riały opakowaniowe, mniejsze opa- kowania podróżne oraz bardziej złożone kształty, projekty i nadruki. Jednakże w ciągu dwóch ostatnich skoncentrowano się przede wszystkim na czynnikach związa- nych z kosztami, takimi jak reduk- cja ilości materiału, mniejsza waga oraz poprawa wydajności linii pro- dukcyjnych, technik napełniania oraz efektywności kosztów. Wszystko to musiało zostać osią- gnięte, jeżeli to tylko możliwe, bez utraty funkcjonalności i jakości oraz za tą samą lub niższą cenę. Ponieważ niektóre kraje zaczęły wychodzić z kryzysu w roku 2010, pojawiają się już oznaki wskazują- ce, że długoterminowe, ekono- miczne, demograficzne i konsu- menckie zmiany zaczynają ponow- nie wywierać duży wpływ, powodu- jąc odwrócenie trendów związa- nych z opakowaniami. Niektóre z trendów globalnych w ciągu ostatnich 2 lat zostały przedstawione poniżej: – Ciągły wzrost zastosowań PET w większości kategorii związa- nych z napojami – przy czym PET z możliwością ponownego napełniania ponownie stanowią część rynku napojów gazowa- nych i pakowanej wody – PET do napełniania na gorąco stosowane coraz częściej w przypadku napełnianych na gorąco soków i nektarów oraz bezpanelowe butelki PET do na- pełniania na gorąco, stosowane coraz częściej w różnych katego- riach napojów, takich jak zimna herbata i kawa – Coraz większe stosowanie two- rzyw ulegających biodegradacji – Ogólne przejście od ciężkich i sztywnych pojemników do po- jemników o mniejszej wadze, elastycznych opakowań i wo- reczków – Zwiększenie zastosowania two- rzyw barierowych – Zmniejszenie wagi i działania zmierzające do oszczędności materiałów dotyczą oprócz du- żych marek również mniejszych firm – Zmniejszenie wagi butelek i za- mknięć bez negatywnego wpły- wu na właściwości i funkcjonal- ność – Większy nacisk kładziony na za- gadnienia związane z ochroną środowiska oraz przesunięcie punktu ciężkości z odpadów opakowań i recyklingu na emisję dwutlenku węgla i całkowitego wpływu na środowisko produk- tów i opakowań. www.canadean.com Folia stretch do paletowania Nowy raport AMI Consulting wska- zuje na Amerykę Południową jako jeden z najszybciej rozwijających się i najbardziej dynamicznych ryn- ków folii stretch do paletowania na świecie. Pomimo globalnego kryzysu ekonomicznego i recesji, zapotrzebowanie na folię stretch w regionie w latach od 2004 do 2009 wzrastało w tempie 10% rocznie, a prognozy mówią, że do roku 2014 będzie wzrastać o dalsze 8%. W Ameryce Południo- wej Brazylia tworzy 50% regional- nego zapotrzebowania. W Brazylii produkcja folii stretch wzrastała w ciągu ostatnich pięciu lat o 30% rocznie, a prognozuje się, że wzrost do roku 2014 wynie- sie 15% rocznie, tzn. podwoi się od roku 2009 do 2014. W tym sa- mym okresie czasu szacuje się, że brazylijski import folii stretch do pa- letowania zmniejszy się praktycz- nie do zera. Argentyna jest kolejnym najwięk- szym rynkiem w Ameryce Połu- dniowej pod względem zapotrze- bowania, jednakże przy ilo- ści 23.000 ton stanowi zaled- wie 11% regionalnej konsumpcji. Dla porównania, bardziej dojrzałe rynki Ameryki Południowej i Europy zanotują niższy poziom wzrostu ilo- ści do roku 2014. Prognozy mówią również, że wzrost zapotrzebowania w USA i w Kanadzie będzie mniejszy, niż 2% rocznie, nawet w przypadku zakończenia kryzysu gospodarcze- go. Silny nacisk kładzie się przy tym na zmniejszenie grubości folii, nie tylko folii do owijania ręcz- nego, ale również maszynowych, co oznacza, że wzrost ilości zużyte- go materiału nie będzie odzwiercie- dlał zwiększenia ilości foliowanych palet. W Europie Zachodniej zauważamy podobną sytuację do tej, która ma miejsce w USA, z naciskiem na zmniejszenie grubości, w szcze- gólności w sektorze folii ręcznych oraz zwiększone zużycie folii pre- -stretch, które znacznie zmniejsza- ją wagę folii stosowanych do owija- nia palet. www.amiplastics.com Zakrętki i zamknięcia Prognozuje się, że światowe zapo- trzebowanie na zakrętki i zamknię- cia będzie wzrastać w tempie 4,6% rocznie, od 31,5 miliarda USD w ro- ku 2009 do 39,5 miliarda USD w ro- ku 2014. Jedne z najlepszych wa- runków dla zakrętek i zamknięć można będzie znaleźć w rejonie Azji/Pacyfiku, w którym będzie można zanotować dwie piąte cał- kowitej wartości przychodów rynku w latach 2009 do 2014. Napoje – w szczególności piwo i napoje gazowane – pozostaną głównymi konsumentami zakrętek i zamknięć, jednakże szybszy wzrost jest spodziewany na mniej- szych rynkach, takich jak rynki żyw- ności i leków. Te i inne trendy zo- stały zaprezentowane w nowym studium Freedonia Group. Podczas gdy USA jest najwięk- szym na świecie konsumentem na- krętek i zamknięć pod względem wartości, to wzrost w Azji, w rejonie Afryki/Bliskiego Wschodu, Ameryki Środkowej i Południowej oraz w Europie Wschodniej znacznie przekroczy średnią światową. Chiny, które pozostają najwięk- szym na świecie konsumentem za- krętek i zamknięć pod względem objętościowym, zanotują jeden z najszybszych poziomów wzrostu ze względu na zwiększenie docho- dów osobistych i wydatków konsu- menckich. W Indiach można bę- dzie również zaobserwować szybki wzrost zapotrzebowania do ro- ku 2014, jednakże zyski będą ge- nerowane od znacznie mniejszej podstawy. Zakrętki i zamknięcia z tworzyw sztucznych, największy typ produk- tu, będą wciąż notować ponad- przeciętny wzrost. Zapotrzebowa- nie będzie wynikać z większego za- stosowania opakowań z tworzyw sztucznych kosztem butelek szkla- nych i słoików (w szczególności w zastosowaniach związanych z żywnością i napojami), ponieważ w pojemnikach wykonanych z two- rzyw sztucznych stosuje się głów- nie zakrętki i zamknięcia z tego sa- mego materiału, natomiast do szklanych butelek i słoików stoso- wane są zamknięcia metalowe. www.freedoniagroup.com Raporty rynkowe Ekspansja opakowań z tworzyw COCA-COLA ŚWIATOWE ZAPOTRZEBOWANIE NA ZAKRĘTKI I ZAMKNIĘCIA (w milionach dolarów) 2004 2009 2014 AMERYKA PÓŁNOCNA 6,860 9,560 11,730 EUROPA ZACHODNIA 6,960 8,060 9,130 AZJA/PACYFIK 6,570 9,970 13,470 POZOSTAŁE REGIONY 2,830 3,960 5,170 OGÓŁEM 23,220 31,550 39,500 28 tworzywa P2 11 rynek Seria nowych raportów firmy konsultingowej przemysłu two- rzyw sztucznych Applied Market Information Ltd. (AMI) ilustruje, w jaki sposób zmienia się prze- mysł formowania wtryskowego w Europie. AMI dokumentuje i monitoruje ten sektor przemysłu przetwór- stwa tworzyw sztucznych już od ponad 20 lat, prezentując uni- kalną perspektywę zmian prze- mysłu w tym okresie czasu. W ciągu poprzednich kilku mie- sięcy AMI zakończył aktualizację swojej bazy danych firm zajmują- cych się formowaniem wtrysko- wym we Francji, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Portugalii. W przypadku Francji i Wielkiej Brytanii zanotowano zauważalny spadek liczby działających firm. Ponad 300 brytyjskich firm wy- mienionych w ostatniej edycji przewodnika dla przemysłu for- mowania wtryskowego AMI w Wielkiej Brytanii zamknęło je lub zmieniło branżę działalności, natomiast we Francji zniknę- ło 279 firm. To spowodowało zmniejszenie się liczby zakładów netto na po- ziomie 14% we Francji oraz 21% w Wielkiej Brytanii. W Hiszpanii i w Portugalii badacze AMI stwierdzili likwidację 200 firm w porównaniu z poprzednim przewodnikiem AMI dla przemy- słu formowania wtryskowego AMI w Hiszpanii i Portugalii. Oprócz wpływu recesji, który do- prowadził do wzrostu liczby ban- kructw lub dobrowolnych likwi- dacji, na kondycje przemysłu wpłynęło również przejście na emeryturę właścicieli zakła- dów, którzy nie byli w stanie sprzedać swoich firm oraz racjo- nalizacja zakładów wśród więk- szych grup. Relokacja produkcji do lokaliza- cji o niższych kosztach w Euro- pie Środkowej i Wschodniej rów- nież jest kontynuowana. Inni operatorzy wycofali się z rynku formowania wtryskowe- go, wybierając zlecanie produkcji elementów z tworzyw sztucznych innym firmom lub przechodząc na produkcję narzędzi, zespołów lub gotowych operacji lub też do branży nie związanej z tworzy- wami sztucznymi. Sektorem, któ- ry według AMI jest najbardziej dotknięty tymi trendami, są do- stawcy dla przemysłu motoryza- cyjnego, w szczególności małych i średnich komponentów. Podobnie można było zauważyć znaczny spadek związany z pro- dukcją małych i średnich ele- mentów i urządzeń elektronicz- nych, a wraz z nim sektora for- mowania wtryskowego będące- go dostawcą dla tej branży. Spadek aktywności związanej z formowaniem wtryskowym w tych krajach jest również ilu- strowany przez spadek zapotrze- bowania na polimery w czasie re- cesji. Po osiągnięciu szczytowej liczby niemal 3 milionów ton ele- mentów termoplastycznych for- mowanych wtryskowo w tych krajach w roku 2007, niemal pół miliona ton zostało utraconych w okresie 2007-2009. Brytyjski sektor formowania wtryskowego był najbardziej do- tknięty tym spadkiem zapotrze- bowania na polimery, który wy- niósł 21% w ciągu tych dwóch lat. Przetwórcy w Wielkiej Brytanii przetwarzają obecnie około 600.000 ton polimerów rocznie, w porównaniu z 840.000 ton przed około dziesięciu laty. Wpływ recesji dał się zauważyć w szczytowym momencie proce- su spadków inwestycji zagra- nicznych bardziej zainteresowa- nych strefą państw euro lub roz- wijającymi się rynkami Europy Wschodniej oraz w momencie znacznego zmniejszenia zapo- trzebowania z przemysłu motory- zacyjnego, elektronicznego, AGD i dóbr konsumpcyjnych, z któ- rych większość została przenie- siona do innych krajów. Przewodniki AMI pozwalają na zi- dentyfikowanie przez użytkowni- ków polimerów nabywanych przez firmy. Polipropylen jest najczęściej sto- sowanym materiałem pod wzglę- dem objętościowym, stanowiąc mniej więcej połowę wszystkich polimerów kupowanych przez przetwórców, a w każdym kraju ponad 80% firm stosuje ten mate- riał. Wraz z 20 innymi materiała- mi, które również zostały przypi- sane do poszczególnych firm, te bazy danych stanowią niezawod- ne źródło informacji o intencjach zakupowych dla firm zajmują- cych się formowaniem wtrysko- wym. Oprócz dostarczania szczegóło- wych informacji dotyczących po- limerów kupowanych przez każ- dego producenta firm, bazy da- nych AMI umożliwiają również identyfikację przez użytkowni- ków segmentów użytkowników końcowych, w których prowadzą oni swoją działalność. Dla wszystkich krajów rynek opako- wań jest kluczowym, lecz ma znacznie większe znaczenie w Wielkiej Brytanii, niż we Francji czy w Hiszpanii. We wszystkich krajach rynek mo- toryzacyjny jest następnym co do wielkości, jednakże w Wielkiej Brytanii zmniejszyło się i tyl- ko 14% polimerów przetwarza- nych przez przetwórców jest obecnie przeznaczonych dla te- go sektora, w porównaniu z 2% we Francji i 26% w Hiszpanii i w Portugalii. Znaczenie sektora motoryzacyj- nego dla przemysłu formowania wtryskowego w tych krajach jest również odzwierciedlone w licz- bie zakładów określających ry- nek motoryzacyjny jako najważ- niejszy, dla którego produkują; w Wielkiej Brytanii jest to 109 firm, w porównaniu z 229 firmami we Francji i 278 w Hiszpanii i w Portugalii. Trzy raporty opisują działalność ponad 3200 operacji związanych z formowaniem wtryskowym we Francji, Hiszpanii, Portugalii i Wielkiej Brytanii. Informacje są dostępne albo w formie drukowa- nego raportu, albo jako baza da- nych Access z możliwością wy- szukiwania. Dodatkowe informa- cje są dostępne w AMI. www.amiplastics.com Zgodnie z nowym raportem przy- gotowanym przez GIA (Global In- dustry Analysts), globalny rynek klejów powinien przekroczyć war- tość 24,5 miliarda funtów, nato- miast światowy rynek uszczelnia- czy powinien osiągnąć war- tość 6,35 miliarda USD do ro- ku 2015. Wzrost w okresie średnio- i długoterminowym będzie się wy- wodził ze zwiększonej aktywności związanej z badaniami klejów zgodnych z VOC oraz technologii przyjaznych dla środowiska. Rynek klejów i uszczelniaczy prze- żył znaczne osłabienie w la- tach 2008 i 2009 w efekcie kryzysu gospodarczego, który dotknął całą światową gospodarkę. Budownic- two, przemysł motoryzacyjny, elektronika i branża klejów budow- lanych odczuły największy kryzys w roku 2009, podczas gdy opako- wania i kleje jednorazowego użyt- ku miały się najlepiej. Pomimo, że negatywne trendy sprzedaży odwróciły się w ro- ku 2010, zapotrzebowanie wciąż pozostanie na skromnym poziomie do roku 2012. Europa i USA wspól- nie mają największy udział w glo- balnym rynku klejów, jak również w rynku uszczelniaczy pod wzglę- dem sprzedaży ilościowej. Podczas gdy w Europie i w Amery- ce Północnej zanotowano nega- tywne trendy sprzedaży, wzrost w Azji Pacyficznej był nieznaczny, głównie ze względu na fakt, że Chi- ny stanowiły przeciwwagę dla du- żych spadków, jakie nastąpiły na dojrzałych rynkach gospodar- czych Tajwanu i Korei Południo- wej. Warunki na rynkach krajów rozwiniętych, takich jak USA, Euro- pa i Japonia, osiągnęły stadium dojrzałości. Rynek materiałów uszczelniających w Azji Pacyficz- nej powinien osiągnąć war- tość 816,6 milionów funtów do ro- ku 2015. W latach 2009 i 2010 mie- liśmy do czynienia z wprowadze- niem nowych klejów zgodnych z VOC oraz ekologicznych klejów i uszczelniaczy. Światowy rynek uszczelniaczy silikonowych powi- nien osiągnąć do roku 2015 war- tość 1,6 miliarda USD. www.strategyr.com Raport AMI Technologia wtrysku na zachodzie Europy Rynek klejów ARC Najlepsze rozwiązania do sortowania tworzyw sztucznych od Ğwiatowego lidera w produkcji optycznych systemów sortujących firmy Buhler Sortex. Sortownik SORTEX Z+ wyposaĪony w optyczne kamery wysokiej rozdzielczoĞci oraz kamery pracujące w podczerwieni zapewnia najwyĪszą skutecznoĞc sortowania dla wszystkich rodzajów tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu oraz czystego surowca, pracując w takich aplikacjach jak granulat z okien uPVC, PET, HDPE, PVB, PP, ABS oraz pellety. Kombinacja ukladu kamer polączona z zaawansowaną technologią analizy ksztaltu "PROfile¨ jest w stanie sprostac najwyĪszym wymaganiom w zakresie usuwania niepoĪądanych kolorów plastików, niewlaĞciwych ksztaltów pelletów oraz wtrąceĔ cial obcych takich jak uszczelki gumowe lub kawalki aluminium i innych metali. www.buhlergroup.com/optical-sorting Bühler Polska Sp. z o.o, ul. Rydygiera 15/83, 01-793 Warszawa T +48 22 412 62 63,
[email protected] Innovations for a better world. SORTEX Z+ NajwyĪsza wydajnoĞc, maksymalna skutecznoĞc, zwiĊkszenie rentownoĞci Zmienia przemial o niskiej wartoĞci w produkt o wysokiej wartoĞci ZwiĊksza produktywnoĞc dziĊki maksymalnemu okresowi pracy DostĊpny w czterech wersjach z wydajnoĞciami od 0,5 - 12 t/h Niskie zuĪycie energii zmniejsza koszty operacyjne Ponad 20 000 zainstalowanych maszyn SORTEX w 140 krajach NajwyĪsza jakoĞc serwisu posprzedaĪnego dziĊki pakietom SORTEX Total Care 30 tworzywa P2 11 rynek Wiara w to, że sektor maszyn uży- wanych będzie dobrze prospero- wać w czasie kryzysu ekonomicz- nego jest paradoksalna. Spowol- nienie ekonomiczne w ciągu ostat- nich dwóch lat wywarło silny wpływ na ceny detaliczne nowych ma- szyn, powodując ich spadek nawet o 30%. Jako sprzeczność – ceny maszyn używanych nie spadały w aż tak szybkim tempie, co ceny maszyn nowych. Dlatego też różni- ca pomiędzy cenami maszyn no- wych i używanych uległa zmniej- szeniu, dzięki czemu ceny tych drugich są mniej atrakcyjne, niż w latach poprzednich. Głównym powodem deprecjacji cen jest fakt, że sprzedawcy ma- szyn używanych bazują swoje ceny wywoławcze na wartości księgo- wej. Cena nowych maszyn nato- miast jest określana w zależności od podaży i popytu. Jeżeli zapo- trzebowanie jest duże, ceny są ustalane na poziomie o wiele więk- szym, niż wartość księgowa. Gdy zapotrzebowanie gwałtownie spa- da (np. ze względu na kryzys eko- nomiczny), wówczas ceny nowych maszyn zostaną znacznie zreduko- wane. Ceny te są obniżane do ta- kiego stopnia, że są one na pozio- mie bardzo zbliżonym do cen księ- gowych, po których sprzedawane są maszyny używane. Co więcej, w przypadku różnych sprzedaw- ców, te same maszyny mogą mieć różne ceny ze względu na stoso- wanie różnych technik deprecjacji. Analizując dalej przypadek, scena- riusz popytu i podaży jest płynny i może się często zmieniać bez po- wiadomienia. Czynniki, które wywierają wpływ na popyt i podaż: • Wprowadzenie nowej technolo- gii, która może spowodować wy- przedaż maszyn wykorzystują- cych dotychczasową technolo- gię • Niedostępność nowych maszyn na określonym rynku może spo- wodować, że maszyny używane staną się atrakcyjną propozycją • Zmiany regulacyjne w jednym re- gionie mogą spowodować, że stare maszyny staną się nie- zgodne z przepisami w tej lokali- zacji, lecz pozostaną w użyciu na innych rynkach • Silna obecność OEM na rynku i dostępność usług posprzedaż- nych może napędzić sprzedaż maszyn używanych tej określo- nej marki. Jeżeli weźmiemy jako przykład ma- szyny do przetwórstwa tworzyw sztucznych, czynniki wywierające wpływ na cenę używanych maszyn do przetwórstwa tworzyw sztucz- nych to marka, urządzenia pomoc- nicze i inne urządzenia towarzyszą- ce maszynom używanym; wiek ma- szyny, stan serwisowy, zakres re- montu, dostępna dokumentacja oraz czy maszyna jest w cyklu su- chym czy też jest rozmontowana. Ze względu na wymienione powy- żej czynniki wahania cen są wyraź- nie widoczne w różnych regionach na rynku maszyn używanych. Jako nabywca musisz wiedzieć, czy używana maszyna, którą jesteś zainteresowany jest oferowana po odpowiedniej cenie. Zaleca się również skorzystanie z pomocy do- świadczonych doradców, którzy mogą dostarczyć informacji odno- śnie różnych, opisanych wcześniej czynników. Możesz w ten sposób zaoszczędzić znaczną kwotę, a co ważniejsze – skorzystać z jak naj- lepszej oferty poprzez wybranie usług dobrej firmy brokerskiej. Doświadczony broker będzie w stanie szybko ocenić, czy skorzy- stanie z oferty kupna najtańszej do- stępnej maszyny będzie wyborem dopasowanym do twoich potrzeb. Bardzo często nie jest to najlepsze rozwiązanie. Ponadto, agencja któ- ra specjalizuje się w zakupach i w sprzedaży może ocenić wpływ postępu technologicznego na cenę istniejącej technologii; często wdrożenie nowej technologii może spowodować dewaluację używanej maszyny w stopniu o wiele więk- szym, niż sugerowałaby wartość księgowa. Ekspertyza w ocenie rynku maszyn używanych jest decydująca ze względu na dużą defragmentację rynku oraz ze względu na jego wie- le zmiennych aspektów. Na przy- kład, w segmencie używanych ma- szyn do napojów wartość rynkowa drogich maszyn jest o wiele niższa, niż ich wartość księgowa; w niektó- rych przypadkach jest niższa od niej nawet o 75%. Ekspert bę- dzie w stanie poinformować Cię, że używana maszyna jest sprzedawa- na bezpośrednio przez OEM, a nie przez dilera. Pomimo tego, że taka maszyna może kosztować nieco więcej, to najprawdopodobniej zo- stała wyremontowana, jest całkowi- cie sprawna i posiada gwarancję OEM. Istnieją ważne powody wysokiej deprecjacji maszyn używanych. Ryzyko związane z zakupem ma- szyn z drugiej ręki będzie zawsze wpływało na popyt. Ponadto należy zawsze brać pod uwagę koszty lo- gistyczne i inżynierskie. Niemniej jednak przemysłowcy mogą czer- pać wiele korzyści, jeżeli zakupią odpowiedni typ używanej maszyny za odpowiednią cenę. Wszystkie te czynniki są równie ważne dla sprzedawcy, jak i dla na- bywcy. Sprzedawcy powinni pa- miętać, że zdemontowana maszy- na natychmiast straci 50% swojej wartości w porównaniu z identycz- ną, używaną maszyną w stanie nie- rozmontowanym. Demontaż prze- prowadzony bez udziału OEM prawdopodobnie dodatkowo obni- ży cenę/wartość. Przychody ze sprzedaży używanych maszyn z pewnością nie są nieznaczące. Jednakże większość firm nie posia- da specjalnych działów, które zaj- mowałyby się planowaniem i reali- zowaniem sprzedaży swoich uży- wanych maszyn. W pośpiechu, chcąc zwolnić miejsce w swojej ha- li produkcyjnej, proces sprzedaży może być przeprowadzany bez przemyślenia i mogą być podejmo- wane pochopne decyzje. Doświadczony broker zawsze bę- dzie miał wyraźny obraz odnośnie aspektów, które mają określone konsekwencje dla różnych marek, typów maszyn i rynków. Stanowi to nieoceniony wgląd dostępny tylko dla ekspertów i może tworzyć ol- brzymią różnicę zarówno dla sprze- dających, jak i dla kupujących. In- formacje pozyskane poprzez oce- nę kierunków, w których podąża ry- nek, dają cenną przewagę. Bardzo niewielu brokerów posiada zdolności i możliwości przeprowa- dzania studiów i prognozowania zachowania rynku na bazie wielko- ści rynku, ilości maszyn wprowa- dzanych na rynek, wskaźników wartości rynkowej, udziału różnych marek w rynku itp. Niezależnie od tego, czy jesteś zainteresowany sprzedażą, czy zakupem używa- nych maszyn, powinieneś skontak- tować się z osobami, które potrafią to robić. www.machinepoint.com Gema Álvarez (Machinepoint) CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE RYNEK MASZYN UŻYWANYCH MACHINEPOINT ARC tworzywa P2 11 rynek 31 Pełny wpływ globalnej recesji na przemysł kompaundowania tworzyw termoplastycznych został dobrze udokumentowany w ostat- nim raporcie AMI „Wydajność kor- poracyjna i własność wśród tech- nicznych firm kompaundujących – przegląd 50 wiodących graczy europejskich”, który obrazuje, że od 2008 do 2009 roku przychody zmniejszały się średnio o 25%. Wspólna produkcja 50 najwięk- szych firm pozostała niezmieniona w porównaniu z edycją tego same- go raportu z roku 2006. W roku 2009 firmy zajmujące się kompaundowaniem były bardziej zainteresowane zminimalizowa- niem ryzyka kredytowego, niż za- bezpieczeniem sprzedawanych ilo- ści lub zwiększaniem udziału w ryn- ku. Ogólnie rzecz biorąc oznacza to, że firmy te zareagowały na rece- sję próbując raczej zachować lub poszerzyć margines, niż zwiększyć wielkość sprzedaży. Przemysł nie wytrzymałby dodatkowego obcią- żenia bankructwami i zmiany kor- poracyjne stanowią świadectwo ich sukcesu w osiągnięciu tego celu. Nawet przy takim nastawieniu nie- wiele firm osiągnęło większe zyski w roku 2009. Analiza AMI pokazuje, że średni zysk przed opodatkowa- niem w roku 2009 wyniósł zaled- wie 2% dla 50 zbadanych grup. Ze względu na kryzys zanotowano niewiele transakcji typu M&A w sektorze w ciągu ostatnich lat, a większość z tych, które zostały zawarte, było zawieranych w ostat- nim czasie. Oznacza to, że przemysł wychodzi powoli z recesji. Wydaje się rów- nież, że zanotowano względnie mało bankructw. Poprzez połącze- nie skrócenia czasu pracy i cięcia kosztów większości udało się prze- trwać sztorm. W rezultacie zaobserwowano względnie niewielkie zmiany w sy- tuacji firm. Przemysł wciąż jest zdo- minowany przez działalność kom- paundingową firmy Ravago, która nadal pozostaje wiodącą i buduje swoją pozycję jako dostawca opa- tentowanych mieszanek. Firma dostarcza ponad dwukrotnie więcej pierwszorzędnych miesza- nek, niż kolejny największy gracz na liście (Polymer Chemie), a jego pozycja byłaby jeszcze lepsza, gdyby uwzględnić ilości drugiego gatunku oraz mieszanek polime- rów po recyklingu. Ravago jest doskonałym przykła- dem firmy, która z sukcesem rozwi- ja szeroki zakres usług zarówno dla producentów polimerów (jako kompaunder na zlecenie) oraz przetwórców tworzyw sztucznych (jako kompaunder – handlowiec), co pozwoliło na wyjście obronną ręką z recesji. Podobne strategie przyjęło wielu innych wiodących graczy realizują- cych dostawy mieszanek technicz- nych. Jednakże równowaga pomiędzy mieszankami na zlecenie, dystry- bucją oraz produktami opatento- wanymi może się zmieniać, a wraz z nią i wartość biznesu. Połączenie kompaundowanych polimerów bę- dzie miała oczywiście wpływ na ob- roty. Zgodnie z analizą AMI w niniejszym raporcie, Albis i Schulman są drugą i trzecią firmą pod względem warto- ści, choć biorąc pod uwagę ilości zajmują one dopiero szóstą i siód- mą pozycję. Obie firmy produkują i sprzedają szeroką paletę PP oraz technicz- nych inżynieryjnych mieszanek PP w sprzedaży bezpośredniej do klientów, a ponadto oferują im usługi związane z wykonywaniem mieszanek na zlecenie i uczestni- cząc w dystrybucji. Obie firmy dzia- łają głównie poza terytorium Nie- miec. Siła niemieckiego przemysłu oznacza, że Polymer Chemie zaj- muje drugie miejsce pod wzglę- dem ilościowym, chociaż biorąc pod uwagę wartość zajmuje o wie- le niższe miejsce na liście, ponie- waż działalność firmy polega głów- nie na kompaundowaniu na zlece- nie. Podczas gdy raport obejmuje dane dotyczące roku 2009, AMI zazna- cza, że wyniki wszystkich firm w ro- ku 2010 uległy znacznej poprawie. www.amiplastics.com Zapraszamy do odwiedzenia nas PLASTPOL 2011 Pawilon C • Stoisko 21 Sprzedaż kompaundów ARC 32 tworzywa P2 11 rynek Kilkuset wystawców na całym świecie wysłało już swoje zgło- szenia na PLAST 2012 (www.pla- stonline.org), międzynarodową wystawę przemysłu tworzyw sztucznych i gumy, która odbę- dzie się na terenach targowych FIERA MILANO od czwartku 8 ma- ja do soboty 12 maja 2012 roku. Lista wystawców jest obecnie do- stępna w odpowiednim dziale strony internetowej PLAST 2012. Po pierwszym terminie 31 mar- ca 2011, umożliwiającym uzyska- nie znacznych upustów i korzyści, firmy zainteresowane zaprezento- waniem się na PLAST 2012 wciąż mogą się decydować na udział w tej imprezie. Dla wystawców na PLAST 2012 dostępny jest po- nownie pakiet usług, wśród któ- rych warto wymienić katalog on- -line na portalu EXPOPAGE (na stronie internetowej oraz w katalogu on-line ostatniej edycji zarejestrowano ponad 300.000 unikalnych użytkowników), wraz z innowacyjnymi usługami „mar- ketingu sieciowego”. Ma to uła- twić użytkownikom skorzystanie z oferty wystawców jeszcze przed rozpoczęciem targów, w ich trakcie oraz po zakończeniu, za- pewniając najlepszą obecność w internecie. Zmieniono ponadto nie tylko logo PLAST, ale również samą stronę internetową. Dodano do niej również nową treść, dzięki czemu jest ona jeszcze atrakcyj- niejsza i bardziej przydatna dla użytkowników. PLAST – międzynarodowe targi odbywające się co trzy lata – rów- nież w roku 2012 będą korzystać ze wsparcia EUROMAP (Europej- skiego Stowarzyszenia Producen- tów Maszyn do Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych i Gumy, www.euromap.org) oraz po raz pierwszy ze strony UFI (Globalne- go Stowarzyszenia Przemysłu Wystawienniczego, www.ufi.org). To będzie największa wystawa w Europie poświęcona komplet- nej ofercie maszyn, urządzeń po- mocniczych, form, surowców, materiałów regenerowanych i kompozytowych, półproduktom i gotowym produktom dla przemy- słu przetwórstwa tworzyw sztucz- nych i gumy. Przypomnijmy więc dane z zeszłego roku: 1.478 wy- stawców z 45 krajów wystawiają- cych się na powierzchni net- to 59.714 m 2 , z udziałem 55.175 odwiedzających, z których po- nad 31% (17.589) pochodziło ze 114 krajów. www.plastonline.org FIERA MILANO Zapotrzebowanie globalne będzie wzrastać z prędkością 6,3% rocznie do roku 2014 Światowe zapotrzebowanie na chemikalia syntetyczne, rafinację ropy naftowej i katalizatory polime- ryzacji będzie wzrastać w tem- pie 6,3% rocznie, osiągając war- tość 17,2 miliarda USD w ro- ku 2014 i odzwierciedlając połą- czenie dobrych ilości oraz prze- ciętnego wzrostu cen biorąc za podstawę słabe wyniki roku 2009. Synteza chemiczna i katalizatory polimerowe doświadczą najsilniej- szego wzrostu, głównie ze wzglę- du na szybki rozwój przemysłu na Bliskim Wschodzie i w regionie Azji Pacyficznej, jak również w Bra- zylii. Zapotrzebowanie na kataliza- tory do rafinacji ropy naftowej bę- Zapraszamy na nasze stoisko F-29 na targach PLASTPOL 2011 w dniach 24-27 maja Wtryskarki Wtryskarki do gumy Prasy hydrauliczne PONAR PLAST Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. Żywiec 34-300 ul. Leśnianka 102a tel/fax: 33 862 50 33 www.ponarplast.pl • Nowoczesne wtryskarki z serwo napędem od 900kN do 25000kN • Wtryskarki do gumy • Prasy hydrauliczne • Urządzenia peryferyjne do wtryskarek i pras • Formy wtryskowe • Modernizacje i remonty • Serwis gwarancyjny i pogwarancyjny • Części zamienne • Szkolenia i porady techniczne Plast 2012 Katalizatory PLAST 09 tworzywa P2 11 rynek 33 dzie wzrastać w średnim tempie. Tempo rozwoju będzie ogranicza- ne przez małe zapotrzebowanie na paliwa silnikowe w Japonii, Sta- nach Zjednoczonych i w Europie Zachodniej. Bliski Wschód najszybciej rozwijającym się rynkiem regionalnym Najszybszy wzrost do roku 2014 będzie można zaobserwować na Bliskim Wschodzie, gdzie takie kraje jak Kuwejt, Katar i Arabia Sau- dyjska będą wciąż kontynuować in- westycje w nowe zakłady chemicz- ne i polimerowe w celu pełnego wykorzystania swoich licznych re- zerw gazu ziemnego i ropy nafto- wej. Wydajność rafinacji ropy nafto- wej będzie również zwiększana na Bliskim Wschodzie, ponieważ regionalne firmy naftowe pragną zaspokoić szybko rozwijające się lokalne zapotrzebowanie na paliwo do pojazdów silnikowych. Szybki wzrost do roku 2014 nastąpi rów- nież w regionie Azji Pacyficznej, chociaż wzrost ten zostanie zdomi- nowany w głównej mierze przez Chiny i Indie ze względu na ich wielkość i siłę gospodarki. Silny wzrost w krajach Ameryki Środkowej i Południowej będzie napędzany przez Brazylię, która jest w dobrej pozycji zapewniającej regionalną dominację przemysłów chemicznych, ropy naftowej i poli- merów ze względu na ostatnie od- krycie złóż. Ameryka Północna, Europa Zachodnia jako motor napędowy średniego światowego tempa wzrostu Bardziej rozwinięte kraje w Amery- ce Północnej i w Europie Zachod- niej zanotują zyski ze względu na zapotrzebowanie na katalizato- ry. Wzrost ten będzie wyższy, niż średnia światowa, ponieważ firmy unikają inwestowania w nowe za- kłady chemiczne i przetwórstwa polimerów ze względu na progno- zy większego rozwoju w innych branżach przemysłu. Rosnące zu- życie biopaliw oraz dojrzałość ryn- ku pojazdów samochodowych w tych krajach, jak również pod- wyższenie standardów związanych ze średnim zużyciem paliwa przez pojazdy w Stanach Zjednoczonych również spowoduje ograniczenie zużycia katalizatorów do rafinacji w objętym prognozą okresie. Katalizatory do hydrorafinacji pozostają najszybciej rozwijającym się typem Zapotrzebowanie na wszystkie ty- py katalizatorów do syntezy che- micznej będzie szybko wzrastać, jednakże tempo zużycia enzymów do produkcji etanolu do roku 2014 będzie niewielkie po okresie szyb- kiego wzrostu w latach 2004-2009. Wśród katalizatorów polimeryzacji nowe katalizatory Ziegler-Natta za- notują najszybszy wzrost, ponie- waż obecnie uruchamiane są nowe zakłady na Bliskim Wschodzie i w Chinach, a w Ameryce Północ- nej i w Europie Zachodniej nastę- puje racjonalizacja starszych tech- nologii. Katalizatory do hydrorafinacji wciąż będą osiągać najszybszy wzrost na rynku rafinacji ropy naftowej, wspomagane przez starania Brazy- lii, Chin, Indii i Rosji związane z po- prawą jakości powietrza poprzez wprowadzenie paliw o niskiej za- wartości siarki. Katalizatory do hy- drokrakingu oraz krakingu katali- tycznego (FCC) również zanotują zadowalający wzrost, w szczegól- ności w regionie Azji Pacyficznej, ponieważ wciąż rosnąca liczba bę- dzie stymulować zapotrzebowanie na benzynę i olej napędowy. www.freedoniagroup.com LG 34 tworzywa P2 11 rynek Końcowy bilans 2010 dla wło- skiego przemysłu maszyn do przetwarzania i recyklingu tworzyw sztucznych i gumy wskazuje na mocne ożywienie w porównaniu z rokiem 2009, na- wet na wyższym poziomie, niż przewidywano we wcześniej- szych prognozach. Wszystkie pięć głównych wskaźników dla sektora wykazały decydujące, pozytywne trendy, powrót do normalnego stanu po stratach poniesionych w roku 2009 w po- równaniu z rekordowym ro- kiem 2008. Ponadto stowarzyszenie handlu ASSOCOMAPLAST podkreśla, że obroty w roku 2010 wykazane wyłącznie przez własnych człon- ków wzrosły nawet w jeszcze większym stopniu (o około +20%) niż krajowa średnia. War- to również zauważyć, że gdy cał- kowita wartość eksportu zwięk- szyła się o 10% w porównaniu z rokiem 2009, to wartość dla ma- szyn rdzennych – do formowania wtryskowego, linii wytłaczania, maszyn do formowania rozdmu- chowego itp. – osiągnęła średni wzrost na poziomie 14%, pod- czas gdy wzrost +30% dotyczył linii wytłaczania. Oprócz tego, najnowsza ankieta przeprowadzona przez ASSOCO- MAPLAST wśród swoich człon- ków wykazała pozytywny nastrój, w szczególności odnośnie pro- gnoz na nadchodzące miesiące. W rzeczywistości trendy związa- ne z obrotami w pierwszej poło- wie 2011 roku są lepsze w przy- padku większości ankietowa- nych firm (w porównaniu z dru- gim półroczem roku 2010), a licz- ba gromadzonych zamówień jest wciąż duża. Biorąc pod uwagę główne obsza- ry docelowe włoskiego eksportu w roku 2010, Europa znajduje się jak zwykle na pierwszym miejscu z wartością przekraczającą 1,15 miliardów euro w porównaniu z 1,13 w roku 2009. W tym kon- tekście oczywiście UE jest naj- większym odbiorcą. Sprzedaż do obu Ameryk wzrosła – w szczególności dzięki więk- szemu zapotrzebowaniu z ryn- ków Ameryki Południowej, głów- nie z Brazylii – ponownie znacz- nie przekraczając zapotrzebowa- nie krajów azjatyckich. Jeżeli chodzi o pojedyncze rynki eksportowe, ponownie pierwsze miejsce zajęły Niemcy (+10% w porównaniu z rokiem 2009, do ponad 310 milionów euro), podczas gdy Chiny odzyskały drugą pozycję (+55%, 130 milio- nów). W tym kontekście eksport do Polski, która wciąż znajduje się wśród dziesięciu najważniej- szych kierunków eksportu wło- skich producentów, zanotował przyspieszenie wzrostu w ostat- nim kwartale roku 2010, a war- tość końcowa przekroczyła 76 milionów euro, co oznacza wzrost o 5,4% w porównaniu z ro- kiem 2009. Pomimo tego, że rekord osią- gnięty w roku 2008, tzn. przed kryzysem, jest wciąż odle- gły, tempo powrotu do normalne- go stanu w ciągu ostatnich mie- sięcy roku 2010 było stabilne, a włoscy producenci z coraz większą uwagą spoglądają w stronę polskiego rynku, który Raport ASSOCOMAPLAST Bilans ubiegłego roku WŁOSKI RYNEK MASZYN, URZĄDZEŃ I FORM DO TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY (W MILIONACH EURO) 2009 2010 % 2010/2009 PRODUKCJA 3,300 3,600 +9.1 EKSPORT 1,833 2,012 +9.7 IMPORT 484 567 +17.2 RYNEK KRAJOWY 1,951 2,155 +10.5 BILANS HANDLOWY (NADWYŻKA) 1,349 1,445 +7.1 tworzywa P2 11 rynek 35 tradycyjnie jest dla nich bardzo ważny. W tym celu wiele włoskich firm uczestniczy – bezpośrednio lub poprzez swoich lokalnych przed- stawicieli – w targach PLAST- POL 2011, ponieważ jest to naj- większa impreza targowa w kra- ju, a przypomnijmy, odbywająca się w Kielcach od 24 do 27 maja. Oprócz tego ASSOCOMAPLAST uczestniczy w targach na swoim stoisku informacyjnym, rozdając literaturę dotyczącą włoskiego przemysłu maszyn do przetwór- stwa tworzyw sztucznych i gumy oraz katalogi produkcyjne nie- których członków. www.assocomaplast.org W roku 2010, po dwóch latach kur- czącego się światowego zapotrze- bowania, zanotowano powrót do rosnącej trajektorii zapotrzebo- wania, które obecnie rośnie w naj- szybszym tempie od roku 2007. Prawdopodobieństwo, że ten po- ziom wzrostu będzie kontynuowa- ny jest małe, ponieważ wiele ryn- ków w roku 2010 odbiło się od dna i w kolejnym ich wzrost nie będzie już tak spektakularny. Większość wzrostu światowego za- potrzebowania na styren pochodzi obecnie z Chin. Zatem to chiński apetyt na styren będzie kluczem do odrodzenia się tego rynku. Udział polistyrenu w całkowitym za- potrzebowaniu na SM zmniejszył się w roku 2010, podczas gdy za- potrzebowanie na EPS i ABS wciąż wzrasta. Przy prognozowanym tem- pie wzrostu, EPS i ABS razem prze- ścigną PS jako zastosowanie koń- cowe styrenu w roku 2013, co sta- nowi dobrą wiadomość. W ich przy- padku wzrost jest bowiem o wiele szybszy i wywrze pozytywny wpływ na tempo wzrostu w przyszłości. Ich zastosowania końcowe są mniej wrażliwe na ruchy cen niż PS i nie można ich tak łatwo zastąpić. Nigdy wcześniej nie dodano tak dużej wielkości produkcyjnej styre- nu na światowym rynku. Wzrost w roku 2010 wyniósł niemal 2,6 mi- liona ton metrycznych. Z drugiej strony, nigdy wcześniej nie wycofa- no tak dużej wielkości z eksploata- cji – nieco powyżej 700.000 ton metrycznych w roku 2010. W ciągu kilku poprzednich lat przemysł od- powiedział na duże dodane wielko- ści produkcyjne i przesunął pro- dukcję styrenu z okrzepniętych kra- jów zachodnich na rozwijający się Wschód. Obecnie racjonalizacja na rynku styrenów zbliża się osta- tecznie do końca. Lata stagnacji wzrostu zapotrzebowania spowodo- wały, że wiele wiodących firm pro- dukujących styren zajęło się bar- dziej zyskownymi, szybciej rozwija- jącymi się rodzajami działalności. Firma Dow sprzedała swój biznes związany ze styrenem, tworząc no- wą firmę nazwaną Styron. Rynek startuje z nadwyżką wynoszącą sześć milionów ton metrycznych wydajności (przy 100 procentach wykorzystania), jednakże zaczyna już być widoczny efekt racjonalizacji oraz bardziej efektywnego zarzą- dzania dostawą nadwyżek. Zapo- trzebowanie z pewnością musi zo- stać poprawione, jednakże po naj- gorszym momencie recesji wzrost na rynku związków pochodnych jest spodziewany na lata 2010-2015. Nadmierne tworzenie nowych wy- dajności produkcyjnych styrenu zostało zakończone i jak na razie nie prognozuje się tworzenia no- wych wydajności w prognozowa- nym okresie. Recesja chwilowo spowodowała likwidację wielu z tych zakładów. Przy prognozach mówiących o zwiększeniu wielko- ści produkcyjnych, producenci sty- renu nareszcie mają przed sobą lepsze czasy. www.cmaiglobal.com Popyt na PS ARC K MESSE 36 tworzywa P2 11 tworzywai Êrodowisko Nowe regulacje rządowe dotyczą- ce ochrony środowiska naturalne- go wymuszają rozwój szerokiej ga- my materiałów polimerowych przy- jaznych środowisku. Poliolefiny znalazły szerokie zastosowania do produkcji folii, ponieważ są ta- nie, łatwo przetwarzalne, wytrzy- małe i bioinertne. Dokonano prze- glądu literatury dotyczącej oksy- -biodegradowalnych tworzyw sztucznych na bazie poliolefin z do- datkiem niewielkiej ilości pro-de- gradantu (czynnika przyspieszają- cego foto- i termoutlenianie oraz rozszczepienie łańcucha na hydro- filowe niskocząsteczkowe fragmen- ty ulegające biodegradacji) doda- wanego podczas konwencjonalne- go procesu produkcyjnego. Omó- wiono normy europejskie i amery- kańskie dotyczące biodegradowal- ności. Tworzywa oksy-biodegrado- walne zachowują cechy i zalety standardowej folii: wytrzymałość, elastyczność, przezroczystość, zgrzewalność, możliwość druku oraz nieprzepuszczalność wody. 1. Wstęp Wzrost ilości odpadów jest jednym z najważniejszych problemówśrodo- wiskowych Unii Europejskiej. Kraje członkowskie Unii wytwarzają rocz- nie ok. 1,3 mld ton odpadów, z cze- go 14% stanowią odpady komunal- ne, a dużą ich część – zużyte opako- wania. W Dyrektywie 2005/20/WE (zmieniającej 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowanio- wych) określono szczegółowe prze- pisy mające na celu ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów opa- kowaniowych. Najważniejszym obowiązkiem państw członkowskich Unii Euro- pejskiej jest konieczność osiągnię- cia wymienionych w dyrektywie po- ziomów odzysku i recyklingu od 50% (60% od 2008 r.) do 65% masy opakowań wprowadzonych na rynek, z czego należy poddać recyklingowi od 25% do 45% opa- kowań. Do 31 grudnia 2008 r. pań- stwa członkowskie powinny po- nadto osiągnąć poziomy recyklin- gu ustalone dla poszczególnych materiałów, z których zostały wy- tworzone opakowania: 60% dla szkła, 60% dla papieru i tektu- ry, 50% dla metali, 22,5% dla two- rzyw i 15% dla drewna. Nowe tren- dy ekologiczne wymusiły zatem za- potrzebowanie na materiały poli- merowe o ograniczonym „czasie życia”. Z uwagi na podstawową za- sadę, na której powinna opierać się gospodarka odpadami opakowa- niowymi tzn. przeciwdziałanie ich powstawaniu, na świecie od wielu lat prowadzone są badania nad no- wymi materiałami opakowaniowy- mi, ulegającymi stosunkowo szyb- kiemu rozkładowi w środowisku naturalnym. To spowodowało wzrost zainteresowania nowymi technologiami prowadzącymi do otrzymania degradowalnych polimerów „przyjaznych” dla śro- dowiska, które po zużyciu ulęgłyby rozkładowi. Tworzywa sztuczne zastępują dziś wiele tradycyjnych materiałów, ta- kich jak szkło, drewno, papier, a nawet metale. Wszechstronność zastosowań wynika z ich specyficz- nych właściwości: są lekkie, prze- puszczalne dla wody, chemicznie stabilne, nietoksyczne oraz odpor- ne na biodegradację. Jednakże ce- chy, z powodu których tworzywa sztuczne stały się nieodłącznym atrybutem życia codziennego, oka- zały się również przyczyną trudno- ści z ich usuwaniem i likwidacją. Poliolefiny (głównie PE – polietylen i PP – polipropylen) należą do naj- bardziej popularnych tworzyw sztucznych masowych, ze względu na stosunkowo łatwe przetwór- stwo, niską cenę, funkcjonalność, obojętność biologiczną i estetykę. Polietylen od 1966 r. zajmuje pierw- sze miejsce wśród produkowanych tworzyw w świecie, natomiast poli- propylen charakteryzuje się naj- większą dynamiką rozwoju wśród produkowanych w świecie wielko- tonażowych termoplastów. Jest to spowodowane ogromnym postę- pem w technologii wytwarzania tych polimerów od technicznie trudnej, wysoce energochłonnej, metody wysokociśnieniowej, po- przez różne odmiany procesu ni- skociśnieniowego, aż do opraco- wania w ostatnich latach, prostego oraz energo- i materiałooszczędne- go procesu fluidalnego, niepowo- dującego zanieczyszczenia środo- wiska. Postęp ten mógł być doko- nany dzięki odkryciu w połowie lat 50-tych ubiegłego wieku metalo- organicznych katalizatorów kom- pleksowych, co zainicjowało lawinę trwających do dziś na świecie ba- dań zarówno nad syntezą nowych i coraz lepszych układów katali- tycznych, jak i polimeryzacją z ich udziałem. Poza opakowaniami (ok. 38% pro- dukcji tworzyw), znaczne zużycie tworzyw sztucznych obserwuje się w budownictwie (16%), przemyśle elektrotechnicznym i elektronicz- nym (12%), motoryzacyjnym (10%), rolnictwie (5%) oraz inne ga- łęzie przemysłu (17%). Odzwiercie- dleniem tego są znaczne ilości two- rzyw sztucznych w odpadach, przy czym odpady opakowaniowe mają w tym ponad 40% udziału. Różnorodne kierunki zastosowania poliolefin wymuszają konieczność takiej ich modyfikacji, aby były one z jednej strony odporne przez długi czas na warunki panujące w środo- wisku, w którym są stosowane (np. folia ogrodnicza, rury do transportu wody i gazu, osłony kabli energe- tycznych), a z drugiej powinny ule- gać w miarę szybkiemu rozkładowi po zużyciu (dot. to przede wszyst- kim opakowań jednorazowych). Dlatego aktualnie rozwijającym się dynamicznie kierunkiem badań są próby modyfikacji właściwości po- liolefin w celu zmiany ich właściwo- ści w pożądanym kierunku, w za- leżności od ich zastosowania. Jed- nym z rozwiązań złagodzenia pro- blemu narastających ilości odpa- dów jest rozwój tworzyw degrado- walnych, stosowanych przede wszystkim do wytwarzania opako- wań jednorazowych, które po uży- ciu powinny podlegać przyspieszo- nemu rozkładowi pod wpływem warunków naturalnych, nie stano- wiąc zagrożenia dla otoczenia. Degradowalne polimery są mate- riałami czułymi na różne czynniki fi- zyczne, chemiczne czy biologiczne powodujące ich degradację [1]. Niektóre degradowalne polimery mogą być wytwarzane ze źródeł odnawialnych w przeciwieństwie do polimerów produkowanych w oparciu o surowce z ropy nafto- wej, takich jak polietylen czy poli- propylen. Jednakże większość po- limerów jest słabo degradowalna w środowisku naturalnym przede wszystkim ze względu na ich wła- ściwości hydrofobowe. Jest wiele sposobów zwiększenie degrado- walności łańcucha polimeru, który może ulegać hydrolizie, utlenianiu, termo- lub fotodegradacji i biode- gradacji. Fotodegradacja zacho- dząca pod wpływem promieni UV polega na wzbudzeniu reakcji rod- nikowych prowadzących do skra- cania łańcucha polimerowego. Chemiczna degradacja polega na pękaniu wiązań łańcucha poli- merowego i zmniejszaniu ciężaru cząsteczkowego, a biologiczna na wykorzystaniu polimeru jako źródła energii i węgla dla organi- zmów go rozkładających. Właściwy proces biodegradacyjny przebiega w wyniku kolonizacji powierzchni polimeru przez grzyby mikroskopo- we i bakterie. W sprzyjających wa- runkach dla ich rozwoju, czyli w obecności tlenu, wilgoci, mikro- elementów, w odpowiedniej tem- peraturze i pH, mikroorganizmy wydzielają zewnątrzkomórkowe enzymy inicjujące proces depoli- meryzacji [2]. Niektóre polimery są podatne na biodegradację w wyni- ku działania enzymów czy mikroor- ganizmów, podczas gdy inne do- piero w zaawansowanych stadiach rozpadu mogą się stać biodegra- dowalne. Każdy typ degradacji po- limeru różni się molekularnym me- chanizmem, przy czym w degrada- cję jednego rodzaju polimeru mo- gą być zaangażowane równocze- śnie różne mechanizmy. Szybkością rozkładu polimerów rządzą pewne prawidłowości. De- gradacji łatwiej ulegają polimery amorficzne niż o budowie krysta- licznej [3]. Szybciej degradują poli- mery o prostej budowie odznacza- jące się brakiem bocznych odgałę- zień i możliwie jak największą linio- wością, niż rozgałęzione, a im niż- sza masa cząsteczkowa polimeru, tym szybszy jest jego rozkład. Poza tym podatność ta jest tym większa, im więcej w makrocząsteczce jest grup chemicznych wrażliwych na ich działanie (np. grupy estro- we, amidowe, hydroksylowe, kar- boksylowe, eterowe) [4]. Degrada- cja zależy także od takich czynni- ków jak rodzaj czynnych mikroor- ganizmów, warunki środowiskowe oraz kształt wyrobu finalnego [5]. Edyta Gibas, Grażyna Rymarz (Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników) TERMOPLASTYCZNE POLIMERY OKSY-BIODEGRADOWALNE SAINSBURYS tworzywa P2 11 2. Międzynarodowe standardy odnoszące się do polimerów biodegradowalnych Podstawową cechą materiałów biodegradowalnych jest ich sto- sunkowo łatwa degradacja prze- biegająca od kilku miesięcy do kil- ku lat w porównaniu do klasycz- nych polimerów petrochemicz- nych, które mogą degradować po- nad 500 lat. Biodegradacja stanowi wieloetapo- wy proces z ciągiem reakcji che- miczno-biologicznych i wywołana jest enzymatycznym działaniem mikroorganizmów (bakterii, grzy- bów i enzymów). Obecnie zostały ustanowione nor- my dotyczące przydatności mate- riałów i opakowań do biodegrada- cji oraz kompostowania [6]. W Unii Europejskiej w celu potwier- dzania przydatności opakowań do recyklingu organicznego – kom- postowania obowiązuje norma EN 13432 Opakowania – Wymaga- nia dotyczące opakowań przydat- nych do odzysku przez komposto- wanie i biodegradację – Program badań i kryteria oceny do ostatecz- nej akceptacji opakowań zharmo- nizowana z Dyrektywą 94/62/WE. Norma ta daje podstawy do prowa- dzenia oceny określającej spełnie- nie wymagań w zakresie przydat- ności do odzysku przez komposto- wanie oraz biodegradację i dotyczy kompostowalności samych opako- wań, bez uwzględnienia kompo- stowalności jakichkolwiek zawar- tych w nich pozostałości produk- tów. Opakowania i materiały opa- kowaniowe przydatne do kompo- stowania oraz obróbki w warun- kach beztlenowych powinny wyka- zywać zdolność do biodegradacji i dezintegracji (rozpadowi, frag- mentacji) podczas obróbki biolo- gicznej, a produkty tego procesu nie powinny wpływać negatywnie na jakość uzyskanego kompostu. Według niniejszej normy czas ba- dań biodegradacji w warunkach tlenowych powinien wynosić mak- symalnie 6 miesięcy. Dla badane- go materiału biodegradacja powin- na wynosić co najmniej 90% cało- ści lub 90% maksymalnej degrada- cji odpowiedniej substancji refe- rencyjnej (wzorca odniesienia). Wartość graniczna dla biodegrada- cji ustalona jest na podstawie prze- miany węgla zawartego w bada- nym materiale w dwutlenek węgla i biomasę. Czas badań w warun- kach beztlenowych powinien wy- nosić maksymalnie 2 miesiące. Biodegradacja oznaczona na pod- stawie wytworzonego biogazu po- winna wynosić 50% lub poniżej wartości teoretycznej dla badane- go materiału. Inną uznawaną na świecie normą stosowaną do oceny biodegrado- walności jest niemiecka norma DIN V 54900 składająca się z trzech części. Badanie przydat- ności do kompostowania rozpo- czyna się badaniem składu che- micznego danego tworzywa sztucznego. Następnie bada się całkowitą degradację biologiczną w warunkach laboratoryjnych przy użyciu jednego z przewidzia- nych trzech testów: • Badanie całkowitej degradacji biologicznej tworzyw sztucznych w medium wodnym przez okre- ślenie biologicznego zużycia tle- nu w zamkniętym aparacie ba- dawczym; • Badanie całkowitej degradacji biologicznej tworzyw sztucznych w medium wodnym na podsta- wie ilości wytworzonego dwu- tlenku węgla; • Badanie całkowitej degradacji biologicznej i dezintegracji w kompoście na podstawie ilości wytworzonego dwutlenku węgla. Swiatewy petentat z heng kengu buduje wtryskarki ed 1958 r. Minijet, £asymaster i Ietmaster ed 20 de 2600 ten. (1(5*226=&=}'1( ľ kompaktowa budowa ľ hydrauliczne zamykanie w serii Minijet od 20 do 55 ton. ľ kolanowy uklad zamykania powyĝej 80 ton sily zamykania ľ Precyzyjne wtryski, ľ Pompy o zmiennej wydajnoĂci ľ 8ogate wyposaĝenie ľ Proğlowanie wtryskow oraz szereg moĝliwoĂci ustawiania procesu wtrysku na nowoczesnym sterowaniu japonskim fuji lub austriackim 8&k Smartmold ľ 0pcje doposaĝenia ľ Montowane w Chinach z komponentow z Unii Luropejskiej i Japonii ľ Spelniajq wymogi dyrektyw europejskich w tym dyrektywy maszynowej 2006/42/WL ľPosiadajq certyğkat CL ľ Magazyn czçĂci zamiennych w Polsce ľ Polski, szybki i kompetentny serwis gwarancyjny i pogwarancyjny ľ Stala ekspozycja we Wroclawiu z moĝliwoĂciq natychmiastowej dostawy. ľ Szkolenia w zakresie obslugi maszyn oraz ustawiania procesu wtrysku. Lkspozycja we Wroclawiu szeregu wtryskarek od 20 do 320 ton z moĝliwoĂciq testow na wlasnej formie i tworzywie. formy platnoĂci: leasing, kredyt, dotacje UL, Ărodki wlasne. 0d 20 lat dystrybutor wtryskarek oraz urzqdzen pomocniczych dla przemyslu wtryskowego 51-416 Wroclaw, ul. koĂcierzynska 21-23 1el. 71-3255065, faks 71-3251883 www.wartacz.com.pl ľ
[email protected] ľ .wartacz.com.pl www 71 aks f 71-3255065, el. 11e oĂc k ul. , roclaw w, W 51-416
[email protected] -3251883 21-23 zynska cier Rys. 1 tworzywa P2 11 W normie przyjęto założenie, że je- śli przynajmniej jeden test wykaże całkowitą biodegradację, tworzywo uznaje się za biodegradowalne. Na końcu przeprowadza się bada- nie przydatności do kompostowa- nia w warunkach odpowiadających istniejącym w praktyce oraz wyma- gania dotyczące jakości kompostu. American Society for Testing and Materials (ASTM) również opra- cowało stosowne normy opisują- ce metody badań materiałów przydatnych do kompostowania: • ASTM D 5338-98. Metody badań materiałów z tworzyw sztucznych do określania tlenowej biodegra- dowalności w kontrolowanych warunkach kompostowania, • ASTM D 6400-99. Wymagania dla tworzyw sztucznych przydat- nych do kompostowania. Test biodegradowalności zgodnie z normą ASTM D 5338-98 przepro- wadza się następująco: badany materiał oraz kompost w odpo- wiednich proporcjach umieszcza się w zamkniętych kolbach. Celem stworzenia optymalnych warunków dla aktywności mikrobiologicznej zapewnia się właściwą temperatu- rę (58ºC), wilgotność oraz dostęp tlenu. Na podstawie pomiaru wy- dzielonego CO 2 oblicza się ilość węgla przekształconego w dwutle- nek węgla, a następnie procento- wą ilość materiału, która uległa mi- neralizacji w odpowiednich prze- działach czasowych. Produkty two- rzywowe uznane za przydatne do kompostowania zgodnie z nor- mą ASTM D 6400-99 muszą: • ulegać takiemu rozkładowi bio- chemicznemu, aby nie więcej niż 10% ich suchej masy pozo- stawało na sicie o wielkości oczek 2 mm, • ulegać biodegradacji w wyniku testu określonego w ASTM D 5338-98 do określonego po- ziomu: – dla produktów składających się z określonych polimerów (homopolimery, kopolimery statystyczne) – 60% węgla or- ganicznego ulega przekształ- ceniu w CO 2 , – dla produktów składających się z więcej niż jednego poli- meru (kopolimery blokowe, mieszanki) – 90% węgla orga- nicznego ulega przekształce- niu w CO 2 , – dla produktów składających się z więcej niż jednego poli- meru, przy czym udział każde- go stanowi powyżej 1% – 60% węgla organicznego ulega przekształceniu w CO 2 . • być bezpiecznymi dla środowi- ska naturalnego – zawartość me- tali ciężkich nie może przekra- czać 50% zawartości tych metali określonej w normie na usuwa- nie i unieszkodliwianie osadów ściekowych oraz musi spełniać wymagania testów dotyczących wzrostu roślin. Z uwagi na złożoność procedur związanych z oceną materiału opa- kowaniowego prowadzoną pod ką- tem biodegradacji, a następnie wy- korzystania w procesie komposto- wania, wprowadzone zostały syste- my certyfikacji. Największe znacze- nie ma certyfikacja wyrobów (w tym opakowań) prowadzona w Niemczech przez DIN CERTCO (www. dincertco. de), członka Nie- mieckiego Instytutu Normalizacyj- nego DIN (Deutsches Institut fűr Normung). Niemiecki system certy- fikacji został przyjęty w innych pań- stwach europejskich: Szwajcaria, Holandia, Wielka Brytania, Polska. Uzyskany w tych krajach certyfikat upoważnia do oznaczania znakiem przydatności do kompostowania. W kraju uprawnienia DIN CERTCO do prowadzania certyfikacji wyro- bów przydatnych do kompostowa- nia uzyskało tyko akredytowane przez PCA Centrum Certyfikacji Opakowań Centralnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Opako- wań (COBRO) w Warszawie. Bio- degradowalne produkty spełniają- ce wymagania normy EN 13432: 2000 uzyskują certyfikat i zostaje im nadany znak „kompostowalny”. Termin biodegradacja obejmuje rozkład substancji chemicznych (np. polimerów) pod wpływem ma- kro- i mikroorganizmów na wodę, dwutlenek węgla i nietoksyczne związki chemiczne. Proces ten wy- korzystuje np. polimer jako źródło energii i węgla dla organizmów, które go rozkładają. Oksy-biodegradacja jest rodzajem degradacji będącej wynikiem pro- cesu utlenienia i rozpadu na pozio- mie cząsteczkowym zachodzącym pod wpływem jednego z wielu czynników fizycznych jak promie- niowanie UV, ciśnienie, temperatu- ra, utlenianie, mikroorganizmy itp. (wg definicji European Committee for Standardization CEN TC 249 WG9 N 100; www.cenorm.be). Z powyższych definicji wynika, iż oksy-biodegradowalne tworzywa sztuczne ulegają rozpadowi w tych samych warunkach co biodegra- dowalne. Produkty oksy-biodegradowalne przeważnie (choć można to regulo- wać na etapie produkcji) posiadają czas rozkładu między 18 a 24 mie- siące, więc jako takie nie wpisują się bezpośrednio w zapis normy EN 13432 oraz innych przytoczo- nych powyżej, gdzie na komposto- wanie przeznaczono zaledwie pół roku, czyli de facto okres nie do spełnienia dla wielu „produk- tów” natury (tj. drewno, liście, kora drzew, itp.). Tworzywa oksy-biode- gradowalne spełniają natomiast amerykańskie standardy American 51-416 Wroclaw, ul. koĂcierzynska 21-23 1el. 71-3255065, faks 71-3251883 www.wartacz.com.pl ľ
[email protected] Corporation Ltd, 1ajska ğrma od prawie 30 lat produkuje i eksportuje do ponad 50 krajow maszyny do produkcji pojemnikow metodq ekstruzji i wtrysku z rozdmuchem. Nowoczesne schladzacze wody (wodne i powietrzne), rozwiqzania chronione patentami. ľ Modulowa budowa ľ Sekwencyjne zwiçkszanie wydajnoĂci ľ Podwojny obieg chlodniczy ľ Automatyczny zrzut wody Producent najciçĝszych mlynow w Azji. Nowoczesna myĂl techniczna z hong kongu. Lnergooszczçdne mlyny od 1,5 do 112 kW. Zdumiewajqca efektywnoĂc zuĝycia energii na tonç przemialu. 0ostçpne wersje wyciszone, z odciqgiem, z odpylaniem i stanowiskowe. Ponadto podajniki surowca, suszarki, dozowniki, magnesy i wiele innych urzqdzen pomocniczych. ľ (8523(-6., 67$1'$5' =$ $=-$7<&.k &(1} ľ (.2120,&=1$ 352'8.&-$ 2' 0/ '2 / 3L CLN0X kruszarki jednowalowe z dociskiem hydraulicznym, dwuwalowe i czterowalowe. Wydajne, ciche i oszczçdne. MASS International ļ wloskie taĂmociqgi aluminiowe w tym regulowane kqty i prçdkoĂci 0 .wartacz.com.pl www 7 aks f 71-3255065, el. 11e o k ul. , roclaww, W 51-416
[email protected] ľ 71-3251883 21-23 zynska oĂcier tworzywa P2 11 tworzywai Êrodowisko 39 Society for Testing and Materials (ASTM). Norma ASTM 6954-04 Standard Guide for Exposing and Testing Plastics that Degrade In the Environment by a Combination of Oxidation and Biodegradation opi- suje szczegółowo wymagania dla tworzyw, które ulegną degradacji w środowisku poprzez utlenianie zainicjowane specjalnym dodat- kiem, a następnie biodegradacji po tym, jak ich masa cząsteczkowa zostanie zredukowana do pozio- mu, który uczyni je dostępnymi dla mikroorganizmów. 3. Tworzywa sztuczne podatne na biodegradację W wielu ośrodkach podejmowane są prace nad opracowaniem poli- merów ulegających degradacji bio- logicznej, takich jak polimery i ko- polimery kwasu masłowego, hy- droksywalerianowego, polilaktyd, itp. Wadą polimerów laktydowych w porównaniu z PP są niższe war- tości parametrów wytrzymałościo- wych, wyższa gęstość, gorsze wła- ściwości w podwyższonej tempera- turze i właściwości barierowe. Zale- tą natomiast jest możliwość otrzy- mywania transparentnych produk- tów, a ich degradacja przebiega szybko także przy braku światła. Jednakże ze względu na wysokie ceny surowców oraz koszty wytwa- rzania tworzywa te nie dorównują tanim i powszechnie dostępnym poliolefinom. Aby sprowokować biodegradację tych trudno rozkła- dalnych materiałów, należy wytwo- rzyć polimer z biodegradowalnymi łańcuchami lub wprowadzić do po- limeru substancje rozkładalne mi- krobiologicznie. Obecnie najpopu- larniejszym dodatkiem do tworzyw sztucznych jest skrobia, która po- zwala na zapoczątkowanie proce- su biodegradacji. Skrobia jest zwią- zana z łańcuchem polimeru, a jed- nostki te są podatne na enzyma- tyczną działalność mikroorgani- zmów. Z publikacji Bastioli [7] zna- ny jest termoplastyczny polimer Mater-Bi produkowany przez wło- ską firmę Novamont. Jest to kom- pozycja polimerowo-skrobiowa, w której jako dodatek polimerowy w ilości do 60% zastosowano poli (ε-kaprolakton) lub octan celulozy. Polimer ten rozkłada się jak bioma- sa w warunkach aerobowych, jak i anaerobowych. Mater-Bi stosowa- ny jest jako materiał opakowanio- wy do produkcji folii (również do pakowania suchych produktów spożywczych), termoformowanych tacek i pojemników, do spienio- nych wyprasek i spienionego mate- riału wypełniającego wolne prze- strzenie w opakowaniach transpor- towych, a także do produkcji wor- ków na odpady biodegradowalne, przeznaczone do kompostowania. Zaletą tych materiałów jest to, że degradacja nie zależy od światła, a materiał ten może być używany przez długi czas w „suchych” wa- runkach, podczas gdy degradacja przebiega stosunkowo szybko np. w warunkach kompostowania. Wa- dą natomiast jest to, że obecność skrobi (materiału łatwo ulegającego hydrolizie) w termoplaście general- nie prowadzi do pogorszenia wła- ściwości fizyko-mechanicznych, a produktem degradacji jest rów- nież metan. Należy zaznaczyć, że w przypadku polimerów poliolefino- wych z dodatkiem biodegradowal- nego napełniacza ma miejsce tylko biologiczna destrukcja materiału, a nie jego pełna biodegradacja, na- tomiast rozdrobniony polietylen stanowi poważne zagrożenie dla wód [8]. 4. Foto- i termoutlenianie termoplastów (głównie PE i PP) z dodatkiem prodegradantów Ciekawym sposobem ograniczania tworzywowych odpadów opakowa- niowych jest wykorzystanie handlo- wego polimeru (PE lub PP) z odpo- wiednimi dodatkami uczulającymi go na oddziaływanie czynników de- gradujących: UV, tlen, bakterie, itp. W rozwiązaniach takich są stoso- wane kompleksy lub sole metali o zmiennej wartościowości: Fe 3 +, Mn 2 + czy Co 2 +, które zwiększają zdolność poliolefin do rozkładu pod wpływem światła słonecznego i tlenu w warunkach kompostowa- nia (katalizują utleniającą degrada- cję termoplastów), a następnie bio- degradacji [9-13]. Proces degrada- cji termoplastów jest szeroko opisa- ny w literaturze. Przyłączanie tlenu prowadzi do powstawania wodoro- nadtlenków i w konsekwencji utle- niającej degradacji termoplastów przez rozpad wodoronadtlenków oraz powstawanie związków karbo- nylowych i alkoholi, zgodnie z me- chanizmem podanym na Rys. 1. Obecność związku metalu, takiego jak np. stearynian żelaza, przyspie- sza dekompozycję wodoronadtlen- ków, które generują wolne rodniki. Powszechnie wiadomo, że utlenia- nie poliolefin prowadzi do szybkie- go zmniejszenia masy cząsteczko- wej oraz powstawania hydrofilowej powierzchni (obecność grup funk- cyjnych), odpornej na atak mikro- biologiczny [13]. Proces ten powo- duje rozpad łańcuchów polimero- wych do produktów przyjaznych środowisku: ditleneku węgla, wody oraz śladowej ilości biomasy. Obecnie jest niewiele danych litera- turowych dotyczących mechani- zmu i wpływu mikroorganizmów na degradację poliolefin. Udowod- niono, że produkty utlenienia o ni- skich masach cząsteczkowych są szybciej konsumowane przez mi- kroorganizmy. N-Alkany o masie do 500Da [14] oraz woski polietyle- nowe o masie powyżej 1000Da [15] są stosunkowo szybko „kon- sumowane” przez mikroorganizmy. Badano również szybkość degra- dacji w glebie wyekstrahowanej frakcji termicznie utlenianego PE z dodatkiem prodegradanta (ste- arynianu manganu) o masie ok. 1500Da [17]. Autorzy stwierdzi- li, że zmierzona ilość wydzielonego CO2 świadczy o 70% mineralizacji podczas rocznego inkubowania. Sugeruje się również, że mikroor- ganizmy obecne w glebie i kompo- ście nie czekają biernie na niżej cząsteczkowe produkty abiotycz- nego utlenienia, lecz same biorą udział w rozszczepieniu łańcucha polimerowego [17]. Dodatki soli oraz kompleksów me- tali przejściowych i innych dodat- ków są ogólnie nazywane TDPA (totally degradable plastic additi- ves) i stosunkowo niedawno zosta- ły opatentowane przez kanadyjską firmę EPI Environmental Plastics Inc. oraz brytyjską Symphony Envi- ronmental pod nazwą d2w™. Szyb- kość rozkładu folii degradowalnej jest zależna od ilości dodatku przy- spieszającego dekompozycję (TDPA™), grubości wyrobu oraz od warunków atmosferycznych. Można oczekiwać, że folia degra- dowalna zawierająca 2% dodatku TPDA™ składowana na zewnątrz, poddana bezpośredniemu działa- niu czynników atmosferycznych ulega rozkładowi do 180 dni w wa- runkach klimatu środkowo-euro- pejskiego. Folia np. zakopana w gruncie, zatem częściowo izolo- wana od wpływu wymienionych czynników, rozkładać będzie się dłużej, do 2 lat. Norweska NOR- -X oferuje oksy-biodegradowalne masterbatch’e produkowane na bazie PE i PP o nazwie Renatu- ra™, które przyspieszają degrada- cję poliolefin do Mw 1000÷5000 w ciągu 6 miesięcy. Wszystkie te dodatki posiadają zgodność z nor- mą ASTM D 6954-04 – uznawaną na całym świecie normą dotyczącą biodegradowalności. Z polskiego opisu patentowego [18] znany jest sposób otrzymywania polietylenu ulegającego rozkładowi pod wpły- wem światła słonecznego przez dodanie trifenyloguanidyny oraz soli Cr 3 +, Sn 2 +, Fe 3 +, Mn 2 + lub CO 2 + kwasu laurynowego, palmi- tynowego lub stearynowego. W in- nym polskim opisie patentowym [19] opisano sposób modyfikacji termoplastycznego tworzywa po- przez dodatek nietoksycznego trudno lotnego nienasyconego związku polarnego zawierającego jedno lub więcej wiązań nienasyco- nych (np. alkoholu oleinowego) oraz reagenta sieciującego (nad- tlenku kumylu). W amerykańskich patentach [20, 21] opisano degra- dowalne koncentraty oraz folie 40 tworzywa P2 11 tworzywai Êrodowisko otrzymywane na bazie polietylenu z dodatkiem stearynianu kobaltu, kwasu cytrynowego oraz stabiliza- tora. W norweskich patentach opracowanych przez NOR X Indu- stry [22-24] opisano metodę otrzy- mywania termoplastycznych, bar- dzo jasnych dodatków pozwalają- cych osiągnąć kontrolowaną degra- dację. Dodatki te zawierają w swym składzie produkty reakcji soli żelaza (III) z kwasami tłuszczowymi o za- wartości atomów węgla od 2 do 24 oraz dodatek stabilizatora, który jest niezbędnym dodatkiem przy przetwórstwie i przechowywaniu poliolefin z dodatkiem prodegra- danta. Jakubowicz [25, 26] badał biodegradowalne polietyleny otrzy- mywane z dodatkiem prodegradan- ta – stearynianu manganu. Biode- gradację termoutleniającą prowa- dzono w trzech temperaturach, któ- re normalnie występują w warun- kach kompostowania oraz przy róż- nym stężeniu tlenu, a efekt termo- -utlenienia oszacowano poprzez pomiar ciężarów cząsteczkowych. Badania pokazały, że gdy materiał polimerowy degraduje do mniej- szych mas cząsteczkowych, jest bioasymilowany. Szybkość biode- gradacji tlenowej produktów utlenie- nia oceniano w warunkach kontrolo- wanego kompostowania poprzez pomiar wytwarzanego CO 2 . Stopień bioasymilacji wynosił 60% i wciąż wzrastał po 180 dniach. Chiellini [27] badał przebieg i produkty ter- mo-utleniającej degradacji poliolefin z dodatkiem przyspieszającym de- gradację w środowisku wodnym. Stopień biodegradacji wynosił 12 do 48% po 100 dniach. Tworzywo oksy-biodegradowalne zachowuje wszystkie cechy i zalety typowe dla wyrobów wytwarzanych z bazowe- go tworzywa sztucznego, a więc wy- trzymałość, elastyczność, przezro- czystość, zgrzewalność, możliwość druku oraz nieprzepuszczalność wody. Ceny surowców do produkcji tworzyw oksy-biodegradowalnych są znacznie niższe niż polimerów biodegradowalnych otrzymywa- nych z surowców odnawialnych (również do ich produkcji niezbędne są paliwa kopalne, a ponadto duża ilość wody oraz ziemi przeznaczo- nej na uprawy roślin stanowiących bazę surowcowa do ich wytwarza- nia). Już na etapie produkcji można określić czas ich degradacji, a me- chanizm rozpadu przebiega trzyeta- powo: na drodze utleniania, hydroli- zy oraz procesu biologicznego, któ- ry może stanowić część procesu kompostowania. Podczas rozkładu tworzywa nie wydziela się metan, który należy do grupy gazów cie- plarnianych, groźniejszy w skutkach niż ditlenek węgla. Poza tym degra- dacja może zachodzić w każdym środowisku np. na lądzie lub w mo- rzu, w świetle lub w ciemności, w wysokiej jak i niskiej temperatu- rze, a także w dowolnym czasie w zależności od wymagań. Opako- wania oksy-biodegradowalne moż- na poddawać recyklingowi energe- tycznemu i materiałowemu. Dodatki przyspieszające oksy-bio- degradację mogą być stosowane w niemal wszystkich najpopularniej- szych opakowaniach tworzywo- wych: miękkich i półsztywnych. Tworzywa kompostowalne nie dają tak szerokich możliwości zastoso- wania, ponieważ należy je produko- wać każdorazowo, czyli zużywać surowce i energię, również na trans- port. Wiele zastrzeżeń budzi rów- nież fakt, jak energochłonna jest produkcja biopolimerów. Do wypro- dukowania zaledwie kilograma PHB z transgenicznej kukurydzy potrzeba cztery razy więcej energii niż zużywa się do wytworzenia ta- kiej samej ilości polietylenu z su- rowców petrochemicznych. Przy uzyskiwaniu polimerów z ro- ślin wykorzystuje się jako źródło energii głównie gaz ziemny i węgiel, czyli wytwarzanie biopolimerów po- chodzenia roślinnego nie przyczy- nia się do znacznych oszczędności paliw kopalnych. Aby wyproduko- wać jeden kilogram PHA trzeba zu- żyć 2.65 kg gazu ziemnego i węgla, natomiast aby wyprodukować tą samą ilość polietylenu wystarczy je- dynie 2.2 kg surowców kopalnych i prawie połowa z tego pozostaje w końcowym produkcie. Również wytwarzanie PHA pochodzenia mi- krobiologicznego nie jest procesem energooszczędnym, gdyż do wy- produkowania kilograma polimeru tą metodą trzeba zużyć 2.39 kg su- rowców kopalnych. Prodegradanty wprowadzone do tworzywa bazo- wego (PE, PP) są dobrze zdysper- gowane, dlatego właściwości mo- dyfikowanych i niemodyfikowanych termoplastów są podobne. Związki żelaza nie stanowią zagrożenia dla środowiska, a także są dopuszczo- ne do bezpośredniego kontaktu z żywnością przez FDA (Food and Drug Administration) i EFSA (Euro- pean Food Safety Authority). Rów- nież w Dyrektywie Europejskiej 02/72/EC (z dnia 6 sierpnia 2002 r. w sprawie [...] wyrobów z tworzyw tworzywa P2 11 tworzywai Êrodowisko 41 sztucznych przeznaczonych do kontaktu ze środkami spożywczy- mi) nie przewidziano żadnych ob- ostrzeń dotyczących ich stosowa- nia, pod warunkiem, że migracja globalna z materiału opakowanio- wego do płynów modelowych nie przekroczy 10 mg/dm 2 (wymaganie to dotyczy wszystkich materiałów opakowaniowych z tworzyw sztucz- nych). Przetwórstwo termoplastów zawierających dodatki przyspiesza- jące fotodegradację może jednak nastręczać problemów. Do większo- ści komercyjnych termoplastów są dodawane antyutleniacze opóźnia- jące degradację termiczną i mogą wystąpić antagonistyczne oddziały- wania. Kolejnym problemem jest utrzymanie właściwości produktu otrzymanego ze zmodyfikowanych termoplastów w trakcie eksploatacji i aż do zagwarantowanej wystar- czająco szybkiej degradacji (do czasu, gdy produkty staną się od- padami), stąd bardzo istotny jest dobór antyutleniaczy i prodegra- dantów do określonych wyrobów. 5. Wnioski W obliczu coraz gwałtowniejszego zmniejszania się na rynku świato- wym surowców przetwórstwa pe- trochemicznego, gospodarka opar- ta na zrównoważonym korzystaniu z zasobów naturalnych jest bardzo ważna. Racjonalne wykorzystanie tworzyw sztucznych produkowa- nych w oparciu o surowce petro- chemiczne istotnie zmniejszy ilość odpadów na wysypiskach oraz przyczyni się do ochrony zasobów naturalnych. Ilość odpadów pocho- dzących z poużytkowych opako- wań zajmuje pod względem masy ok. 7 % w odpadach globalnych, natomiast pod względem objętości ich wartość stanowi ok. 30 % (war- tości te dotyczą struktury odpadów globalnych w Polsce). Z analizy danych literaturowych do- tyczących właściwości poliolefin z dodatkami TDPA wynika, że oksy-biodegradowalne poliolefiny mogą być perspektywicznym bio- degradowalnym materiałem o do- brych właściwościach przetwór- czych, szerokim zakresie zastoso- wań i o wysokiej zdolności do roz- kładu w warunkach naturalnych. Dla środowiska naturalnego waż- nym jest, że użycie dodatków przy- spieszających oksy-biodegradację prowadzi do ponownego wykorzy- stania węgla organicznego, który bezpiecznie wróci do naturalnego bio-cyklu w przewidywalnych i kon- trolowanych ramach czasowych. Artykuł publikowany był wcześniej w czasopiśmie Przetwórstwo Two- rzyw wydawanym przez IIMPiB. 6. Literatura 1. Mucha M, „Polimery a ekologia”, Wydawnic- two Politechniki Łódzkiej, Łódź, 2002. 2. Łabużek S., Nowak B., Pająk J., Rymarz G. 2008. „Aktywność zewnątrzkomórkowej depolimerazy wydzielanej przez szczep Gioc- ladium solani w toku degradacji poliestru „Bionolle®”„, Polimery 2008, 6, s. 465. 3. Kozłowska A.: „Kopoliestry alifatyczne podat- ne na biodegradację”, Tworzywa sztuczne i chemia, 2004, 3, s. 85. 4. Błędzki A., Fabrycy E.: „Polimery degradowal- ne – stan techniki”, Polimery, 1992, 8, s. 343. 5. Żakowska H.: Opakowanie, 1997, 3, s. 20. 6. Żakowska H., „Opakowania biodegradowal- ne”, Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojo- wy Opakowań, Warszawa, 2003. 7. Bastioli C.: „Properties and applications of Mater-Bi starch-based materials”, Polym De- grad Stab, 1998, 59, s. 263. 8. Bikiaris D., Aburo J., Alric I., Borredon E., Bo- tev M., Betchev C., Panayiotou C.: „Mechani- cal properties and biodegradability of LDPE blends with fatty-acid esters of amylose and starch”, J. Appl. Polym. Sci., 1999, 71, s. 1089. 9. Clendinning R. A., Potts J. E., Cornell S. W.: Transplanter containers made from biodegra- dable – environmentally degradable blends. Pat. USA 3 921 333 (1975). 10. Bikiaris D., Prinos J., Perrier C., Panayio- tou C.: Polym Degrad Stab, 1997, 57, 313. 11. Roy P. K., Surekha P., Rajagopal C., Chatter- jee S. N., Choudhary V.: „Effect of benzil and cobalt stearate on the aging of low-density polyethylene films”, Polym Degrad Stab, 2005, 90, s. 577. 12. Koutny M., Lemaire J., Delort A.-M.: „Biode- gradation of polyethylene films with prooxi- dant additives”, Chemosphere, 2006, 64, s. 1243. 13. Wiles D. M., Scott G.: „Polyolefins with con- trolled environmental degradability”, Polym Degrad Stab, 2006, 92, s. 1581. 14. Haines J. R., Alexander M.: „Microbial Degra- dation of High-Molecular-Weight Alkanes”, Appl. Microbiol., 1974, 28, s. 1084. 15. Kawai F., Watanabe M., Shibata M., Yokoyama S., Sudate Y., Hayashi S.: „Comparative study on biodegradability of polyethylene wax by bacteria and fungi”, Polym. Degrad. Sta- bil. 2004, 86, s. 105. 16. Chiellini E., Corti A., Swift G.: „Biodegradation of thermally-oxidized, fragmented low-density polyethylenes”, Polym. Degrad. Sta- bil., 2003, 81, s. 341. 17. Roy P. K., Titus S., Surekha P., Tulsi E., Desh- mukh C., Rajagopal C.: „Degradation of abio- tically aged LDPE films containing pro-oxidant by bacterial consortium”, Polym. Degrad. Sta- bil. 2008, 93, s. 1917. 18. Patent PL 127499; dane archiwalne. 19. Czaja K., Korach Ł., Sudoł M., Wasielew- ski M., Sacher B.: Sposób modyfikacji termo- plastycznego tworzywa. Pat. PL 191205 B1 (1999). 20. Garcia R. A., Gho J. G.: Degradable/compo- stable concentrates, process for making de- gradable/compostable packaging materials and the products thereof. Pat. USA 5,854,304 (1998). 21. Garcia R. A., Gho J. G.: Chemically degrada- ble polyolefin films, Pat. USA 5,565,503 (1996). 22. Maennle F., Beylich J., Lecerf N., Olafsen K., Hauge R., Roedseth K. R., Kleppe E. A.: Addi- tive for thermoplastics, use of and method for its manufacture, method for manufacture of a thermoplastic containing such additive and thermoplastic so manufactured, Pat. EP 1615967 (2006). 23. Roedseth K. R., Mannle F., Kleppe E. A., Hau- ge R.: Combination of additives for use in pre- paration of thermoplastics, Pat. NO20061768 (2007). 24. Maennle F., Simon C., Beylich J., Hauge R., Kleppe E. A., Roedseth K. R., Larsen A. G.: Polymer composition, Pat. EP 1751226 (2007). 25. Jakubowicz I.: „Evaluation of degradability of biodegradable polyethylene (PE)”, Polym. De- grad. Stab., 2003, 80, s. 39. 26. Jakubowicz I., Yarahmadi N., Petersen H.: „Evaluation of the rate of abiotic degradation of biodegradable polyethylene in various envi- ronments”, Polym. Degrad. Stab., 2006, 91, s. 1556. 27. Chiellini E., Corti A., D’Antone S.: „Oxo-biode- gradable full carbon backbone polymers – biodegradation behaviour of thermally oxidi- zed polyethylene in an aqueous medium”, Po- lym. Degrad. Stab., 2007, 92, s. 1378. 28. Gerngross T. U., Slater S. C.: Świat Na- uki, 2000, 11, s. 56. t ,QQRZDF\MQH L SU]HïRPRZH UR]ZLÈ]DQLD dla recyklingu tworzyw sztucznych. ,QQRZDF\MQH L SU]HïRPRZH UR]ZLÈ]DQLD dla recyklingu tworzyw sztucznych. 42 tworzywa P2 11 tworzywai Êrodowisko Średnio każdy z nas używa 120 gram opakowań z tworzyw sztucz- nych do pakowania świątecznych prezentów. Większość z nich nie- mal w ogóle nie nadaje się do recy- klingu. Obecnie badacze z Uniwer- sytetu Warwick opracowali nową technikę, dzięki której można prze- twarzać 100% świątecznych opa- kowań i innych domowych tworzyw sztucznych. Dziś jest to zazwyczaj jedynie 12% tego typu odpadów. Reszta trafia na wysypiska lub jest po prostu spalana. Niektóre tworzywa trafiają prosto na wysypiska, choć właściciele do- mów poświęcają czas na segrega- cji pozostałych odpadów z tworzyw sztucznych wierząc, że zostaną w całości poddane recyklingowi. Jednakże tylko 12% „komunalnych odpadów tworzyw sztucznych” zo- staje tak naprawdę poddanych re- cyklingowi. Czasami po prostu zbyt czaso- chłonne jest posegregowanie róż- nych typów tworzyw i oczyszczenie ich z etykiet i innych zanieczysz- czeń, ponieważ wymaga to znacz- nego nakładu ludzkiej pracy. Do- datkowym problemem jest to, że często przedmioty są wykonane z więcej, niż jednego rodzaju two- rzywa, a to wymaga różnych rodza- jów obróbki. Jednakże inżynierowie z Uniwersy- tetu Warwick opracowali prosty proces, który jest w stanie poradzić sobie z każdym rodzajem odpa- dów tworzyw sztucznych i może nawet spowodować rozkład niektó- rych polimerów takich jak polisty- ren z powrotem na pierwotne mo- nomery (styren w przypadku poli- styrenu). Naukowcy z Warwick skorzystali ze wsparcia funduszu AWM’s Science City opracowując jednostkę, która wykorzystuje pirolizę (wykorzysta- nie ciepła przy braku tlenu w celu dekompozycji materiałów) w reak- torze „złoża fluidalnego”. Testy za- kończone w ubiegłym tygodniu wy- kazały, że badacze byli w stanie wrzucić do tego reaktora wiele róż- nych tworzyw sztucznych, które można następnie zredukować do użytecznych produktów. Wiele z nich można następnie odzyskać poprzez prostą destylację. Produkty, które zespołowi Warwick udało się odzyskać z mieszanki tworzyw to: wosk możliwy do uży- cia jako środek smarujący; orygi- nalne monomery, takie jak styren – możliwy do stworzenia nowego polistyrenu, kwas tereftalanowy – wykorzystany do produkcji two- rzyw PET, metakrylan metylu – do produkcji arkuszy akrylowych, węgiel – jako sadza w pigmentach farb oraz do produkcji opon. Można nawet sprzedawać węgiel odbarwiający pozostały na końcu niektórych reakcji w celu jego za- stosowania jako węgiel aktywny, i to za cenę co najmniej 400 GBP za tonę. Badania te mogą mieć ogromny wpływ na budżety lokalnych władz oraz przyczynić się w znacznej mierze do ochrony środowiska. Ba- dania w skali laboratoryjnej wyka- zały, że można wyprodukować de- stylowane ciecze i ciała stałe, które można usunąć za pomocą łado- warki czerpakowej celem ich prze- tworzenia na nowe produkty. Inży- nierowie z Uniwersytetu Warwick pracują obecnie z uniwersyteckim działem transferu technologii War- wick Ventures i spodziewają się, że ich praca będzie cieszyć się ogromnym zainteresowaniem lo- kalnych władz i firm zajmujących się usuwaniem odpadów. Mogą one zastosować tę technologię do stworzenia wielkoskalowych re- aktorów, które mogłyby wytwarzać materiał do ponownego użycia. Kierownik badań nad projektem w Uniwersytecie Warwick, prof. inż. Jan Baeyens, powiedział: „Wyobraźmy sobie typowy, wielko- skalowy zakład o średniej wydajno- ści 10.000 ton odpadów tworzyw sztucznych rocznie. W ciągu roku cysterny byłyby w stanie wywieźć z każdego zakła- du chemikalia o wartości ponad 5 milionów GBP, a każdy zakład wy- generowałby oszczędności związa- ne z podatkami za odpady w wyso- kości 500.000 GBP rocznie. Przy zakładanych kosztach energii, które dla każdego dużego zakładu wyniosłyby jedynie 50.000 GBP rocznie, system byłby bardzo atrakcyjny komercyjnie, powodując szybki zwrot kapitału i kosztów bie- żących.” www2.warwick.ac.uk Prognozuje się, że globalne zapo- trzebowanie na biotworzywa do roku 2020 powinno osiągnąć wielkość 884.000 ton. Na la- ta 2010-2015 spodziewany jest CAGR (średnia roczna stopa zwrotu) w wysokości 24,9%, który w ciągu pięciu lat do roku 2020 powinien się zmniejszyć do 18,3%. Zgodnie z nowym studium opracowanym przez Pira Interna- tional, nowa seria biotworzyw sta- nie się głównym motorem napę- dowym, ponieważ rynek opako- wań stopniowo przesuwa się od polimerów biodegradowalnych i kompostowalnych w kierunku bioopakowań na bazie materiałów odnawialnych i zrównoważonych. Od roku 2010 technologia biotwo- rzyw będzie się zmieniać wraz z komercjalizacją biotworzyw pro- dukowanych bezpośrednio przez naturalne/genetycznie modyfiko- wane organizmy oraz wraz z wprowadzeniem nie ulegających biodegradacji, pozyskiwanych ze źródeł biologicznych polietyle- nów. Pira spodziewa się, że mate- riały te będą stanowić jedną czwartą całkowitego zapotrzebo- wania rynkowego na opakowania z biotworzyw w roku 2020. Kwasy polihydroksylowe (PHA) powinny osiągnąć CAGR wynoszący 41%, a PE pozyskiwane ze źródeł biolo- gicznych nawet 83% w tym sa- mym okresie. Tradycyjne techno- logie opakowań z biotworzyw na bazie skrobi, celulozy i polie- strów powinny zmniejszyć swój udział w rynku do roku 2020. Opakowania z biotworzyw to sil- nie skoncentrowany rynek, na któ- rych pięciu najważniejszych pro- ducentów zaspokaja obecnie po- nad 50% zapotrzebowania rynko- wego. Pira prognozuje duże zmia- ny wśród wiodących dostawców opakowań z biotworzyw w ciągu kolejnych pięciu do dziesięciu lat. Według Pira, opakowania sztywne w roku 2010 stanowiły 52% rynku opakowań z biotworzyw, przy czym opakowania elastyczne sta- nowiły pozostałe 48%. Tacki i po- jemniki używane w handlu deta- licznym i gastronomii stanowią największy, pojedynczy rodzaj opakowań na rynku opakowań z biotworzyw, natomiast drugie miejsce zajmuje elastyczna folia. Pira prognozuje, że elastyczne opakowania będą w ciągu następ- nych pięciu do dziesięciu lat obej- mować coraz większy udział w rynku opakowań z biotworzyw. Zapotrzebowanie będzie tworzyła komercjalizacja PE i PHA oraz większa dostępność i poprawione właściwości dwuosiowo zoriento- wanych folii PLA (BOPLA). Europa jest największym regio- nalnym rynkiem opakowań bio- tworzyw, który zajmował w ro- ku 2010 ponad połowę światowej wielkości wagowej. Podczas gdy Ameryka Północna obecnie cią- gnie za sobą Europę pod wzglę- dem zużycia opakowań z biotwo- rzyw, to nastawienia rządów i konsumentów ulegają zmianie. Pira spodziewa się, że w analizo- wanym okresie w Ameryce Pół- nocnej i w Azji nastąpi szybszy wzrost dotyczący opakowań z biotworzyw, niż w Europie. Ja- ponia stanowi lwi udział azjatyc- kich opakowań z biotworzyw, głównie w wyniku korzystnych inicjatyw rządowych wspierają- cych rozwój rynku tego rynku. t Świąteczny recykling Opakowania z biotworzyw Rachunek ekonomiczny ARC 44 tworzywa P2 11 plastpol Raport zamówiony w Wielkiej Brytanii przez Recoup i sponso- rowany przez Nampak Plastics i PPS Recovery System prezentu- je optymistyczny wzrost wielko- ści recyklingu butelek w ro- ku 2009 wynoszący 46% butelek z tworzyw sztucznych. Te zwery- fikowane i sfinalizowane dane sugerują obecnie 7% wzrost w porównaniu z rokiem 2008, przy ponad 263.000 ton zebra- nych butelek z tworzyw sztucz- nych, wliczając w to opakowania inne niż butelki. Około 303.000 ton opakowań z tworzyw sztucznych zostało ze- branych do recyklingu podczas domowej segregacji odpadów. Z tej ilości całkowitej 263.000 ton było zgłoszone jako butelki z tworzyw; pozostałe 40.000 ton były to inne, niż butelki opakowa- nia z tworzyw sztucznych. Zbiórki domowe przynio- sły 215.500 ton butelek z tworzyw sztucznych, co odpowiada wzro- stowi o 46.000 ton w porównaniu z rokiem poprzednim – wzrost ilości zebranych tworzyw wyno- szący około 28%. Ilość lokalnych instytucji oferujących obecnie zbiórkę butelek z tworzyw sztucznych z gospodarstw do- mowych wynosi 360, świadcząc usługi dla ponad 23 milionów go- spodarstw domowych. Obecne ilości zbiórki butelek z tworzyw sztucznych wynoszą 47.000 ton, łącznie z 5800 tonami pochodzą- cymi z centrów recyklingu odpa- dów domowych obsługiwanych przez organizacje zajmujące się usuwaniem odpadów oraz 3000 ton butelek pochodzących od lo- kalnych instytucji realizujących program „recykling w ruchu”. Całkowita ilość lokalnych insty- tucji oferujących obecnie zbiórkę butelek z tworzyw sztucznych poprzez schematy przynoszenia wynosi 360. Według danych, ponad 54% bu- telek z tworzyw sztucznych wciąż jeszcze nie zostało poddanych recyklingowi. Oprócz zagadnień związanych ze zmniejszeniem usuwania odpadów na wysypiska oraz koniecznością spełnienia coraz bardziej zaostrzonych wy- magań związanych z recyklin- giem, istnieje poważna obawa, że bez wzmożonych starań infra- struktura ponownego przetwa- rzania butelek z tworzyw sztucz- nych w Wielkiej Brytanii nie bę- dzie mogła być w zrównoważony sposób wspierana poprzez zbiór- kę butelek. Odpowiedzi udzielone w ankiecie sugerują, że schematy zbiórki odpadów z gospodarstw domo- wych mogłyby potencjalnie spo- wodować odzyskanie 271.000 ton butelek z tworzyw sztucznych w roku 2012, co oznacza 56.000 ton. Przy założeniu 10% roczne- go wzrostu wydajności zbiórki z gospodarstw domowych, sza- cowana ilość zebranych butelek mogłaby przekroczyć 350.000 ton. www.recoup.org Tony nowoczesnego sprzętu, setki nowości i 650 wystawców z aż 30 państw. Tak jedynie w skrócie moż- na opisać jedną z największych wy- staw tej branży w Europie – XV Mię- dzynarodowe Targi Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych i Gumy PLA- STPOL organizowane w Targach Kielce od 24 do 27 maja. PLASTPOL bije rekordy zarówno pod względem liczby wystawców, jak i powierzchni, na jakiej goście zaprezentują swoje produkty. To najbardziej międzynarodowa wy- stawa w Polsce. Maszyny pokażą firmy z całego świata. Wśród nich są przedstawiciele Niemiec, Włoch, Szwecji, Austrii, Francji, Korei, Szwajcarii, Chin, Tajwanu, Czech, Holandii, Turcji, Węgier, Hiszpanii, Portugalii, Ukrainy, Japonii, Belgii, USA, Tajlandii, Słowacji, Danii, Wielkiej Brytanii, Indii, Arabii Sau- dyjskiej, Izraela, Egiptu, Słowenii, Łotwy i Polski. Na targach PLASTPOL znaleźć bę- dzie można maszyny i urządzenia do przetwórstwa tworzyw, formy i narzędzia wykorzystywane w branży, tworzywa sztuczne, kom- ponenty, technologie recyklingu oraz zastosowania systemów infor- matycznych w przetwórstwie two- rzyw. Swoje rozwiązania technolo- giczne oraz gotowe produkty za- oferowały również firmy z branży opakowań z tworzyw sztucznych. To tutaj można obejrzeć całe linie technologiczne i proces przetwór- czy produktów. Po raz pierwszy zakres branżowy targów został poszerzony o gumę. Swój udział w targach PLAST- POL 2011 potwierdziły czołowe fir- my z branży. Wśród producentów i dystrybutorów maszyn znajdą się między innymi: A. Marciniak, Ar- burg, Autodesk, Battenfeld, BMB, Demag, Desma, Dopak, Elbi, En- gel, Erema, MT Recykling, Mueh- sam, Nissei, Plastigo, Plastline, Re- ifenhauser, Stork, Wadim Plast, Wema. Z kolei wśród firm tworzy- wowych stoiska zaprezentują A. Schulman, Albis, Ampacet, Ash- land, Azoty, Basf, Bassel Orlen, Biesterfeld, Borealis, Brenntag, Ga- briel Chemie, Resinex, Sabic, TVK. Nowości zaprezentują niemal wszyscy wystawcy. Po raz drugi już w związku z targa- mi odbywa się specjalny konkurs dla polskich branżowców OMNI- PLAST. Wydarzenie współorgani- zowane jest przez tworzywa. pl. Fi- nał zmagań odbędzie się właśnie w Targach Kielce. Tam 10 finali- stów zmierzy się w pisemnym te- ście na tematy związane z techno- logiami przetwórstwa TS oraz wła- ściwościami materiałów polimero- wych, a także poświęcone ogólnej tematyce rynku tworzyw sztucz- nych w Polsce i w Europie. Nagro- dami o łącznej wartości 12 tys. zł są bony rabatowe na wynajęcie po- wierzchni wystawienniczej na tar- gach PLASTPOL 2011. Odpowied- nio na kwoty 6 tys., 4 tys., i 2 tys. złotych otrzymają je zdobywcy pierwszego, drugiego i trzeciego miejsca. Ponadto targi odwiedzą stali go- ście – prężnie działający w kole Tech-Plast studenci z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. Studenci od 2004 roku nieprzerwanie widnieją na li- ście wystawców PLASTPOLU. Jak co roku zaprezentują swoje osią- gnięcia na stoisku Narzędziowców Regionu Bydgoskiego. Stanowisko studentów z Bydgoszczy stało się już tradycyjnym miejscem spotkań i dyskusji przedstawicieli biznesu oraz studentów z uczelni technicz- nych z całej Polski. To doskonały dowód na ścisłą i owocną współ- pracę szkolnictwa wyższego oraz środowiska naukowego z przemy- słem. Jednym z elementów jubileuszo- wych targów będzie wystawa zdjęć „z branży”, między innymi z PLA- STPOLU, ale także innych wyda- rzeń upamiętnionych przez „Repor- tera Chemicznego”. Targom PLASTPOL towarzyszyć będzie szereg konferencji i spotkań branżowych. W programie m.in. seminarium techniczne Plastech Info. www.plastpol.com Plastpol 2011 Dwadzieścia procent więcej Zbiórka domowa GRUENE PUNKT PLASTPOL Pomyśl o tym. Czy Twój dostawca układów gorącokanałowych jest po prostu dostawcą, czy Twoim partnerem? moldmasters.com/thinkaboutit
[email protected] Mold-Masters and the Mold-Masters logo are trademarks of Mold-Masters (2007) Limited. ©2011 Mold-Masters (2007) Limited. All rights reserved. 15530 Duży lub mały, skomplikowany lub prosty, Mold-Masters dokładnie wie jak rozwiązać każdy Twój problem zamieniając każdy Twój pomysł w realizację. Jako światowy lider w technologii układów gorącokanałowych z naj l eps z ym s er wi s em w br anż y, Mold-Masters oferuje najwyższy poziom harmonii, której wiesz, że możesz zaufać. M tworzywa 17 D 19 D 36 D 55 D 1 D 57 D 58 D 95 D 2 D 8 D 3 D 4 D 5 D 6 D 11 D 14 D 9 D 15 D 16 D 17 D 18 D 53 D 22 D 56 D 54 D 97 D 99 D 94 D 61 D 62 D 92 D 107 D 104 D 103 D 102 D 98 D 63 D 91 D 93 D 100 D 96 D 12 D 112 D 131 D 23 D 25 D 28 D 21 D 52 D 66 D 51 D 105 D 109 D 108 D 90 D 64 D 87 D 65 D 89 D 111 D 88 D 135 D 132 D 106 D 134 D 30 D 26 D 20 D 24 D 50 D 29 D 49 D 68 D 48 D 27 D 47 D 31 D 72 D 71 D 83 D 67 D 86 D 84 D 85 D 114 D 115 D 116 D 127 D 129 D 128 D 43 D 32 D 33 D 34 D 37 D 39 D 46 D 35 D 44 D 45 D 73 D 41 D 42 D 126 D 117 D 124 D119 D 122 D 76 D 77 D 78 D 79 D 75 D 81 D 82 D 125 D 74 A 46 A 12 A 26 A 2 A 1 A 31 A 36 A 64 A 33 A 3 A 5 A 7 A 27 A 11 A 6 A 8 A 9 A 14 A 23 A 24 A 15 A 16 A 17 A 18 A 47 A 48 A 22 A 25 A 44 A 45 A 43 A 56 A 55 A 54 A 79 A 49 A 51 A 52 A 53 A 62 A 37 A 38 A 39 A 61 A 41 A 29 A 76 A 75 A 66 A 67 A 58 A 57 A 78 A 68 A 69 A 71 A 72 A 73 A 4 A 42 A 32 A 30 A 63 A 77 A 83 A 85 A 86 A 89 A 74 A 90 A 21 A 19 A 60 A 70 A 20 A 81 A 34 A 65 Z 2 Z 6 Z 7 I PIĘTRO SALA KONFERENCYJNA MAGAZYN SPEDYCJI E 10 E E 5 E 4 E 2 E 1 E 6 E 7 E 18 E 8 E 11 E 14 E 19 E 17 E 15 E 25 E 26 E 27 E 28 E 29 E 41 E 24 E 23 E 32 E 3 E 35 E 31 E 39 E 42 E 38 E 37 E 43 E 44 E 34 E 13 E 3 E 40 E 49 " C 20 C 10 C 9 C 11 C 63 C 1 C 3 C 5 C 6 C 7 C 26 C 29 C 28 C 27 C 46 C 45 C 43 C 44 C 56 C 57 C 51 C 55 C 52 C 53 C 54 C 58 C 59 C 31 C 14 C 12 C 15 C 19 C 25 C 18 C 22 C 23 C 24 C 21 C 32 C 41 C 39 C 37 C 67 C 66 C 62 C 64 C 65 C 38 C 33 C 34 C 36 C 35 C 49 C 48 C 47 C 50 C 60 C 61 C 68 BIURO OBSŁUGI WYSTAWCÓW EXIBITOR’S SERVICE OFFICE SALA KONFERENCY Plan targów i lista wystawców na podstawie informacji firmy Targi Kielce z dnia 11.05.2011 r. Za zmiany wprowadzone przez Targi Kielce redakcja nie odpowiada. zapraszają na targi Plastpol 2011 1A2 BAGSIK MANFRED C-37 1A24 ALICJA MISIAK D-43 3D MASTER D-34 A.D. TECH G-43 A. MARCINIAK OT F-11 A. SCHULMAN POLSKA E-32 ABPLANALP CONSULTING G-16 ADEPT - SERVICE D-135 ADKA C-20 AEC G-29 AFS ENTWICKLUNGS + VERTRIEBS G-32 AJM D-122 AKSEL C-28 AKTUALNOŚCI WYDAWNICTWO TARGOWE A-4 AKZO NOBEL INDUSTRIAL COATINGS A-19 ALBA THYMENT D-75 ALBIS POLSKA E-39 ALFA CHROM SERVIS G-1 ALMA COLOR A-63 ALPHA TECHNOLOGY D-116 AMB MAREK BERNACIAK D-99 AMHIL EUROPA G-28 AMIS MASCHINEN VERTRIEBS D-55 AMOD ANDRZEJ MODRZEWSKI A-42 AMPACET POLSKA E-18 AMTEC G-28 AMUT D-67 ANA BIURO HANDLOWE G-37 ANGPOL D-97 ANWIL E-4 AOP INTERNATIONAL D-21 APAFORM D-42 APATOR CONTROL A-37 APEX DYNAMICS C-10 APLAST E-26 APLIKON-WAKNEL D-129 APX TECHNOLOGIE C-39 ARBURG POLSKA E-10 ARCA D-68 ARCAPOL D-68 ARENA COMET SCS POLSKA C-50 ARKEMA E-37 ARTEC D-97 ARTECHNIC RYSZARD ŁUBA A-32 ASAHI KASEI CHEMICALS C-11 ASS MASCHINENBAU F-2 ASSOCOMAPLAST C-45 ASTAT A-61 ATEC JASZTAL G-24 ATS FAAR C-14 ASÚA PRODUCTS D-103 AUTODESK C-19 AUTOMATIC PLASTICS MACHINERY C-37 AURUM CHEMICALS D-15 B&K F-6 BAGSIK C-37 BANKMASZYN.PL D-45 BÄNNINGER FORMTECHNIK D-44 BASELL ORLEN POLYOLEFINS SPRZEDAŻ E-25 BASF POLSKA E-38 BATTENFELD POLSKA F-22 BAUSANO & FIGLI C-60 BEIER MACHINERY D-22 BEKUM MASCHINENFABRIKEN F-2 BELUCON E-29 BERLING D-35 BETACONTROL D-97 BGM MOLYDAL C-62 BICOLD ENGINEERING A-24 BIESTERFELD POLSKA E-43 BM INDUSTRIA BERGAMASCA MOBILI D-84 BM POLSKA D-84 BMB G-7 BMS F-1 BOCO PARDUBICE MACHINES D-134 BODO MÖLLER CHEMIE POLSKA E-28 BOGNER EDELSTAHL POLSKA D-66 BOHLER UDDEHOLM POLSKA D-51 BONMART ENTERPRISE D-17 BORAL D-92 BOREALIS E-19 BORGHI G-37 BOSMANN C-22 BRABENDER C-20 BRABENDER TECHNOLOGIE C-37 BRAMIDAN A-71 BRANSON ULTRASCHALL D-129 BRENNTAG POLSKA E-42 BRITISH PLASTICS FEDERATION D-3 BRU Y RUBIO S.L. D-119 BRUJ INTERNATIONAL A-77 CAD - MECH D-86 CALCIT D-15 CHEM-TREND E-22 CHEMIA I BIZNES A-83 CHEMIABIZNES.COM.PL A-83 CHEMPOL C-20 CHEN HSONG GROUP C-38 CHUMPOWER MACHINERY CORP. C-10 CMR MACHINERIES C-31 COIM E-3 COLDTEAM A-24 COLEX C-12 COLINES A-12 COMEC POLSKA D-72 CONPRO E-21 CONSTAB POLYOLEFIN ADDITIVES C-9 CONSULTING NETWORK BERATUNGS UND HANDELSGES C-36 CONTINENT MACHINERY INDUSTRIES D-18 COPERION F-2 COREMA INTERNATIONAL G-26; C-26 CORTEX CHEMICALS D-103 COSMOS POLAND MACHINERY A-6 CRC INDUSTRIES D-122 CRIZAF F-1 CTS - TCT POLSKA E-22 CUMBERLAND EUROPE C-6 DACPOL C-56 DALAKER KUNSTSTOFFMASCHINEN E-47 DANJE - POLYMER E-22 DARPIN F-21 DEIFEL C-6 DEMAG PLASTICS GROUP G-25 DEREI BIURO PRZEDSTAWICIELSKIE E-7; E-13 DESMA KLÖCKNER ELASTOMERTECHNIK E-7 DME EUROPE C-34 DOPAK F-2 DOTECO SPA C-14 DOW CHEMICAL E-37 DOW HYPERLAST POLSKA E-35 DOW PLASTIC ADDITIVES E-21 DOW POLSKA DPS - DIVISIONE PRODOTTI SPECIALI G-37 DR. BOY F-12 DREWNEX RECYCLING PLASTICS D-45 DROSSBACH E-21 DUPONT PERFORMANCE POLYMERS E-21 DYNISCO E-49 E - DRUKOWANIE 3D A-76 E - PROTOTYPY CENTRUM SZYBKIEGO PROTOTYPOWANIA A-76 E - SKANOWANIE 3D A-76 EAS EUROPE C-6 ECEBD C-35 ECOFLOW SOLUTIONS FOR PLASTICS G-36 EGYPTIAN EUROPEAN COMPANY D-73 EICHOLZ SILO UND ANLAGENBAU F-1 LISTA WYSTAWCÓW EL I PIĘTRO RESTAURACJA F 2 F 1 F 3 F 4 F 5 F 6 F 7 F 9 F 12 F 14 F 15 F 21 F 22 F 23 F 24 F 25 F 27 F 28 F 29 F 16 F 17 F 30 F 32 F 31 F 2 F 13 Z 8 Z 1 F 11 G8 G1 G2 G5 G6 G7 G31 G36 G32 G33 G34 G35 G37 G29 G9 G14 G15 G11 G24 G16 G21 G22 G23 G28 G41 G39 G43 G27 G42 G44 G26 G25 G G18 G4 G45 G17 F 8 F 1 I PIĘTRO SALA KONFERENCYJNA E 9 E 21 E 23 E 33 E 35 E 37 4 E 36 E 45 E 22 E 34 E 20 E 46 SALA ERENCYJNA STACJA TRAFO E-11 LISTA WYSTAWCÓW EKO RECPET C-36 EKOCHEM PIOTR WRÓBLEWSKI D-58 EKOGRANULAT POLSKIE PRODUKTY RECYKLINGU E-45 EKOMER D-74 EKOPLAST ZAKŁAD NARZĘDZIOWY F-17 ELBA C-31 ELBI - WROCŁAW G-8 ELCER-1 A-51 ELFA ELEKTRONIKA D-91 ELHYS A-81 ELINE LOGISTIC A-33 ELJOT A-66 ELKREM D-56 ELTEX A-27 ELWIK WITOLD KĘPA D-65 EMERY OLEOCHEMICALS E-21 EMPLAST E-14 EMS - GRIVORY E-3 ENAIVIV G-18 ENGEL AUSTRIA F-3 ENTERIO D-45 ENTRO HOLDINGS D-112 EPAFLEX POLYURETHANES D-109 EREMA D-2 ERIMAKI SNC C-14 ESCHMANN STAHL D-61 ETTLINGER KUNSTSTOFFMASCHINEN C-20 EURO SITEX POLSKA C-67 EURO SITEX C-67 EUROCHILLER C-14 EUROPNET F-9 EVATRONIX C-65 EXFOLMO A-14 EXTRUDER EXPERTS C-37 FABRYKA BUDOWY MASZYN AVERMANN D-53 FANUC ROBOTICS POLSKA A-5 FARO TECHNOLOGIES POLSKA D-85 FAS CONVERTING MACHINERY C-31 FB BALZANELLI AVVOLGITORI C-14 FCPK BYTÓW G-31 FERROMATIK MILACRON G-27 FFK MOULDS D-77 FR. JACOB SÖHNE A-89 FRANPLAST E-42 FRIGEL F-12 FRILVAM E-36 FOMPOL C-43 FORMET FABRYKA FORM METALOWYCH F-28 FREDEN ZAKŁAD NARZĘDZI I WDRAŻANIA TECHNOLOGII ALFRED NITSCHKE F-13 GABRIEL - CHEMIE BOHEMIA D-114 GABRIEL - CHEMIE POLSKA D-114 GALA KUNSTSTOFF UND KAUTSCHUKMASCHINEN G-2 GAMART G-15 GAMMA MECCANICA C-59 GAP C-31 GDK A-23 GEAF A-58 GEBRÜDER EBERHARD D-52 GECO D-88 GEISS AG G-29 GEOR DING MACHINERY F-1 GEORG UTZ A-43 GESTORA D-128 GG PLAST TECHNOLOGY C-3; D-94 GHECOR C-14 GIUGNI C-59 GLOBAL COLORS POLSKA E-23 GLOBAL TRADING C-37 GM SYSTEM D-86 GMB A. MANNUSS C-23 GNEUSS KUNSTOFFTECHNIK C-28 GRAFE POLSKA C-21 GRAFORM F-15 GRANULAT E-8 GRÄFF C-28 GREEN BOX D-96 GT - MAQUINARIAS D-6 GUMMIWERK KRAIBURG E-5 GUSBI OFFICINA MECCANICA G-37 GÜNTHER HEISSKANALTECHNIK D-83 GWK KALTETECHNIK C-27 HAMOS RECYCLING- UND SEPARATIONSTECHNIK A-56 HANS JUERGEN KEIL ANLAGENBAU D-12 HANS WEBER MASCHINENFABRIK C-20 HASCO POLSKA F-7 HAUG & CO. KG D-129 HEISSLUFTTECHNIK FLOCKE A-36 HELLWEG C-27 HENG CHIN MACHINERY C-10 HERBOLD MECKESHEIM C-37 HERMANN ULTRASCHALLTECHNIK D-132 HERZ POLSKA D-63 HILMA-ROEMHELD D-31 HITEC A-17 HONAM E-3 HP SYSTEMS POLSKA G-7 HT MIR GROUP C-29 HUBRON E-36 HUSKY SPRITZGIESS-SYSTEME C-6 HUZAP BUDOWA MASZYN C-64 HWA CHIN MACHINERY FACTORY G-24 HYDRAPRESS C-61 I.T.I. POLAND C-25 IBS POLAND C-53 ICL-JP EUROPE C-44 IFW MOULD TEC C-20 IGT TESTING SYSTEMS D-98 IKA INNOVATIVE KUNSTSTOFFAUFBEREITUNG C-20 ILLIG MASCHINENBAU A-58 IMCD POLSKA E-27 IN TEMPORIS POLSKA A-38 INCOE INTERNATIONAL EUROPE C-46 INDUSTRIAL FRIGO POLIMERY C-29 INDUSTRIAL FRIGO POLSKA C-29 INDUSTRIAL FRIGO C-29 INDUSTRIAL TECHNOLOGY INVESTMENTS POLAND C-25 INGERSOLL RAND A-17 INMET- BTH D-31 INNO-COMP E-21 INNO - PLAST A-47 INSTALACJE-ST A-15 INSTRON A-70 INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH I BARWNIKÓW D-5 INSTYTUT TELE - I RADIOTECHNICZNY A-2 INTCO INDUSTRIES D-47 INTECHNOLOGIA DAWID SROCZYŃSKI G-41 INTOUCH MONITORING A-16 INTREC VRL A-77 INTYPE ENTERPRISE C-10 IPM C-14 ISW F-12 ITA K. POLLAK, M. WIECZOROWSKI D-27 ITALMATCH CHEMICALS C-11 ITALTECH A-26 JARFOL A-22 JAZON D-105 JIANGSU XINDA SCIENCE & TECHNOLOGY D-49 K+L BIURO HANDLOWE POLSKA D-125 K - TRON A-53 KAFRIT IDUSTRIES (1993) C-9 KAI MEI PLASTIC MACHINERY C-10 KAMADO D-98 KAROMA G-18 KARCZ BIURO HANDLOWE A-17 KAWA.SKA D-36 KERB-KONUS-VERTRIEBS D-95 KF TECHNOLOGIE A-31 KIEFEL A-31 KISTLER G-39 KITZMANN GRUPPE C-20 KLG F-30 KM-SYSTEM C-38 KMP PLASTICS G-29 KNEISSL MESSTECHNIK A-17 KOLTEX Z-1 KOM-ODLEW KOMPUTEROWE SYST. INŻYNIERSKIE D-107 KOMEG A-17 KONEK PSN F-32 KONKRET A-3 KRAIBURG TPE E-5 KRAJOWA SIEĆ INNOWACJI KSU A-57 KRAKCHEMIA E-41 KRAUSS MAFFEI REACTION TECHNOLOGY E-21 KRAUSSMAFFEI BERSTORFF E-21 KRAUSSMAFFEI TECHNOLOGIES E-21 KROEPLIN A-17 KTW GROUP KUNSTSTOFFTECHNIK A-75 KUHNE A-58 KUHNE C-59 KUMHO PETROCHEMICAL E-33 LAABS KUNSTSTOFF RECYCLING A-14 LABOTEK POLSKA G-14 LABTECH ENGINEERING D-97 LATI FRANCE S.A.S. D-127 LATI INDUSTRIA TERMOPLASTICI D-127 LENZKES TECHNIKI MOCOWANIA F-23 LG CHEM E-3 LIAD G-18 LIANSU MACHINERY MANUFACTURING G-15 LIEN FA INJECTION MACHINERY G-36 LINIA SZYCIA E-2; Z-4 LISTEMANN POLSKA A-41 LORANDI SILOS C-29 LU-VE A-24 LUBEN PLAST E-40 LUBRIZOL ADVANCED MATERIALS EUROPE C-11 LUCOBIT AG E-42 LUXOR MASZYNY DO ODPADÓW C-49 M.A.S. D-54 M.B. MARKET E-35 MAAG PUMP SYSTEMS C-37 MAC - PRINT A-72 MACPLAS C-45 MAGUIRE EUROPE F-1 MAIN TECH C-14 MAKLAUS C-31 MANEX D-76 MANN + HUMMEL PROTEC D-128 MAPLAN F-2 MARBO ITALIA E-35 MARINUS MARIUSZ KLONOWSKI E-46 MASTER COLORS C-6 MASZYNY MAR-PACK C-15 MATISSART NORD D-25 MB BARTER AND TRADING D-28 MBT POLSKA D-28 MCT PILANA A-17 MDL D-44 MECHANIK F-25 MEGA-PLAST D-90 MEICO D-77 MEPOL C-25 MERCATOR TOMASZ JAWORSKI D-30 METALCHEM F-21 METALIMPEX D-52 MEUSBURGER F-5 MEYER PLANTTEC D-33 MICROPLAN A-17 MICROTEST A-17 MIĘDZYNARODOWE TARGI MASZYNOWE MSV 2011 A-69 MILIMEX PAWEŁ MILDNER SPÓŁKA JAWNA D-109 MILLENIUM LEASING G-17 MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V. C-38 MITUTOYO A-17 ML RECYKLING C-24 MOLD-MASTERS EUROPA F-4 MOLD-TECH STANDEX BOHEMIA G-1 MOLDES RP D-89 MOLIPOREX D-111 MONTWILL C-37 MORETTO G-22; G-23 MOTOR POLIMER E-36 MOULD & MATIC SOLUTIONS A-25 MOULDS PLUS G-26; C-26 MOVACOLOR B.V. C-10 MP2 POL MARCIN PRZEWOŹNICZEK MICHAŁ G-35 MP3 A-31 MT RECYKLING G-26; C-26;Z-6 MTA A-24 MTF TECHNIK C-27 MTL ASCO Z-5 MTS SYSTEMS A-81 MUEHSAM - ELEKTROMECH F-1 MULTI - INSTAL A-62 MULTIBASE E-3 NATPET E-3 NATEX D-64 NATURE WORKS E-37 NETSTAL - MASCHINEN F-1 NETZSCH INSTRUMENTY C-57 ANADEXIM . Mr. Adam Boguslawski . Al. Niepodleglosci 39/41 m. 8 . PL-02653 Warszawa . Poland .
[email protected] . Mobil: +48 602325126 EREMA Engineering Recycling Maschinen und Anlagen Ges.m.b.H. . Unterfeldstr. 3 . A-4052 Ansfelden . Austria .
[email protected] We know how. w w w . e r e m a . a t znakomite odgazowanie oraz doskonaáa homogenizacja uplastycznionej masy polimerowej standard wewnĊtrzny, zapewniający redukcjĊ emisji CO 2 oraz spore oszczĊdnoĞci energetyczne zaawansowane nowatorstwo granulacyjne, przy uproszczeniu czynnoĞci obsáugowych oraz zapewnieniu dáugiej ĪywotnoĞci elementów eksploatacyjnych praktyczna godzinowa wydajnoĞü granulacyjna: od 250 do 2.500 kg/h (w zaleĪnosci od typu oraz rodzaju przetwarzanych materiaáów wsadowych) System recyklingowo-granulacyjny do przetwarzania tworzyw termoplastycznych – nawet zadrukowanych w bardzo silnym stopniu Twoje bardzo ekonomiczne narzĊdzie, dające wysokiej jakoĞci regranulat: EREMA TVEplus ® Odwiedźcie nas na PLASTPOLU NEUE HERBOLD E-21 NEURON F-27 NEXEO SOLUTIONS POLSKA E-24 NEXT GENERATION RECYCLINGMACHINEN C-31 NILTECH C-54 NISSEI ASB C-63 NORDMANN, RASSMANN POLSKA D-71 NOVA FRIGO ENGINEERING C-38 NOVAPAX KUNSTSTOFFTECHNIK F-13 OBERON ROBERT DYRDA G-44 OBERON D-50 OBR-ERG F-21 OERLIKON BALZERS COATING POLAND D-32 OMSO C-31 OMYA E-20 ONI WÄRMETRAFO F-2 P3SOLUTIONS C-27 PALLMANN C-6 PETPOINT AUTOMATION A-5 PEWAG POLSKA D-79 PIOTROWICE ZPSCHIM A-45 PIOTROWICE II ZSCHIM D-9 PIOVAN F-1 PLASKOBEL PLAST LINE E-11 PLAST-CONTROL D-97 PLASTECH.PL A-74 PLASTECH - H.ZAWISTOWSKI F-25 PLASTECH F-25 PLASTENE INDIA LIMITED D-126 PLASTIC SYSTEMS F-12 PLASTICOLOR C-20 PLASTICS ONLINE E-44 PLASTICS REVIEW E-44 PLASTIGO F-14 PLASTMACHINES F-2 PLASTNEWS D-78 PLASTOCHEM WROCŁAW E-21 PLASTRON D-128 PLEIGER KUNSTSTOFF D-19 PLEIGER THERMOPLAST D-19 PMS RECYCLING C-68 PMT G-34 POL-SERVICE MAJCHER JACEK Z-2 POLICHEM G-26; C-26 POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA A-90 POLITSCH KUNSTSTOFFTECHNIK C-20 POLSKIE STOWARZYSZENIE PRZETWÓRCÓW TWORZYW SZTUCZNYCH C-35 POLYMA KUNSTSTOFF D-81 POLYMER - CHEMIE D-20 POLYONE POLAND MANUFACTURING E-34 POLYRAM E-3 POLYRAM C-11 PONAR PLAST F-29 POTTERS EUROPE-ENGINEERED C-11 PRAMET A-17 PREISSER A-17 PRESMA G-37 PRIAMUS F-12 PRO-LAB C-52 PRO-ORGANIKA A-89 PRO-TECH KUNSTSTOFFTECHNOLOGIE F-9 PROGRESS ECO A-9 PROJEKTOWANIE I KONSTRUKCJE INŻYNIERSKIE C-18 PROMOTECH C-66 PROSES BDE F-2 PROSOLUTIONS MAJEWSCY C-33 PSG F-12 PSI-POLYMER SYSTEMS E-21 PTC ARTUR SZREDER C-14 QATOFIN E-3 QUICKEXPLAST D-93 R.P. INJECTION G-42 RADICI NOVACIPS E-21 RADKA POLSKA D-48 RAF D-102 RAJIV PLASTICS D-117 RAPID GRANULATOR F-1 RAVAGO PLASTICS E-37 RECTUS POLSKA D-104 REIFENHÄUSER MASCHINENFABRIK E-13 REMI - PLAST A-73 REPORTER CHEMICZNY A-52 RESINEX POLAND E-37 RHODIA E-37 RICCO INTERNATIONAL TRADE & CONSULTANCY C-31 ROEMHELD D-31 ROHM & HAAS E-21 ROLEP PAWEŁ ROGALA D-39 ROMI ITALIA G-41 RONDO 2 A-48 ROPLAST G-27 ROTHFUSS F-2 RUNI G-26; C-26 RZESZOWSKA AGENCJA ROZWOJU REGIONALNEGO A-57 S.I.S.E. E-3 SABIC SALES EUROPE E-31 SACMI POLSKA F-8 SAFIC ALCAN CESKO E-33 SAFIC ALCAN POLSKA E-33 SAIP E-35 SANDRETTO G-41 SARL BARRAIN E-21 SCHEFFER ENERGY SYSTEMS E-21 SCHMOLZ + BICKENBACH POLSKA D-57 SCITEQ C-20 SCORPIO D-8 SCREWTEC A-68 SECO A-17 SENOPLAST POLSKA D-131 SEPRO ROBOTIQUE F-1 SG EQUIPMENT LEASING POLSKA A-1 SHOPERS GROUP F-16 SICA C-20 SIMATEC C-29 SIMCO D-135 SIMCON F-12 SINGLE TEMPERIERTECHNIK C-6 SINKOPLEX D-100 SINOPLASTICS ENGINEERING A-54 SK CHEMICALS C-11 SLOVNAFT PETROCHEMICALS E-1 SMC CORPORATION C-38 SO.F.TER SPA D-109 SOCEM ED A-85 SOLGAM A-67 SOLPLAST PTS C-38 SOMECO C-23 SONDERHOFF CHEMICALS D-99 SONICTECH A-39 SPIROFLUX D-24 SPORTDESIGN D-93 STÄUBLI ŁÓDŹ E-6 STAM FPHU A-72 STAMIXCO F-1 STEER G-29 STOKVIS TAPES POLSKA D-115 STORK PLASTICS MACHINERY G-9 STRACK F-12 STRUKTOL COMPANY OF AMERICA C-11 STYRON E-37 SULZER F-12 SUN YANG GLOBAL D-23 SUNPOR KUNSTSTOFF E-21 SWN SOLUTIONS F-12 SYNVENTIVE MOLDING SOLUTIONS C-5 SYRUS BELGIUM A-77 SZYMANOWICZ I S-KA D-124 ŚWIAT OBRABIAREK (MARCOSTA) G-21 ŚWIĘTOKRZYSKIE CENTRUM INNOWACJI I TRANSFERU TECHNOLOGII A-57 T&F PLAST TRADE C-59 TADPLAST TADEUSZ JĘDRYSZCZAK C-7 TAHARA MACHINERY F-1 TAMPO GRANIT D-11 TAMPO PROFI E-15 TAMPOGRAFIKA D-11 TAMPOTECHNIKA JAN TRYBURCY D-26 TANGRAM PET TECHNOLOGY C-63 TBT TAJWAŃSKIE BIURO TECHNICZNE C-10 TCT POLSKA E-22 TECA-PRINT G-27 TECHNO PLASTIC G-37 TECHNOCOM D-4 TECHPLAST A-49 TECMOLDE IDA D-108 TECNOFER ECOIMPIANTI C-59 TECNOMAGNETE F-1 TECNOMATIC ROBOTS C-14 TECNOMATIC C-14 TECNOVA C-14 TECOM C-14 TEKPRO A-53 TELKO - POLAND E-3 TEMAC C-31 TEMPCOLD A-60 TER HELL PLASTIC A-7 TERIER F-2 TERMSTER A-20 TEXTILIMPEX D-87 TICONA E-37 TIGRES DR. GERSTENBERG G-32 TIZ IMPLEMENTS G-33 TMVK A-34 TOMASZ GALIŃSKI C-51 TOMIR A-58 TONGLING TRINITY TECHNOLOGY D-29 TOOL-TEMP POLSKA C-10 TOP TECHNIK D-67 TRANS-WEST G-32 TRIA G-26; C-26 TUBES INTERNATIONAL D-106 TUNG TAI MACHINE WORKS C-10 TUPLEX D-46 TVK E-1 TWORZYWA.PL D-45 TWORZYWA-MEDIA C-35 TWORZYWA SZTUCZNE W PRZEMYŚLE A-79 TYREX C-41 TYROLIT A-17 UBIFRANCE D-21; D-24; D-25 ULTRA PRAZISION A-17 UNICOR C-20 UNILOY MILACRON D-2 USŁUGI MARKETINGOWE LECH FRYZ E-49 ÜSTÜN IS MAKINA SAN. VE TIC A-29 UTP BYDGOSZCZ F-31 VAN DEN BRINK B.V. MOULDS AND AUTOMATION G-9 VELOX C-11 VGT POLSKA D-128 VIARA C-59 VICTOR TAICHUNG MACHINERY WORKS C-10 VICTORIA A-33 VIRGINIO NASTRI F-2 VOESTALPINE GIESSEREI LINZ D-102 WADIM PLAST NAROJEK F-12 WALKER A-17 WALOR - USŁUGI FINANSOWE C-35 WARTACZ P&F C-38 WEIMA MASCHINENBAU G-26; C-26; Z-6 WEMO F-12 WENDE RECYCLINGTECH D-1 WENTWORTH TECH G-28 WERKZEUGBAU RUHLA F-24 WEST A-8 WEST-CHEMIE D-128 WIBROINSTAL PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCYJNO-PROJEKTOWE A-18 WICHARY TECHNOLOGIES A-56 WILTOR F-21 WIRTHWEIN POLSKA C-58 WITROCHEM C-48 WITTMANN F-2 WOOJIN SELEX D-82 WOYWOD KUNSTSTOFFMASCHINEN C-20 WTH A-46 X-RITE D-98 XALOY EUROPE E-9 YANTAI KAIYI INTERNATIONAL D-37 YANTAI SAIDE INTERNATIONAL D-37 YU TING REFRIGERATOR C-10 ZAHORANSKY A-64 ZAKŁAD AUTOMATYKI PRZEMYSŁOWEJ BP A-44 ZALCO C-66 ZAMAK A-11 ZELGRAF C-32 ZELNAR ZAKŁAD NARZĘDZIOWY D-62 ZERMA ZERKLEINERUNGSMASCHINENBAU D-55 ZWIĄZEK NARZĘDZIOWCÓW REGIONU BYDGOSZCZ F-15;F-16;F-17;F-30;F-31;F-32 W dobie galopujących podwyżek cen tworzyw sztucznych wszelkie możliwe sposoby ograniczania kosztów wytwarzania są jeszcze bardziej ważne niż dotychczas. Po- szukiwania w zakresie możliwości redukcji kosztów należy rozpocząć od analizy optymalizacji procesów produkcyjnych. Na etapie podejmowania decyzji inwestycyjnych (zakupu urządzeń) jednym z ważniejszych czynników decydujących o wyborze urządze- nia jest cena. W wielu jednak przy- padkach, to co jest tanie w momen- cie zakupu staje się drogie w użyt- kowaniu. Jako dobry przykład można podać różnorodne urządzenia wykorzy- stywane w procesie suszenia two- rzyw higroskopijnych przed ich przetwórstwem. Często przekona- nie przetwórcy, że do procesu su- szenia wystarczy prosta, tania su- szarka powoduje w okresie eksplo- atacji znacznie wyższe, niż ko- nieczne zużycie energii. Zastoso- wanie nowoczesnych suszarek re- nomowanych producentów wyko- rzystujących własne, opatentowa- ne rozwiązania technologiczne po- woduje znaczne ograniczenie zu- życia energii (nawet o 60%). Do tej grupy producentów należy firma Mann + Hummel ProTec GmbH (Mann + Hummel Group), której urządzenia od wielu lat znane są z doskonałej jakości i najnowocze- śniejszych rozwiązań technologicz- nych. Opatentowane przez Mann + Hummel ProTec systemy ALAV, IDMS, Super SOMOS, karuzelowe sita molekularne zapewniają do- skonałe parametry suszenia oraz wymierne oszczędności energe- tyczne w trakcie eksploatacji. Po- wyższe systemy to inteligentne roz- wiązania pozwalające na automa- tyczne dopasowanie wydajności, temperatury, regeneracji złoża do aktualnych w danym momencie potrzeb. Nowoczesna konstrukcja wykorzystująca własne, poparte ciągłymi badaniami patenty umożli- wia zastosowanie silników o niż- szym zapotrzebowaniu na energię elektryczną. Przedstawione zalety powodują, że suszarki SOMOS są używane przez wielu przetwórców np. bardzo wrażliwego na wilgoć PET. Kolejnym sposobem zmniejszania kosztów wytwarzania jest odpo- wiednie – minimalne dozowanie składników biorących udział w pro- dukcji. Szczególnie ważne jest pra- widłowe dozowanie barwników wspomagających przetwórstwo, ponieważ charakteryzują się one znaczną ceną jednostkową oraz ni- skoprocentowym udziałem w mie- szankach. Często, ze względu na koniecz- ność stabilności procesu, dozowa- nie niektórych składników jest przedawkowane. Wynika to z małej dokładności dozowania zastoso- wanych urządzeń. Dla uzyskania najbardziej optymalnego dozowa- nia wykorzystuje się szeroką gamę dozowników SOMOS. Pozwalają one na ciągłe dozowanie wielu komponentów i składników głów- nych w sposób dynamiczny dopa- sowując automatycznie (dzięki no- woczesnym rozwiązaniom techno- logicznym i odpowiedniemu stero- waniu) konieczne zmiany przy po- wiązaniu z układem sterowania wy- tłaczarki. Przy użyciu dozowników SOMOS możliwe jest również dokładne do- zowanie zawróconego przemiału, dodatków w postaci proszku za- pewniając w ten sposób stabilność procesu produkcji. Dozowniki SO- MOS gwarantują dozowanie do- kładnie takie jak wymagane. Optymalizację procesu produkcyj- nego i wymierne oszczędności z ty- tułu ograniczania zużycia energii może przynieść również zastoso- wanie odpowiednich środków wspomagających przetwórstwo. Na rynku oferowanych jest wiele środków poprawiających przetwór- stwo, ale żadne z nich nie przyno- szą tak rewelacyjnych efektów jak produkt firmy Plastron Sarl, która wprowadziła nowość – PLA- STRONNUC C2ON. Jest to uniwer- salny, bazujący na składnikach sto- sowanych w przemyśle spożyw- czym, dodatek do przetwórstwa tworzyw sztucznych, który nie wpływając chemicznie na parame- try tworzywa poprawia znacznie je- go proces przetwórczy. Plastron- nuc C2ON umożliwia obniżenie temperatury przetwórstwa tworzy- wa, redukcję lepkości stopionego tworzywa, skrócenie czasu chło- dzenia. W rezultacie Plastronnuc C2ON powoduje przyspieszenie cyklu procesu produkcyjnego o około 15%, przy obniżonych tem- peraturach przetwórstwa oraz po- prawia własności wyrobu (stabilizu- je wymiary, zapobiega fałdowaniu cienkich powierzchni, ułatwia lep- sze mieszanie z barwnikiem). Pla- stronnuc C2ON ma zastosowanie przy produkcji elementów technicz- nych, AGD, opakowaniach i ele- mentach dla motoryzacji. Najważ- niejszą zaletą tego środka jest brak zmiany własności samego tworzy- wa. Kolejnym sposobem zmniejszania kosztów produkcji jest obniżanie kosztów materiałowych. Można to osiągnąć dwoma sposobami. Pierwszy polega na częściowym wypełnieniu wyrobu kredą lub tal- kiem. Można stosować kredę i talk w postaci proszku. Stwarza to jednak wiele problemów związanych z dokładnym dozowa- niem, odpowiednią homogeniza- cją, przez co pogarszają się para- metry techniczne wyrobu. Dodat- kowy problem stwarza pylenie Marian Stanienda (VGT) METODY REDUKCJI KOSZTÓW WYTWARZANIA VGT VGT VGT ZDJĘCIA MIKROSKOPOWE POKAZUJĄ ŚCIANKĘ WYROBU (W PRZEKROJU) WYROBU SPIENIONEGO (BUTELKI CZERWONEJ). 52 tworzywa P2 11 plastpol 54 tworzywa P2 11 plastpol sproszkowanej kredy. Znacznie lepszym sposobem jest zastoso- wanie wypełniaczy w postaci gra- nulatu. Wypełniacze te zawiera- ją 75% – 85% zdyspergowanej, uszlachetnionej (powlekanej po- wierzchniowo) kredy, pozwalają na uzyskanie odpowiednich wła- sności gotowego wyrobu przy cieńszej ściance (mniejszym zużyciu surowca). Dodatkowo, kre- da powlekana o drobnej ziarnisto- ści, zmniejsza ścieralność oraz po- prawia – przyspiesza przetwórstwo. Jednym z najlepszych na rynku wy- pełniaczy kredowych w postaci granulatu jest GRANIC hiszpań- skiego producenta Gestora Gatala- na de Residuos. Ma on zastosowa- nie między innymi do produkcji folii jedno i wielowarstwowych, wylewa- nych i rozdmuchiwanych, do pro- dukcji profili i rur, folii do termofor- mowania i elementów wtryskiwa- nych. GRANIC charakteryzuje się najmniejszą ziarnistością kredy (od 1,6µm), wysokim współczynni- kiem bieli (93,5%) i uszlachetnio- nym – powlekanym ziarnem kredy. Wszystkie te cechy sprawiają, że wielu producentów pomimo wcze- śniejszych niepowodzeń z zastoso- waniem wypełniaczy kredowych konkurencyjnych producentów wprowadziło na stałe do swojego przetwórstwa wypełniacze GRA- NIC. Drugi sposób obniżania kosztów materiałowych najdynamiczniej rozwija się, a polega na użyciu środków spieniających zwanych poroforami. Specjalistyczne środki spieniające PLASTRONFOAM pro- dukowane są przez znaną firmę Plastron Sarl. W zależności od ro- dzaju mają one charakter uniwer- salny lub są ukierunkowane na specjalistyczny rodzaj produk- cji. Uniwersalne można stosować do produkcji folii wylewanej i roz- dmuchiwanej, profili wytłaczanych, elementów wtryskiwanych. Nato- miast środki szczególnie ukierun- kowane jakim jest PLASTRONFO- AM C55 TA-F są specjalnym środ- kiem spieniającym do produkcji opakowań z PE, PP metodą roz- dmuchu z rękawa. Dodatek ten da- je ogromne możliwości poprawie- nia parametrów przetwórstwa i oszczędności materiałowych. Dzięki Plastronfoam C55 TA-F moż- liwe jest obniżenie wagi wyrobu o 20%, przyspieszenie cyklu pro- dukcyjnego do 35% oraz uzyskanie oszczędności energetycznych z ty- tułu obniżenia ciśnienia rozdmuchu nawet o 70%. Plastronfoam C55 TA-F ma zastosowanie przy pro- dukcji małych opakowań (o wa- dze 5 g) jak i 20 l kanistrów. Jest to rewelacyjny środek o rewolucyj- nym działaniu. Zastosowanie poroforów przynosi zatem wiele korzyści, są to między innymi: redukcja wagi wyrobu, przyspieszenie cyklu produkcyjne- go, zmniejszenie skurczu zapobie- gającego wciągom. Reasumując można stwierdzić, że istnieje wiele sposobów, które spo- wodować mogą zmniejszenie kosztów wytwarzania i zwiększenia wydajności w firmie. Od Państwa zależy, która z przedstawionych metod będzie najskuteczniejsza. Wszystkie zamieszczone informa- cje pochodzą od dystrybutora – VGT Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie, os. Bohaterów Września 80, tel. 12 281 34 87,
[email protected]. Zarówno VGT Polska Sp. z o. o., jak i wymienieni w artykule produ- cenci, będą reprezentowani na tar- gach PLASTPOL w Kielcach, w dniach 24-27 maja 2011 roku, w hali D na stoisku 128. r Umiejętności zdobyte przez por- tugalskich producentów form przyczyniły się do stworzenia wie- dzy eksperckiej, którą przetwórcy mogą sami zastosować w górnej lub dolnej części łańcucha opera- cji produkcji form. Wywodzący się z przemysłu pro- dukcji form i narzędzi specjalnych Portugalski Klaster Usług Inży- nierskich i Narzędziowych (www. toolingportugal. com) ucieleśnia infrastrukturalny i wielodyscypli- narny sektor, posiadający wiedzę i doświadczenie związane z opra- cowaniem produktów przemysło- wych na rynku międzynarodo- wym. Portugalski Klaster Usług Inżynierskich i Narzędziowych in- tegruje możliwości i wiedzę eks- percką związaną z projektowa- niem, usługami inżynierskimi i tworzeniem prototypów, koncep- cji i produkcji form i narzędzi, pro- duktów i komponentów do formo- wania wtryskowego i montażu, zamykając pętlę od projektu do produktu końcowego. Oficjalnie uznawany przez rząd Portugalii i zrzeszający wielu part- nerów i podmiotów z obszarów biznesu, nauki i technologii. Kla- ster dąży do zrównoważonego rozwoju i opracowania produktów w strategicznych obszarach, ta- kich jak przemysł motoryzacyjny, aeronautyka, służba zdrowia, opakowania, elektronika oraz energia i otoczenie. Eksportując ponad 90% krajowej produkcji i wspierając innowacyj- ne i zintegrowane technologie i procesy, Klaster prezentuje mar- kę „Usługi Inżynierskie i Narzę- dziowe z Portugalii” promując portugalskie kompetencje na ryn- ku międzynarodowym. Portugalski Klaster Usług Inży- nierskich i Narzędziowych promu- je integrację produkcji narzędzi w rozszerzonym łańcuchu za- awansowanych technicznie usług inżynierskich, wdrażając innowa- cje na poziomie produktu końco- wego, gdzie forma jest tylko czę- ścią procesu produkcji. Siła tej wspólnoty polega na zintegrowa- nym podejściu do rozwiązywania problemów, promującym współ- pracę i partnerstwo od projektu wyrobu do jego produkcji, spra- wując opiekę nad rozwojem i eks- pertyzą, zapewniając sukces fir- mom klientów. Wykorzystując wiedzę ekspercką zgromadzoną w ciągu dziesięcioleci podczas produkcji precyzyjnych form, można realizować produkcję zgodnie z najwyższymi standar- dami efektywności kosztów, jako- ści oraz przydatności. Adaptacja szczegółów w fazie rozwoju może przynieść duże korzyści dla pro- ducentów, począwszy od wydaj- niejszych form i krótszych cykli wtryskiwania, skończywszy na obniżeniu kosztów materiałowych oraz zmniejszeniu nakładów na serwisowanie. Portugalskie firmy inżynierskie i produkujące narzędzia są cenio- ne na całym świecie za swoje umiejętności dostrzegania po- trzeb klientów, umiejętność budo- wania reputacji jako firmy uniwer- salne, zaawansowane technolo- gicznie i oferujące znakomity sto- sunek jakości do ceny oraz szyb- ko reagujące na potrzeby rynku. Integrując pełny zestaw rozwią- zań dotyczących dostarczania zwiększających efektywność in- nowacji, pomagając klientom w znalezieniu rozwiązań, budując niezawodność, precyzję i wydaj- ność, traktując zaufanie i poświę- cenie jako kluczowe wartości, portugalskie firmy są Państwa globalnymi partnerami. Spotkajmy się na targach Plast- pol 2011 – Pawilon portugalski w hali D (stoiska 88,89,108,11). r ARC Wystawca Plastpolu Portugalskie usługi narzędziowe VGT Polska Sp. z o.o. os. Bohaterów Września 80 31-621 Kraków tel. +48 (0)12 281-34-87 faks +48 (0)12 281-34-89 E-mail:
[email protected] www.vgt.com.pl PALMIBER 56 tworzywa P2 11 plastpol Firma KMP Plastics dbając o swo- ich klientów stawia przede wszyst- kim na wysokiej jakości produkty, profesjonalną obsługę oraz serwis. Skupiamy się na dialogu i każdy te- mat traktujemy indywidualnie. Sta- ramy się również ciągle śledzić oczekiwania przetwórców tworzyw sztucznych i wraz z naszymi kon- trahentami ciągle udoskonalać do- starczane przez nas urządzenia. Wierzymy, że nasze zaangażowa- nie w rozwój w ogólnym tego słowa znaczeniu ma ogromny wpływ na sukces naszych klientów, a co za tym idzie również nasz. Mamy to szczęście, że udało nam się nawiązać współpracę z produ- centami cieszącymi się wielkim uznaniem na całym świecie i będą- cymi liderami w dziedzinach który- mi się zajmują. Każdy z naszych kontrahentów może poszczycić się ciekawą histo- rią, które postaram się w skrócie przedstawić. Pierwszy z naszych kontrahentów AEC ma bogatą historię oraz tradycję, która po prawie 60 latach działalności firmy jest nadal kontynuowana. AEC jest połącze- niem trzech podstawowych gałęzi przetwórstwa tworzyw sztucznych takich jak chłodzenie i termostato- wanie, suszenie, dozowanie i trans- port materiału oraz mielenie. Pod oryginalnymi nazwami Appli- cation Engineering, Whitlock oraz Nelmor ukrytych jest wiele opaten- towanych technologii, które kształ- towały przemysł i przysporzyły AEC wielu zwolenników produk- tów, które cechuje wysoka precy- zja, jakość oraz najnowsza techno- logia. Dzięki nieustającemu wzrostowi gospodarczemu oraz położeniu geograficznemu, w centrum Euro- py, Polska stała się atrakcyjna dla inwestorów z zewnątrz. I to właśnie pomogło KMP Plastics przekonać swojego kontrahenta ze Stanów Zjednoczonych firmę AEC do otwarcia europejskiego oddzia- łu właśnie w Polsce. ACS Polska zrzeszająca pod swoim szyldem marki takie jak AEC, Cumberland, oraz Sterling otworzyła magazyn urządzeń i części zamiennych w Warszawie. Ponadto również w Warszawie powstało bogato wy- posażone centrum demonstracyj- ne, które umożliwia naszym klien- tom przeprowadzenie prób przed podjęciem decyzji o zakupie urządzenia. Dostępne urządzenia to między innymi: młyny, dozowni- ki, chillery, termostaty, suszarki oraz elementy systemu podawania materiału. W dziale rozwoju AEC w New Ber- lin inżynierowie prowadzą badania, projektują i tworzą nowe urządze- nia w oparciu o analizę potrzeb klientów oraz najnowszą technolo- gię. Każdy nowy produkt przechodzi te- sty w laboratorium, jak również w zakładach produkcyjnych klien- tów, których opinie są niezwykle cennym źródłem informacji prowa- dzącym do uzyskania wysokiej ja- kości produktu. Nowości ostatnio wprowadzone na rynek to seria stanowiskowych oraz centralnych chłodni sprężar- kowych „Green” oraz młynów T500 do mielenia elementów objętościo- wych typu duże butelki, które za- zwyczaj wymagają bardziej kosz- townych rozwiązań w postaci mły- nów centralnych o dużej mocy sil- nika. Trzeci z produktów AccuMeter za- projektowany został głównie do współpracy z wytłaczarkami i umożliwia tworzenie mieszanek wielokomponentowych o wysokim stopniu homogenizacji. Każdy z nowo powstałych produktów stworzony został w oparciu o naj- nowszą technologię i pozwoli na- szym klientom na pracę z najwyż- szą efektywnością. Dzięki rekomendacji pracowników firmy AEC, którzy dostrzegli wysoki potencjał KMP Plastics rozpoczęli- śmy współpracę z firmą Geiss AG. Georg Geiss, założyciel firmy roz- począł budowę swojej pierwszej maszyny do termoformowania w 1957 roku, od tego czasu firma rozwijając się sukcesywnie stała się jedynym producentem na świe- cie, który może dostarczyć kom- pleksowe rozwiązanie w dziedzinie termoformowania. Kompletne linie obejmują projekt i wykonanie ma- szyny do termoformowania, cen- trum CNC do obcinania, wykona- nie formy jak również prototypu produktu. Jako jedyny producent maszyn do termoformowania Geiss gwa- rantuje możliwość produkcji z każ- dego materiału termoplastycznego w postaci płyty o każdej grubości niezależnie od wyposażenia ma- szyny. Obecny właściciel i jednocześnie dyrektor zarządzający Manfred Ge- iss, będąc godnym następcą swe- go ojca przyczynił się do wprowa- dzenia parametrycznego systemu projektowania maszyn. Jest to pro- gram, który pozwala na automa- tyczne wygenerowanie projektu maszyny, włącznie z rysunkami wy- konawczymi oraz programami dla centrum obróbkowego i robota spawającego. Dzięki temu klient uzyskuje maszy- nę dobraną dokładnie dla jego apli- kacji nie jako prototyp, lecz auto- matycznie zaprojektowany, bez- błędny wariant. Parametryczne projektowanie umożliwia stworze- nie maszyny niemalże w każdym rozmiarze. Historia firmy pokazuje, że przez ponad 40 lat rozwoju w zakresie technologii termoformowania firma Geiss zawsze jest o jeden krok przed konkurencją zgodnie z myślą przewodnią One Step Ahead. Wie- le rozwiązań firmy Geiss zostało Katarzyna Browarek (KMP Plastics) PRZEDSTAWICIEL UZNANYCH PRODUCENTÓW AEC GEISS STEER Kielce 24–27, m aja 2011 Hala G, Stoisko 29 2 G Z LH G ŭ Q D V Q D WD UJ D F K 3 OD VWS RO Zapewniamy szybki i profesjonalny serwis oraz magazyn części zamiennych i urządzeń w Warszawie. / wytłaczarki dwu-ślimakowe / / młyny / kruszarki / dozowniki objętościowe / / dozowniki grawimetryczne / podajniki / suszarki / / termostaty / chillery / części zamienne / / maszyny do termoformowania / frezarki CNC / / maszyny do cięcia laserem i ultradźwiękami / ul. Działkowa 115, 02-234 Warszawa | tel.: +48 22 747 18 65 | faks: +48 22 747 18 66
[email protected] | www.kmpplastics.com.pl rozwiązania dla przetwórstwa tworzyw sztucznych wiązania dla pr z o r w y z or w t et z ania dla pr ch y wsztuczn a w órst w t ybk y sz apewniam Z / y młyn / uszark r k / wim a i gr wnik o z doo / y t ermosta t / chil yn cz az magaz wis or y ser esjonaln of i i pr k i / e w ościo i objęt wnik o z do / czne y metr / i podajnik / i suszark / y ler / ęści zamienne cz / / / wie arsza W eń w ządz ch i ur y ęści zamienn / a i n a w o m r o f o m r e t o y d yn masz / zark e fr / / więk adź emi ultr y do cięcia laser yn masz . e / i dwu-ślimak ytłaczark w i CNC k / ami k / e w o ak / a 1 w o ziałk . D ul mpplastics k @k a | w arsza W 15, 02-234 el t om.pl | .c mpplastics . w w w .: +48 22 747 18 65 | faks .com.pl mpplastics .k : +48 22 747 18 66 58 tworzywa P2 11 plastpol skopiowanych, ale Geiss nigdy nie kopiował idei innych producentów. Jednym z kluczowych momentów w historii firmy był rok 1994 kiedy wprowadzona została w pełni zautomatyzowana rama dociskowa i system płyt z regulowanym oknem oraz sterowanie S7 i grzałki halogenowe, skracające czas na- grzewania płyty nawet o połowę. Jednocześnie firma Geiss od wielu lat doskonali technologię formowa- nia elementów z dwóch płyt twin- -sheet oraz cięcie laserem i ultradź- więkami. W ostatnim czasie Geiss dostarczył kilka w pełni zautomatyzowanych maszyn do produkcji palet w tech- nologii twin-sheet, maszyny umoż- liwiają produkowanie palety o wy- miarach 1500x1200mm z płyt o grubości 5mm, przy czasie cy- klu 4,5 minuty. Wyprodukowane w ten sposób palety zapewniają możliwość obciążenia do 3 ton. Mocną stroną firmy Geiss jest rów- nież możliwość dostarczenia w peł- ni zautomatyzowanej linii produk- cyjnej tzw. systemu TT-in-one sta- nowiącego kombinację maszyny do formowania próżniowego, po- dajnika płyt oraz maszyny CNC w jednym. W ostatnim czasie KMP Plastics, poszerzając swoją ofertę nawiązał współpracę z producentem wytła- czarek dwu-ślimakowych z Indii, fir- mą Steer. Nasz nowy kontrahent czyni wielkie starania aby zaspoko- ić potrzeby swoich klientów na ca- łym świecie. Po stworzeniu oddzia- łu Europejskiego w Londynie kolej- nym krokiem jest nawiązywanie współpracy z nowymi przedstawi- cielami w Europie, w tym z KMP Plastics w Polsce. Steer jest liderem w rozwoju tech- nologii współbieżnego wytłaczania dwu-ślimakowego. W 2009 roku seria wytłaczarek OMEGA H Class zdobyła prestiżową nagrodę Plasti- con w kategorii za najbardziej inno- wacyjną maszynę do przetwórstwa tworzyw sztucznych. Następna ge- neracja wytłaczarek dwu-ślimako- wych STEER OMEGA jest wciąż udoskonalana i stanowi obecnie najlepsze rozwiązanie dla techno- logii compoundingu. W swoim portfolio firma Steer po- siada opatentowane konstrukcje elementów ślimaka. Ponadto firma posiada własną odlewnię pozwala- jącą na produkcję specjalnych stali narzędziowych, co zapewnia cał- kowitą kontrolę nad materiałem stosowanym do produkcji kompo- nentów maszyny. Produkty firmy Steer znalazły zastosowanie w po- nad 5 500 wytłaczarkach pracują- cych na świecie. Oprócz obsługi przemysłu tworzyw sztucznych Steer poczynił duże po- stępy w przemyśle farmaceutycz- nym zarówno w skali laboratoryj- nej, jak i produkcyjnej. Steer do- starcza również wytłaczarki do pro- dukcji farb proszkowych. Ponadto Steer posiada cztery za- awansowane biura projektowe Aplication Development Centers (ADC) w różnych częściach świata (Tokio – Japonia, Ohio – USA, Nan- tong – Chiny oraz Bangalore – In- die), gdzie istnieje możliwość prze- prowadzenia prób dla konkretnych aplikacji. Aby służyć branży two- rzyw sztucznych jeszcze lepiej Ste- er posiada aktywne centrum na- ukowo diagnostyczne Polymer Science & Diagnostic Center (PSDC) w Indiach. KMP Plastics życzy Państwu wiele optymizmu i sukcesów w biznesie. Zapraszamy serdecznie do współ- pracy. r Niemiecko- japońskie przedsię- biorstwo zaprezentuje na żywo, podczas targów Plastpol od 24. do 27. maja 2011 w Kielcach, wy- soką precyzję i powtarzalność w pełni elektrycznej wtryskarki IntElect smart na przykładzie produkcji zakrętek. Prezentacja będzie miała miejsce w hali G na stoisku nr 25 firmy Demag Plastics Group Sp. z. o.o. Firma Demag Plastics Group Sp. z. o.o. zaprezentuje w Kielcach wtry- skarkę IntElect 50-110 z siłą za- mykania 500 kN, która na formie firmy ZAHORANSKY GmbH pro- dukować będzie zakrętki z PE. Maszyna IntElect smart, dzięki wysokiej wydajności i powtarzal- ności, większymi prześwitami między kolumnami czy liniowym prowadzeniem płyt, w pełni do- pasowana jest do wymagań eu- ropejskiego rynku w zakresie du- żych gabarytowo i ciężkich form. Jej wysoka powtarzalność wraz z wydajnością procesu tworzą podstawę do bezbłędnej produk- cji. Specjalnie dla wtrysku rozwi- nięte napędy pozwalają na wyso- ką efektywność i dynamikę. Pro- wadzenie liniowe dla płyty rucho- mej oraz zoptymalizowana kine- matyka pięciopunktowego ukła- du kolanowego są odpowiedzial- ne za wysoce równomierną i pre- cyzyjną pracę maszyny. Bardzo czuły system ochrony narzędzia activeQ chroni skutecznie drogą formę przed zużyciem lub uszko- dzeniem dzięki kontroli siły za- mykania w czasie ruchu formy oraz szybkiej reakcji sterowania maszyny. Do tej pory w ofercie firmy dostępne były wtryskarki IntElect smart w czterech zakre- sach siły zamykania, pomię- dzy 500, a 1.600 kN. Od targów K na jesieni 2010 roku oferta po- szerzona została o cztery dalsze modele od 2.200 do 4.500 kN. Dzięki rozszerzonemu typoszere- gowi firma Sumitomo (SHI) De- mag pokrywa zapotrzebowanie rynku maszyn w pełni elektrycz- nych o większej sile zamykania. www.demag.pl DEMAG Pakowane torebki Metoda przenoszenia i pakowania jednego lub kilku stosów torebek do pojemnika składa się z dwóch kroków. Pierwszy to podnoszenie jednego lub kilku stosów przez wó- zek wyposażony w pierwszy sze- reg chwytaków, drugi – sprowadza się do przenoszenia i odkładania stosów do odpowiednich pojemni- ków. Oba są powtarzane do mo- mentu wypełnienia pojemników przez nakładane na siebie stosy. Po każdym kroku podnoszenia na- stępuje krok składania stosów do końca w celu określenia złożo- nej części, która jest umieszczana u góry lub u dołu pozostałej części stosu i jest równa co najmniej 1/5 całej długości stosu torebek. ELBA EP 1785353 (A1) Metoda formowania wtryskowego komponentu Metoda formowania wtryskowego komponentu z korpusem kompo- nentu i co najmniej jedną wkładką, która będzie co najmniej częściowo włączona w korpus komponentu. Metoda obejmuje fazę wykonania pierwszego wtrysku w pierwszej komorze wtryskowej, oddzielonej od drugiej komory wtryskowej za pomocą wkładki. Następnie we wkładce wykonywany jest otwór w celu umieszczenia drugiej komo- ry wtryskowej w komunikacji z pierwszą formowaną wtryskowo porcją, a drugi wtrysk jest wykony- wany wewnątrz drugiej komory. Materiał przepływa co najmniej przez jeden otwór, łącząc drugą wtryskiwaną część z pierwszą w celu połączenia wkładki, która tkwi w drugiej komorze wtryskowej. UNITEAM ITALIA WO 2010143213 (A1) t Włoskie patenty Na Plastpolu Elektryczna wtryskarka KMP Plastics ul. Działkowa 115 03-185 Warszawa
[email protected] tel. [+48 22] 747 18 65 fax. [+48 22] 747 18 66 tworzywa P2 11 plastpol 59 Potrzebujesz urządzeń, które pomogą Ci w redukcji czasu chłodze- nia, będą energooszczędne, zmniejszą koszty producji, a zarazem będą najwyższej jakości? Ważne jest dla Ciebie kompetentne do- radztwo i serwis zarówno w czasie gwarancji, jak i po okresie gwa- rancyjnym? Przedstawiam Państwu jednego z czołowych i najbardziej innowa- cyjnych dostawców urządzeń chłodniczych, urządzeń służących do kontroli temperatury, inżynierii wodnej i technologii narzędzio- wej – GWK Gesellschaft Wärme Kältetechnik mbH. Firma P3Solutions od 2007 roku jest generalnym przedstawicielem firmy GWK w Polsce. Przez okres 4 lat dostarczyliśmy Państwu ca- łą gamę produktów firmy GWK, począwszy od powszechnie zna- nych chillerów, przez stanowiskowe termoregulatory wodne i ole- jowe, innowacyjne systemy czyszczenia kanałów wodnych w for- mach wtryskowych, centralne systemy uzdatniania wody na ha- lach produkcyjnych aż po centralne systemy chłodzenia produkcji. Krocząc za potrzebą naszych klientów, firma GWK wypuściła na rynek nową serię termoregulatorów stanowiskowych z ekra- nem dotykowym oraz dodatkowymi funkcjami jakich nie posiada- ły poprzednie wersje tych urządzeń. Nowa seria urządzeń GWK – CS seria „T”, w standardzie wyposażona jest w dotykowy, koloro- wy wyświetlacz, który ułatwia pracę z urządzeniem oraz jak nigdy dotąd pomaga w odpowiednim dopasowaniu urządzenia do po- trzeb klienta. Urządzenia w standardzie zawierają takie funkcje jak pomiar prze- pływu wody, wyświetlanie w jednym czasie temperatur rzeczywi- stych i zadanych, krzywe temperatur, możliwość monitorowania granicy nagrzewania wody. Urządzenia seri CS T wykorzystują wodę do termoregulowania produkcji. W zależności od wersji, urządzenie może być wykorzy- stywane do pracy w zakresie od 95°C przez 140 °C do 160 °C. Seria Cs T poszerza również swojego poprzednika – serię Cs o no- we warianty wykorzystywanych mocy. Nowa seria urządzeń CS90t (9/18/27) daje Państwu możliwość wyboru grzałek począwszy od 9 kW przez 18 kW, 27 kW oraz 36 kW, pompy – 60l/3,8bar. 75l/5,5 bar, 170l/4,7bar oraz nową wydaj- ność chłodniczą od 50 do 120 kW! W tym roku będą Państwo mieli możliwość dowiedzieć się więcej i zobaczyć z bliska nową serię urządzeń CS 90 t. Zapraszamy wszystkich na targi Plastpol 2011 – stoisko C-27 Z poważaniem Damian Mazurek P3Solutions Chłodzenie i regulacja temperatury – witamy w GWK! SZUKASZ ROZWIĄZAŃ DLA CHŁODZENIA I TERMOREGULOWANIA PROCESÓW PRODUKCJI? 60 tworzywa P2 11 plastpol MT Recykling Sp. z o.o. od wielu lat oferuje swoim klientom różne rodzaje urządzeń do przetwarza- nia i recyklingu odpadów. Maszy- ny pracują samodzielnie i w linii produkcyjnej, rozdrabniają, sortu- ją, transportują i przetwarzają wszystkie rodzaje odpadów z two- rzyw sztucznych: komunalne i pro- dukcyjne, czyste i zanieczyszczo- ne, wielko- i małogabarytowe, zmieszane i posortowane. Urządzeń oferowanych przez MT Recykling Sp. z o.o. używają sor- townie, zakłady recyklingowe, pro- ducenci wyrobów z tworzyw sztucznych i opakowań. Podczas Targów PLASTPOL 2011 MT Recykling Sp. z o.o. prezentuje dwa wyjątkowe urządzenia: Innowacyjny rozdrabniacz WEIMA SPIDER 1500 S – na pierwszy rzut oka to zwykła kruszarka. Ale tak na- prawdę to trzy rozdrabniacze w jed- nym dzięki modułowemu układowi docisku, przeznaczonemu do ob- róbki całej palety wymagających odpadów: zlepów, folii, pojemni- ków po wtrysku z rozdmuchem, itp. Gotowy do pracy rozdrabniacz składa się z dwóch modułów: pod- stawy (z układem napędowym oraz komorą cięcia zbudowaną wokół rotora) i układu docisku. Układ docisku można zmieniać dopasowując go do strumienia od- padów. Trzy układy docisku wy- stępują opcjonalnie w zależności od rodzaju rozdrabnianego mate- riału: – poziomy popychacz (H – hori- zontal) do rozdrabniania zlepów – „bananowy” popychacz (R – ro- und) do rozdrabniania folii – ukośny popychacz (S – sloping) do rozdrabniania pojemników po wtrysku z rozdmuchem i in- nych pustych w środku kształtów. Wymienne układy docisku można łatwo i szybko zdemontować i za- montować przy zmianie obrabia- nego materiału. Między demonta- żem, a montażem dostęp do ko- mory cięcia, rotora, kieszeni i noży jest bezproblemowy i wygodny, co znacznie skraca czas czyszczenia, Na Plastpolu Oferta dla firm recyklingowych i przetwórców Stosowanie kotłów kondensacyj- nych jest obecnie coraz popular- niejsze w branży budowlanej i in- żynierii lądowej oraz wodnej, w szczególności w Niemczech, Holandii, Francji oraz Anglii. W porównaniu z kotłami konwen- cjonalnymi, kotły kondensacyjne charakteryzują się o wiele wyższą sprawnością, umożliwiając odzy- skanie części ciepła kondensacji pary wodnej zawartej w gazach spalinowych usuwanych przez komin, zmniejszając w ten spo- sób również szkodliwe emisje. Specyficzna technologia kotłów kondensacyjnych umożliwia chło- dzenie pary usuwanej do komina aż do jej kondensacji, która po- wraca w stanie ciekłym odzysku- jąc ciepło niezbędne do podgrza- nia powracającej wody z układu. Biorąc pod uwagę niskie wartości temperatury gazów spalinowych, do odprowadzania spalin w tych nowoczesnych urządzeniach grzewczych wykorzystuje się również rury wykonane z polipro- pylenu o dużej gęstości (PPH), a to ze względu na wykorzystanie ich znakomitej odporności che- micznej na działania korozyjne pary zawartej w dymie. Rury, które są stosowane do pro- dukcji tego rodzaju przewodów mają średnicę min. od 60 mm do maksymalnie 200 mm przy przeciętnej grubości ścianki wynoszącej 2 mm. Ponadto, w ce- lu przyspieszenia i ułatwienia ich instalacji, są one zazwyczaj pro- dukowane ze złączami kielicho- wymi i uszczelkami. Celowi temu służą dwie maszyny kielichujące IPM przeznaczone do produkcji rur do kotłów kon- densacyjnych: BA 160/PP (o średnicach od 32 do 160 mm), oraz BA 200/PP (o średnicach od 32 do 200 mm). Obie te maszy- ny kielichujące są automatyczne, przeznaczone do umieszczenia na linii wytłaczania i wyposażone w hydrauliczne układy ruchu. Dysponują one ponadto innowa- cyjnym układem ogrzewania, składającym się z trzech regulo- wanych termicznie pieców kon- taktowych. Umożliwiają one rów- noczesne i równomierne ogrze- wanie od 3 do 9 rur, w zależności od ich średnicy. Bardziej szcze- gółowo, model BA160/PP może wykonywać kielichy w 2 rurach o maksymalnej średnicy 50 mm równocześnie, podczas gdy mo- del BA200/PP może wykonywać kielichy w 3 rurach o maksymal- nej średnicy 50 mm i w 2 rurach o średnicy maksymalnej 110 mm równocześnie. Proces kielicho- wania rur jest realizowany przez wysokociśnieniowy system na- dmuchiwania, podczas gdy chło- dzenie rury jest wykonywane po- przez cyrkulację wody w formie oraz wewnątrz trzpienia. Na życzenie, obie maszyny do kielichowania mogą zostać wyposażone w urządzenie do od- wracania uszczelek umieszczane za stacją formowania, która umożliwia automatyczne wkłada- nie uszczelek do gniazda. www.ipm-italy-it WEIMA Kotły kondensacyjne IPM tworzywa P2 11 plastpol 61 konserwacji i wymiany zużytych elementów. Dwuślimakowa współbieżna wytła- czarka MAS 55 wyposażona w stożkowe ślimaki, samoczysz- czący zmieniacz sit oraz system podwodnej pelletyzacji gwarantuje najlepszą możliwość mieszania oraz czynienia homogenizacji róż- nych rodzajów tworzyw sztucz- nych. Dozowanie wypełniaczy, środków zwiększających stopień płynięcia, barwników oraz innych dodatków jest bardzo efektywne. Duża śred- nica sekcji pobierającej zapewnia podawanie materiału o małej gę- stości. Najlepsza wydajność podawania do NCT zapewnia bardzo krótki czas operacyjny dystrybucji, co w rezultacie daje niską temperatu- rę topnienia oraz małe straty cie- pła. Ślimak ma budowę stożkową, jest wykonany z elementu podają- cego i wprowadzającego. Oba elementy są wykonane z jed- nej bryły. Między nimi znajdują się części mieszające i ścinające. Dzięki prostej i szybkiej wymianie ślimaka wydajność mieszania i pla- styfikacji nie ulega drastycznym zmianom. W celu usunięcia mono- merów w początkowej fazie pelle- tyzacji zamontowana jest specjal- na pompa ciśnieniową. Wytłaczarka wyposażona jest w cylindryczny system chłodzenia, wspomagany wymiennikiem ciepła poprzez powietrze/ciecz co jako całość w zestawieniu z grzałką za- pewnia właściwą kontrolę tempe- ratury w poszczególnych cylin- drach. Cylindry wykonane są ze stali węglowej, ślimaki ze stali azo- towanej. Podwójny tłok zmieniacza sit z wy- mywaniem zwrotnym zapewnia odpowiedni poziom filtracji stopio- nego tworzywa usuwając wszyst- kie stałe cząsteczki z rozpuszczo- nego tworzywa. W pełni zautoma- tyzowane systemy: – płukania zwrotnego sit – samooczyszczania sit. Tłoki czyszczone są na zmianę, dzięki czemu nie ma problemów z utratą ciśnienia na tłokach. Podwodny system pelletyzacji składa się z jednostki pelletyzują- cej, systemu podwodnego oraz kontrolującego. Uruchomienie pro- cesu odbywa się w pełni automa- tycznie. Kiedy tworzywo osiągnie ciągły przepływ, jest kierowane do głowicy pelletyzującej. Pokrywa dyszy jest szczelnie zało- żona i zapewnia optymalną izola- cję termiczną, dlatego też zapobie- ga rozpoczęciu się pelletyzacji. Specjalna konstrukcja dysz po- zwala na obniżenie zużycia ener- gii. Pojawiające się płynące two- rzywo jest pelletyzowane pod wo- dą. W zależności od przepustowo- ści oraz formy granulek dobierany jest rodzaj noży. Docisk noży do wejściowej dyszy jest sterowa- ny elektronicznie. Pellet jest prze- kazywany ze zbiornika wody pro- cesowej do wody separacyjnej, a następnie suszony. Woda procesowa znajduje się w zamkniętym obiegu i jest oczyszczana poprzez filtry. r MT Recykling Sp. z o.o. Stoisko C26, Plastpol 2011, Kielce 24-27 maja 2011 www.mtrecykling.pl MAS 62 tworzywa P2 11 maszynyi urzàdzenia Łódź z materiałów kompozytowych Na bazie doświadczeń zebranych podczas realizacji projektu „Luna Rossa”, firma Persico wkroczyła na ścieżkę badań i rozwoju obej- mującą kompozyty oraz różne wy- zwania, którym materiały te muszą stawić czoła. Doprowadziło to do opracowania interesujących rozwiązań mających na celu zwięk- szenie produktywności i jakości tych materiałów. Rozwiązania te zostały ostatnio za- stosowane do konstrukcji całej ło- dzi (Volvo open 70) z materiałów kompozytowych, która będzie uczestniczyła w regatach Abu Dha- bi Ocean Racing w Volvo Ocean Race 2011/2012. Jak do tego do- szło mówi Mercello Persico, dyrek- tor zarządzający Persico Marine Di- vision. Większa produktywność dla kompozytów W ostatnich latach materiały kom- pozytowe przeszły ogromną ewolu- cję, która doprowadziła do ich roz- powszechnienia w różnych dzia- łach zastosowań, przede wszyst- kim w budownictwie okrętowym i w przemyśle motoryzacyjnym. Na bazie wiedzy zebranej w cią- gu 35 lat działalności naszego dzia- łu motoryzacyjnego opracowali- śmy innowacyjne technologie, któ- rych celem było zwiększenie pro- duktywności części z materiałów kompozytowych. Na przykład, uda- ło nam się opatentować formę alu- miniową do konstrukcji masztów z włókien węglowych. Forma składa się z dwóch połówek i zawiera olejowy obieg ogrzewania i chłodzenia: sterowanie termiczne zawsze było jedną z naszych sil- nych stron. Aby opracować ten proces rozpoczęliśmy współpracę z SP (działem morskim firmy Gurit), który dostarczył nam specjalny ma- teriał kompozytowy na bazie włó- kien węglowych. Po laminacji włókien węglowych wewnątrz formy jest ona następnie zamykana, podgrzewana i podda- wana ciśnieniu przy obecności po- duszki ciśnieniowej wewnątrz. Pod koniec cyklu element jest wyj- mowany i charakteryzuje się zna- komitą dokładnością wymiarową i perfekcyjnym wykończeniem po- wierzchni. Ogromną zaletą tej procedury jest to, że umożliwia ona umieszczenie wszystkich warstw węglowych rów- nocześnie razem, zwiększając pro- duktywność i pozwalając na zaosz- czędzenie czasu, ponieważ zasto- sowanie metod konwencjonalnych jest bardzo czasochłonne. W konsekwencji mamy do czynie- nia z pojedynczym procesem za- gęszczania i ogrzewania i w ciągu zaledwie dwóch dni jesteśmy w stanie otrzymać gotowy maszt bez konieczności stosowania auto- klawu. Podczas przeprowadzania nasze- go pierwszego eksperymentu skonstruowaliśmy maszt, który zo- stał oceniony przez eksperta z America’s Cup: potwierdził on za pomocą badań nieniszczących perfekcyjne zagęszczenie materia- łu. W tym momencie wyproduko- waliśmy maszt dla Mumm 30: na- wet pod względem dokładności połączenia i funkcjonalności jest on porównywalny z „tradycyjnymi” masztami. Doświadczeni partnerzy Po stworzeniu tej innowacyjnej technologii mieliśmy szczęście na- wiązać kontakt z firmą Future Fi- bres. To specjalista w dostawach takielunków z materiałów kompo- zytowych dla elitarnego sektora na- utycznego, między innymi do jach- tów regatowych i superjachtów. Fir- ma Future Fibres poszukiwała part- nera w celu rozszerzenia swoich usług w tym sektorze, które miały- by obejmować również maszty. Za- warliśmy więc umowę partnerską, która doprowadziła do powstania joint venture. Wreszcie stworzyliśmy wspólnie nowy oddział w Walencji: Future Fi- bres Spars Division, który skoncen- trował się na produkcji masztów z włókien węglowych. Podejmując inwestycje (jak np. za- kup autoklawu o długości 50 me- trów) oraz dokonując zakupu urzą- dzeń, zatrudniliśmy jednocześnie kilku najlepszych na świecie eks- pertów dla America’s Cup: Davida Barnaby, Tima Meldruma, Marka Webstera, Dave’a Hurleya, Bruce Thompsona, ponieważ wierzymy, że są to ludzie, którzy coś znaczą. Rok po powstaniu Future Fibres Spars Division osiągnęliśmy wyni- ki, które znacznie przekroczyły na- sze oczekiwania: pod koniec czerwca 2010 zainstalowaliśmy au- toklaw, a we wrześniu rozpoczęli- śmy produkcję masztu dla Open 60, zamówionego przez Mi- kegolding. Równocześnie z założeniem Future Fibres Spars Division, w dziale morskim Persico zatrudniliśmy Marka Somerville’a, który był dy- rektorem technicznym Oracle, przyczyniając się między innymi do powstania trimaranu, który wy- grał America’s Cup 2010. Dzięki tej współpracy dedykowany zakład produkcyjny jachtów rega- towych z materiałów kompozyto- wych na bazie włókien węglowych oraz najnowszych technologii, in- stalując najnowsze urządzenia do produkcji dużycz, wysokiej ja- kości części kompozytowych. Powiększyły one park maszyn CNC, który firma Persico posiada w swoim zakładzie (frezarki o dłu- gości do 25 metrów, 25 maszyn w całej firmie Persico) w celu za- pewnienia największej dokładności przy szybkim czasie produkcji. W całości z kompozytów W lecie ubiegłego roku Abu Dhabi ADTA zlecił firmie Future Fibres skonstruowanie masztów z włókien węglowych, przy czym padła suge- stia zamówienia w firmie Persico konstrukcji łodzi (Volvo Open 70). Po odwiedzeniu naszej firmy mene- dżerowie Abu Dhabi stwierdzili, że mają do czynienia z rzeczywisto- ścią przekraczającą przeciętne standardy panujące w firmach dzia- łających w branży jachtów regato- wych. Nasze działy produkcyjne są wypo- sażone we frezarki pracujące z to- lerancjami i wymiarami, jakie cięż- ko jest znaleźć u innych europej- skich producentów. Oprócz tego, istnieje jeszcze inny zakład obróbki materiałów kompozytowych, cha- rakteryzujący się najwyższym po- ziomem jakości. Po tej wizycie przedstawiciele firmy zdecydowali się powierzyć nam konstrukcję ca- łego jachtu. Po wyprodukowaniu dwóch głównych form kadłuba i pokładu – a mówimy tutaj o łodzi o długości 70 stóp, dlatego też for- my miały długość 25 metrów i sze- rokość 8 metrów – zajęliśmy się właściwą produkcją: nałożyliśmy pokład na kadłub i wyjęliśmy łódź z formy. Łódź opuści zakład Persico wykoń- czona i gotowa do wodowania w czerwcu. Dzięki naszej wiedzy w dziedzinie obróbki, dzięki wiedzy eksperckiej Marka Somervil- le’a oraz zoptymalizowanym tech- nologiom, mogliśmy zastosować zaawansowane rozwiązania w krót- kim czasie. Zdążyliśmy, pomimo, że rozpoczęliśmy proces produk- cyjny z kilkumiesięcznym opóźnie- niem w porównaniu z konkurencyj- nymi stoczniami jachtowymi. Mamy nadzieję, że prędkość będzie do- brym znakiem również dla tych, którzy będą żeglować tą łodzią po niezmierzonych drogach mor- skich. www.persico.com Regaty w Adu Dhabi Łódź z kompozytów ARC PERSICO tworzywa P2 11 reklama 63 VIARA jest firmą z wieloletnim do- świadczeniem w projektowaniu maszyn zgrzewających do worków ze zgrzewem dennym i do dużych worków oraz odpowiedniego wy- posażenia pomocniczego o szero- kiej gamie zastosowań na rynku. Dostępne szerokości maszyn zgrzewających FUTURA są nastę- pujące: 1000, 1200, 1400, 1600 i 2000 mm. Połączenie prędkości i bezpiecznego zgrzewania wor- ków jest naszym atutem. Co wię- cej, projektujemy maszyny do pro- dukcji worków o długości minimal- nej od 100 mm – 8 mt. (specjalne wymiary wykonujemy na zamówie- nie). Zgrzewanie folii jest regulowa- ne elektronicznie i odpowiada gru- bości od 2 x 10 – 4 x 300 mikronów. System ten został całkowicie rozwi- nięty w firmie Viara i jest jej własno- ścią. Oprogramowanie jest dosto- sowane do potrzeb klienta i odpo- wiednio ustawione w każdej ma- szynie. Obejmuje system zgrzewania i na- cinania folii, formowanie zakładek bocznych, perforację, wstępne na- cinanie i przyrządy do laminacji fo- lii (również papieru) jak w zastoso- waniach medycznych. Wszystkie maszyny umożliwiają zgrzewanie opakowań z tworzyw biodegrado- walnych. Maszyny są przystosowa- ne do składania worków na 1, 2, 3, 4, 8 stron. Minimalna długość wor- ka składanego wynosi 500 mm, maksymalna 8000 mm przy złoże- niu w 8 fałd. Nasza produkcja obej- muje również maszynę zgrzewają- cą PUPA 1000, którą zaprojektowa- no do szerokich worków. PU- PA 1000 jest nowoczesną maszyną zgrzewającą zachowującą główne dane techniczne o maszynie zgrze- wającej FUTURA (worki od 100 mm o długości 3000 mm). Dzięki temu, możemy wykonywać duże worki o różnych wymiarach jak w przy- padku PE-HD lub PE-LD i materia- łów biodegradowalnych. Ponadto, stosunek dobrej jakości i ceny oraz ilość dostępnych opcji w maszynie, pomaga w produkcji tworzyw spełniających wymagania rynku. Maszyny firmy VIARA posiadają 3- letnią gwarancję producenta. Istnieje możliwość przeprowadze- nia testu w siedzibie firmy Viara. Aby zwiększyć zainteresowanie rynkiem zagranicznym Viara zapre- zentuje maszynę zgrzewającą FU- TURA 1200 na targach PLASTOL w Kielcach, w hali C, stoisko 59 w dniach 24-27.05.2011. Maszyna będzie standardową wersją z opcją nacinania, zgrzewania i perforacji. www.youtube.com/user/ ViaraBagsMachines Automaty zgrzewające VIARA T&F Plast Trade Sp. z o.o. tel.: +48 61 663 25 02 fax.: +48 61 663 25 03
[email protected] www.tfplast.com 64 tworzywa P2 11 reklama Mobilna suszarka suchego powie- trza KKT z oszczędnością energii do 40%, system dozowania Gravi- ko, systemy centralne do transpor- tu materiałów, jak również suszarki Fasti serii ERD, to główne produk- ty grupy Koch –Technik, które na targach PLASTPOL 2011 zapre- zentuje firma ElBi-Wrocław. Znajdą je Państwo w hali G na sta- nowisku nr 8. Znakiem naszych czasów są krót- kotrwałe, szybko przemijające pro- dukty. Im szybszy jest proces two- rzenia produktu, im krócej jest on nowością, tym ważniejsze jest za- stosowanie sprawdzonej techniki, która elastycznie i bez przeszkód dostosowuje się do produkcji no- wych urządzeń. W przypadku urzą- dzeń peryferyjnych dla przemysłu przetwórstwa tworzyw sztucznych, a w szczególności do mieszania, dozowania, podawania i suszenia materiałów, doskonale sprawdza się modularny system firmy Wer- ner Koch Maschinentechnik. Stale poszerzany i dopasowywany do aktualnych warunków produk- cyjnych, jest on wyznacznikiem techniki optymalnego przygotowa- nia surowca dla procesu przetwór- czego. Wynikiem zastosowania tych modularnych komponentów systemu są wysokiej jakości pro- dukty końcowe. Do urządzeń firmy Werner Koch Maschinentechnik GmbH, które El- Bi-Wrocław zaprezentuje na tar- gach należą mobilne suszarki su- chego powietrza serii KKT. Po przejęciu przez firmę Koch fir- my Fasti, serię tę można pozycjo- nować w samym środku palety su- szarek firmy Koch. Dzięki ich mo- bilności oraz niewielkim wymia- rom, mogą one zostać ustawione obok każdej wtryskarki czy ekstru- dera. Dla producenta oznacza to istotne korzyści związane z ela- stycznością produkcji i jej jakością. Suszarka KKT może być ustawiona blisko maszyny, co pozwala unik- nąć strat cieplnych i ponownego zawilgocenia wysuszonego mate- riału. Wyposażenie suszarek serii KKT pozwala zaoszczędzić, zależnie od wybranego programu, do 40% energii. Podsumowując, mobilne suszarki firmy Koch wyróżniają się najwyż- szą jakością, podobnie jak więk- sze, znane na całym świecie su- szarki – CKT i EKO. Seria KKT rozpoczyna się mode- lem KKT 55 (ilość suchego powie- trza 55 m³/h), a kończy na modelu KKT 100 (ilość suchego powie- trza 100 m³/h). Zbiorniki suszarek serii KKT cechuje łatwość napeł- niania, czyszczenia i przemiesz- czania (zdj. 1) Na targach zaprezentujemy opa- tentowany dozownik Graviko Typ GK 150 – dozujący materiał precy- zyjnie z najwyższą dokładnością. Poszczególne komponenty dozo- wane są za pomocą zasuwy lub rolki dozującej do specjalnie za- montowanego zbiornika wagowe- go. Dzięki ograniczonej objętości komór rolki zapewniona jest do- kładność z tolerancją +/- 0,1 % do- zowanego materiału. Dozownik ten od stycznia 2011 roku sterowany jest nowoczesną elektroniką opar- tą na najaktualniejszym mikropro- cesorze ARM9. Kolorowy ekran dotykowy, Ethernet i złącze USB, opcjonalnie WLAN, są nowocze- snymi interfejsami ułatwiającymi komunikację z urządzeniem. Odwiedzając nasze stanowisko targowe, na którym zaprezentuje- my fragment nowoczesnego cen- tralnego układu zasypu surowca, będą Państwo mogli obejrzeć frag- ment palety urządzeń peryferyj- nych Koch-Technik do dostarcza- nia materiału na maszyny przetwa- rzające tworzywa sztuczne. Zoba- czą Państwo jedyny w swoim ro- dzaju, sprzedawany już od trzech dekad, a mimo wszystko ciągle za- skakująco nowoczesny, dozownik barwnika KEM. To urządzenie z dozowaniem objętościowym przeznaczone jest do nasypu od 2 g do 2000 g i wyposażone w pamięć wielu programów i re- ceptur. Oprócz tego zobaczyć bę- dzie można szklany podajnik Gla- sko dla bardzo twardych materia- łów i jako przykład mieszalnicę KK z bogatej palety urządzeń dozują- co-mieszających firmy Koch. Wszystkie komponenty tego syste- mu podawania, jak również pracu- jące z nim podajniki, należą do systemu modularnego Koch- -Technik i można je będzie obej- rzeć i wypróbować ich działanie. (Zdjęcie 2). Na targach Plastpol 2011 pojawią się też wspomniane produkty firmy Fasti. Latem 2010 r. grupa Koch- -Technik przejęła austriacką firmę Fasti, łącznie z nazwą i prawem do produktu. W branży tworzyw sztucznych marka Fasti znana jest z rozwoju i produkcji wysokowarto- ściowych odwilżaczy i suszarek. Produkty Fasti, począwszy od ma- łych i najmniejszych suszarek ERD Xpert i ERD Micro, bezkompromi- sowo służą do optymalnego su- szenia niewielkich ilości materia- łów. Kompaktowa, prosta w obsłudze suszarka Fasti ERD Micro, prze- znaczona dla małogabarytowego wtrysku – nadaje się idealnie do suszenia materiałów, w tym też takich, które wykazują się wysoką higroskopijnością. Zbiorniki suszą- Innowacyjne i sprawdzone produkty PREZENTACJA SUSZAREK NA PLASTPOLU 1 2 3 4 tworzywa P2 11 reklama 65 ce, z dwuściennego szkła z auto- matyczną i przestawną regulacją poziomu, zależnie od wykonania, mają objętość od 0,5 do 3 l. Modu- larna koncepcja urządzenia zakła- da konsekwentną separację zbior- nika suszącego i modułu sterują- cego, jednakowego dla każdej wielkości zbiornika. Uniwersalny sterownik jest mikroprocesoro- wym, wielofunkcyjnym, łatwym w obsłudze regulatorem. Zapisuje on aktualne dane procesu, czasy i temperatury suszenia, oraz dys- ponuje tygodniowym programem włączania i wyłączania suszarki i podawanego materiału. W przy- padku ograniczonego miejsca, kompaktowy sterownik może zo- stać oddzielony od zbiornika i za- montowany w dowolnym miejscu wtryskarki. Suszarka granulatów ERD Xpert, również modularna, jest „więk- szym bratem” ERD Micro. Pojem- ność zbiorników ze stali szlachet- nej z wziernikiem sięga od 7 do 62 l. Urządzenia te można umieścić bezpośrednio na wlocie układu plastyfikacji wtryskarki, czy ekstru- dera. Do standardowego wyposa- żenia ERD Xpert należy dopasowa- na do przepływu materiału auto- matyczna regulacja wydajności i ilości powietrza, która pozwala na optymalizację jego zużycia. Do podstawowego wyposażenia należą również liczne interfejsy, jak RS485, RS232, TTY, CAN-Bus. Po- za tym producent zapewnia spraw- ną integrację suszarki ze wszystki- mi powszechnie stosowanymi ste- rownikami wielu nowoczesnych wtryskarek. Opcjonalnie dostępna jest suszar- ka ERD Xpert z interfejsem LAN dla łatwej i szybkiej aktualizacji opro- gramowania, sprawdzenia para- metrów lub analizy błędów przy zdalnym przeglądzie tech- nicznym. Możliwe jest również pro- ste wyposażenie dodatkowe w sensor punktu rosy dla dokład- nych pomiarów punktu rosy. Boga- te wyposażenie systemu, jak rów- nież przygotowanie do zastosowa- nia podajników firmy KOCH (tylko w przypadku ERD Xpert), gwaran- tują maksymalną elastyczność do- pasowania do indywidualnych po- trzeb klienta. (zdj. 3 i zdj. 4) Zdjęcia: Foto 1: Mobilna suszarka suchego powie- trza KOCH Typ KKT 55 z podajni- kiem kompaktowym Typ 608 do na- pełniania zbiornika suszącego Foto 2: Centralny układ podawania ze sta- cją dozującą i barwiącą KEM oraz podajnikami TmA8 do wzajemnego przetwórstwa materiału podstawo- wego i przemiału. Foto 3 i foto 5: Suszarki Fasti – teraz „Fasti by Koch-Technik”: ERD Xpert o obję- tości 12 l i ERD Micro o objętości 3 l zbiorników suszących Foto 4: Dozownik Graviko GK 150 r ElBi-Wrocław Spółka z o.o. ul. Grabiszyńska 241A 53-234 Wrocław tel.: +48 71 333 00 33 fax: +48 71 333 00 34 e-mail:
[email protected] www.elbi.com.pl 5 66 tworzywa P2 11 maszynyi urzàdzenia Projekt Eureka opracowany przez firmę Moretto został zaprezentowa- ny na konferencji prasowej podczas targów K 2010. Zalety ofe- rowane przez ten modularny sys- tem suszenia – w szczególności dla PET – są takie jak redukcja ob- jętości, czasu obróbki oraz czasu przepływu. Z technologicznego punktu widze- nia, system bazuje na kombinacji trzech rozwiązań: suszarki modu- larnej X MAX, urządzenia sterują- cego Flowmatik oraz leja OTX. Rdzeniem systemu jest suszarka, która umożliwia obróbkę dużych ilości materiałów łącząc od trzech do dziesięciu jednostek z niskim poborem energii, przy zachowaniu wysokiej wydajności dzięki nowe- mu systemowi wielojednostkowe- mu X MAX z jednym łożem osusza- cza, tzn. dwa razy większym od ło- ży konwencjonalnych. Zmniejszo- ne zużycie energii uzyskuje się przez zastosowanie zeolitu w po- staci sit molekularnych. X MAX jest systemem wielowieżowym o stałej wydajności. Podczas gdy osu- szacz znajduje się w fazie regene- racji, pozostałe jednostki kontynu- ują swoją pracę do momentu, w którym będą musiały również ko- lejno zostać poddane regeneracji. To gwarantuje stabilność procesu, lecz również zapewnia obroty jed- nostek X MAX dla regeneracji, co może nastąpić również w ciągu 72 godzin lub też do 100 pomiędzy cyklem oraz kolejnym cyklem w tej samej wieży osuszającej. Powietrze może być regulowane automatycznie w zależności od po- trzeb, redukując przepływ powie- trza wszystkich maszyn równole- gle. Możliwe będzie również wyłą- czenie jednostki, która jest niepo- trzebna, modulując od 50% do 100% jednostkę niezbędną do produkcji. Urządzenie sterujące Flowmatik – które zarządza od 3 do 10 jed- nostkami suszenia i do 32 lejami – wykrywa pojemność każdego le- ja oraz parametry procesu (gę- stość nasypową materiału, pożą- dany czas przebywania, tempera- turę oraz prędkość przepływu). To materiał, a nie parametry odgrywa centralną rolę, dostosowując prze- pływ powietrza do każdej określo- nej wydajności godzinowej. Operator musi ustawić tylko 2 para- metry: obrabiany materiał oraz wy- dajność godzinową, a system su- szenia jest automatycznie zarzą- dzany przez system. Lej OTX jest fundamentalnym składnikiem systemu, w którym zo- stały przeprowadzone ewolucje geometryczne, dynamiki cieczy oraz termodynamiczne. Nowa geo- metria rozwiązuje problem niejed- norodnego przepływu granulatu. Oprócz tego zoptymalizowano dy- fuzję powietrza, eliminując różnice temperatury. Lej jest wyposażony w centralny, cylindryczny dyfuzor, w przypadku którego powietrze suszące bardziej z obszaru obwodu, niż z obszaru centralnego, wtryskując nieco tego powietrza w wyższe partie leja, niż zazwyczaj. Zwiększone sterowanie oraz rów- nomierność ppm oznacza, że czas suszenia można zmniejszyć do 4 godzin z 6 godzin, przy zastosowa- niu niższych temperatur suszenia (ze 180°C do 175°C) oraz niższego – do 40% – przepływu powietrza, osiągając ostatecznie wilgotność końcową wynoszącą 20 ppm. www.moretto.com Baruffaldi Plastic Technology dostarczyła ostatnio swoje nowe gilotynowe jednostki obcinające POVI 6000 i TG. G-600 jednemu z ważnych północnoamerykań- skich producentów komponen- tów elektrycznych. Obie maszy- ny są elastyczne i umożliwiają przetwarzanie profili o szeroko- ściach od 80 do 600 mm oraz ułatwiają i przyspieszają zmiany produkcyjne. Jednostka dziurkująca PO- VI 6000 jest wyposażona w 3 nie- zależne głowice przebijające (2 poziome i 1 pionową) służące do precyzyjnego przebijania ka- nałów kablowych o szerokości od 100 do 600 mm oraz o grubo- ści ścianki do 6,0 mm. Ponadto, istnieje możliwość regulacji głę- bokości przebijania w zależności od grubości przewodu kablowe- go z panela obsługi. Obwód hydrauliczny maszyny jest wyposażony w zawory pro- porcjonalne. Powodują one, że proces jest dokładny i cichy. Gilotyna z gorącym ostrzem mo- że wykonywać precyzyjne, bez- głośne poziome cięcia bez wió- rów lub gromadzenia się pyłu na torowisku przewodów do sze- rokości 600 mm i wysoko- ści 50 mm. Nowy system napę- dowy, który umożliwia redukcję kosztów produkcji do 3000 euro co 8000 godzin pracy synchroni- zuje maszynę z prędkością wy- tłaczarki. www.baruffaldi.eu Rozszerzona seria maszyn do produkcji torebek Seria maszyn do produkcji torebek firmy Scae Europe została rozsze- rzona o pięć nowych modeli Dima- tic Silver ETH, które umożliwiają znaczną redukcję czasu cyklu po- przez optymalizację prędkości pro- dukcji. Dimatic ETH 101 – Uniwersalny pas płaski Urządzenie do produkcji torebek przeznaczone przede wszystkim do wytwarzania wszelkiego rodza- ju szwów bocznych, podwój- nych/brzegowych lub szerokich; głowica dolnego szwu z latającym nożem lub nacinaniem ząbkowa- nym. Maszyna może pracować na jednej lub na kilku ścieżkach oraz z wieloma różnymi materiała- mi, takimi jak LDPE – LLDPE – HDPE – COEX itp. Dimatic ETH 201 – maszyna do produkcji bezpiecznych torebek Urządzenie przeznaczone przede wszystkim do wytwarzania wszel- kiego rodzaju bezpiecznych tore- bek ze szwami podwójnymi/brze- gowymi lub szerokimi. Maszyna może pracować z wielo- ma rodzajami materiałów, takimi jak LDPE – LLDPE – HDPE – COEX itp. Zaawansowane innowacje technologiczne są obecne we wszystkich naszych maszynach do zgrzewania przeznaczonych do produkcji bezpiecznych tore- Modularne suszenie Szybkie cięcie Produkcja torebek MORETTO BARUFFALDI tworzywa P2 11 reklama 67 bek. Torebki te są stosowane do bezpiecznego przenoszenia go- tówki, poufnych dokumentów i wartościowych przedmiotów, ta- kich jak dowody policyjne, doku- menty egzaminacyjne, diamenty i metale szlachetne, waluta obca, dokumenty wyborcze, w sklepach wolnocłowych w celu zapewnienia standardów dotyczących zabiera- nia cieczy, aerozoli i żeli na pokład samolotu oraz w innych sektorach, gdzie wymagana jest ochrona gwarantująca nieingerowanie w za- wartość. Dimatic ETH 371 – Maszyna do wykonywania szwów dolnych Urządzenie przeznaczone przede wszystkim do wytwarzania torebek z dolnym szwem do zastosowań przemysłowych, rolniczych oraz do pasz zwierzęcych, począwszy od tub lub folii płaskich (zakłada- nych lub uszczelniających). Do- stępnych jest wiele opcji, takich jak wytłaczanie, prostokątne dna, uchwyty itp. Dimatic ETH 471 – wykonywanie zamknięć dla jednej lub podwójnej linii Urządzenie do produkcji torebek przeznaczone przede wszystkim do wykonywania zamknięć na czy- stych lub zadrukowanych toreb- kach; torebki te są zazwyczaj sto- sowane do automatycznego napeł- niania takich przedmiotów, jak wa- rzywa/owoce, chleb lub produkty higieniczne, pieluchy, papier toale- towy itp. Maszyna ta może praco- wać z wieloma różnymi rodzajami materiałów, takimi jak LDPE – LLD- PE – HDPE – COEX – PVC – PP – BOPP – PLA, itp. Przenośniki pię- trujące są dostępne w wielu roz- miarach i w dwóch wersjach: jako platforma konwencjonalna oraz ja- ko opatentowany automatyczny system piętrowania, poprzez doda- nie metalowego drutu (dla artyku- łów spożywczych) oraz/lub nakład- ki z tworzywa (dla produktów higie- nicznych); automatyczny system piętrowania jest dostępny dla no- wych lub istniejących systemów zamykania SCAE. Dimatic ETH 510 – Torebki w rolkach Wysokiej prędkości maszyna do produkcji torebek w rolkach do automatycznych maszyn napeł- niających, przeznaczonych do pa- kowania owoców/warzyw (jabłka, marchewki, pomidory itp.) ze szwem podwójnym/brzegowym. Dostępna jest listwa do wykonywa- nia szwu dolnego. Maszyna może zostać wyposażona w odwijarki półautomatyczne lub całkowicie automatyczne. www.scae-europe.it Firma ELANSTIL powstała w 1991 r. jako przedstawicielstwo Zakładów Włókien Chemicznych STILON w Gorzowie Wielkopol- skim, który końcem lat dziewięć- dziesiątych został przejęty przez francuski koncern RHODIA – światowego potentata produku- jącego poliamidowe granulaty konstrukcyjne. Od trzech lat, po wzmocnieniu naszego zespołu absolwentką Wydziału Chemicz- nego Politechniki Śląskiej o spe- cjalizacji polimery i tworzywa sztuczne, zajmujemy się dystry- bucją wszelkiego rodzaju two- rzyw sztucznych, oferując na- szym obecnym i przyszłym kon- trahentom poza materiałami, fa- chową obsługę i wsparcie w za- kresie doboru właściwego two- rzywa w projektach tak nowopow- stałych, jak również w już rozpo- czętych. Nasi najsolidniejsi kon- trahenci mają zapewnione utrzy- manie długoterminowych, bez- piecznych dla nich zapasów ma- teriałowych. Wieloletnia już obec- ność w branży, a co za tym idzie zdobyte doświadczenie wykorzy- stywane jest przez nas na co dzień w perfekcyjnej obsłudze wszystkich naszych Klientów. Poza umową z firmą kurierską, dysponujemy własnym transpor- tem, więc po odpowiednich uzgodnieniach, jesteśmy w stanie dostarczyć Państwu po konku- rencyjnych cenach tworzywa kon- strukcyjne, tworzywa masowe oraz kompozycje polimerowe. Naszą przewodnią dewizą w kon- taktach ze wszystkimi dotychcza- sowymi i przyszłymi partnerami handlowymi jest hasło: Zachęć – Przekonaj – Sprzedaj – Utrzymaj www.elanstil.pl Elanstil ul. Komorowicka 43, 43-300 Bielsko-Biala tel. +48 33 829 54 80 · fax +48 33 815 02 77 mobile +48 513 151 200 · +48 502 250 394
[email protected] · www.elanstil.pl GRANULATY TWORZYW SZTUCZNYCH DYSTRYBUCJA PROFESJONALNE WSPARCIE TECHNICZNE OFERUJEMY GRANULATY ZNANYCH EUROPEJSKICH PRODUCENTÓW: PELD, PEHD, PP, PA6, PA6.6, PS, ABS, SAN Elanstil E Perfekcja obsługi ARC 68 tworzywa P2 11 maszynyi urzàdzenia Plastometr automatycznego wytła- czania A-MeP, opracowany przez firmę NOSELAB ATS, jest niezwy- kle niezawodnym instrumentem pozwalającym na spełnienie wszystkich wymogów laboratoryj- nych, zarówno pod względem kon- troli jakości, jak i badań oraz roz- woju. MeP umożliwia określenie prędko- ści przepływu stopionego materia- łu podstawowego testu charaktery- zującego materiały termoplastycz- ne, zgodnie z normami międzyna- rodowymi, przy zautomatyzowanej procedurze. Szczególną właściwo- ścią tego nowego plastometru wy- tłaczania jest interfejs bazujący na dotykowym ekranie LCD ze zin- tegrowanym mikroprocesorem słu- żącym do przeprowadzenia te- stów. Termoregulacja elektronicz- na jest kontrolowana mikroproce- sorowo – rozdzielczość 0,1°C, tem- peratura robocza: od +50°C do +400°C. Parametry testowe: temperatura, czas wstępnego ogrzewania, prze- strzeń pozyskiwania, gęstość ma- teriału, ciężar – mogą być zapisy- wane w maksymalnie 28 wstępnie ustawionych konfiguracjach. Te właściwości w połączeniu z pół- automatycznym podnośnikiem wraz z 4 odważnikami o wadze do 21,6 kg powodują, że Noselab Ats A-MeP jest zaawansowanym technicznie, lecz bardzo łatwym w użytkowaniu urządzeniem. Standardowa konfiguracja obejmu- je również wszystkie narzędzia do wykonywania testów i czyszcze- nia, jak również podstawowe opro- gramowanie do wyświetlania ostat- nich przeprowadzonych testów, system odrzucania nieprawidło- wych wartości, obliczanie wartości średniej oraz standardowej odchył- ki akceptowalnych pomiarów, wy- druk, eksport danych w formacie csv (kompatybilnym z Excel). Oprogramowanie opcjonalne do pomiaru liczby stopowej umożliwia wyświetlanie graficzne danych, drukowanie wykresów, katalogo- wanie wykonanych testów, druko- wanie bieżących lub sklasyfikowa- nych ustaleń, z wartością średnią oraz odchyłką standardową, po- równywanie dwóch testów. Dodatkowe opcjonalne programy są przeznaczone do określania de- gradacji termicznej oraz określeń reologicznych. Model MeP z częściami wykonany- mi z Hastelloy jest przeznaczony do pomiaru liczby stopowej na ko- rozyjnych materiałach termopla- stycznych. www.noselab-ats.com Międzynarodowe Targi INTER- PACK są największą na świecie, odbywającą się w cyklu trzylet- nim imprezą wystawienniczą su- rowców, opakowań i maszyn pa- kujących dla przemysłu spożyw- czego, farmaceutycznego, ko- smetycznego, dóbr przemysło- wych, itp. Specjalista w dziedzi- nie technologii pakowania, firma SIPA pojawiła się na targach In- terpack z całkowicie zintegrowa- nym, niezwykle kompaktowym systemem, który realizuje roz- dmuchiwanie z przegrzewaniem, napełnianie, zamykanie i etykie- towanie. Sincro-TriBloc pozwala na uzy- skanie znacznych oszczędności, nie tylko pod względem miejsca, ale również kosztów inwestycji i kosztów bieżących, jak również energii. Innowacyjny projekt Sincro-Tri- Bloc pozwolił na wyeliminowanie kilku kosztownych elementów, które są obecne w tradycyjnych liniach. Zajmuje on mniejszą po- wierzchnię, zużywa mniejszą ilość energii, wymaga obecności mniejszej liczby operatorów i mniejszej obsługi serwisowej, niż inne systemy. Wymagania odnośnie wolnej przestrzeni zmniejszyły się aż o 55% w po- równaniu ze standardową linią, koszty operacyjne są mniejsze o około 15%, a całkowity koszt inwestycji został zredukowany dzięki wyeliminowaniu pośred- nich stacji buforowania. Wszyst- ko to pozwala na produkowanie butelek o lepszej i bardziej rów- nomiernej jakości. System obej- muje wiodące w swojej klasie elementy poszczególnych urzą- dzeń. Na przykład jednostka do rozdmuchiwania kształtek SFR EVO może produkować do 2000 butelek w jednym gnieź- dzie na godzinę. Stacja etykietowania butelek obejmuje technologię „Adhesle- eve” włoskiej firmy P. E. Label- lers, która jest uważana za rewo- lucyjną w etykietowaniu z rolki. Wykorzystuje ona kleje wrażliwe na nacisk, zamiast klejów topio- nych na gorąco i charakteryzuje się dużą efektywnością energe- tyczną. Przycinanie etykiet jest również bardziej wydajne, ponie- waż operacje związane z obcina- niem i nakładaniem kleju są prze- prowadzane na pojedynczym cy- lindrze, co powoduje wyelimino- wanie niektórych problemów z jakością związanych z tradycyj- nymi maszynami z podajnikiem rolkowym. Sincro TriBloc może być wypo- sażony w grawimetryczne, wolu- metryczne oraz izobaryczne sys- temy napełniania, które są w sta- nie obsługiwać napoje gazowane i niegazowane, soki i produkty napełniane na gorąco. Systemo- wa maszyna do zamykania jest również niezwykle wszechstron- na i może obsługiwać szerokie spektrum zamknięć typu sport, przy szybkiej i łatwej wymianie. SIPA oferuje serię systemów Sin- cro-TriBloc zawierającą modele o wydajnościach rozpoczynają- cych się od 12.000 butelek na go- dzinę aż do 48.000 butelek na go- dzinę. www.sipa.it Nowa maszyna Exact Cyklop 30, zaprezentowana po raz pierwszy na targach K 2010, jest pod wzglę- dem wydajności starszą siostrą modelu Cyclop 20 i stanowi bez- pośrednią odpowiedź na wzrost zapotrzebowania na większą wy- dajność produkcyjną, większe prędkości linii oraz na grubsze fo- lie. Dzięki większej tulei sprężają- cej, możliwe jest obecnie uzyska- nie prędkości do 300 m/min bez konieczności zwiększania prędko- ści silnika, co pozwala na łatwą ob- sługę linii o zwiększonych prędko- ściach, z jakimi mamy do czynienia na liniach folii stretch. Średnica wałka tulei sprężającej została również zwiększona, pozwalając na uzyskanie jeszcze większej wy- dajności w przypadku np. recyklin- gu rur irygacyjnych. Oprócz tego, dostępna jest nowa obcinarka o zwiększonej żywotno- ści, która została zaprojektowana specjalnie do obsługi materiałów o zwiększonej ścieralności, takich jak metaloceny, materiały zawiera- jące węglan wapnia oraz materiały zawierające dwutlenek tytanu. www.exact.it Grubsza folia NOSELAB Wewnątrz laboratorium Oszczędność miejsca 70 tworzywa P2 11 maszynyi urzàdzenia Firma Plastiblow wchodząca w skład grupy Plastimac, od po- nad 45 lat jest cenionym na świecie producentem maszyn do wytłacza- nia z rozdmuchem, znanych z za- awansowanych rozwiązań tech- nicznych. Bogata gama modeli rozdmuchi- warek pozwala na produkcję wszelkiego typu opakowań i bute- lek, rozdmuchiwanych z różnego rodzaju tworzyw, o objętościach od najmniejszych do 30-litrowych. Gama obejmuje maszyny w pełni elektryczne. Ponadto wiele rozwią- zań chronionych jest patentami. Oferowana technologia posiada ta- kie zalety jak: wysoka oszczędność energii elektrycznej, czystość pro- cesu produkcyjnego wynikająca z wyeliminowania oleju, precyzja i powtarzalność produkcji, reduk- cja kosztów serwisowych. Rozdmuchiwarki elektryczne są szczególnie cenione przez klientów zajmujących się produkcją opako- wań w branży kosmetycznej zwra- cających uwagę na wysoką jakość wykonania. W wielu przypadkach opakowania są wykonywane w technologii wie- lowarstwowej, tak jak na przykład koekstruzja dwuwarstwowa, zwana „deco”, która pozwala na uzyska- nie wysokiej jakości powierzchni butelki, zarówno pod względem technicznym, jak i estetycznym (np. efekt soft-touch) przy użyciu kosztownych dodatków tylko do jednej cienkiej warstwy ze- wnętrznej. Kiedy natomiast konieczne jest uzyskanie efektu barierowego opa- kowania, np. aby zapobiec utracie zapachu kosmetyku, czy w przy- padku zachowania jego świeżości – aby nie dopuścić przenikaniu po- wietrza, stosuje się koekstruzję do 6 warstw ścianki opakowania. Maszyny Plastiblow są szczególnie wskazane przy bardzo wysokich wydajnościach. Dzięki rozwiązaniom technicznym wprowadzonym przez Plastiblow obecnie można uzyskać wydajno- ści, które dotychczas były osiągal- ne w technologii rotatywnej. Dodat- kową zaletą jest fakt, że uzyskuje się całkowicie ukończony flakon w jednej maszynie. Ostatnio Plastiblow dostarczyła rozdmuchiwarki z głowicami 10- wyjściowymi, które produkują duże butelki do szamponu o wydajno- ści 6000 szt/h. Rozdmuchiwarki elektryczne Pla- stiblow są również szczególnie wskazane w produkcji butelek w branży spożywczej. Ze względu na całkowity brak oleju unika się ja- kichkolwiek zanieczyszczeń, a ma- szyny nadają się do pomieszczeń sterylnych, co jest wymagane w produkcji spożywczej. Ostatnio dostarczono rozdmuchiwarkę z for- mami 20-krotnymi do produkcji bu- telek do jogurtu o wydajno- ści 10.000 szt/h. Plastiblow z sukcesem zastosował także technologię napędów elek- trycznych w dużych maszynach. Dostarczono niedawno rozdmuchi- warkę elektryczną, model PB30E/D, dwuwózkową do pro- dukcji kanistrów 10 litrowych w konfiguracji 2+2 gniazda. Firma Plastiblow dostarcza szeroką gamę rozwiązań w branży opako- waniowej, z możliwością utworze- nia kompletnego gniazda produk- cyjnego – rozdmuchiwarka z for- mą, linia odzysku odpadów, urzą- dzenia pakujące i paletyzujące. www.plastimac.com Największy na świecie dostawca surowców i systemów poliureta- nowych, Bayer MaterialScience wybrał OMS Group (z siedzibą niedaleko Mediolanu) jako do- stawcę nowego „urządzenia pilo- towego”, które zostanie zainsta- lowane w zakładzie BMS R&D w niemieckim Leverkusen. Decy- zja ta dodatkowo wzmocniła po- zycję firmy OMS Group jako światowego dostawcy urządzeń i maszyn dla rynku paneli cią- głych. Nowe urządzenie posiada długość całkowitą przekraczają- cą 70 metrów i będzie w stanie produkować zarówno panele z profili metalowych, jak i ela- styczne panele substratowe. Li- nia zawiera elastyczną odwijarkę papieru, maszynę rolkową dla profilowanych produktów meta- lowych, wielokomponentową grupę dozującą, podwójny trans- porter pasowy, piłę do obcinania poprzecznego, linie do chłodze- nia paneli oraz automatyczną li- nię do składowania. W ciągu kil- ku ostatnich lat OMS Group do- starczała kompletne rozwiązania pod klucz dla wiodących firm międzynarodowych i opracowała wiele innowacyjnych, dedykowa- nych rozwiązań technicznych w celu spełnienia wymagań roz- wijających się technologii pro- dukcji i materiałów. www.omsgroup.it Firma Colines rozpoczęła rok 2011 od Dni Otwartych Drzwi w swojej fa- bryce w Novara, prezentując 50- warstwową linię JUMBOrollEX do produkcji folii typu stretch. Linia charakteryzująca się szerokością użyteczną wynoszącą 2000 mm, wydajnością netto do 1800 kg/h, prędkością mechaniczną 1000 m/min oraz automatycznym syste- mem paletowania na linii, jest wy- posażona w system współwytłacza- nia firmy EDI z możliwością produk- cji folii o maks. 50 warstwach: w ty- powej konfiguracji trzy lub więcej wytłaczarek podaje topiony mate- riał przepływający do zoptymalizo- wanego bloku zasilania, który wy- twarza jednorodny, wielowarstwo- wy materiał typu „sandwich”. Jest on następnie podawany do „zwielo- krotniacza warstw”: na przykład trzy warstwy są zwielokrotniane do dwunastu, które z kolei są zwie- lokrotniane do czterdziestu ośmiu. www.colines.it Elektryczne butelczarki Panelowa współpraca Dni otwarte COLINES W porównaniu z poprzednimi latami, jak zmieniła się sytuacja rynkowa Dy- wizji Petrochemicznej MOL? Według Pana, co stanowi obecnie największą przewagę MOL PetChem na rynku? Pod względem zdolności produkcyjnych Dywizja Petrochemiczna Grupy MOL jest jednym z największych producentów po- limerów z Europy Środkowo-Wschod- niej. Naszą dużą przewagę stanowi fakt, że Grupa MOL jest zintegrowana tzn. działamy w harmonii z rafineriami co daje nam solidne, stabilne zaplecze, gwa- rantując tym samym bezpieczne i prze- widywalne dostawy surowców. Do naszej konkurencyjności zaliczyć mo- żemy również korzystne położenie geo- graficzne. Ponadto, w naszym regionie zużycie tworzyw sztucznych w przeli- czeniu na jednego mieszkańca jest znacz- nie niższe niż w Europie Zachodniej. Dla- tego też w najbliższych latach właśnie na tym obszarze kryje się poważny po- tencjał wzrostu zapotrzebowania. Zgod- nie z tym, znaczną część naszych pro- duktów sprzedajemy właśnie w Europie Środkowo-Wschodniej. W celu dalszej efektywności działalności handlowej zreorganizowaliśmy nasze struktury handlowe. Najbardziej znaczącą zmianą jest stworzenie poziomu regionalnego. Od początku tego roku osobiście kieruję sprzedażą w Europie Środkowo-Wschod- niej i jestem odpowiedzialny za działal- ność handlową na tym obszarze. Mógłby Pan powiedzieć jakie były po- wody zmiany struktury sprzedaży? Głównym celem zmiany było przede wszystkim to, abyśmy mogli lepiej spro- stać wymogom charakterystycznym dla naszej gałęzi przemysłu w regionie. Mię- dzy krajami Europy Środkowo-Wschod- niej występują liczne analogie, które za- wdzięczamy między innymi podobnej przeszłości gospodarczej, historycznej i kulturalnej. Powoduje to w wielu przy- padkach, że gracze rynkowi tego obszaru zachowują się odmiennie niż partnerzy z Europy Zachodniej. Dlatego uznaliśmy za ważne ujednolicenie działań wobec całego regionu Europy Środkowo- -Wschodniej. To oczywiście nie oznacza, że w poszczególnych krajach spadnie ro- la naszych przedstawicielstw. Co więcej, w swojej pracy głównie na nich chciał- bym się opierać. Jak Pan postrzega środowisko prze- mysłowe oraz rozwój sytuacji na ryn- ku? Po szoku wywołanym przez kryzys go- spodarczy świat jeszcze nie powrócił do stanu sprzed recesji. Sposób myślenia firm się zmienił: są zarządzane ostroż- niej i bardziej starannie. Można zauwa- żyć surowsze kontrole kosztów, bardziej rygorystyczne zarządzanie zapasami. Po- nadto nacisk na dyscyplinę finansową jest większy niż kiedykolwiek wcześniej. O sytuacji rynkowej Dywizji Petrochemicznej Grupy MOL, zmianach w strukturze handlowej firmy i portfolio produktów rozmawiamy z Zoltánem Szántó, dyrektorem w Dywizji Petrochemicznej Grupy MOL, odpowiedzialnym za kierowanie sprzedażą w regionie Europy Środkowej i Wschodniej. W tym zmienionym środowisku przemy- słowym niezawodność i przewidywal- ność mają duże znaczenie, ponieważ za- równo po stronie producentów, jak i przetwórców zapasy są utrzymywane na niższym poziomie w celu niwelowa- nia efektu zmienności cen. W odpowie- dzi na powyższe opracowywujemy nowy pakiet usług dla naszych stałych, nieza- wodnych i przewidywalnych partnerów. Na jakich obszarach produkcji kon- centruje się Dywizja Petrochemiczna Grupy MOL? Zgodnie z zapotrzebowaniem naszych partnerów, na bieżąco optymalizujemy ofertę produktową. Jej najważniejszym elementem jest zharmonizowanie pro- dukcji pomiędzy zakładami Tiszai Vegyi Kombinát (TVK) i Slovnaft Petrochemi- cals, s. r. o. (SPC) – dzięki czemu mamy możliwość wytwarzania nowych typów, aby efektywniej zaspokoić wymagania klientów. Rozwój produktu oparty na in- dywidualnym podejściu zwiększa lojal- ność klienta oraz pomaga w budowaniu zaufanego i stabilnego kręgu odbiorców. W ostatnich latach wprowadziliśmy wie- le innowacji technicznych i ulepszeń technologicznych. Dzięki nim możemy elastyczniej i szybciej reagować na zmie- niające się potrzeby nabywców. Na podstawie analizy rynku oraz po zba- daniu surowców innych dostawców stworzyliśmy nowe konkurencyjne pro- dukty oraz ulepszyliśmy wiele z już ist- niejących. Naszym celem jest stworzenie bardziej konkurencyjnego portfolio dzię- ki produkcji oprócz tzw. „commodity” także wielu typów z wartością dodaną tzw. „commodity+” oraz typów „tailor- -made”, zaprojektowanych we współpra- cy i pod specjalne wymagania naszego klienta. Zapraszamy na nasze strony: www.tvk.hu www.slovnaft.sk www.tvkpolska.pl Do zobaczenia na naszym stoisku na Tar- gach Plastpol w Kielcach. Będzie nam miło Państwa gościć na naszym jak za- wsze futurystycznym stoisku nr. 1. w hali „E” Zoltán Szántó W 1998 uzyskał dyplom inżyniera na Uniwersytecie Św. Stefana, później w 2000 r. w Szwecji na Uniwersytecie Dalarna. Od 11 lat pracuje w branży tworzyw sztucznych jako handlowiec. W 2000 r. rozpoczął pracę w spółce Pannon Aldra Kft., następnie kontynuował karierę w firmie Solvay jako menedżer odpowiedzialny za sprzedaż w regionie Europy Wschodniej. W 2005 r. pracował w GE Plastics, później w SABIC–IP na stanowisku kierownika sprzedaży. Od 2009 r. pracuje w TVK jako Senior Sales Manager. Od 2011 r. jest odpowiedzialny za sprzedaż Dywizji Petrochemicznej Grupy MOL w Europie Środkowo-Wschodniej. Żonaty, ojciec trojga dzieci. 74 tworzywa P2 11 technologie Nowoczesna ochrona zdrowia by- łaby niemożliwa bez wielu produk- tów medycznych wykonanych z tworzyw sztucznych, które uwa- żamy za powszechne: jednorazo- wych strzykawek, dożylnych wor- ków z krwią, zastawek serca, itp. Opakowania z tworzyw sztucznych są szczególnie przydatne dla za- stosowań medycznych dzięki swo- im wyjątkowym właściwościom ba- rierowym, niewielkiej wadze, niskim kosztom, wytrzymałości, przejrzy- stości oraz kompatybilności z inny- mi materiałami. W ciągu kilku ostat- nich dekad tworzywa sztuczne uła- twiły ochronę zdrowia oraz uczyni- ły ją mniej bolesną. Spowodowały powstanie nowych technik i skon- struowanie nowych protez. Spowo- dowały również zmniejszenie za- nieczyszczenia, zmniejszenie bólu oraz redukcję kosztów usług me- dycznych. Pozwoliły wydłużyć, po- prawić i uratować wiele istnień ludzkich. Tworzywa sztuczne przyczyniają się do bardziej zdrowego życia Dzięki temu, że tworzywa sztuczne przyczyniają się do postępu w świecie medycyny, ludzie żyją zdrowiej, dłużej i pełniej, niż kiedy- kolwiek w historii ludzkości. Dzięki nieskończonej uniwersalności no- woczesnych tworzyw sztucznych, przełom w medycynie, który byłby nie do pomyślenia jeszcze pół wie- ku temu, jest obecnie uważany za coś naturalnego. Jeszcze nie tak dawno, niemal żadne opakowanie medyczne nie było wyposażone w plomby wskazujące na ingeren- cję. Obecnie niemal 100% wszystkich opakowań farmaceutycznych po- siada takie plomby. Oprócz tego, zakrętki zabezpieczające przed do- stępem dzieci pomagają trzymać leki z dala od ich małych rączek. Rękawice chirurgiczne wykonane z miękkiego, elastycznego materia- łu pomagają zachować sterylne otoczenie w szpitalnych salach operacyjnych. Tworzywa sztuczne i rewolucja chirurgiczna Tworzywa sztuczne są kluczowymi komponentami nowoczesnych urządzeń protetycznych, zapewnia- jących komfort, elastyczność, mo- bilność i naturalny wygląd. W sztucznych biodrach i kolanach stosowane są tworzywa sztuczne, które pomagają w uzyskaniu ła- godnie działających, bezproblemo- wych połączeń. Tworzywa sztuczne w medycynie wciąż stanowią relatywnie nową dziedzinę. Mniej więcej w połowie ubiegłego wieku lekarze zaczęli stosować tworzywa sztuczne w ludzkim ciele. Wraz z upływem czasu, potencjał tworzyw sztucz- nych zaczął być coraz bardziej do- ceniany, a polimery przystosowane do określonych zastosowań są obecnie powszechnie stosowane w technologii medycznej. Tworzy- wa sztuczne są obecnie wykorzy- stywane w postaci urządzeń orto- pedycznych, poprzez przyleganie, podpieranie (na przykład otrzew- nej), korektę deformacji (na przy- kład kostki) lub poprawę funkcji ru- chomych części ciała (w przypad- ku stosowania w stawie biodro- wym). Protezy wykonane z tworzyw sztucznych mogą zastępować czę- ści ciała, przejmując ich główną funkcję. Kapsułki lekarstw wykonane z two- rzyw sztucznych uwalniają dokład- nie wymaganą porcję aktywnych składników w odpowiednim czasie. Polimer na bazie kwasu winowego rozkłada się stopniowo, powoli uwalniając aktywne składniki w dłuższym okresie czasu. Przysto- sowane do określonych zastoso- wań farmaceutyki pomagają unik- nąć częstego przyjmowania dużej ilości pigułek. Leki przenikające przez tworzywa Od najmniejszych rurek do otwar- tych maszyn MRI, tworzywa sztucz- ne dostarczają leki w przypadku zagrożenia dla życia. Wiele z dzi- siejszych, najbardziej innowacyj- nych procedur medycznych jest uzależniona od stosowania two- rzyw sztucznych. Udrażnianie naczyń krwionośnych W najnowszej chirurgii kardiolo- gicznej, cienka rurka (cewnik) jest wprowadzana do zwężonego na- czynia krwionośnego. Mały balonik napełniany poprzez drugi cewnik dociska złogi do ścianki naczynia. W ten sposób następuje odbloko- wanie światła naczynia, jednakże złóg pozostaje. Cienki implant o kształcie spirali – podpora naczy- nia – jest następnie umieszczany w leczonej arterii. Jest on wykonany z tworzywa sztucznego specjalnie zaprojekto- wanego do zastosowań w branży medycznej, zawierającego aktywne substancje. Podpora naczynia uwalnia swoje substancje, które powodują rozkładanie osadu. Na końcu następuje rozpuszczenie samej podpory. Proteza aorty Materiały syntetyczne również od- grywają ważną rolę w leczeniu aort, którym nie można pomóc przez za- stosowanie podpory naczynia. Chory odcinek aorty jest usuwany, a szczelina jest wypełniana ela- styczna protezą z tworzywa. Linia życia organizmu jest ponownie w pełni funkcjonalna. Sztuczne rogówki Obrażenia oczu lub chroniczne za- palenia, na przykład erozja rogów- ki, mogą powodować pogorszenie wzroku, a jeżeli transplantacja ma jakiekolwiek szanse powodzenia, proteza jest jedyną nadzieją. Obec- nie dostępne są sztuczne rogówki wykonane ze specjalnego silikonu. Ta nowa sztuczna rogówka o gru- bości zaledwie od 0,3 do 0,5 mm jest wysoce przeźroczysta, ela- styczna i pod względem biomecha- niki bardzo podobna do naturalnej rogówki, dzięki czemu może po- móc w przywróceniu wzroku. Two- rzywa sztuczne pomogły zmniej- szyć wagę oprawek okularów i so- czewek, poprawiając jednocześnie ich wytrzymałość i odporność na uszkodzenie. Tworzywa sztucz- ne dają osobom o słabym wzroku jeszcze jedną opcję: szkła kontak- towe. Protezy słuchu Ludzie o poważnie uszkodzonym słuchu mogą teraz mieć wszcze- piane implanty z tworzywa, dzięki którym mogą ponownie słyszeć. Implant taki składa się z wielu kom- ponentów – mikrofonu, urządzenia transmisji podłączonego do mikro- komputera noszonego na ciele, stymulatora oraz uchwytu elektro- dy z 16 elektrodami dla 16 różnych zakresów częstotliwości. Ponieważ przekształca ona impulsy akustycz- ne na elektryczne, pomijane są uszkodzone komórki, stymulując bezpośrednio nerw słuchowy. Nowe osiągnięcia TWORZYWA W ZASTOSOWANIACH MEDYCZNYCH ARC ARC ENGEL combimelt. Doświadczenie w technologii wielokomponentowej. Więcej kolorów. Więcej możliwości. ENGEL combimelt. Kompletna tech- nologia wielokomponentowa. Praktycznie dla całego programu wtryskarek ENGEL. Obojętnie czy dla dwóch, trzech, czterech, pięciu, czy nawet sze- ściu jednostek wtryskowych. W konfiguracjach układów L, V, H, W, M. Dla małych, średnich lub dużych maszyn. Napędzanych hydraulicznie lub elek- trycznie. Zoptymalizowana sprawność energetyczna i kompletna wiedza o technologii wielokomponentowej, bazująca na 40-letnim doświadczeniu. Oszczędność powierzchni i wielkości maszyny – dzięki jedynej w swoim rodzaju bezkolumnowej konstrukcji wtryskarki ENGEL victory oraz wysoko precyzyjnej hybrydowej wtryskarce ENGEL e-victory. Lub dzięki inteligentnej technologii modułu obrotowego wtryskarki ENGEL duo combi M i w pełni elektrycznej wtryskarce ENGEL e-motion cube. W skrócie: ENGEL combimelt. Technologia wielokomponentowa state-of- the-art. Dla większej efektywności produkcji. Zapraszamy na nasze stoisko na targach PLASTPOL 2011. Hala F, Stoisko F 3. ENGEL POLSKA Sp. z o.o | 03-289 Warszawa | ul. Ostródzka 50 B | tel: +48 22 510 38 01 fax: +48 22 510 39 01 | e-mail:
[email protected] | www.engelglobal.com/pl be the first. Większa sprawność energetyczna. Dzięki ENGEL ecodrive & Co. Więcej doświadczenia. 40 lat know-how. 3.000 maszyn. Więcej wyboru. Z szerokiego spektrum technologii. Ze wszystkich wielkości maszyn. Od hydraulicznych do elektrycznych. Więcej przestrzeni. Dla form i automatyzacji. Dzięki bezkolumnowej konstrukcji jednostki zamykania ENGEL victory. Pozwala zoptymalizować wielkość maszyny. 76 tworzywa P2 11 technologie * * * Odbywające się w ostatnim czasie imprezy targowe takie jak targi K w Duesseldorfie, MEDTEC w Stutt- garcie, MD&M w amerykańskim Anaheim czy PHARMAPACK w Pa- ryżu obrazują wielki postęp doko- nujący się stale w dziedzinie tech- nologii tworzyw sztucznych stoso- wanych w medycynie. Imprezy te dały impuls do stworzenia przeglą- du technik maszynowych i rozwoju surowców stosowanych w tej tak wymagającej najwyższych parame- trów dziedzinie. W przeglądzie sko- rzystaliśmy z informacji targowych, jak i prezentacji czołowych firm opi- sujących swe osiągnięcia. * * * Wydaje się, że nie ma żadnych gra- nic możliwości formowania wtry- skowego. Przy różnych dostęp- nych procesach formowania wtry- skowego wydaje się, że można wy- czarować wszelkiego rodzaju pro- dukty z tworzyw sztucznych, nieza- leżnie od stopnia złożoności geo- metrii. Takie wyspecjalizowane in- nowacyjne metody, jak współwtry- skiwanie, dekorowanie w formie, formowanie wtryskowe z wkładka- mi, formowanie wtryskowe pianek, formowanie wtryskowe przy asy- ście gazu i wody, procesy łączone, technologia cienkościenna oraz mi- kro- i nanotechnologia pozwalają na spełnienie potrzeb użytkowni- ków z różnych gałęzi przemysłu. Części z tworzywa sztucznego pro- dukowane metodą formowania wtryskowego są obecne w naszym codziennym życiu. Obudowy tele- fonów komórkowych, skrzynki na napoje, zabawki, koła zębate do mechanizmów regulacji, zderza- ki samochodów, kubki na napo- je, CD i DVD, korpusy strzykawek w technologii medycznej, formy wtryskowe – te wszystkie rzeczy spotykamy wszędzie, we wszyst- kich rozmiarach, począwszy od kil- ku mikrogramów do kilku kilogra- mów. Łączenie kilku komponentów w jednej formie wtryskowej, inte- gracja maksymalnie wielu funkcji w jednym podzespole i konwersja metod produkcji obejmujących kil- ka kroków w jednostopniowym procesie – to główne cele związane z innowacją w sektorze formowania wtryskowego. Przede wszystkim w technologii medycznej formowa- nie wtryskowe oferuje nieskończo- ne możliwości. Wraz z postępem związanych z inżynierią procesu, opracowywanie nowych typów ma- teriałów otwiera dodatkowe pola zastosowań. Możliwość sterylizacji, biokompatybilności, wykończenie antymikrobiologiczne, specjalne właściwości barierowe, technolo- gia nano- i mikrosystemów oraz ulegające biodegradacji i absorpcji materiały – to zaledwie kilka klu- czowych obszarów, w których pro- jektanci materiałów uzyskują ciągły postęp w tej ważnej dziedzinie. Technologia medyczna będzie wciąż sektorem o ekscytującej przyszłości i sile napędowej dla in- nowacji w szerokim zakresie. Niemniej jednak każdy, kto chce dotrzymać kroku w technologii me- dycznej musi być nie tylko innowa- cyjny i zaangażowany w wysokiej jakości i kosztowo efektywną pro- dukcję, lecz również musi stoso- wać się do wytycznych, które do- datkowo dotyczą tego sektora. Bezpieczeństwo ponad granicami W porównaniu z innymi sektorami, standard jakości i dokumentacji w tym przypadku jest ogromnie wy- soki. Produkcja zgodnie z wytycz- nymi GMP jest koniecznością. Cią- gły monitoring, zgodność z przepi- sami dotyczącymi higieny oraz peł- na dokumentacja wszystkich da- nych procesu w okresie wielu lat są integralną częścią tych wytycz- nych. Z punktu widzenia tych wy- magań, status dostawcy kompo- nentów dla technologii medycznej nie jest oczywiście czymś, co moż- na osiągnąć z dnia na dzień. „Zasa- dy, które tutaj obowiązują muszą być zarządzane i muszą zostać uję- te w organizacji firmy. W szczegól- ności mniejsze firmy są często w niekorzystnej sytuacji, ponieważ nie mogą one sobie pozwolić na spełnienie tych wymagań. Nie- mniej jednak każdy, kto w tym przypadku dotrzyma kroku, znaj- dzie się w dość bezpiecznym poło- żeniu, ponieważ zmiana dostawcy również jest związana z dużym na- kładem regulacyjnym”, powiedział Christoph Brand, dyrektor general- ny Polymec AG w Langendorf w Szwajcarii, wyjaśniając sytuację z punktu widzenia dostawcy certyfi- kowanego zgodnie z ISO 13485. W tych warunkach oczywiste jest, że rozwój produktów następuje przy niezwykle ścisłej współpracy pomiędzy firmą technologii me- dycznej lub firmą farmaceutyczną z jednej strony i z dostawcą z dru- giej strony. Dostawcy systemów są w silnej pozycji, w szczególności na tym rynku. Liczni dostawcy za- pewniają pełny serwis podczas jed- nego zatrzymania, obejmujący wszystkie punkty od rozwoju i pro- dukcji form wtryskowych poprzez sam proces formowania wtrysko- wego oraz montaż, pakowanie i in- spekcję produktów związanych z technologią medyczną. Czystość od początku do końca Produkcja form wtryskowych prze- znaczonych dla branży medycznej i farmaceutycznej jest blisko zwią- zana z technologią czystego po- mieszczenia. Niezależnie od tego, czy chodzi o produkty jednorazo- we, takie jak strzykawki i końcówki pipet komponentów funkcjonal- nych (takich jak inhalatory), zawsze istnieje zapotrzebowanie na pro- dukty o nieskazitelnym stopniu hi- gieny. W tym celu producenci ma- szyn do formowania wtryskowego współpracują ze specjalistami z za- kresu czystych pomieszczeń w ce- lu zaoferowania szerokiej palety ta- kich rozwiązań dotyczących, przy- stosowanych do produkowanego artykułu oraz do warunków panują- cych w fabryce. Prostą i niedrogą metodą jest montaż jednostki o przepływie laminarnym nad pły- tami zaciskowymi formy wtrysko- wej. Zapobiega to dostępowi zanie- czyszczonego powietrza z ze- wnątrz. Sama maszyna do formo- wania wtryskowego pozostaje w szarym pomieszczeniu, a produ- kowane kształtki są przekazywane do dalszej obróbki poprzez śluzę powietrzna do czystego pomiesz- czenia. Nawet jeżeli namiot czyste- go pomieszczenia jest umieszczo- ny nad częściami maszyny wtry- skowej, można ją wciąż obsługiwać z zewnątrz czystego pomieszcze- nia. Najbardziej złożone rozwiąza- nie polega na użytkowaniu maszy- ny do formowania wtryskowego w czystym pomieszczeniu. Oprócz pracowników obsługi noszących specjalną odzież, same maszyny i formy stanowią potencjalne źródło zanieczyszczenia. Całkowicie elek- tryczne maszyny do formowania wtryskowego, które są ostatnimi czasy coraz popularniejsze, mogą w tym przypadku w pełni zaprezen- tować swoje zalety. W porównaniu z konwencjonalnymi maszynami hydraulicznymi, nie generują one niemal żadnego ciepła odpadko- wego oraz – w wyniku szczelnego zamknięcia jednostek napędowych – nie zawierają żadnych smarów oraz innych cząsteczek powstałych w procesie ścierania, które mogły- by zanieczyścić produkowane kształtki. M. in. firma Rexam Phar- ma GmbH docenia korzyści płyną- ce z zastosowania elektrycznych maszyn do formowania wtryskowe- go w swoim zakładzie w niemiec- kim Neuenburg. Zakład specjalizu- jący się wyłącznie w produkcji arty- kułów medycznych i farmaceutycz- nych posiada niemal sto maszyn do formowania wtryskowego w czy- stym pomieszczeniu. Wśród nich są całkowicie elektryczne wtryskarki firmy Krauss Maffei Technologies GmbH z Monachium. Zarząd firmy docenia nie tylko niezawodność i czystość tych maszyn, ale również sposób sterowania ich procesem, który jest bardziej precyzyjny i ła- twiejszy w regulacji, niż w przypad- ku maszyn hydraulicznych. Masowa produkcja z maksymalną precyzją W zeszłym roku w swoim zakładzie w Küssnacht w Szwajcarii, firma Gerresheimer Medical Plastic Sys- tems zaczęła również stopniowo zastępować swoje linie produkcji kuwet sprzętem o większej wydaj- ności – obejmującym całkowicie elektryczne maszyny do formowa- nia wtryskowego Elion firmy Net- stal-Maschinen AG z Näfels w Szwajcarii. Gerresheimer produ- kuje te kuwety dla wiodącej grupy diagnostycznej. Te artykuły jedno- razowego użytku są stosowane do fotometrycznych testów labora- toryjnych, między innymi do okre- ślania grupy krwi dawców lub krwi transfuzyjnej. Komponenty optycz- ne muszą spełnić ekstremalne standardy jakości. Nie mogą one wchodzić w reakcję ze stosowany- mi substancjami testowymi. Nie mogą też wykazywać żadnych wad, takich jak zanieczyszczenia lub rysy. Oprócz tego, należy za- pewnić ciągłość dostaw, ponieważ wąskie gardła w dostawach mogą uniemożliwić przeprowadzanie bar- dzo ważnych badań. Artykuły me- dyczne jednorazowego użytku są przedmiotami, które zazwyczaj są produkowane masowo w sposób całkowicie automatyczny i przy za- chowaniu wyjątkowo wysokich standardów jakości. Aby produkcja była efektywna pod względem kosztów, liczy się każda dziesiąta część sekundy. Producenci odpo- wiednich systemów automatyki przez cały czas dopracowują stra- tegie obsługi. Wymagana pręd- kość jest zapewniana przez coraz lżejsze i cieńsze systemy wyjmo- wania ze zoptymalizowanymi napę- dami. Firma Hekuma GmbH z Eching (Niemcy) opracowała pod koniec roku 2009 niezwykle szybkie chwytaki wyjmujące, przy- stosowane do pracy w czystych pomieszczeniach. Dostawca twier- dzi, że jest to najszybszy system wyjmowania końcówek pipet, jaki jest obecnie dostępny na rynku, uzyskujący na swojej osi liniowej prędkości przyspieszenia do 10 g przy prędkościach przesuwu do 1200 mm/s. W ciągu zaledwie 0,25 s chwytak ten wchodzi do formy ENGEL tworzywa P2 11 technologie 77 wtryskowej, wyjmuje pipety z formy o 32 gniazdach, przeprowadza kontrolę obecności i ponownie opuszcza formę. Formy wtryskowe stosowane do masowej produkcji elementów przeznaczonych do za- stosowań medycznych muszą oczywiście również być bardzo precyzyjne, przystosowane do za- stosowań w czystych pomieszcze- niach, a równocześnie ekonomicz- ne. Wraz z zastosowaniem produk- tów cienkościennych, celem zaosz- czędzenia materiału i czasów cy- klu, istnieje również zapotrzebowa- nie na systemy o wielu gniazdach oraz na skomplikowane systemy chłodzenia. Formy wielopoziomo- we o maksymalnie 192+192 gniaz- dach są wytwarzane np. przez szwajcarskiego producenta form, firmę Schöttli AG z Diessenhofen. Ponad 90% form produkowanych przez tę firmę i przystosowanych do pracy w czystych pomieszcze- niach jest stosowanych dla kompo- nentów związanych z technologią medyczną . Formowanie wtryskowe w ludzkim ciele W formach wtryskowych nie po- wstają oczywiście wyłącznie części jednorazowego użytku. Jeżeli cho- dzi o „części zamienne” przezna- czone dla ludzkiego ciała, formo- wanie wtryskowe jest preferowa- nym procesem. Szczególnie spek- takularne są „komponenty” prze- znaczone do stosowania w orga- nach wewnętrznych. Na przykład, mająca swoją siedzi- bę w Moskwie firma Roscardio- invest wytwarza nowej generacji trójlistkowe zastawki serca z mody- fikowanego poliamidu. Mechanicz- na zastawka serca o wadze zaled- wie 0,25 g jest poważnym testem dla jej twórców. Główne wyzwanie stanowiło zaprojektowanie formy w taki sposób, aby zastawki nie po- siadały nadlewów wtryskowych ani śladów po wyrzutnikach. Jest to bezwzględnie konieczne, ponieważ na mechanicznej zastawce nie mo- gą tworzyć się skrzepy ani turbu- lencje. Jak do tej pory, jedynym sposobem osiągnięcia tego było późniejsze szlifowanie zastawek. Pierwsza na świecie forma do w pełni zautomatyzowanego, nie wymagającego obróbki końco- wej formowania wtryskowego tego typu listków zastawek serca zosta- ła opracowana i wykonana przez firmę Köbelin Formenbau GmbH w niemieckim Eichstetten. Forma została dopuszczona do produkcji seryjnej w zeszłym roku. Mikrotechnologia dla najmniejszych części i konstrukcji Liczne komponenty o dużej precy- zji są wprowadzane do ciała ludz- kiego na inne sposoby. Wśród nich są komponenty stosowane w mini- malnie inwazyjnej chirurgii. Takie części funkcjonalne stają się coraz mniejsze, coraz bardziej zło- żone i coraz bardziej precyzyjne – trend w kierunku miniaturyzacji w technologii medycznej jest coraz wyraźniejszy. Firma BCR Plastics AG z Vallorbe w Szwajcarii produkuje na przykład zminiaturyzowane elementy prowa- dzące dla stentów, które są wi- doczne dopiero pod szkłem po- większającym. Mikrotechnologia odgrywa również główna rolę w diagnostyce. Mikro- struktury są w tym przypadku wy- magane głównie do automatyki mi- krostrumieniowej. Znakomitym przykładem jest „labo- ratorium w chipie”, będące miniatu- rowym systemem analizy z siecią inteligentnie połączonych mikroka- nalików. Ich produkcja z tworzyw sztucznych jest znacznie tańsza, niż ze szkła czy z silikonu. Pracują- ca w tej branży od roku 1999 firma Greiner Bio-One GmbH z siedzibą we Frickenhausen (Niemcy) opra- cowała bardzo zróżnicowane pro- dukty automatyki mikrostrumienio- wej, angażując się w intensywne badania. Mikroskopijnie małe struktury po- wierzchniowe można wykorzysty- wać w technologii implantów do kontrolowanego wzrostu komórek ludzkich. Naukowcy z Instytutu Technologii Produkcji i Stosowa- nych Materiałów Fraunhofer (IFAM) w Bremie (Niemcy) intensywnie pracują nad badaniem odpowied- nich rozwiązań z tworzyw sztucz- nych, ceramiki i metalu. Dla wszystkich tych trzech grup materiałowych IFAM wykorzystuje technologię formowania wtrysko- wego i wykorzystuje w tym celu Mi- crosystem 50 firmy Wittmann Bat- tenfeld GmbH, Kottingbrunn w Au- strii. Badacze z IFAM nie tylko kon- centrują się na mikrostrukturalnych powierzchniach, ale również na ul- tramałych implantach. Przez zastosowanie formowania wtryskowego mikrometalu (µ-MIM) są oni w stanie wyprodukować de- likatne pierścienie zastawek serca z biokompatybilnego tytanu. Nawet repliki najmniejszej kosteczki w ludzkim ciele czy strzemiączka w uchu można wytwarzać seryjnie w w w . a r b u r g . p l #4$74) 2QNUMC 5R \ QQ · ul. Polna 33 · 05-8!6 Opacz k. Warszawy · Tel.. +48 22 723 86 50 · lax. +48 22 723 82 97 · e-mail. poland©arburg.com WIryskarki dosIosovane do poIrzeb KIienIa. Najważniejsze lazy koncepcji ALLPOUNDLP. rożne pozycje pracy wlryskarek, wlrysk wielokomponenlowy, modulowoūņ, aulomalyzacja, uklad slerowania SLLOClCA. Dziū. unikalowa olerla produklow, modulowa konslrukcja, rozwiŅzania doslosowane do każdego procesu produkcji. 50 lal innowacji. YEARS OF PIasIpoI 2011 24 - 27.05.20!! Hala L, sloisko !0 Kielce ARC 78 tworzywa P2 11 technologie jako mikroelementy formowane wtryskowo wykonane z tytanu, bio- kompatybilnej stali szlachetnej lub tlenku aluminium. www.k-online.de * * * Dzięki wydajności większej o 25% oraz zmniejszeniu zużycia energii o 65%, ENGEL medical ustanawia nowe standardy w produkcji misek Petri. Całkowicie elektryczna, zautomatyzowana maszyna EN- GEL e-motion 1340/280 T pokazała swoje możliwości na targach MED- TEC Europe w Stuttgarcie. Po raz pierwszy ENGEL, producent ma- szyn do formowania wtryskowego Schwertberg zaprezentował swoje znakomite kompetencje w techno- logii medycznej na targach MED- TEC. Miski Petri należą do standar- dowych materiałów stosowanych w laboratoriach biochemicznych. Są one stosowane do hodowli mi- kroorganizmów oraz struktur ko- mórkowych. Zastosowania te wymagają mate- riałów o znakomitej przezroczysto- ści, gładkiej podstawy oraz wyso- kiej czystości. Wraz z czterema partnerami, którzy również są lide- rami w tej branży, firma ENGEL opracowała kompletne rozwiązanie systemowe dla całkowicie zauto- matyzowanej produkcji i pakowa- nia tych wymagających produktów laboratoryjnych. System wysokiej wydajności miał swoją premierę na targach K 2010 w październiku w Düsseldorfie. Całkowicie elek- tryczna maszyna do formowania wtryskowego ENGEL e-mo- tion 1340/280 T jest przeznaczona do zastosowań w czystych po- mieszczeniach. Posiada zamknięte szczelnie napędy, uszczelnione połączenia, gładkie powierzchnie oraz zamknięty szczelnie bęben. Do produkcji ośmiu pokryw i ośmiu podstaw miski Petri stosowany jest polistyren, cykl produkcji trwa 3,7 sekundy z zastosowanie formy o 8+8 gniazdach, produkcji Plasti- sud. Czas cyklu w przypadku stan- dardowych maszyn wynosi 4,5 se- kundy. W czasie otwierania formy wynoszącym 0,6 sekundy części są wyjmowane całkowicie automa- tycznie w parach, pokrywy i pod- stawy są montowane ze sobą, go- towe miski są piętrowane i pakowa- ne w rurkowe torebki. Partnerem projektu technologii czystego po- mieszczenia jest Alpha Ionstatex, podczas gdy złożona automatyka, która obejmuje również zintegro- wany test jakości, jest gwarantowa- na przez firmę Hekuma. Partner projektu Ineosnova jest dostawcą poliestru. Oprócz znakomicie krót- kiego cyklu, komórka produkcyjna o dużej wydajności charakteryzuje się również szczególnie małym zu- życiem energii. Dzięki zastosowa- niu całkowicie elektrycznej maszy- ny do formowania wtryskowego, koszty energii w porównaniu z pro- dukcją za pomocą normalnej ma- szyny hydraulicznej mogą zostać zredukowane o 65%. Przy cenach energii elektrycznej na poziomie 12 cent/kWh oznacza to oszczęd- ność 30.000 euro w ciągu roku. Z jednego źródła Maksymalne bezpieczeństwo pro- duktu, absolutna czystość i precy- zja, kompletna dokumentacja i identyfikowalność – żadna inna branża nie ustanawia bardziej suro- wych wymagań, niż branża techno- logii medycznej. Jednakże równie ważne, jak wymagania techniczne jest zaufanie partnerowi po stronie dostawcy. Dlatego właśnie oddziel- na jednostka biznesowa w ENGEL jest dedykowana wyłącznie użyt- kownikom związanym z technolo- gią medyczną. Na bazie swojego czystego pomieszczenia w zakła- dach Schwertberg oraz serii kon- ceptów maszyn przeznaczonych do użytku w czystym pomieszcze- niu, ENGEL medical oferuje kom- pleksowe rozwiązania czystych po- mieszczeń z jednego źródła – od maszyny poprzez automatykę, formy i urządzenia peryferyjne, do systemu PDA. www.engelglobal.com Udział w MEDTEC okazał się ogromnym sukcesem dla firmy Wit- tmann Battenfeld. Wielu przetwór- ców tworzyw sztucznych z sektora technologii medycznych było pod dużym wrażeniem MicroPo- wer 15. „Targi cieszyły się dużą fre- kwencją i udało nam się przepro- wadzić wiele ważnych rozmów za- równo z obecnymi, jak również z potencjalnymi nowymi klientami” powiedział Martin Ganz, product manager micro power w Wittmann Battenfeld. Cel, jakim było zwróce- nie uwagi klientów z sektora tech- nologii medycznych został w pełni osiągnięty. Na targach MEDTEC firma Witt- mann Battenfeld zaprezentowała zastosowania w technologii me- dycznej na przykładzie MicroPo- wer 15/7,5. Urządzenie to, oprócz tarczy obrotowej oraz robota do wyjmowania części W8VS2 Wit- tman było wyposażone w zintegro- wany system inspekcji jakości współpracujący z przetwarzaniem obrazu oraz w moduł czystego po- mieszczenia. Dzięki zastosowaniu tych kompo- nentów, maszyna stanowi znako- mity wybór dla technologii medycz- nej. Zacisk medyczny wykonany z POM o wadze części wynoszą- cej 0,003 g został wyprodukowany w formie o czterech gniazdach do- starczonej przez firmę Microsys- tems UK w czasie cyklu wynoszą- cego zaledwie 4 sekundy. Na tym przykładzie zaprezentowano nie- zwykle efektywną pod względem kosztów produkcję złożonych mi- kroczęści w warunkach czystego pomieszczenia, zgodnie z najwyż- szymi standardami jakościowymi. Oprócz EcoPower, również Micro- Power (oba modele są modelami elektrycznymi) jest maszyną nowej serii PowerSeries firmy Wittmann Battenfeld, specjalnie przystosowa- ną do zastosowań związanych z technologią medyczną. W tym przypadku również zainteresowa- nie tą jednostką produkcyjną ze strony odwiedzających targi było niezwykle duże. Wittmann Battenfeld znajdująca się w Kottingbrunn w Austrii jest wio- dącym producentem maszyn do formowania wtryskowego dla przemysłu tworzyw sztucznych i ma wieloletnie doświadczenie w produkcji maszyn i urządzeń dla produktów medycznych i zastoso- waniach związanych z czystymi po- mieszczeniami. Wraz ze swoimi firmami zajmujący- mi się dystrybucją i serwisowa- niem, jak również dzięki reprezen- tacji w około 60 krajach, Wittmann Battenfeld zapewnia optymalne wsparcie dla swoich klientów we wszystkich kwestiach dotyczących technologii formowania wtryskowe- go. Jej siła innowacji, najwyższa precyzja oraz silne zorientowanie na maksymalnych korzyściach dla klienta powoduje, że Wittmann Bat- tenfeld jest wartościowym partne- rem dla swoich klientów. www.wittmann-battenfeld.com * * * BASF dodaje trzy nowe produkty z dwóch klas materiałów do swojej palety tworzyw przeznaczonych dla technologii medycznych, które są oznaczane przedrostkiem „PRO”. W linii produktów POM (POM: po- lioksymetylen; poliacetal), są to dwa nowe gatunki Ultraform N2320 003 PRO oraz Ultraform H4320 PRO. Dołączył do nich Ultradur B4520 PRO, pierwszy PTB firmy BASF (PTB: tereftalan polibuitylenu), któ- ry jest optymalizowany do zastoso- wań w technologii medycznej. Te trzy nowe gatunki „PRO” są do- stępne w ilościach handlowych od lutego 2011 roku. Od kilku lat do chwili obecnej ga- tunki S i W firmy BASF w palecie Ul- traform PRO były jedynymi tworzy- wami inżynierskimi firmy do zasto- sowań w technologii medycznej. Ultraform N2320 003 PRO jest obecnie nowym gatunkiem do for- mowania wtryskowego o wyższej lepkości. Znakomicie nadaje się on do produkcji komponentów cien- kościennych, którym również sta- wia się wysokie wymagania odno- śnie wytrzymałości mechanicznej. Dzięki znakomitej odporności na uderzenia i sztywności, ten no- wy gatunek Ultraform N jest odpo- wiedni do produkcji elementów funkcjonalnych poddawanych wy- WITTMANN-BATTENFELD tworzywa P2 11 technologie 79 sokim obciążeniom w penach insu- linowych, jednostkach atomizują- cych i inhalatorach suchego prosz- ku. Natomiast nowy Ultraform H4320 PRO został przystosowany specjalnie do przetwarzania w pro- cesie wytłaczania z wysoką pręd- kością wtryskiwania. Posiada on nawet większą lepkość, niż gatu- nek Ultraform N. Jest on bardziej odporny na ude- rzenia, będąc jednocześnie bardzo sztywnym i bardzo silnym, a po- nadto charakteryzuje się dobrą sta- bilnością termiczną. Jego zastoso- wania docelowe to złącza wtyko- we, uchwyty instrumentów chirur- gicznych oraz innych komponen- tów w niewielkich partiach produk- cyjnych, które są wykonane z pół- produktów. Dzięki Ultradur B4520 PRO, firma BASF uruchamia swój pierwszy PBT do zastosowań związanych z formowaniem wtryskowym w technologii medycznej. W no- wym Ultradur PRO, znana wysoka stabilność wymiarowa PBT została połączona ze zoptymalizowanymi właściwościami kurczenia, dzięki czemu produkt spełnia obecnie bardziej surowe wymagania zwią- zane z dokładnością wymiarową komponentów przeznaczonych do urządzeń medycznych. Inne za- lety tego materiału są takie, że ab- sorbuje on bardzo niewielką ilość wody, jest bardzo odporny na wie- le chemikaliów, można go łatwo za- drukować. Może być też sterylizowany pro- mieniowaniem jonizującym (gam- ma) lub tlenkiem etylenu. Połączenie części tworzywa wyko- nanych z Ultraform PRO i Ultradur PRO powoduje uzyskanie dodatko- wego synergizmu: na przykład z materiałów tych można wytwa- rzać peny insulinowe o znakomi- tych właściwościach tarcia. W tym przypadku Ultraform PRO umożli- wia zmniejszenie tarcia pomiędzy poszczególnymi częściami funk- cjonalnymi, podczas gdy Ultradur PRO, jako element ślizgowy, zapo- biega powstawaniu denerwujących dźwięków podczas użytkowania. Jeżeli chodzi o zapewnienie bez- pieczeństwa pacjenta, konieczna jest zaufana współpraca pomiędzy producentami tworzyw sztucznych i producentami urządzeń medycz- nych. Mając to na uwadze, firma BASF oferuje swoje tworzywa sztuczne z rodziny „PRO” (PRO: surowce profilowe) wraz z kompleksowym pakietem usług, zaadaptowanym specjalnie do wymagań tego ryn- ku. Oprócz wsparcia związanego z technologią aplikacji, pakiet ten zawiera wyraźne zobowiązanie, że nie zostaną wprowadzone żadne zmiany w formule tworzywa sztucz- nego zapisanej w dokumencie Drug Master File (DMF) w FDA. Oprócz tego, firma BASF przepro- wadza liczne testy granulatu two- rzyw sztucznych rodziny PRO, dzięki czemu klienci mogą w ła- twiejszy sposób uzyskać niezbęd- ne dopuszczenia dla zastosowań medycznych i farmaceutycznych. Testy te obejmują nie tylko badania zgodnie z obowiązującymi norma- mi europejskimi dla technologii medycznej (np. Farmakopea UE, farmakopea USA oraz DIN EN ISO 10993-5), lecz również certyfi- kat przydatności do kontaktu z pro- duktami spożywczymi. Częścią te- go pakietu usług są również dodat- kowe certyfikaty zgodności z Dy- rektywą 2002/95/WE, zgodności z postanowieniami REACH (Regu- lacja WE nr 1907/2006) oraz nie- obecności metali ciężkich zgodnie z CONEG (z datą 1 stycznia 1994) oraz dyrektywą UE 94/62/EEC. www.basf.com Baymedix FR jest nową serią mate- riałów do funkcjonalnego medycz- nego opatrywania ran opracowa- nych przez Bayer MaterialScience, które nie tylko pomagają w ich le- czeniu, ale również umożliwiają in- nowacyjne projektowanie. Opa- trunki bazują na piankach poliure- tanowych o specyficznej kombina- cji właściwości, które można łączyć z termoplastycznymi foliami poli- uretanowymi (TPU) Platilon, które charakteryzują się przepuszczalno- ścią pary wodnej, dzięki czemu umożliwiają oddychanie rany. Te przyjazne dla środowiska pro- dukty wodne rozszerzają serię in- nowacyjnych materiałów Baymedix dla technologii medycznej. Pro- gram obejmuje również surowce do pokrywania z nawilżaniem cew- ników i kaniul oraz tworzących po- włoki z aktywnym uwalnianiem składników. Firma stworzyła rów- nież własne centrum badań i roz- woju w Sheffield w Anglii, z którego prowadzi program wsparcia dla klientów. Opatrunki na bazie Baymedix FR charakteryzują się dużą wytrzyma- łością mechaniczną, elastyczno- ścią i biokompatybilnością. Szybko pochłaniają one płyny wydzielane przez ranę, zanim zdążą wyciec – i to bez powodowania rozszerza- ARC 80 tworzywa P2 11 technologie nia pianki. Folie Platilon są przyja- zne dla skóry, chronią skórę przed zanieczyszczeniami i bakte- riami oraz przyspieszają leczenie. Jedną ze znakomitych właściwości pianki jest jej stabilność termiczna. Umożliwia ona nadanie kształtu opatrunkowi w zależności od kon- kretnych zastosowań w taki spo- sób, aby mógł on zachować kształt przez cały okres leczenia. Jeżeli nie ma określonych wymagań odno- śnie kształtu, opatrunki można do- starczać również w rolkach. ww.bayermaterialscience.de Na targach MEDTEC Europe, firma Dow Corning zaprezentowała swo- ją paletę wyrobów z ciekłej gumy silikonowej, których można używać do produkcji różnych urządzeń me- dycznych, łącznie z zestawami do terapii dożylnej, cewników i za- worów. Dodanie produktów z ciekłej gumy silikonowej Dow Corning QP1 do portfela elastomerów Dow Cor- ning oferuje producentom urzą- dzeń medycznych jeszcze większe opcje materiałów wysokiej jakości dla potrzeb związanych z płynnym formowaniem wtryskowym. „Dow Corning” dąży do dostarcza- nia nowych innowacji urządzeń medycznych, gdzie przyjazne dla pacjenta zalety silikonu mogą po- móc w leczeniu i poprawić jakość życia.” powiedział James Stephen- son, menedżer globalnego marke- tingu strategicznego Dow Corning Healthcare. „Mamy przyjemność zaprezentować naszą nową serię ciekłych gum silikonowych Dow Corning QP1, dającą naszym klien- tom więcej możliwości wyboru ma- teriałów. Pragniemy również pod- kreślić ważną rolę, jaką może od- grywać design w specyfikacjach urządzeń medycznych.” Dow Cor- ning zaprezentował również linię zaawansowanych opatrunków ran, Dow Corning Soft Skin Adhesives. Najnowszy produkt, Dow Corning MG7-9900, umożliwia dłuższe no- szenie dzięki lepszemu przylega- niu, pozwalając jednocześnie na zdejmowanie opatrunku bez urażania delikatnej skóry. Dow Corning oferuje jedną z naj- bardziej rozległych linii produktów materiałów na bazie silikonu, któ- rych zadaniem jest poprawa jako- ści w przemyśle związanym z ochroną zdrowia – materiałów, które są bezpieczne i korzystne dla licznych zastosowań. Pozostałe oferty produktowe obej- mują kleje; środki i emulsje anty- pieniące; ciecze, emulsje i dysper- sje; rozczynniki; gumy i elastome- ry; oraz zestawy rur i elementów formowanych wtryskowo. www.dowcorning.com Dyneema Purity Blue jest obecnie dostępny w handlu dla firm produ- kujących urządzenia medyczne i służy do tworzenia kolorowanych szwów medycznych o wysokiej wy- trzymałości, gwarantujących chi- rurgom osiągnięcie większego kontrastu podczas zabiegów chi- rurgii artroskopowej. DSM, który stworzył i wyprodukował najsilniej- sze na świecie włókno do zastoso- wań medycznych Dyneema Purity poinformował o obecności na ryn- ku Dyneema Purity Blue, pierwsze- go w 100% barwionego gatunku polietylenu o niezwykle wysokiej masie cząsteczkowej (UHMWPE). Dyneema Purity Blue można uży- wać do zastosowań związanych z wszczepianiem, dzięki czemu chi- rurdzy uzyskują nici o bezkompro- misowej sile, lepszym kontraście podczas zabiegów chirurgii artro- skopowej oraz zróżnicowanie po- między różnymi szwami na różnych mocowaniach. Mając na względzie pomoc firmom produkującym urządzenia medycz- ne w opracowaniu nowego podej- ścia klinicznego, które mogłoby poprawić wyniki leczenia pacjen- tów, Dyneema Purity Blue jest 100% włóknem UHMWPE, któ- re może być stosowane do opraco- wania nici o wysokiej wytrzymało- ści samodzielnie lub w połączeniu ze standardowym (białym) materia- łem Dyneema Purity bez koniecz- ności stosowania barwionych nici poliestrowych lub nylonowych w swojej konstrukcji, dzięki czemu chirurdzy otrzymują produkt o bez- kompromisowej sile i różnorodno- ści kolorów. Faktycznie można tworzyć różne wzory splotów, dzięki czemu chi- rurdzy uzyskują wyraźny kontrast wśród różnych szwów, łącznie z różnymi połączeniami koloru bia- łego z niebieskim oraz wyraźnego niebieskiego. „DSM Dyneema wciąż angażuje się w pomoc firmom medycznym two- rząc zastosowania nowej generacji, wymagające znakomitego kontra- stu materiałów z włókien sztucz- nych podczas zabiegów chirurgicz- nych” powiedziała Carina Snijder, medyczny business menedżer DSM Dyneema. „Wypuszczenie na rynek pierwszego na świecie w 100% barwionego gatunku me- dycznego włókna UHMWPE jest znaczącym kamieniem milowym w przemyśle, który umożliwia chi- rurgom lepszą i bardziej efektywną pracę poprzez wyeliminowanie możliwości pomyłek w przypadku wielu szwów oraz w efekcie tego zminimalizowanie błędów i popra- wę efektów leczenia pacjentów”. Dyneema Purity Blue zachowuje ta- kie same zastrzeżone właściwości, jak Dyneema Purity, łącznie z mak- symalną wytrzymałością, która jest 15 razy większa, niż wysokiej jakości stal, oferując jednocześnie niższy profil, miękkość oraz odpor- ność na przetarcia. Oprócz tego odporność na wydłużanie oraz na zmęczenie włókna stanowią znakomitą alternatywę dla materia- łów tradycyjnych dla chirurgów i producentów urządzeń medycz- nych. Niebieskie włókno UHMWPE posiada dobrą tolerancję lokalną zgodnie z ISO 10993: 06. Włókno charakteryzuje się niskim pozio- mem powodowania podrażnień i stanów zapalnych w porównaniu z innymi materiałami do wszczepia- nia, takich jak poliester i posiada taką samą zaawansowaną kompa- tybilność biologiczną, jak Dyneema Purity SGX, który jest również sto- sowany do produkcji szwów orto- pedycznych od roku 2004. www.dyneema.com DuPont na targach MEDTEC Euro- pe 2011 prezentował wysokiej ja- kości polimery do zastosowań w urządzeniach medycznych. Do- stępność specjalistycznych gatun- ków przeznaczonych dla branży ochrony zdrowia rozszerza wybór polimerów o wysokiej jakości przy specyficznej dla ochrony zdro- wia kontroli produkcji i wsparciu prawnym. Gatunki te są przezna- czone dla firm działających w bran- ży związanej z ochroną zdrowia, które promują postęp medyczny poprzez produkcję nowych i inno- wacyjnych urządzeń. Ostatnio można to zaobserwować na przy- kładzie adaptacji gatunku nylonu specjalnej kontroli (SC) DuPont Zy- tel® stosowanego do komponen- tów urządzenia podawania dokład- nych i łatwych w użyciu implantów kolagenowych. Funkcjonalne wła- ściwości materiału DuPont oraz je- go zgodność z przepisami są klu- czowymi czynnikami decydującymi o jego sukcesie. ChondroMimetic firmy TiGenix NV (Leuven, Belgia) jest posiadającym znak CE implantem na bazie kola- genu do leczenia niewielkich uszkodzeń związanych z ostre- ochondrozą (chrząstki i kości). Im- plant ten wspiera naturalne mecha- nizmy odbudowy ludzkiego ciała, stymulując jednocześnie zrastanie się sztucznej chrząstki z kością, do której jest przymocowany. Pro- dukt, który został oficjalnie wpro- wadzony do sprzedaży w Europie podczas 19. Kongresu Międzyna- rodowego Stowarzyszenia Chirur- gii Chrząstek w październiku 2010 jest sprzedawany jako pakiet pro- ceduralny z implantem kolageno- wym wstępnie założonym w do- kładnym, łatwym w użytkowaniu urządzeniu podawania artroskopo- wego. Urządzenie to składa się z kilku komponentów polimero- wych, łącznie z białą osłoną ze- wnętrzną wykonaną z ABS oraz z przezroczystej, poliwęglanowej rurki podającej na jego końcówce, która umożliwia obserwację postę- pu podawania implantu podczas zabiegu chirurgicznego. Dwa komponenty wykonane z ma- teriału Zytel® SC – trzpień rucho- my w palce sprężarki – pozostają w bezpośrednim kontakcie z im- plantem i są kluczowe w procesie utrzymywania go na miejscu oraz łagodnego i precyzyjnego wprowa- dzania w miejsce uszkodzenia. Ma- teriał DuPont został wybrany ze względu na sztywność oraz nie- wielkie tarcie trzpienia ruchomego, jak również ze względu na precy- zyjną elastyczność palców sprężar- ki. DuPont oferuje jedną z najbogat- szych palet tworzyw inżynierskich i elastomerów termoplastycznych dla urządzeń medycznych, urzą- dzeń chirurgicznych oraz przezna- czonych do produkcji urządzeń diagnostycznych i farmaceutycz- nych. Produkty DuPont związane z ochroną zdrowia posiadają zgod- ność agencji żywności (EMSA i FDA), zgodność z ISO 10993-5 i - 11 oraz zgodność z USP Klasa IV. Specjalistyczne produkty związane z ochroną zdrowia są produkowa- ne zgodnie z GMP. Specjalistyczne gatunki przezna- czone dla sektora ochrony zdrowia ze wsparciem dotyczącym przepi- sów są dostępne w dwóch wer- sjach, z których każda charaktery- zuje się innym poziomem kontroli produkcji i badań materiałowych. Klienci współpracują z DuPont ce- lem identyfikacji wersji, która speł- niałaby wymagania określonych zastosowań. Szesnaście produk- tów jest dostępnych jako gatunki „special control”, spełniając bardzo wysokie standardy zgodności pro- dukcyjnej, mające znaczenie sze- rokiej serii produktów medycznych nie przeznaczonych do wszczepia- nia. Dwanaście gatunków jest dostęp- nych wersjach „premium control” spełniających wymagania jeszcze bardziej surowej kontroli produkcji, otoczonych większym wsparciem zgodności z przepisami, na których DUPONT www.desma.biz Nowy BENCHMARK S3 – nieporównywalny The experts in rubber and silicone moulding Nowy panel kontrolny DRC 2020 HT Nowa jednostka wtryskowa FIFO-Advanced Nowy system hydrauliczny ServoGear Nowy zawór jednodroľny PlastControl Walec podajÇcy surowiec ActiveFeed Nowy system dysz FlowControl + O d w ie d ļ n a s n a ta rg a c h P la s tp o l 2 0 1 1 , H a la E , S to is k o E - 7 82 tworzywa P2 11 technologie przeprowadzane są liczniejsze ba- dania, posiadających dostęp DMF oraz najwyższy z możliwych po- ziom inspekcji. www.dupont.com Urządzenia LiNA Medical MaxFlow and FleXeal 5 wytwarzane z kopo- liestru Eastman Tritan zostały za- prezentowane na stoisku Eastman Chemical Company na targach MEDTEC Europe w Stuttgarcie. Urządzenia te są pierwszymi me- dycznymi urządzeniami wykorzy- stującymi właściwości związane z wytrzymałością i przetwarzaniem przy wysokim przepływie materiału Tritan. Jednorazowe urządzenie systemu odsysania i irygacji Ma- xFlow umożliwiające prowadzenie minimalnie inwazyjnych zabiegów ginekologicznych ma ergonomicz- ny uchwyt oraz kodowane za po- mocą kolorów przyciski z oznaczo- nymi etykietami zasysania i irygacji. The FleXeal 5 jest 5 mm systemem trójgrańca przeznaczonym do przeprowadzania laparoskopo- wych zabiegów chirurgicznych. Oba te urządzenia są dostępne w Europie. Firma LiNA Medical wybrała kopo- liester Eastman Tritan dla obu urzą- dzeń ze względu na jego właściwo- ści związane z przetwarzaniem przy wysokim przepływie, dzięki czemu są znakomicie przydatne do zastosowań w przypadku cien- kich ścianek i w przypadku wielu gniazd w formach. Firma produko- wała poprzednio MaxFlow z innego materiału (ko) poliestrowego. Jed- nakże poprzez wykorzystanie Trita- nu w istniejących formach udało się skrócić czas wtryskiwania i przetwarzania obudowy urządze- nia o około 60 procent. Oprócz te- go sztywność, odporność na wyso- ką temperaturę i na chemikalia ma- teriału Tritan umożliwia spełnienie przez MaxFlow i FleXeal 5 wyma- gań protokołów przyspieszonego starzenia oraz odporność na stery- lizację tlenkiem etylenu (EtO). „Specyfikacja materiałowa dla opracowywania urządzeń medycz- nych posiada wiele wymagań, po- nieważ produkty muszą spełnić wy- magania związane z przepisami oraz przejść badania związane z biokompatybilnością, sterylizacją oraz protokołami przyspieszonego starzenia” powiedział Henrik Bisga- ard Poulsen, business unit mana- ger minimalnie inwazyjnej gineko- logii, LiNA Medical. „Przestawienie się na produkcję MaxFlow z kopo- liestru Eastman Tritan MX731 umożliwiło firmie LinaMedical stwo- rzenie urządzenia, które jest prze- zroczyste, nie posiada czarnych plamek oraz ma odpowiednią od- porność na wysoką temperaturę oraz na chemikalia podczas steryli- zacji”. Bazując na wcześniejszych do- świadczeniach LiNA Medical doty- czących pracy z Eastman i z kopo- liestrem Eastman Tritan, Tritan MX731 był produktem pierwszego wyboru dla opracowania FleXeal 5. „Opracowanie kilku pierwszych urządzeń medycznych z kopolie- stru Eastman Tritan pomogło firmie LiNA Medical stać się liderem prze- mysłowym w proaktywnym reago- waniu na potrzeby rynku”, powie- dział Poulsen. „Ponieważ wciąż po- szukujemy nowych sposobów po- prawy naszych produktów, planu- jemy kontynuować współpracę z Eastman i Tritan w przyszłości.” Kopoliester Eastman Tritan MX731 do produkcji urządzeń medycz- nych metodą formowania wtrysko- wego równoważy właściwości związane z przejrzystością, wytrzy- małością oraz odpornością na wy- soką temperaturę i chemikalia, a ponadto nie zawiera bispenolu A (BPA). Eastman odpowiada na długoterminowe potrzeby rynku produktów medycznych od po- nad 65 lat i jest godnym zaufania dostawcą medycznych gatunków polimerów dla zastosowań w urzą- dzeniach medycznych oraz funk- cjonalnych sztywnych opakowa- niach medycznych. www.eastman.com Evonik Cyro, LLC zaprezentowała na MD&M West w Anaheim Co- nvention Center CycroliteProtect – mieszankę wielopolimerową na bazie akrylowej, która została opracowana specjalnie dla urzą- dzeń medycznych zawierających środki antybakteryjne. Przeznaczo- na specjalnie dla regulowanych przez FDA urządzeń medycznych klasy I lub klasy II, CycroliteProtect szczególnie nadaje się do produk- cji złączy Luera, ostrzy, trójników, zaworów kontrolnych i obudów fil- trów. Mieszanka wielopolimerowa na ba- zie akrylowej CycroliteProtect po- siada właściwości antybakteryjne względem różnych mikroorgani- zmów, które można powszechnie znaleźć w urządzeniach związa- nych z ochroną zdrowia. Jest to najnowszy produkt z rodziny mie- szanek wielopolimerowych na ba- zie akrylu Cycrolite, najbardziej za- awansowanych na świecie akryli medycznych. Oferując znakomicie zrównoważone właściwości, mie- szanki Cycrolite umożliwiają pro- jektantom tworzenie coraz lep- szych urządzeń medycznych. „Wprowadzając CycroliteProtect, Evonik Cyro kieruje swoje kroki w stronę przezroczystych produk- tów antymikrobiologicznych. Dzięki intensywnym metodom badań byli- śmy w stanie opracować mieszan- kę, która stanowi odpowiedź na co- raz większy problem przemysłu medycznego”, powiedział Peter Al- lread, dyrektor generalny działu wysokiej jakości polimerów/mie- szanek do formowania wtryskowe- go. „W ostatnich latach wzrastało zainteresowanie dodawaniem środków antybakteryjnych do urzą- dzeń medycznych w celu zmniej- szenia lub wyeliminowania infekcji powodowanych przez urządzenia. CycroliteProtect został opracowany specjalnie jako odpowiedź na ten problem.” CycroliteProtect jest wysokiej jako- ści mieszanką wielopolimerową na bazie akrylu, posiadającą rów- nież inne zalety projektowe. Posia- da on znakomite właściwości me- chaniczne, termiczne i optyczne, spełniające wymagania różnych norm ASTM. Mieszanka CycroliteProtect jest do- stępna w przezroczystym zielonym kolorze w formie pelet. Jest ona ła- twa w przetwarzaniu albo za pomo- cą tradycyjnego formowania wtry- skowego, albo na liniach wytłacza- nia z 30-strefowymi ślimakami ogólnego stosowania. Inną zaletą mieszanki CycrolitePro- tect są jej właściwości związane z odpornością na chemikalia, jak również odporność na plastyfikato- ry, które znajdują się w elastycz- nych rurach PVC. Nie zawiera ona również bispenolu A (BPA). CycroliteProtect można sterylizo- wać promieniowaniem gamma oraz z wykorzystaniem technologii EtO. Oprócz CycroliteProtect, Evonik Cyro prezentuje pełną serię za- awansowanych polimerów akrylo- wych Cycrolite i Acrylite do zasto- sowań w urządzeniach medycz- nych/diagnostycznych, jak również mieszanki polimerowe Vestamid przeznaczone do produkcji cewni- ków/rur, Trogamid CX do produkcji komponentów do infuzji/transfuzji oraz biomedyczne granulki i prosz- ki Vestakeep PEEK do urządzeń przeznaczonych do wszczepiania i pozostających w kontakcie przez długi lub krótki czas. www.evonik.com Wzrastające wymagania uwarun- kowane przepisami, większy na- cisk kładziony na bezpieczeństwo pacjentów oraz przejście do tań- szej alternatywy opieki są najwyż- szymi priorytetami dotyczącymi ochrony zdrowia. Specjalistyczne mieszanki firmy zapewniają nowe podejście do zgodności regulacyj- nej oraz zwiększenie zainteresowa- nia urządzeniami do monitoringu bezprzewodowego służącymi do wygodnej, tańszej opieki domo- wej. SABIC Innovative Plastics działa w branży przemysłu urządzeń me- dycznych i realizuje ciągłe inwesty- cje w technologie, które pomagają klientom stawić czoła obecnym i przyszłym wyzwaniom związanym z ochroną zdrowia. Mając na uwadze konieczność za- chowania zgodności z przepisami, mieszanki o dużym ciężarze wła- ściwym (HSG) LNP Thermocomp firmy SABIC Innovative Plastics słu- żące do ochrony przed promienio- waniem stanowią odpowiedź na nadchodzące zmiany dotyczące zastępowania ołowiu dla produk- tów kategorii 8, zgodnie z dyrekty- wą Unii Europejskiej. Dotyczy ona ograniczeń stosowa- nia substancji niebezpiecznych. W branży opieki alternatywnej, mie- szanki LNP Faradex integrują ochronę przed zakłóceniami po- chodzącymi z bezprzewodowych urządzeń monitorowania pacjenta coraz częściej stosowanymi w do- mach lub w zakładach opieki dłu- gotrwałej. „Przemysł ochrony zdrowia znajdu- je się w okresie dramatycznych zmian ze względu na pilne dążenie do poprawy jakości oraz redukcji kosztów” powiedział Thomas O’Brien, dyrektor globalnego mar- ketingu produktów, działu ochrony zdrowia SABIC Innovative Plastics. „Producenci urządzeń medycz- nych znajdują się obecnie w cen- trum tego procesu i poszukują od- powiedzi ze strony dostawców – łącznie z nowymi sposobami pro- jektowania i produkcji w celu uzy- skania najwyższej jakości, spełnie- nia nowych wymogów związanych z przepisami, wspierania nowych sposobów opieki nad pacjentem oraz redukcji kosztów. Nasza no- wa, szeroka paleta specjalistycz- BOREALIS ARC tworzywa P2 11 technologie 83 nych mieszanek termoplastycz- nych pomaga producentom urzą- dzeń dotrzymać kroku działaniom podejmowanym przez instytucje rządowe i sprostać wymaganiom stawianym przez nowe standardy jakości i bezpieczeństwa.” Gdy w roku 2006 zaczęła obowią- zywać dyrektywa RoHS, urządze- nia medyczne (kategorii 8) zostały czasowo zwolnione z ograniczeń stosowania ołowiu, głównie ze względu na brak odpowiednich za- mienników. Nie mniej jednak zwol- nienie to przestanie obowiązywać już w roku 2012. W międzyczasie Chiny chcą dostosować dyrektywę europejską do swoich własnych przepisów. Mieszanki o dużym cię- żarze właściwym LNP Thermo- comp firmy SABIC Innovative Pla- stics wykorzystują wypełniacze metalowe w matrycy żywic w celu stworzenia mieszanek o dużym cię- żarze właściwym. W efektywny sposób mogłyby one zablokować promieniowanie i pozwolić na unik- nięcie „gorących punktów”, które mogą występować podczas zabez- pieczania ołowiem. Mieszanki o dużym ciężarze właści- wym LNP Thermocomp oferują po- tencjał dla niedrogiej, masowej produkcji, jak również dużą ela- styczność projektową dla nowych konfiguracji urządzeń. Unikanie wy- maganych operacji wtórnych, które są wymagane w przypadku ołowiu i uzyskanie swobody konsolidacji wielu części może spowodować re- dukcję całkowitego czasu produk- cji, kosztów systemu oraz jego zło- żoności. Te zalety mieszanek o wy- sokiej gęstości LNP Thermocomp mogą kompensować niski koszt ołowiu. Zdalny monitoring stanu zdrowia nabiera obecnie rozpędu z kilku powodów: większe zaangażowanie pacjentów w opiekę nad samym sobą; większa ilość informacji dla rehabilitantów w celu prowadzenia zarządzania sposobem leczenia; zmniejszenie kosztów poprzez krótszy czas hospitalizacji oraz rzadsze wizyty. Nie mniej jednak, w przypadku większej ilości urzą- dzeń transmitujących sygnały z do- mu pacjenta do gabinetu lekarza lub do szpitala, zakłócenia stają się coraz bardziej znaczącym zagad- nieniem. Mieszanki LNP Faradex wykorzy- stują przewodzące elektrycznie włókna stali nierdzewnej w matrycy żywicy w celu zapewnienia znako- mitego ekranowania zakłóceń elek- tromagnetycznych / częstotliwości radiowej. W porównaniu z ciężkimi, trudnymi w projektowaniu odlewa- nymi powłokami metalowymi lub z metalizacją części wymagającą operacji wtórnych i zastosowania niebezpiecznych procesów, mie- szanki LNP Faradex mają kluczowe zalety. Obejmują one elastyczność projektowania z dostępnymi na ży- czenie kolorami, możliwość unik- nięcia kosztownych operacji wtór- nych, redukcję czasów cyklu po- przez efektywne formowanie wtry- skowe oraz niższą wagę, niż w przypadku odlewanego metalu. www.sabic-ip.com Poliester termoplastyczny Cela- nex® firmy Ticona umożliwił firmie Alaris Medical Systems z Basing- stoke w Anglii zastąpienie pięciu metali, stali i elementów z tworzyw sztucznych w rurze wysprzęglają- cej pomp strzykawkowych serii P przez pojedynczy komponent pro- dukowany metodą formowania wtryskowego. Nowa część z tere- ftalanu polibutylenu pozwoliła na obniżenie kosztów o współczyn- nik 20 do około 1,10 dolara (80 pensów). Zespół pompy elektromechanicz- nej odmierza i dozuje lekarstwa ze strzykawki podczas terapii dożylnej oraz w systemach monitorowania intensywnej terapii. Rurka wysprzęglająca wykonana metodą formowania wtryskowego z poliestru Celanex powoduje odłą- czenie strzykawek o pojemności od 5 do 50 ml od przekładni jed- nostki, dzięki czemu można wyjąć pustą strzykawkę i załadować no- wą. Firma Alaris wybrała PBT – Celanex 3316 PBT, gatunek wzmacniany 30% włóknem szkla- nym, ponieważ jest on odporny na szpitalne środki czyszczące i nie ulega pęknięciom naprężeniowym w przypadku długotrwałego kon- taktu ze smarami o-ringów. Jest on również wystarczająco sztywny, aby mógł wytrzymać obciążenia skrętne. Posiada też dużą odpor- ność na uderzenia oraz charaktery- ARC ARC 84 tworzywa P2 11 technologie Solar Impulse opracowany przez Bertranda Piccarda i André Bor- schberga jest pierwszym załogo- wym samolotem, który jest w sta- nie okrążyć kulę ziemską korzy- stając wyłącznie z energii solar- nej. W tym prototypowym samolocie posiadającym rozpiętość skrzy- deł dużego liniowca (63,4 m) i wagę średniej klasy samochodu (1600 kg) wykorzystano najno- wocześniejszą technologię. Oko- ło 12.000 ogniw solarnych pokry- wających jego powierzchnię na- pędza 4 silniki elektryczne i ma- gazynuje energię elektryczną na noc w akumulatorach litowych o wadze 400 kg. Bayer MaterialScience stał się oficjalnym partnerem szwajcar- skiego projektu i będzie wspierał inicjatywę ekspertyzami tech- nicznymi, wysokiej jakości mate- riałami polimerowymi oraz lekki- mi produktami o niskim zużyciu energii. Na przykład nanorurki węglowe Baytubes mogą zwiększyć wy- dajność akumulatorów i popra- wić wytrzymałość komponentów konstrukcyjnych, redukując ich wagę do minimum. Inne poten- cjalne obszary zastosowań obej- mują kleje, sztywne pianki poli- uretanowe do konstrukcji paneli w kokpicie i w silniku oraz nie- zwykle cienkie, a mimo tego od- porne na pęknięcie folie poliwę- glanowe i ekrany do szklenia kokpitów. W grudniu 2009 roku prototypo- wy Solar Impulse HB-SIA wyko- nał swój inauguracyjny start – „pchli skok”, który był pierw- szym kamieniem milowym doty- czącym rozwoju projektu. Pod- czas minionego lata zaplanowa- no różne loty, łącznie z pionier- skimi lotami nocnymi. Po dokonaniu oceny istotnych danych związanych z zachowa- niem się samolotu zaprojektowa- no i skonstruowano drugi samo- lot, którego celem było okrążenie kuli ziemskiej w ciągu 25 dni ze średnią prędkością 70 km/h. Dwóch pilotów zasiądzie na zmianę w jednomiejscowym kokpicie. Lot został zaplanowany na rok 2013. www.bayer.com Lotnicza przygoda Solarny impuls BAYER zuje się stabilnością wymiarową, spełnia wymagania normy palności UL94 V-0, posiada gładką po- wierzchnię i może być montowany w jednostkach za pomocą zgrze- wania ultradźwiękowego. Rurka wysprzęglająca o długo- ści 173 mm jest formowana wtry- skowo wokół trzpienia rdzennego. Firma Ticona przeprowadziła anali- zy przepływu stopionego materia- łu, aby się upewnić, że forma bę- dzie się wypełniać bez żadnych problemów. Obejmowały one ocenę frontu sto- pionego materiału, temperaturę oraz ciśnienie w formie, czas chło- dzenia w celu zdefiniowania czasu cyklu oraz ocenę linii zgrzewu. PBT wpływa do formy z otworu wtrysko- wego na podstawie komponentu i umożliwia równomierne napełnia- nie w czasie niewiele przekraczają- cym 0,5 sekundy. Dokonano ada- ptacji układu chłodzenia formy, tak aby zapewnić prostopadłe ustawie- nie trzpienia rdzennego podczas utwardzania części. Nakładka jest zgrzewana ultradź- więkowo na jednym końcu części po zgrzaniu w celu przytrzymania o-ringu. www.ticona.com Słowem wyjaśnienia – 2K nie ozna- cza specjalnej technologii formo- wania wtryskowego. Termin 2K od- nosi się do dwóch komponentów lub do części, które oddzielają no- wy system dozowania zarówno pod względem funkcjonalności, jak i jakości od produktów konwencjo- nalnych. System dozowania 2K jest stosowany w połączeniu z takimi środkami/cieczami, jak wydzielina płucna, lekarstwa w formie płynnej do leczenia żołądka oraz dolegli- wości jelitowych, leczenia środka- mi przeciwbólowymi, witaminami, tonikami, jak również lekami psy- chotropowymi itp., które muszą być przyjmowane doustnie. Sys- tem jest dostępny do użycia z pły- nami higienicznymi, takimi jak pły- ny do płukania ust, ale również do żywności w płynie, która musi być podawana w precyzyjnych dawkach. Dwa zasadnicze komponenty (oprócz pojemnika i pionowej rurki) to głowica dozująca i zamknięcie. Obsługa nie może być łatwiejsza. W momencie otwarcia zamknięcia precyzyjnie odmierzony płyn prze- dostaje się do głowicy dozującej – z dokładnością +/- 5 procent. Szef działu rozwoju firmy Medisize, Dieter Veit objaśnia opatentowany system. „Po roku badań i produkcji prototy- powej formy udoskonaliliśmy sys- tem dozowania, który jest obecnie gotowy do wprowadzenia na rynek i który działa zgodnie z zasadą po- dawania próżniowego. Obrót za- mknięcia w postaci śruby powodu- je napełnienie głowicy dozującej z dużą precyzją. Naszym celem by- ło umożliwienie dozowania za po- mocą nieporęcznych i nieprecyzyj- nych przyrządów, takich jak łyżki, kubki do odmierzania, nakrętki bu- telek itp. Wystarczy jeden obrót i napełnianie jest perfekcyjne.” Mniej elementów składowych przy- czynia się do zwiększenia pozio- mów bezpieczeństwa i obniżenia kosztów potencjalnych klientów, głównie firm farmaceutycznych, w Europie oraz w innych częściach świata. W zależności od specyfikacji klien- ta, można dostosować głowicę do- zująca do pojemności dozowania wynoszących od 1 ml do 20 ml. Za- bezpieczenie przed otwieraniem przez dzieci, oryginalne zamknię- cie TE oraz specjalne kształty – to wszystko jest dostępne jako opcje dodatkowe. Wielkości butelek i po- jemników są dostosowane do sys- temu, i obejmują pojemności do 750 ml. W zależności od zastosowań, Me- disize może produkować odpo- wiednie zamknięcia w postaci śrub oraz głowice dozujące w procesie formowania wtryskowego albo z HDPE albo z PP. Butelki/pojemni- ki można produkować w procesie rozdmuchiwania z PET, LDPE lub HDPE. Firma Medisize posiada po- nad 30 lat doświadczenia w pro- dukcji narzędzi dla sektora me- dyczno-technicznego i farmaceu- tycznego. Formy są produkowane z zastosowaniem technologii gorą- cego kanału i zazwyczaj mają do 32 gniazd. Zarządzanie jakością i realizacja są widoczne w każdej fazie produkcji. Jakość i bezpie- czeństwo produktu dokumentowa- ne przez BDE są gwarantowane w warunkach czystego pomiesz- czenia klasy 7/8. Firma posiada ak- tualnie wszystkie dostępne do- puszczenia dla sektorów farmaceu- tycznego i żywnościowego. Certyfi- kacja QM, ISO oraz audyty klien- tów są przeprowadzane w regular- nych odstępach czasu, oprócz częstej kontroli jakości, badań par- tii i próbkowania. www.medisize.com ARC tworzywa P2 11 surowce 85 Bayer MaterialScience AG oraz je- go spółka zależna Artificial Muscle, Inc. po raz pierwszy zaprezentowa- ły się na GSMA Mobile World Con- gress, wiodących europejskich tar- gach komunikacji, które odbywały się od 14 do 17 lutego 2011 w Bar- celonie. Firmy pokazały innowacyj- ne rozwiązania w produkcji smart- phonów i telefonów komórkowych z wykorzystaniem polimerów elek- troaktywnych i folii poliwęglano- wych. Projekt podkreśla doświad- czenie Bayer MaterialScience w opracowywaniu przyszłych tech- nologii komunikacyjnych zgodnie z hasłem „Nauka dla lepszego ży- cia”. Bieżące działania skupiają się na folii Bayfol Reflex, które działają po naciśnięciu ekranu dotykowego oraz na zintegrowanych antenach w telefonach komórkowych. Liczne zastosowania ekranów do- tykowych, które pojawiły się na ryn- ku demonstrują, w jaki sposób ekrany takie będą zastępowały konwencjonalną klawiaturę i przyci- ski. Jednakże głównym zagadnie- niem związanym z używaniem ekranów dotykowym jest to, że użytkownicy często nie wiedzą, czy naciśnięcie ekranu faktycznie uru- chomiło żądane polecenie. Dodat- kowe niezadowolenie może wyni- kać ze złożonej nawigacji po menu. Rozwiązania dostępne obecnie na rynku nie zaspokajają potrzeb związanych z synchroniczną odpo- wiedzią na sygnały video, audio i haptyczne. Polimery elektroaktywne firmy Bay- er MaterialScience oferują całkowi- cie nowe możliwości dla szybkiej i precyzyjnej reakcji dotykowej i zmieniają kształt po przyłożeniu napięcia ze względu na swoją funk- cję. Są one nazywane „sztucznymi mięśniami”. „Polimery te są szczególnie przy- stosowane do zastosowań w elek- tronicznych urządzeniach mobil- nych, w których użytkownicy chęt- nie korzystają z ekranów dotyko- wych” wyjaśnia Elisa Picasso, busi- ness development menager dla fo- lii funkcjonalnych w firmie Bayer MaterialScience. „Po uaktywnieniu ekranu dotykowego polimery re- agują na dotyk, którego siła może być regulowana w zależności od wymagań”. Aspekt ten odróżnia technologię od rozwiązań dotyczą- cych wibracji mechanicznych, do- stępnych obecnie na rynku. Rezul- tatem jest szeroki zakres opcji za- stosowań dla dosłownie nie zuży- wającego się stosowania w smart- fonach, sterownikach gier i touch- padach. Dzięki umowie licencyjnej zawartej ostatnio z Immersion Cor- poration, Bayer MaterialScience może obecnie oferować swoim klientom szeroką paletą rozwiązań obsługi dotykowej, obejmującą li- cencję na obszerny portfel rozwią- zań IP. Ostatnio ogłoszono stwo- rzenie uchwytu do gier Mophie Pul- se przeznaczonego dla iPod To- uch, będącego pierwszym produk- tem handlowym zintegrowanym z Bayfol Reflex. The Pulse został zaprezentowany na CES 2011 w Las Vegas przez Mophie, Inc., kalifornijskiego, uhonorowanego licznymi nagrodami projektanta i producenta mobilnych inteligent- nych urządzeń i akcesoriów. Produkt ten umożliwia bardziej in- teraktywne i efektywne doświad- czenie związane z grami na iPod Touch poprzez dodanie zsynchro- nizowanego i dotykowego elemen- tu obsługi dla najnowszych gier do- stępnych na iPod Touch. t Prezentacja na targach telekomunikacyjnych Folia dla telefonów MOBILE WORLD BAYER 86 tworzywa P2 11 surowce Każdego roku AVK (Niemiecka Federacja Tworzyw Wzmacnia- nych) wręcza Nagrodę za Inno- wacje doceniając szczególne osiągnięcia dotyczące tworzyw wzmacnianych. W roku 2010 no- minowano czterech zwycięzców w trzech kategoriach. W kategorii przemysłowej firma Saertex otrzymała nagrodę za opracowanie produktów SA- ERfix EP, które są samoprzylep- nymi, spajanymi włóknami, dzię- ki którym użytkownik jest w sta- nie mocować arkusze tekstylne w ich złożonym kształcie pod- czas ich nakładania na podłoże. Technologia ta może być wyko- rzystywana na przykład do pro- dukcji komponentów o dużej wielkości, takich jak łopatki wir- ników elektrowni wiatrowych lub elementy samolotów. Reakcyjny klej jest kompatybilny z żywicą epoksydową. Połącze- nia krzyżowe umożliwiają perfek- cyjną integrację chemiczną w sieci matrycy; produkt nie ma wpływu ani na reakcje utwardza- nia, ani na parametry mechanicz- ne. Zastosowanie tekstylnych materiałów wzmacniających na bardzo wypukłych lub piono- wych kształtach jest problema- tyczne, ponieważ siatki i cięcia mogą się przesuwać, wybrzu- szać lub tracić kształt podczas prac na wysokości. Dzięki SAERfix EP istnieje możli- wość precyzyjnego umieszcza- nia tkanin, materiał można roz- ciągać i mocować; wspiera on procesy automatyzacji, zastępu- je konwencjonalnie stosowane kleje do tkanin, zwiększając pro- duktywność poprzez zmniejsza- nie czasu zajęcia formy. Tkaniny można wyjmować i po- nownie mocować w razie ko- nieczności. Produkt umożliwia konstruowanie klejonych hybry- dowych struktur i jest również dostępny w projektach „zrób to sam”. Tkaniny te nadają się do stoso- wania w przypadku wszystkich popularnych technik infuzji i wtryskiwania żywic w syste- mach otwartych i zamkniętych narzędzi. Spajana tkanina, jak również in- ne tekstylne produkty wstępne, takie jak odrywane materiały, są wykonywane jako samoprzylep- ne przy zastosowaniu kleju SA- ERfix EP i pozostają funkcjonal- ne nawet wówczas, gdy są prze- chowywane w magazynie przez kilka miesięcy. www.avk-tv.de Firma CMT Materials (Massachu- setts), wiodący dostawca materia- łów dla przemysłu formowania ter- micznego, rozszerzył swoją rodzi- nę produktów zamykających Hytac o pięć nowych gatunków, które charakteryzują się niskim współ- czynnikiem transmisji ciepła, lep- szą obrabialnością, wytrzymało- ścią i parametrami, które powodu- ją obniżenie kosztów w porówna- niu z materiałami konkurencyjny- mi. Hytac FLX jest utwardzaną, wy- sokotemperaturową pianką synta- tyczną, która jest przeznaczona do głęboko tłoczonych przezro- czystych zastosowań PP i APET. Ulepszona forma użytkowa jest ła- twa w polerowaniu i charakteryzuje się minimalną lub zerową podatno- ścią na zarysowania w przypadku arkuszy przezroczystych. Materiał został zaprojektowany celem zmi- nimalizowania ochładzania arku- szy i dostarczenia większej ilości materiału do ścianek bocznych, co powoduje poprawę rozkładu. W porównaniu ze standardową, termoutwardzalną pianką synta- tyczną, Hytac FLX charakteryzuje się 1,5 razy większą wytrzymało- ścią na zginanie oraz ponad pię- ciokrotnie większą twardością. Po- siada on również czterokrotnie większe wydłużenie przy zerwaniu i jest w stanie wytrzymać najbar- dziej rygorystyczne otoczenie za- mykania bez pęknięć kruchych, które często mają miejsce w przy- padku epoksydowych pianek syn- tatycznych. Firma CMT Materials opracowała również Hytac-FLXT, piankę synta- tyczna zawierającą PTFE do zasto- sowań wielowarstwowych. www.cmtmaterials.com Nagroda AVK Materiały zamykające 88 tworzywa P2 11 reklama Ponad 100 lat temu T. A. Edison wynalazł żarówkę, która zrewolu- cjonizowała nasze codzienne ży- cie. Młodszym źródłem światła jest lampa fluorescencyjna zwana świe- tlówką, która przez ostatnie osiem- dziesiąt lat ulegała znaczącym zmianom konstrukcyjnym, co za- owocowało najnowszą jej odmia- ną, jaką znamy pod nazwą świe- tlówki kompaktowej, potocznie zwaną też żarówką energoosz- czędną. Obecnie tradycyjne źródła światła odchodzą już do lamusa ustępując miejsca nowym, półprze- wodnikowym źródłom światła jakie daje nam technologia LED. W tym przypadku źródłem światła jest dio- da elektroluminescencyjna LED (ang. light-emitting diode), która pod wpływem przepływu prądu elektrycznego z anody do katody emituje promieniowanie w zakresie światła widzialnego. Charaktery- styczna dla tego rodzaju oświetle- nia jest barwa emitowanego światła (długość emitowanej fali) zmienia- jąca się w zależności od i rodzaju materiału półprzewodnikowego użytego do produkcji danej diody. Intensywność świecenia zależy od natężenia prądu przepływające- go przez diodę, które waha się w zakresie kilkudziesięciu miliam- perów. To nowoczesne oświetlenie spełnia nie tylko funkcje czysto praktyczne, ale jest także jednym z ważniejszych elementów dekora- cyjnych. Kreuje klimat pomiesz- czeń, podkreśla ich walory oraz wpływa na nasze samopoczucie i nastrój, może być pomocne w koncentracji, albo całkowicie nas rozpraszać. Psychologia próbuje wyjaśnić fenomen przykładania tak znacznej wagi przez nas do róż- nych barw światła. Nie bez przy- czyny to przecież wzrok jest naj- ważniejszym zmysłem człowieka. Barwy mają wpływ na naszą wy- obraźnię, uruchamiają ciąg skoja- rzeń, budują nastrój, wywołują róż- ne uczucia, ale również postrzega- ne zmysłem wzroku żyją w naszej podświadomości, a ich odbiór tak naprawdę zaczyna się przede wszystkim w naszej psychice. No- woczesna technologia LED ma nie- zwykle szerokie zastosowanie oraz zalety takie jak: małe rozmiary źró- dła światła, bardzo długa żywot- ność sięgająca ponad 50 000 go- dzin pracy, niezawodne działanie, niskie zużycie energii połączone z wysoką sprawnością przekładają- ca się na wysoką wartość ilumina- cji. Wymienione własności użytko- we muszą się przekładać również na wszystkie pozostałe elementy konstrukcyjne lamp i bardziej zło- żonych układów oświetleniowych. Oświetlenie LED stwarza dziś ogromne możliwości w kształtowa- niu przestrzeni naszych domów, mieszkań, a także publicznych wnętrz użytkowych. Architekci, in- żynierowie, projektanci wnętrz two- rząc nowoczesne oprawy oświetle- niowe używają wysoko zawanso- wanych technicznie tworzyw sztucznych oferowanych przez Bayer Material Science. Bayer Ma- terial Science zalicza się do grupy największych światowych produ- centów tworzyw sztucznych. Głów- nym zakresem działania jest pro- dukcja wysoko wyspecjalizowa- nych materiałów, które poprzez in- nowacyjne adaptacje i modyfikacje znajdują zastosowanie w naszym życiu codziennym. Najczęściej efekty naszej pracy można spotkać w wyrobach z branży motoryzacyj- nej, elektrotechnicznej, elektronicz- nej, budowlanej, ale również rekre- acyjno-sportowej. Firma zatrudnia globalnie 14 500 pracowników pra- cujących w 30 zakładach produk- cyjnych. BMS posiada w swojej ofercie kilka typów poliwęglanów dedykowanych do zastosowań w oświetleniu LED. Typem po- wszechnie stosowanym jest Makro- lon 6717, który łączy w sobie cechy materiałów o wysokim stopniu przeźroczystości wraz z wysokimi własnościami fizyko-chemicznymi. Jest on używany do produkcji prze- źroczystych kloszy czy innych ele- mentów optycznych jak kolimatory czy też soczewki, przy zachowaniu klasy palności V0. Bazując na w/w typie materiału jeden z amerykańskich koncernów oświetleniowych uruchomił pro- dukcję „żarówek LED”, które po wprowadzeniu na rynek mają się przyczynić, na przestrzeni naj- bliższych dziesięciu lat, do łączne- go zredukowania do poziomu poni- żej 20% dzisiejszego zużycia ener- gii elektrycznej dostarczanej do do- mów oraz budynków użyteczności publicznej. Wielobarwne oświetle- nie LED stwarza dziś ogromne możliwości w kształtowaniu prze- strzeni budynków wewnątrz, jak i na zewnątrz. Oświetlenie diodowe w połączeniu z fotovoltanicznymi (solarnymi) ogniwami zasilania znajduje zastosowanie przy oświe- tlaniu ulic, parków czy skwerów (Rys. 2). Elementy plastikowe tak futurystycznie wyglądających lamp są wykonane całkowicie z materia- łów oferowanych przez Bayer Ma- terial Science. Przemysł motoryza- cyjny jest obecnie najbardziej chłonny na technologie LED, a co za tym idzie również na zastosowa- nie poliwęglanu skutecznie zastę- pującego elementy szklane (Rys. 1). W tych zastosowaniach na korzyść poliwęglanu przemawia niższy ciężar, walory estetyczno- -użytkowe i wysoka wytrzymałość mechaniczna, głównie udarność. Wszystkie te cechy mają bezpo- średni wpływ na bezpieczeństwo użytkowników pojazdów mecha- nicznych. Diody LED stanowią do- skonałą alternatywę dla stopniowo wycofywanych tradycyjnych żaró- wek. Trudno bowiem wyobrazić so- bie bardziej funkcjonalny, bez- pieczny, energooszczędny, wytrzy- mały, a przy tym tak atrakcyjny wi- zualnie system oświetleniowy. Do- skonale sprawdza się on zarówno jako element dekoracyjny prze- strzeni oraz jako funkcjonalne i bezpieczne źródło energoosz- czędnego światła. LED to światło przyszłości rozwija- jące się w oparciu o Makrolony! Dodatkowe informacje:
[email protected] Rys. 1 Samochodowe światła dzienne w technologii LED. Rys. 2 LED w oświetleniu ulic. Bayer Material Science NOWOCZESNE TWORZYWA POLIWĘGLANOWE STOSOWANE W TECHNOLOGII LED BAYER BAYER BAYER tworzywa P2 11 reklama 89 Basell Orlen Polyolefins Sprze- daż Sp. z o.o. (BOPS) oferuje na rynku polskim szeroki zakres standardowych oraz specjalnych i innowacyjnych poliolefin do zasto- sowań foliowych (tzw. opakowania giętkie), do których należą różne gatunki polietylenów (PE), dostęp- ne pod nazwą Lupolen, Hostalen, Purell, Lucalen i Malen E oraz ga- tunki polipropylenów (PP) i poliole- fin specjalistycznych (APO) pod nazwą Moplen, Clyrell, Adstif, Metocene, Adflex, Softell, a także różne gatunki polibutenu-1: PB-1, Toppyl, Koattro. Wspomniane typy tworzyw są wytwarzane w fabry- kach Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. (BOP) w Płocku i w innych zakładach produkcyjnych należą- cych do grupy LyondellBasell (LBI). Folie o dużej wytrzymałości – folie dla rolnictwa, na worki, folie termokurczliwe Folie rolnicze muszą być odporne na ciężkie warunki środowiskowe. Klienci donoszą, że Lucalen – np. A 2540 D Q473, będący kopolime- rem etylenu z akrylanem n-butylu (9%) może zapewnić doskonałą wytrzymałość, zgrzewalność, jak również odporność na przebicie i rozdarcie oraz odporność na pro- mieniowanie UV folii. Z kolei gatun- ki Adflex (Q100F, Q300F) oraz ga- tunki Lupolen są wykorzystywane przez klientów do wytwarzania folii współwytłaczanych, spełniających specjalne wymagania. Ostatnio wprowadzony został na rynek nowy gatunek Malen E FGAL 18-D003 i 23 D-003 zawie- rający dodatek przeciwutleniacza i specjalny pakiet stabilizujący, któ- ry poprawia odporność folii na pro- mieniowanie UV. Z tego powodu, Malen E FGAL doskonale nadaje się do produkcji folii ogrodniczych i technicznych, dla których okres użytkowania w naszej strefie klima- tycznej wynosi 2 lata dla grubości folii powyżej 100 µm. Wszystkie ga- tunki oferowane przez BOPS za- pewniają dobre właściwości optyczne, gwarantując odpowied- nią przepuszczalność światła i wzrost roślin. Wzrost handlu towa- rami zwiększył popyt na folie o du- żej wytrzymałości m.in. na grube worki i folie termokurczliwe, które mogą wytrzymać warunki transpor- tu lądowego, morskiego i powietrz- nego. BOPS oferuje gatunki PE, zwłaszcza te o niższym zakresie wskaźnika szybkości płynięcia (Ma- len E – FGAN 18-D003 i 23-D003, Lupolen – 1840D, 2420D i 3010D, Lucalen – A2340D i A2350D oraz Hostalen ACP – 9255 Plus i 9240 Plus), o wysokich właściwościach mechanicznych, które mogą spro- stać wysokim wymaganiom klien- tów w zastosowaniach na folie i worki. Przetwórcy podkreślają zalety tych gatunków PE, a szczególnie dobrą odporność na przebicie i rozdarcie, wysoką wytrzymałość mechanicz- ną, dobrą odporność na pełzanie i pękanie oraz dobrą zgrzewalność. Oferta BOPS zapewnia również możliwość wyboru spośród wielu różnych opcji, folii opakowanio- wych jednowarstwowych, które są produkowane woparciu o polietylen małej gęstości (LDPE) Malen E lub Lupolen jako główny składnik albo w oparciu o mieszaniny z polietyle- nem średniej gęstości (MDPE, Lupolen 3721 C) i / lub polietylenem dużej gęstości (HDPE) Hostalen ACP w celu zwiększenia sztywności. Jednak najszersze możliwości ofe- rują współwytłaczane folie wielowar- stwowe, w których każda z warstw może wpływać na poprawę właści- wości całej struktury – tu dodatek polietylenu liniowego małej gęstości (LLDPE) poprawia nie tylko wytrzy- małość zgrzeiny, ale zwiększa rów- nież odporność na rozdarcie folii. Gatunki LDPE Malen E FGAN (18-D003 i 23-D003) i Lupolen (1840D, 2420D i 3010D) oferują do- skonałe obkurczanie zarówno w kierunku wzdłużnym, jak i po- przecznym, dzięki czemu produ- cent folii może łatwo osiągnąć wy- maganą równowagę właściwości. Gatunki LDPE są dostępne w sze- rokim zakresie wskaźnika szybko- ści płynięcia, odpowiednio do ob- kurczania zarówno dużych palet, jak i mniejszych opakowań zbior- czych np. z różnego rodzaju napo- jami – Malen E (FGAN 23-D006, FGNX 23-D006 i 23-D-022 oraz Lupolen serii: 24…F, 30…F, 32…F, 24…H, 30…H, 34…J, 24…K i 30…K). Przetwórcy oczekujący wyższych modułów sztywności sto- sują gatunki o podwyższonej gę- stości. W ofercie dostępne są ga- tunki o gęstości powyżej 0,930 g/cm 3 . Dodatkowo, do kontroli siły obkurczania z powodzeniem mogą być stosowane gatunki HDPE Hostalen ACP. Ich dodatek zapo- biega również powstawaniu dziur w trakcie obkurczania kaptura w tu- nelu grzewczym. Ciekawą alternatywą dla tradycyj- nych kapturów termokurczliwych (oraz tych wykorzystujących EVA) jest rozwiązanie bazujące na ga- tunkach Adflex (np. Q100F lub 7492 XCP) oraz Lucalen (A 2540 D lub A 2540 D Q473) jako podstawo- wych składnikach warstwy środko- wej w folii trójwarstwowej dla szero- kiego zakresu zastosowań konsu- menckich kapturów do obkurcza- nia na zimno (tzw. stretch hood). Kaptury tego typu są wykorzysty- wane do jednostkowych produk- tów (niekoniecznie o regularnym kształcie) ułożonych na paletach. Do zakładania stosuje się rękaw kurczliwy o odpowiednich wymia- rach, który w pierwszym etapie jest rozciągany poprzez układ czterech chwytaków i nakładany na paletę z towarem. W końcowym etapie następuje usunięcie chwytaków i obkurczenie palety z odpowiednią siłą trzymającą. Folie cienkie do specjalnych zastosowań – folie do laminacji, folie do pakowania żywności, folie barierowe Wiele gatunków PE, PP i specjali- stycznych typów poliolefin można stosować na folie laminowane do pakowania żywności i produk- tów nieżywnościowych. Tworzywa te są oferowane pod nazwami han- dlowymi Hostalen ACP (9255 Plus i 9240 Plus), Lupolen (2420F, 3020H, 3020K, 3026K, 3420J) oraz Moplen i Clyrell (PP homo – HP420M, PP kopo – EP310D i EC310K) oraz specjalistyczne PP Adflex i Adsyl. W niektórych przypadkach do lami- nowania wykorzystywane są folie zawierające polibuten-1, zwłaszcza w opakowaniach z łatwym otwar- ciem zgrzeiny. Gatunki stosowane do laminacji charakteryzują się ni- ską zawartością wtrąceń żelowych, Oferta Basell Orlen Polyolefins Sprzedaż POLIOLEFINY DO ZASTOSOWAŃ NA FOLIĘ RĘKAWOWĄ LBI 90 tworzywa P2 11 surowce wysoką przezroczystością, dobrą odpornością cieplną, dobrymi wła- ściwościami barierowymi w sto- sunku do wilgoci oraz doskonałą zgrzewalnością, dodatkowo po- zwalają produkować sztywne i pła- skie folie. Gatunki PP i PE stoso- wane w tym segmencie zapewnia- ją łatwe wytwarzanie folii o niskiej temperaturze zgrzewania z jednej strony i zapewniają możliwość na- pełniania na gorąco z drugiej stro- ny. Ponadto, powinny zapewniać do- skonałą przezroczystość lub łatwe barwienie, a także gwarantować odpowiednią odporność na przebi- cie, elastyczność, niską emisję za- pachu i przepuszczalność aroma- tów oraz światła, jak również dobrą barierowość w stosunku do wilgo- ci i tlenu. Opakowania zawierające gatunki PP nadają się do podgrze- wania, co jest bardzo ważne w przypadku żywności gotowej do jedzenia. Rosnący popyt na świeżo pakowa- ną żywność o określonym czasie przechowywania wymaga folii o bardziej zaawansowanych wła- ściwościach barierowych, np. z wykorzystaniem mieszanego układu zawierającego w war- stwach barierowych zarówno po- liamid (PA), jak i alkohol poliwiny- lowy – EVOH. Ten trend jest wspie- rany przez konieczność zapewnie- nia odpowiednio wysokiego pozio- mu właściwości barierowych, co z kolei wymaga zaawansowanych folii o strukturze wielowarstwowej (nawet do 9 warstw). W takich za- stosowaniach sprawdzają się nie tylko standardowe gatunki PP i PE, ale również specjalistyczne polio- lefiny APO typu Clyrell RC, Adflex, Adsyl. Szeroka oferta BOPS zawierająca nie tylko standardowe gatunki PE i PP, ale równie bardzo specjali- styczne poliolefiny stanowi intere- sującą i atrakcyjną ofertę dla każ- dego przetwórcy, zajmującego się produkcją folii rękawowych. Więcej na: www.basellorlen.pl Innowacyjna technologia produkcji opracowana przez firmę DSM Dy- neema umożliwia produkcję przę- dzy, która charakteryzuje się znacznie zwiększoną odpornością na przecięcia. Diamond Technolo- gy umożliwia obecnie produkcję rękawic ochronnych, które łączą znakomitą odporność na przecię- cia z niezwykłym komfortem. Przę- dza o ultrawysokiej wytrzymałości wytwarzana w tej technologii umożliwia produkcję lekkich ręka- wic zapewniających znakomity komfort i wytrzymałość na najwyż- szym poziomie standardów odpor- ności na przecięcia. Rękawice te będą znacznie bar- dziej komfortowe, niż rękawice wy- konane z konkurencyjnych mate- riałów, z których niektóre zawierają elementy wzmacniające z metalu lub szkła. Ma to na celu uzyskanie lepszej ochrony przed przecię- ciem, jednakże przekłada się na zwiększenie wagi, ograniczenie ruchów i zmniejszenie komfortu użytkowania. Na przykład aramidy są grube, niezgrabne i ciepłe, a za- tem niekomfortowe. Przędza inży- nierska z zawartością włókien szklanych może być z kolei lekka, jednakże charakteryzuje się mniej- szą wytrzymałością i mniejszym poziomem komfortu, podczas gdy przędza inżynierska zawierająca wzmocnienia ze stalowego drutu jest niekomfortowa ze względu na sztywność stalowego drutu. Tradycyjnie, czym grubsza i moc- niejsza rękawica, tym mniejszy komfort jej użytkowania i elastycz- ność. Jednakże teraz osoby kupu- jące rękawice nie muszą już wybie- rać pomiędzy dobrymi właściwo- ściami i komfortem – mogą mieć to wszystko w jednym. Diamond Technology spowoduje zwiększe- nie odporności na przecięcia przę- dzy Dyneema o 200%. Technolo- gia charakteryzuje się większą od- pornością na przecięcia, niż arami- dy o średniej wadze i o wiele więk- szym komfortem, niż grube, cięż- kie aramidy oraz wytrzymała przę- dza inżynierska, które są tradycyj- nie łączone z włóknami stalowymi lub z włóknem szklanym, zwięk- szając odporność na przecięcia. www.dyneema.com Unikalny koncept „zielonych bu- tów” – opracowany przez Bayer MaterialScience w ścisłej współ- pracy z Simple Factory Group – wykorzystuje mnóstwo zrówno- ważonych materiałów, obejmują- cych odnawialne zapasy poliure- tanowe, nie zawierające rozpusz- czalników powłoki i kleje oraz mieszanki poliwęglanowe i poli- uretany termoplastyczne (TPU) na bazie zasobów odnawialnych. Do 90% wszystkich komponen- tów w koncepcie Ecotrekker, buty mogą charakteryzować się przyja- znymi dla środowiska właściwo- ściami dzięki zastosowaniu firmo- wych produktów. Proporcje su- rowców odnawialnych w syste- mach mikrokomórkowych elasto- merówpoliuretanowych dla pode- szwy zewnętrznej i podeszwy środkowej wynoszą 70%, a po- nadto zastosowano do 40% mie- szanki poliuretanowej. Podczas gdy podeszwa buta ba- zuje na systemach PUR charakte- ryzujących się dobrymi właściwo- ściami przetwarzania, typowymi dla systemów powszechnie do- stępnych na rynku, odporność na ścieranie oraz na zużycie oraz duża elastyczność odgrywają klu- czową rolę w przypadku powłok Impranil na bazie wody. Kleje ba- zujące na wodnych surowcach poliuretanowych Dispercoll U za- pewniają przyjazność dla środo- wiska, długą żywotność oraz ela- styczne wiązania pomiędzy mate- riałem górnym i podeszwą. Nosek buta stosowany w tym pro- totypowym obuwiu ochronnym wykonany z mieszanki PC+PLA serii Mkroblend jest nie tylko lżej- szy, niż tradycyjny nosek ze stali. Dzięki odpowiednim proporcjom surowców na bazie biologicznej, materiał ten ze zmodyfikowaną odpornością na uderzenia jest również bardziej przyjazny dla środowiska i może być poddawa- ny recyklingowi. Produkty De- smopan TPU zawierające duży udział materiałów odnawialnych zostały użyte do produkcji cho- lewki, oczek sznurówek oraz zo- stało z nich wykonane logo pro- ducenta na podeszwie. Ze wzglę- du na znakomite właściwości me- chaniczne, dużą odporność na ścieranie i zużycie, TPU na ba- zie biologicznej może być oczywi- ście stosowany do produkcji komponentów butów tradycyj- nych, takich jak podeszwy ze- wnętrzne lub dekoracyjne ele- menty górnej części buta. Folie TPU serii LLC Dureflex tworzą membranę przepuszczającą parę wodną wzmacniającą podeszwę wewnętrzną bez zastosowania plastyfikatorów. Ponadto, etykieta z zabezpieczeniem przed podro- bieniem na bazie wysokiej jakości folii poliwęglanowej serii Makro- fol ID jest stosowana do produkcji limitowanej edycji koncepcyjnego buta. Napis jest wykonany z wy- korzystaniem grawerowania lase- rowego o dużym kontraście. Oprócz tego, można zastosować różne elementy bezpieczeństwa, takie jak hologramy. www.bayermaterialscience.com Rękawice nie do zdarcia Basell Orlen Polyolefins Sprzedaż Sp. z o.o. ul. Padlewskiego 4 09-402 Płock tel. +48 24 364 74 74 (Biuro Sprzedaży) fax: +48 24 364 74 75
[email protected] [email protected] www.basellorlen.pl Zielone buty BAYER tworzywa P2 11 surowce 91 Specjalistyczna pianka Basotect firmy BASF została użyta w owal- nym teatrze Genexis w Fusionopo- lis w Singapurze do stworzenia efektywnej izolacji akustycznej ce- lem uzyskania optymalnej akustyki teatralnej i komfortowych wrażeń. Niepalne panele Basotect są po- kryte czarną wełną i przymocowa- ne 400.000 drewnianymi panelami tworzącymi zakrzywione ściany te- atru. Fusionopolis to kompleks ba- dań i rozwoju zlokalizowany w One North Business Park w Singapurze. Basotect przyczynia się do osią- gnięcia znakomitej jakości i czysto- ści dźwięku. Dzięki budowie otwartych komórek i delikatnej strukturze pianki, absor- buje on pogłos spowodowany przez wielokrotne odbijanie się dźwięku od powierzchni. Pogłos może spowodować intensyfikację dźwięku, przez co staje się on gło- śniejszy, niż muzyka lub wypowia- dane słowa, a w efekcie przeszka- dza publiczności. „Ze względu na korzystne połącze- nie właściwości termicznych i aku- stycznych materiału Basotect oraz dzięki unikalnej konstrukcji teatru, który składa się z wyściełanych ścian, lekki i elastyczny Basotect był najodpowiedniejszym i najtań- szym rozwiązaniem dla tego pro- jektu” powiedział S. Y. Ong, dyrek- tor zarządzający VI-SON Acoustics, dostawcy systemu akustycznego teatru Genexis. Zawieszony pomiędzy dwiema wieżami Fusionopolis Phase 1 teatr Genexis oferuje 560 miejsc, które można konfigurować w różnym układzie lub całkowicie wyjąć, aby przystosować salę do funkcji kor- poracyjnych lub konferencyjnych. Zaprojektowany przez Arup i WO- HA teatr Genexis uzyskał nagrodę Design of the Year 2009. Basotect jest pianką o otwartych komórkach i ma szereg unikalnych właściwości. Materiał bazowy powoduje, że jest on niepalny i ścieralny. Może być stosowany w temperaturach do 240°C, wciąż zachowując swoje właściwości w szerokim zakresie temperatur. Ze względu na swoją konstrukcję otwartych komórek, jest on lekki (9 g/l), absorbuje dźwięki, jest elastyczny nawet w ni- skich temperaturach oraz posiada właściwości izolacji termicznej. Ba- sotect można znaleźć w wielu pro- jektach budowlanych w Azji, łącz- nie z chińskim Narodowym Cen- trum Wodnym i Hefei Grand The- atre oraz na stacją seulskiego me- tra linii nr 9 w Korei. www.basotect.com Pianka w teatrze GENEXIS BASF 92 tworzywa P2 11 surowce Sztywna pianka Rohacell PMI (poli- metacrylimid) firmy Evonik poma- ga klientom przemysłu lotniczego wzbić się wysoko dzięki zmniejsze- niu wagi, uzyskaniu oszczędności paliwa, zmniejszeniu emisji oraz dzięki znakomitym ogólnym wła- ściwościom. Materiał ten został ostatnio użyty w prototypie tylnej grodzi ciśnienio- wej pierwszego chińskiego samo- lotu komercyjnego C919. Po raz pierwszy w Chinach w sa- molotach komercyjnych zastoso- wano materiał kompozytowy do produkcji głównej konstrukcji no- śnej. Prototyp tylnej grodzi ciśnieniowej jest pierwszym dużej wielkości ele- mentem kompozytowym w samo- locie C919, do którego konstrukcji użyto Rohacell w celu zwiększenia sztywności i zapobieganiu wybo- czeniu części. Produkcję tego prototypu zakoń- czono w ciągu pięciu miesięcy po przygotowaniu plików projekto- wych CAD. Wykonanie prototypu grodzi ciśnieniowej w połowie paź- dziernika spowodowało dalszą wa- lidację projektu inżynierskiego i procesu produkcji; gwarantuje to również łagodny przebieg procesu rozwoju innych elementów składo- wych samolotu. Materiał Rohacell pomaga nie tylko zrealizować skomplikowane struktury kuliste, lecz również wspomaga ich funk- cję. Ze względu na znakomite właści- wości materiału – głównie dotyczą- ce odporności na pełzanie i ścina- nie, nawet w przypadku długotrwa- łych naprężeń dynamicznych – Ro- hacell okazał się znakomita pianką konstrukcyjną w komponentach z włókien kompozytowych prze- znaczoną dla przemysłu lotnicze- go. www.evonik.com Wysoka butelka wódki Spirits „Good ol Sailor” firmy Galatea Spirits w butelce PRT 70 cl, którą można poddawać procesowi re- cyklingu, jest otoczona na całej długości kołnierzem dostarcza- nym przez firmę CCL Decorative Sleeves. Kolorowe rękawy są wytwarzane z kurczliwego PET o grubości 50 mikronów, na których wykonywa- ny jest druk wklęsły w sześciu kolorach. Projekt zawiera klasyczne tatu- aże marynarskie, łącznie z du- żym żaglowcem, który pokrywa cały korpus od szyjki butelki do jej podstawy. Tego rodzaju dekoracyjny efekt zapewnia rów- nież wrażenia dotykowe i mocno wyróżnia markę na sklepowej półce. Kołnierze są obkurczane termicznie na pustych butelkach PET firmy Petainer. Wybór odpo- wiedniego materiału był niezwy- kle istotny w celu uzyskania per- fekcyjnego przylegania do po- jemnika o skomplikowanym kształcie. Wybór PET do produk- cji butelki powoduje znacznie mniejszą redukcję dwutlenku wę- gla, niż równoważne opakowanie szklane, podczas gdy zastoso- wanie rękawa PET powoduje stworzenie jednomateriałowego opakowania, co ułatwia recy- kling. www.ccllabel.at Chiński samolot CCL Wódka w rękawie PLASTICO TRADING Dostawca używanych maszyn do przetwórstwa niedaleko od lotniska w Düsseldorfie Vohwinkeler Str. 173, D-42329 Wuppertal Tel. +49-202-273275, Fax +49-202-2732770
[email protected] www.plasticotrading.de Linie do Kompaundingu, Granulacji i Recyklingu, Wytłaczarki Jedno- i Dwuślimakowe, Akcesoria, Młynki i Rozdrabniacze, Urządzenia do Pelletyzacji, Granulatory, Wtryskarki i Rozdmuchiwarki, Kompletne Linie do Produkcji Rur, Profili, Płyt i Folii. Kupno i sprzedaż - skontaktuj się z nami... PLAMA Engineering GmbH • Wytłaczarki jedno- i dwuślimakowe • Linie wytłaczarkowe do rur, profili, płyt i folii • Wtryskarki • Rozdmuchiwarki • Rozdmuchiwarki preform PET • Gwarancja na używane urządzenia www.PLAMA.de PLAMA Engineering GmbH Bergische Sr. 15 D-42781 Haan P: +49-2129-94160 F:+49-2129-941699 e-mail:
[email protected] CCL ARC tworzywa P2 11 surowce 93 Globalny lider technologii medycz- nych GE Healthcare wybrał tworzy- wo Valox firmy SABIC Innovative Plastics do produkcji obudowy oraz tworzywo Xylex do produkcji koszy pomocniczych do swojej no- wej mobilnej maszyny rentgenow- skiej Optima XR220amx1, spełnia- jąc rosnące zapotrzebowanie na sprzęt medyczny. Te wysokiej jakości tworzywa pomogły firmie GE Healthcare w spełnieniu coraz surowszych wymagań związanych z zapewnieniem coraz większego bezpieczeństwa pacjentów oraz większych oszczędności przy opra- cowaniu innowacyjnego urządze- nia, które umożliwia radiologię dia- gnostyczną przy łóżku pacjenta. SABIC Innovative Plastics oferuje szeroki oraz coraz większy wa- chlarz materiałów przeznaczonych dla służby zdrowia, które zapew- niają rozwiązania spełniające zmie- niające się wymagania prawne, projektowe i jakościowe dla klien- tów z sektora produkcji sprzętu medycznego. SABIC Innovative Plastics zwraca coraz większą uwa- gę na świadczenie pomocy produ- centom sprzętu medycznego na całym w świecie, poszerzając swoją ofertę o coraz bardziej za- awansowane technologie materia- łowe. SABIC IP współpracuje z GE Healthcare od blisko piętnastu lat. Jest to obecnie współpraca związa- na z najbardziej krytycznymi pro- blemami związanymi ze służbą zdrowia. Dla tego nowego urządze- nia rentgenowskiego materiały fir- my SABIC IP oznaczają niewielką wagę, odporność chemiczną i wy- trzymałość. * * * GE Healthcare wybrała Valox V3900WX, bardzo odporną na ude- rzenia mieszankę poliestrów/poli- węglanów (PC) do projektowania swego nowego urządzenia, by spełnić wymagania medyczne oraz by zapewnić większe bezpieczeń- stwa pacjentów oraz poprawić kon- trolę kosztów. Tworzywo Valox za- pewnia wyjątkową odporność che- miczną poliestru, który jest odpor- ny na coraz silniejsze środki dezyn- fekcyjne stosowane podczas zwal- czania infekcji szpitalnych. Dla urządzeń przenośnych, takich jak rentgen GE Healthcare tworzywo oferuje dużą odporność na uderze- nia oraz stabilność wymiarową PC, dzięki czemu jest w stanie wytrzy- mać uderzenia podczas transportu w szpitalu. To odporne na płomie- nie (FR), stabilizowane promienia- mi ultrafioletowymi (UV) tworzywo charakteryzuje się znakomitą este- tyką i umożliwia barwienie w formie jako niedrogą alternatywę dla tra- dycyjnego, malowanego metalu. Umożliwia ono również poprawio- ną zdolność do przetwarzania wy- maganą do formowania wtrysko- wego dużych, wysokiej jakości pre- cyzyjnych części. Valox oferuje znacznie większą swobodę projektowania niż metal, do celów stworzenia nowych, ergo- nomicznych projektów. Szerokie możliwości barwienia w formie umożliwiły GE Healthcare uzyska- nie jasnego, białego koloru, bez dodatkowych kosztów i wpływu na środowisko wskutek malowania. Kolor ten pozwala również na wy- eliminowanie problemu zarysowań farby i sprawia, że części są łatwiej- sze w czyszczeniu. Tworzywo Xy- lex X7519HP jest przeźroczystą mieszanką PC i poliestru amorficz- nego. W porównaniu z samym PC dodatek poliestru zapewnia popra- wioną odporność chemiczną, wno- sząc wkład w zmniejszenie infekcji szpitalnych. Poliester poprawia również odporność na pęknięcia naprężeniowe i umożliwia uzyska- nie niższych temperatur przetwa- rzania. Wysoka odporność na ude- rzenia oraz przeźroczystość po- dobna do szkła powoduje, że żywi- ca Xylex jest idealna do produkcji pojemników do przechowywania. Tak, jak w przypadku Valox, mate- riał ten jest barwiony w formie. www.sabic.com Aparat rentgenowski GE GE Reklamy na terenie Polski (i krajów innych niż wymienione poniżej) przyjmuje wyłącznie redakcja • tel. +48 32 746 03 13 Na terenie: Niemiec, Austrii i Szwajcarii – Lerner Media Consulting GmbH • tel. +49 6226 971515 Włoch i pozostałych krajów UE – Promaplast srl. • tel. +39 02 8228371 Azji – Worldwide Services Co. Ltd. (Tajwan) • tel. +886 4 23251784 Nasza oferta dostępna jest w Internecie: www.kwartalnik.tworzywa.pl Reklama Strona Strona www ANWIL . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 . . . . . . . . . . . www.anwil.pl ARBURG. . . . . . . . . . . . . . . . 77 . . . . . . . . . . www.arburg.com ASSOCOMAPLAST . . . . . . . 95 . . . . . . . . . . www.assocomaplast.org AUGUSTYNOWICZ . . . . . . . 34 . . . . . . . . . . www.augustynowicz.com.pl AZOTY TARNÓW. . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . www.azoty.tarnow.pl BATTENFELD. . . . . . . . . . . . 85 . . . . . . . . . . www.battenfeld.pl BAUSANO . . . . . . . . . . . . . . 35 . . . . . . . . . . www.bausano.it BAYER . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 . . . . . . . . . . www.bayer.com BOPS . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 . . . . . . . . . . www.basellorlen.com.pl BUHLER. . . . . . . . . . . . . . . . 29 . . . . . . . . . . www.buhlergroup.com CEPLAST . . . . . . . . . . . . . . . 40 . . . . . . . . . . www.targikielce.pl COLEX . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 . . . . . . . . . . www.colex.com.pl COLINES . . . . . . . . . . . . . . . 69 . . . . . . . . . . www.colines.it DEMAG. . . . . . . . . . . . . . . . . 79 . . . . . . . . . . www.demag.pl DEPUR PADANA ACQUE . . 33 . . . . . . . . . . www.depurpadana.com DESMA. . . . . . . . . . . . . . . . . 81 . . . . . . . . . . www.desma.biz DOPAK . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 . . . . . . . . . . www.dopak.pl ECEBD . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 . . . . . . . . . . www.ecebd.com ELANSTIL. . . . . . . . . . . . . . . 67 . . . . . . . . . . www.elanstil.pl ELBI WROCŁAW . . . . . . . . . 65 . . . . . . . . . . www.elbi.com.pl ENGEL . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 . . . . . . . . . . www.engelglobal.com EREMA. . . . . . . . . . . . . . . . . 50 . . . . . . . . . . www.erema.at EUROMAP . . . . . . . . . . . . . . 25 . . . . . . . . . . www.euromap.org FAP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 . . . . . . . . . . www.fapitaly.com FRATELLI BIANCHI . . . . . . . 11 . . . . . . . . . . www.fratellibianchi.com GAMMA MECCANICA . . . . . 41 . . . . . . . . . . www.gamma-meccanica.it GRAFE . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 . . . . . . . . . . www.grafe.pl IPM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 . . . . . . . . . . www.ipm-italy.it ITIB MACHINERY. . . . . . . . . 9 . . . . . . . . . . . www.itib-machinery.com KMP PLASTICS . . . . . . . . . . 57 . . . . . . . . . . www.kmpplastics.com.pl LANXESS . . . . . . . . . . . . . . . 2 . . . . . . . . . . . www.lanxess.com LUDATEC. . . . . . . . . . . . . . . 83, 93 . . . . . . . www.ludatec.com.pl MAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 . . . . . . . . . . www.mas-austria.com MBT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 . . . . . . . . . . www.mbbarter.pl METALCHEM GLIWICE . . . . 4 . . . . . . . . . . . www.zmchmetalchem.gliwice.pl MOLDMASTERS . . . . . . . . . 45 . . . . . . . . . . www.moldmasters.com MORETTO . . . . . . . . . . . . . . 27 . . . . . . . . . . www.moretto.com MT RECYKLING. . . . . . . . . . 61 . . . . . . . . . . www.mtrecykling.pl OMYA. . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . www.omya.pl P3SOLUTIONS. . . . . . . . . . . 59 . . . . . . . . . . www.p3s.pl PLAMA . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 . . . . . . . . . . www.plama.de PLAST 2012 . . . . . . . . . . . . . 16 . . . . . . . . . . www.plastonline.org PLASTIBLOW. . . . . . . . . . . . 43 . . . . . . . . . . www.plastiblow.com PLASTICOTRADING . . . . . . 92 . . . . . . . . . . www.plasticotrading.de PLASTICSEUROPE . . . . . . . 6 . . . . . . . . . . . www.plasticseurope.pl PLASTIGO . . . . . . . . . . . . . . 46,47 . . . . . . . www.plastigo.pl PLASTLINE. . . . . . . . . . . . . . 21, 23 . . . . . . . www.plastline.com.pl PLASTPOL . . . . . . . . . . . . . . 14 . . . . . . . . . . www.plastpol.com PONARPLAST . . . . . . . . . . . 32 . . . . . . . . . . www.ponarplast.pl PTC AS. . . . . . . . . . . . . . . . . 7 . . . . . . . . . . . www.ptcas.pl SABIC. . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 . . . . . . . . . . www.sabic.com SISE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 . . . . . . . . . . www.sise.fr TOOLINGPORTUGAL . . . . . 55 . . . . . . . . . . www.toolingportugal.com TOP TECHNIK . . . . . . . . . . . 10 . . . . . . . . . . www.toptechnik.pl TVK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71,72 . . . . . . . www.tvkpolska.pl TWORZYWA.PL . . . . . . . . . . 8 . . . . . . . . . . . www.tworzywa.pl VGT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 . . . . . . . . . . www.vgt.com.pl VIARA, T&F PLAST . . . . . . . 63 . . . . . . . . . . www.tfplast.com WALOR. . . . . . . . . . . . . . . . . 17 . . . . . . . . . . www.walor.biz WARTACZ . . . . . . . . . . . . . . 37, 38 . . . . . . . www.wartacz.com.pl ZAK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . www.zak.eu ZAMAK . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 . . . . . . . . . . www.zamak.pl SPIS REKLAMODAWCÓW ( 3 9 ) 1 3 9 6 6 0 2 W∑OSKIE STOWARZYSZENIE PRODUCENTÓW MASZYN DO PRZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY ASSOCOMAPLAST Centro Direzionale Milanofiori Palazzo F/3 - 20090 Assago (Milan), Italy tel +39 02 8228371 - fax +39 02 57512490 e-mail:
[email protected] - www.assocomaplast.org ORYGINALNOŚĆ DOŚWIADCZENIE NIEZAWODNOŚĆ