PODSTAWY ZARZĄDZANIA Dr Wiesław Jaworski Konsultacje Wtorek: 1000-1100 Środa: 1600-1700 p.402 WZR Egzamin - test 20-26 pytań wielokrotnego wyboru (ABCD) Zerówka - wymagana ocena minimum 4 z ćwiczeń - odpowiedź na 2 pytania (ocena 5), odpowiedź na 3 pytania (ocena 4) Poprawka - ustna Polecana literatura - pozycje 1,2,7 Wykład Organizacja - naturalna (przyroda, ludzie, zwierzęta itp.) - sztuczna (firmy, budynki itp.) Prof. Jan Zieleniewski – zdefiniował pojęcie organizacji w 3 ujęciach (atrybutowa, czynnościowa, ruchowa) Atrybutowa – wyjaśnia istotę pojęcia organizacji. Szczególny rodzaj stosunków części do siebie i do złożonej z nich całości. Stosunki polegają na tym, że wszystkie części przyczyniają się do powodzenia (idea wyobrażenia sobie organizacji) Przykłady: plany, schematy, rysunki konstrukcyjne, struktura organizacyjna) Czynnościowa – oddziaływanie jednej części bądź całości na pozostałe w celu stworzenia takiego szczególnego stosunku, w którym wszystkie części będą współ przyczyniały się do powodzenia całości. Przykład: usprawnienie pracy, stworzenie organizacji od początku Rzeczowa (rzecz zorganizowana) – całość złożona z rzeczy i zdarzeń (zmiany stanów, którym podlegają rzeczy), której powinna przysługiwać cecha zwana atrybutem (powodzenie całości). Jest to każdy produkt, który funkcjonuje sprawnie. Przykłady: sprawne działanie/funkcjonowanie wydziału Zarządzania Prakseologia – nauka o sprawnym działaniu. Przykład organizacji na rzutniku: Atrybutowa – schemat rzutnika Czynnościowa – wymiana żarówki, montaż/złożenie rzutnika Rzeczowa – działający sprawnie rzutnik -1- Sterowanie – to proces wyznaczania celów i zadań przez układ sterujący dla układy sterowanego. Regulacja układu – poprzez wzmocnienie lub osłabienie impulsów adresowanych do układu sterowanego. Proces sterowania to wszelkie celowe formy oddziaływania układu sterującego na układ sterowany zmierzające do tego, aby układ sterowany przyjął wartości (cele) zachowania zadane przez układ sterujący. Obiekt sterujący: człowiek, maszyna Obiekt sterowany: człowiek, maszyna, zwierzę Kierowanie - pojęcie ogólne (szerokie) – działanie zmierzające do spowodowania funkcjonowania innych rzeczy zgodnie z wolą i celami kierującego (oddziaływującego). Kierowanie - pojęcie wąskie (kierowanie ludźmi) – działanie zmierzające do spowodowania działania innych ludzi zgodnie z wolą i celami osoby kierującej. ZARZĄDZANIE Zarządzanie firmą – to proces dysponowania zasobami firmy, wyznaczania jej celów gospodarczych (strategicznych) oraz tworzenie warunków organizacyjnych wewnątrz firmy, a także w jej otoczeniu po to, aby firma mogła sprawnie realizować swoja misję oraz strategię działania. Dysponowanie zasobami – to swobodny wpływ na obracanie nimi (zmianę struktury, zmianę zasobów, możliwość zbycia). Dysponować zasobami może tylko właściciel lub osoba przez niego uprawniona. Wyznaczenie celów – dotyczą różnych obszarów działania firmy oraz sposobów ich realizacji. Tworzenie warunków – stworzenie mechanizmów wewnątrz firmy, które zapewnią sprawną realizację czterech funkcji zarządzania. Funkcje zarządzania: planowanie (strategia), organizowanie (struktura organizacyjna), motywowanie, kontrola. -2- B+R .Produkcja .in. Perswazja Aparat kontroli – jest to system odpowiednio zorganizowany zespół ludzi zaopatrzony w odpowiednie środki do kontroli Element stały w zarządzaniu myślenie o ciągłych zmianach Strategia obejmuje różne obszary działania firmy m.Personalny . Pięć strategii funkcjonalnych: . Warunki motywacyjne 2. marketing.Marketing .Zarządzanie ekonomiczno finansowe Cel zarządzania – budowanie większej wartości firmy -3- . który współpracuje badaniami i rozwojem firmy.CYKL ZARZĄDZANIA Strategia – zbiór celów Struktura organizacyjna Grupy narzędzi motywacji (3) 1. Potrzeby i bodźce 3. którymi trzeba było nauczyć się zarządzać. Fryderyk Winston Taylor (1856-1915) – w marcu w Nowym Jorku wygłosił pierwszy referat uznany za naukowy pt. Dobra stały się tańsze i bardziej przystępne dla ludzi. Na skutek zwiększenia produkcji spadał koszt jednostkowy. że w procesie administrowania w odróżnieniu od procesu zarządzania osobę administrującą świadomie pozbawia się prawa do decydowania o celach. bądź organizowania wykonania czynności w sposób określony w treści przepisów organizacyjnych.Administrowanie – Jest to pewien proces wykonania czynności. Aspekt techniczny wynikał ze stworzenia przez ludzi technologii. Po przejściu do gospodarki kapitalistycznej rola pieniądza zaczęła rosnąc. Pojawiły się trzy główne przyczyny powstania nauki: techniczna. Przyczyna ekonomiczna – podstawowym źródłem były majątki ziemskie (pieniądz się nie liczył). ekonomiczna. Przepisy te określają dla osoby administrującej cel. Następowało zjawisko koncentracji pieniądza w firmach. Najbardziej rozwijała się wiedza techniczna. PRZYCZYNY POWSTANIA ZARZĄDZANIA Przyczyna (rewolucja) techniczna – człowiek zaczął produkować masowo. Przyczyna społeczna – wyrazem tej przyczyny było zjawisko masowej migracji ludzi z rejonów wiejskich do rejonu nowo utworzonego przemysłu. aby poprawić swój byt. Zjawisko atomizacji nauki. -4- . TROCHĘ HISTORII Pierwszy referat na temat organizacji zarządzania posiadający charakter naukowy został wygłoszony w lutym 1903 roku przez Karola Adamieckiego (1866-1933). społeczna. Jest to okres. Oznacza to. Tworzą się nastroje rewolucyjne. Pojawił się rynek inwestycyjny i giełda. „Shop Management” (Zarządzanie Warsztatem Wytwórczym) 1750/60 – Czasy oświecenia. której nie potrafili dobrze zorganizować. Część właścicieli przejmowała majątki od znajomych. który ma zostać zrealizowany. sposobach i zasobach działania. w którym próbuje obalić się feudalizm i zastąpić go kapitalizmem. Sposób jego wykonania oraz sposób rozdysponowania środków. Zjawisko migracji posiadało charakter masowy i doprowadziło do rozwoju wielkich miast przemysłowych. należy ulepszać poszczególne elementy. Powoduje to świadome zaniżanie wydajności pracy. Szkoła Psychosocjologiczna – rozwój w latach ’50-’60.podchodzenie do firmy jako do obiektu mechanicznego.pracownicy podzieleni na tych z wysokim wykształceniem (zatrudniani jako kierownicy.wyrazem przedmiotowego traktowania podwładnych jest stosowanie stylu autokratycznego. Trwała w latach ‘30-‘40. . działania różniące się od innych. Każde przedsiębiorstwo traktował tak jak traktuje się maszyny. Aby ulepszyć firmę. -5- . Fayol). Nurt administracyjny (H.Pracownicy w podświadomości mają zakodowany lęk. .każdy człowiek to homo-economicus – wrażliwy tylko i wyłącznie na bodźce ekonomiczne. Taylor zwrócił uwagę na ciężką niedolę pracowników. że jeżeli będą wysoce wydajni.SZKOŁY Szkoła – grupa ludzi inicjujących kierunki badania. Na podstawach krytyki klasycznej. Był inicjatorem skrócenia dnia pracy.w firmie powinna istnieć silna centralizacja i formalizacja (przepisy regulują określone zachowania pracowników w firmie). . którzy są od czarnej roboty). Nurt naukowej organizacji pracy (Taylora) – jak organizować firmę. Był zwolennikiem badania metod pracy. Człowiek nie powinien pracować więcej niż 8-10 godzin.wzorcowy pracownik (pracownik najbardziej wydajny) . należy im się władza i odpowiedzialność) oraz robotnicy (ludzie o niskich kwalifikacjach.wzorcowe narzędzia pracy (dopasowanie odpowiednich narzędzi) . TRZY WZORCE DZIAŁANIA (Taylora) .wzorcowe metody pracy (poszukiwanie najbardziej efektywnych metod pracy) TNOiK – Towarzystwo Naukowej Organizacji i Kierownictwa. . Szkoła Klasyczna – zapoczątkowana przez Karola Adamca. Fayol – jak zarządzać firmą. to oni zapłacą najwyższą cenę i zostaną zwolnieni z pracy.system ocen pracy i pracownika powinien być indywidualny TRZY GRUPY NORM (Taylora) . . Szkoła Systemowa (Podejście systemowe w teorii organizacji zarządzania) – od ’70 aktualna PRZEDMIOTOWE PODEJŚCIE DO CZŁOWIEKA W ORGANIZACJI (Taylora) Lęk Robotniczy (Taylor) . finansowa 4.. im wyższy szczebel w hierarchii kierownictwa tym wyższa rola administracji) -6- . przy której koszt na jednostkę jest najmniejszy) ………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………... ubezpieczeniowa 5. a wydajność wzrośnie. Prawo optymalnej produkcji – istnieje zawsze ściśle określona granica wydajności. …………………………………………………………………………………………………. rachunkowościowa 6..PRAWA Prawo podziału pracy – podstawowe i wiodące. handlowa 3. badanie ruchów i cyklów elementarnych Henry Fayol – nurt administracyjny (problemy kierowania zarządzaniem) (1841 – 1925) › prekursor zarządzania (14 zasad zarządzania) „Administracja ogólna i przemysłowa” › jako pierwszy wyjaśnił istotę zarządzania (funkcje kierownicze) › 6 istotnych funkcji: 1. Prawo harmonii –jeśli praca wykonywana jest przez kilka jednostek lub zespołów to otrzymuje się tym lepszy skutek ekonomiczny im dokładniej dobrane są do siebie współpracujące jednostki lub zespoły i im dokładniej uzgodnione są czasy ich działania ……………………. To ogólny nakład pracy zmniejszy się. Podział pracy powinien być racjonalny (nie powinien być za głęboki lub za płytki). Zła polityka inwestycyjna.. inną wydajnością pracy to ogólna wydajność (łączna) wszystkich organów uzależniona jest od organu. techniczna 2. a wydajność wzrośnie. którego wydajność jest najniższa. …………………………………………………………………………………………………. Prawo koncentracji – jeżeli pewne czynności o charakterze powtarzającym się lub stanowiska pracy wykonujące te czynności zgrupujemy w jednym miejscu i jednym czasie to ogólny nakład pracy żywej i uprzedmiotowionej zmniejszy się.……………………………………………………….. administracyjna (szczególna troska kierownika.. Jeżeli w złożonym procesie pracy wydzielimy czynności powtarzające się i powierzymy je organom odpowiednio do tego przygotowanym.. Henry Le Chatelier – szkoła klasyczna › cykl działania zorganizowanego /początkowo dla 1 osoby Jan Zieleniewski – cykl zespołowy Gant Gilbertowie – ruchy mikro i makro człowieka. …………………………………………………………………………………………………. Wykład V Jeżeli mamy zespół organów współdziałających z sobą w ciągu potokowym a każdy z organów cechuje się odrębną. Hierarchia (ścieżka kariery zawodowej – awanse. szacunek. Budowanie ducha jedności organizacji (idea poczucia dumy z przynależności do zespołu. dzisiaj zbliżone do motywowania) 4. koordynowanie (dzisiaj nie ma) 5. Wynagrodzenie (wysokie. Jednolitość kierownictwa (jednolity plan. organizowanie 3. sprawiedliwe dla pracowników i pracodawców) 7. Centralizacja (złoty środek) 9. budowanie silnej integracji pracowników) SZKOŁA PSYCHOSOCJOLOGICZNA (behawioralna) › krytyka szkoły klasycznej – przeceniała aspekt techniczny (traktowanie człowieka w sposób przedmiotowy) › Mc Gregor › Abraham Maslow – hierarchia potrzeb pracowników (ludzi) -7- . Dyscyplina (bezwzględne przestrzeganie wszystkich przepisów i uzgodnień rządzących organizacją) 4. odpowiedzialność]) 5. jeden kierownik. zlecenie. sprawiedliwość. Jedność rozkazodawstwa (każdy kierownik otrzymuje polecenie tylko z jednego ośrodka władzy /od 1 osoby/ jednoosobowe porządkowanie [jedno źródło władzy. kontrolowanie 14 zasad: 1. Autorytet (kadry kierowniczej . Odpowiednie traktowanie personelu (godność.Administrowanie: 1. plan raz wprowadzony jest nie zmieniany) 6. jakbyś chciał sam być traktowany) 12. Inicjatywa pracownicza (kreatywność pracowników) 14. Stabilność personelu (przeciwieństwo – fluktuacja (płynność)) 13.kierownik musi posiadać autorytet osobisty – nie tylko formalny) 3. Ład (każda rzecz i każdy człowiek powinien być na właściwym miejscu i we właściwym czasie) 11. „traktuj innych tak. porządkuje strukturę władzy) 10. Podział pracy (głęboka specjalizacja) 2. rozkazodawstwo (rozkazywanie. Podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu 8. przewidywanie (dzisiaj planowanie) 2. był szefem instytutu. gdyby mogli to by nic nie robili Y – silne motywacje budowania kariery zawodowej. Po kolejnych latach badań powstał nurt Behawioralny (zachowania). który zajmował się problemami organizacji. że można podnieść wydajność. Firma Western Electric.samorealizacji wyższego rzędu Psychologiczne (egoistyczne) 65% .Y (Mc. Gregora) X – słabe motywacje budowania kariery zawodowej. Źródłem działania (siłą sprawczą) są chęci zaspokojenia niezaspokojonych potrzeb!! Teoria X. która miała problem ze swoimi pracownikami uważała. W 1924 roku kierownictwo zwróciło się do Eltona Mayo (1880-1949). Prowadzono badania i zauważono nowy czynnik odpowiedzialny za wydajność pracy (Human Relations). ludzie o niskiej kulturze organizacyjnej.70% 55% .60% Piramida potrzeb Maslowa.70% społeczne bezpieczeństwa podstawowe fizjologiczne 65% . Kadrę niepokoiły nastroje rewolucyjne. Największy eksperyment społeczny w Hawthorne w 1924-1933r. nastroje ogólnego niezadowolenia. ludzie o wysokiej kulturze organizacyjnej. W roku 1933 Elton Mayo sformułował szereg wniosków do managerów amerykańskich. o ogromnej wiedzy i dążeniu do jej rozwoju. -8- . Wykorzystuje w swoich badaniach dorobek cybernetyki i ogólnej teorii systemów. Organizowanie świadczeń socjalno-bytowych.firma i właściciele powinni partycypować w kosztach na rzecz pracowników.organizowanie różnych form wypoczynku dla pracowników w czasie urlopów i w trakcie czasu wolnego.należy odejść od instruktażu pracy i pracownika. . Podejście systemowe rozpatruje organizację jako system. . . Szkoła klasyczna niedoceniała czynnika ludzkiego.budowanie szkół i warsztatów przyzakładowych. Wyróżniamy także pod system i nad systemy. Tak zwanymi stylami demokratycznymi.Kenneth Boulding Wyrosło na gruncie rozwoju tych tych dwóch nauk.Ludwig von Pertalanfly .brak kompleksowości badań. a szkoła psychosocjologiczna niedoceniała aspektów technicznych.kierownictwo firmy powinno ograniczać istniejące konflikty społeczne w swoich firmach.tworzyć i wprowadzać w firmach motywujące formy organizacji pracy jako koncepcji budowania większego zainteresowania pracą i jej wzbogacania. .ograniczać formalizację.brak możliwości zbudowania efektów synergicznych przez oba podejścia.emisja akcji właścicieli zakładów dla ich pracowników. Zarzuty do innych szkół . Pozwala lepiej zidentyfikować i zrozumieć. . Człowiek funkcjonujący w określonych grupach społecznych.SZKOŁA PSYCHOSOCJOLOGICZNA Wnioski: .dążyć do decentralizacji organizacji. Rozwiązania: 1) . budować i rozwijać związki nieformalne. . budowanie i rozwijanie poczucia odpowiedzialności. -9- . . . SZKOŁA SYSTEMOWA . które powinna cechować duża niezależność pracownica. . Wiodącym elementem jest system. . System – pewien zbiór elementów powiązanych wzajemnie.trzeba odejść od koncepcji homoeconomicus i zastąpić ją koncepcją człowieka społecznego.budowanie przedszkoli i żłobków głównie w trosce o samotne matki. pozostających we wzajemnej interakcji. ukształtowany dla potrzeb realizacji konkretnego celu. Wyrazem kosztów będzie organizowanie działań socjalno-bytowych.rozwijanie sfery socjalno-bytowej. Podejście systemowe jest próbą wykorzystania cybernetyki i ogólnej teorii systemów dla potrzeb badania organizacji. . 2) .trzeba odchodzić od stylów autokratycznych kierowania ludźmi i zastępować je partnerskimi. KIEROWNIK AUTORYTET 30% WŁADZA 70% PODWŁADNI AKCEPTACJA Autorytet – pewna właściwość człowieka polegająca na tym.: 2+3=6 lub firma produkująca sprzęt narciarski otwiera sklep produkujący odzież narciarską (świadczenie kompleksowych usług). działania. realizowanym dla osiągnięcia powodzenia działania zbiorowego. -10- .Otoczenie: ŚREDNIE KIEROWNICTWO Wejście informacyjne Wyjście informacyjne SYSTEM STRUKTURA PODSYSTEMY PROCESY Wejście materiałowo-energetyczne Wyjście materiałowo-energetyczne Kompleksowość badań – badania interdyscyplinarne (zespoły). że takie działanie jest właściwe i słuszne. Wytwarzanie efektów dodatkowych np. badać relacje wewnętrzne i ich związki z otoczeniem Efekt synergiczny – całość jest czymś więcej niż suma części z jakich się ta całość składa. decyzje podejmowane przez przełożonego i dlatego podporządkowują mu się dobrowolnie nie z obawy przez ewentualnymi represjami lecz z przekonania. że podwładni pozytywnie oceniają cechy umysłu. KIEROWANIE Kierowanie – jest procesem dobrowolnego lub wymuszonego ograniczania swobody działań ludzi. kwalifikacje eksperta (formalne. Możliwość kierowania ludźmi. rzeczywiste) Cechy Psychofizyczn e Insygnia Ceremoniały Struktura rodzajów autorytetu: Autorytet Formalny Autorytet stanowiska Autorytet „zewnętrzny” Źródło Autorytet Osobowościowy Źródło Autorytet Wiedzy Autorytet rzeczywisty kierującego (autorytet osoby) Władza – możność wpływania na innych.AUTORYTET Charyzma Tradycja Składniki Racjonalne .Władza eksperckiej (niezwykłe. władza negatywna) . Frencha Iravena: .Władza zastraszania (kary.Władza nagradzania (nagradzanie) .Władza legalna (na podstawie prawa) . szczególne kwalifikacje danej osoby) Inne źródła władzy: .Mecenat .Władza odniesienia (chęć naśladowania przełożonego) . Pięć źródeł władzy wg.Dostęp do informacji -11- . ponieważ dana osoba może nie sprawdzić się na tym samym stanowisku w innej firmie.doświadczenia .przekonania .charakter organizacji. Schmidt – teoria dostosowania stylu do warunków.TEORIE PRZYWÓDZTWA . Osobiście interesuje się potrzebami swoich pracowników i godzi się z występowaniem indywidualnych różnic między członkami grupy. Teoria ta sprawdza się tylko w wąskim zakresie.doświadczenie . który kładzie nacisk na techniczne czy zadaniowe aspekty pracy. Trzy siły sprawcze decydujące: .określenie zachowań kierownika. Nastawienie na ludzi Demokratyczny (partnerski) Zintegrowany Przeciętna Kadra kierownicza Autonomiczny Autokrata Nastawienie na zadania Doświadczenie .Teorie Cech – nie można dobrać osoby do ogólnego stanowiska (np. w której pracuje zespół -12- .wartości .kwalifikacje i umiejętności . czyli na konkretnym określonym stanowisku.Teorie Sytuacyjne – Tannenbaum. troszczy się głównie o doprowadzenie do wykonywania zadań grupy i traktuje jej członków jako środek osiągnięcia tego celu. Nastawienie na produkcję .czas .kultura osobista. Model racjonalnego stylu kierowania.siła zależna od samego kierownika .sytuacja .Teorie Zachowań (behawiorystyczne) – nastawienie na pracowników i produkcję.cele .oczekiwania . kierownik). organizacyjna .podwładni . Nastawienie na pracowników . .oczekiwania .określenie zachowań kierownika. który akcentuje stosunki międzyludzkie. podejmowanie decyzji względem podwładnych..Struktura czynności wykonywanych przez kierownika (Czynności Kierownicze) . To zdolność zrozumienia w jaki sposób zmiana w jednym z elementów organizacji wpływa na zmiany w pozostałych elementach i całej organizacji. .czynności związane z wykonywaniem władzy przez kierownika. // Struktura umiejętności kierowniczych na różnych szczeblach kierownictwa NIŻSZY DOZÓR ŚREDNIE KIEROWNICTWO NACZELNE KIEROWNICTWO KONCEPCYJNE INTERPERSONALNE KONCEPCYJNE KONCEPCYJNE INTERPERSONALNE INTERPERSONALNE TECHNICZNE TECHNICZNE TECHNICZNE Techniczne .………………………………………………………………………. -13- .czynności typowo kierownicze . przyjmowanie telefonów. (Umiejętności analitycznodiagnostyczne).………… ………………………………………………………………………………………………… Interpersonalne – umiejętności społeczne.uniwersalne – wykonywane przez kierownika w związku z obsługą własnego stanowiska pracy. dotyczących obszarów kierowania. Czynności rutynowe: praca na komputerze. kalkulatorze. umiejętności wywierania wpływu Koncepcyjne – specyficzna zdolność umysłowa polegająca na tym.in. // Przypisuje się kierownikowi prawo do nadzorowania i kontrolowania wszystkich innych kierowników i pracowników firmy. nadzór funkcjonalny – każdy kierownik. Nadzór funkcjonalny – w związku z posiadaną specjalizacją kierownik ma prawo i obowiązek do wykonywania nadzoru funkcjonalnego.czynności typowo wykonawcze (działania wykonawcze) . powinien być specjalistą w dziedzinie jaką kieruje. lecz tylko w zakresie wykonywanej specjalizacji. powierza mu się nadzór funkcjonalny ze względu na jego specjalizację. Wyrazem tych czynności będą m. że kierownik wykazuje się umiejętnością integrowania różnych interesów i działalności w organizacji. To także zdolność postrzegania organizacji jako pełnej całości funkcjonującej w otoczeniu. .specjalistyczne. na rygorystyczność/stanowczość) .rozkaz – kierownik powinien w nim określić: treść zadania. bądź czasu.zbiór metod i technik kierowania -14- . czas rozpoczęcia i czas zakończenia realizacji zadania.Narzędzia związane z polityką personalną – narzędzia formy pośredniej związane z rekrutacją i rozwojem pracownika. czego oczekuje kierownik) . Wyróżnia się 5 rodzajów zleceń: (ze wzg. Style kierowania (cztery wiodące klasyfikacje) . . Mała swoboda wykonawcy. Rutke . sposób jego wykonania. środki jakimi ma się posłużyć wykonawca.pośredni (parametryczny) . . potrzeby i bodźce. sposób jego wykonania.instruktażowy . . Zlecenie o wysokim stopniu rygorystyczności. (wykonawca ma rozumieć. przy pomocy których kierownik kształtuje zachowania swoich podwładnych. perswazja .zakres ingerencji kierownika w pracę podwładnych .to utrwalony sposób oddziaływania kierownika na podwładnych tak.zlecenie nie może godzić w interes firmy. może dotyczyć samego zadania.zalecenie – kierownik określa tylko i wyłącznie treść samego zadania. . Rozkazy/Polecenia – styl autokratyczny Zalecenia/Rady/Prośby – styl demokratyczny Teoria akceptacji Chestera Barnarda: . dbające o kwalifikacje.polecenie – kierownik powinien w nim określić: treść zadania.udział podwładnych w decydowaniu -żaden -częściowy -duże zaangażowanie .rzeczywisty .zlecenie nie może godzić w interes osobisty wykonawcy. Podział narzędzi . .NARZĘDZNIA KIEROWANIA Są to środki. .zadaniowy Styl kierowania .potencjalny .wykonawca musi widzieć psychiczną i fizyczną możliwość podołania treści zlecenia. aby zachowywali się zgodnie z jego wolą. sposobu wykonania. Wykonawca decyduje o terminie przystąpienia do realizacji zadania. . rozwój itp. R.rada/prośba – wysoce fakultatywne zlecenie.podział prof. Każdego z tych elementów odrębnie. oraz termin zakończenia realizacji zadania. który określa jakiego zachowania ze strony podwładnego oczekuje.Narzędzia motywacyjne – warunki motywacyjne.wydane zlecenie musi mieć jasno sformułowany cel. środki jakimi ma się posłużyć wykonawca.bezpośredni (dyrektywny) .forma ingerencji kierownika w pracę podwładnych . w której pracuje wykonawca.Zlecenia – pewien rodzaj wiadomości jaką kierownik przekazuje podwładnemu. O pozostałych elementach decyduje samodzielnie wykonawca. w której podwładni będą między sobą konkurowali o jego względy. zachęca do studiów. . powołuje się nie na swoje decyzje.zestrukturalizowane ORIENTACJA – produkcyjna ZARZĄDZANIE – funkcjonalne Duża autonomia przedsiębiorstwa ograniczona głównie przez konkurencję cenową KIEROWNIK – specjalista Lata 1880-1930 OTOCZENIE – przeszkadzająco oddziałujące ORIENTACJA – rynkowa ZARZĄDZANIE – marketingowe Malejąca autonomia przedsiębiorstwa coraz silniej ograniczana przez różnicujące się rynki w kraju i na świecie SUPERBOSS – generalista Lata 1930-1970 OTOCZENIE – „burzliwe pole” ORIENTACJA – globalna ZARZĄDZANIE – strategiczne Ograniczona autonomia przedsiębiorstwa wyznaczona przez globalną konkurencję. Dynamika otoczenia: OTOCZENIE – spokojne .„Na Nosa” (intuicyjna) – opiera się na bogactwie doświadczenie jakie posiada kierownik. organizuje wolne dyskusje na określone tematy. które uważa się za główny instrument postępu technicznego PRZEDIĘBIORCA – właściciel Lata 1820-1880 OTOCZENIE – spokojne . a na procedury i przepisy organizacji. że jego podwładni przestali rozwijać się intelektualnie.Biurokratyczna – kierownik. który dostrzega. studiować. Kupuje literaturę i rozdziela między pracowników. który traci zaufanie do swoich podwładnych.przypadkowe ORIENTACJA – przedsiębiorcza ZARZĄDZANIE – przez doświadczenie i intuicję kierowniczą bardzo duża autonomia przedsiębiorstwa. Organizuje konferencje naukowe. zachęca do wygłaszania referatów.Idiokratyczna – polega na tym.Progresywna – stosowana przez kierownika. . Na podstawie analizy formułuje diagnozę. . którą w sposób jawny faworyzuje. Cofnęli się z wiedzą. Chce stworzyć sytuację. państwo i społeczeństwo KIEROWNIK – generalista/specjalista Lata 1970-??? -15- .Diagnostyczna – naukowe podejście do problemu. Stara się zmobilizować pracowników do rozwoju wiedzy. przestali czytać. . Kierownik gromadzi informacje i poddaje je analizie. że kierownik wyodrębnia część podwładnych z ogółu.METODY Metoda – postępowanie wynikające z określonej sytuacji i stosowany jest doraźnie Rodzaje metod: . Budowanie celi . handel światowy.Planowanie długoterminowe (do ’65) .Budżet .Zarządzanie strategiczne ( od 70’ do dziś) Planowanie długookresowe: . konkurencja światowa) Rozwój zarządzania strategicznego: . Łączą się najczęściej w pewnej kolejności od firm znajdujących się blisko wydobycia surowców. Integracja w przód – firma łączy się z firmą bliżej rynku dystrybucji. Integracja w tył (wstecz) – firma łączy się z firmą bliżej rynku wytwarzania surowców Dekoncentracja sprzedaży i produkcji – każdy może działać gdzie chce. Bardzo silna koncentracja zarządzania firmą – wzrost siły i rangi. Integracja Pionowa – łączą się z sobą firmy z różnych branż.sprzedaż . z różnych dziedzin.rentowność . poprzez rynek przetwarzania do rynku dystrybucji.zysk .siły społeczne (konsumpcja. siły światowe. ujednolicenie upodobań konsumentów) . Siły prowadzące do globalizacji: . Producent może produkować i sprzedawać w różnych częściach światach.Prognozowanie przyszłości .siły ekonomiczne (wzrost dochodów indywidualnych.siły techniczne (industrializacja.siły polityczne (coraz mniej barier. Ograniczenie władzy niektórych państw.Kontrola -16- . światowe rynki finansowe.Programy działania . rewolucja informacyjnokonkurencyjna) . że podmioty.Planowanie strategiczne (od 65’ do.Artykuł Levitta – wprowadził pojęcie globalizacji. Globalizacja – na skutek różnych form postępów świat stał się jedna małą wioską (Levitt) Cechy globalizacji: Integracja Pozioma (Horyzontalna) – polega na tym. które działają w ramach danej branży i które z sobą konkurowały teraz podejmują decyzję o połączeniu się.’70) . świat się jednoczy) . rewolucja transportowa. planiści opierali się na danych twardych (pomijali dane miękkie) .program .uznanie. 3. synteza strategiczna – różne koncepcje i teorie tworzą się na skutek syntezy.Słabe strony planowanie strategicznego: . analiza strategiczna – analiza potencjału wewnętrznego i strategicznego firmy. Hungera (cztery fazy zarządzania strategicznego) .Wewnętrznego (struktura. a te z kolei w działania operacyjne (plany jednokrotnego stosowania i wielokrotnego) • planowanie wielokrotne – może się powtórzyć • planowanie jednorazowe – nigdy więcej się nie powtórzy Zarządzanie strategiczne – Proces zarządzania nastawiony na formułowanie i wdrażanie strategii możliwie najlepiej dostosowanych do warunków otoczenia i zapewniających sprawną realizację misji i celów strategicznych firmy. wartości. 2.wykonanie Plan jednorazowy //elementy składniowe: . otoczenie zadaniowe) . Analiza strategiczna – gromadzenie informacji i wykonanie wielu różnych analiz Planowanie strategiczne – na podstawie różnych analiz wykonujemy program planu strategicznego działania Wdrożenie i monitoring strategii Koncepcja Wheelena. Programowanie strategii – przenoszenie koncepcji na konkretna strategie 1. .preliminarze finansowe //budżet -17- . projekty) budżety procedury . 2. za błędny proces planowania strategicznego (pominięcie etapu syntezy.Formułowanie strategii: . prog. czasu. kodyfikacja strategii – opisanie strategii przy wykorzystaniu różnych miar.Ocena i kontrola: . rozwinięcie strategii – przekształcenie działań strategicznych w działania taktyczne. Formułowanie koncepcji strategii 1. II.uznano. analiza SWOT 3.Przykład otoczenia: . gromadzenie informacji – o stanie otoczenia. że opierano się na błędnej metodzie prognozowania przyszłości (metoda ekstrapolacja liniowa). opieranie się tylko na analizie strategicznej i budowanie koncepcji strategii uznano za fałszywe) Efektywne planowanie strategiczne I.projekty .Zewnętrznego (otoczenie społeczne. o potencjale wewnętrznym i strategicznym firmy.programy (prog.zaangażowano planistów. wyszukiwanie strategii – kadra kierownicza i planiści pracują razem.misja cele strategie polityki . taktyczne.Wdrażanie strategii: . zasoby) . kultura. operacyjne. natomiast wyłączono kadrę kierowniczą z procesów kierowania . Projekty – bardzo szczegółowe zestawienie zasobów jakie mają być użyte do jego realizacji. . Określa się w nim zadania jakie mają być wykonane. .osoby odpowiedzialne za projekt. //Przedstawiony wykaz pozwala przygotować preliminarz finansowy. Określa się: .termin rozpoczęcia i zakończenia danego projektu.// -18- .zakres i charakter współpracy z innymi podmiotami na zasadzie komu i w czym możemy pomóc i kto może pomóc nam.zasoby materialne i ludzkie. . 5. 3. //Oxford Poczet Dictionary (1974r. 4.// Charakterystyka opisu zarządzania strategicznego // 7F 1. Wiesław M.. skupienie się na potrzebach rynku 2. First – zajmowania pierwszej pozycji w zmianach i odpowiedziach na wyzwania otoczenia. dzięki wykorzystaniu wyróżniających zdolności. Hejduk. sprawiedliwe postępowanie wobec pracowników. a także wybór kierunków działania i alokacja środków niezbędnych do osiągnięcia tych celów // Alfred Handler (1962r.) Strategia to sztuka prowadzenia wojny. ludzi do relacji z otoczeniem. także plan roztropnych działań w biznesie i polityce. Griffin (1998r. Flexibility – elastyczność w myśleniu i działaniu w biznesie. Fairness – uczciwe. realnych programów i strategii. Friendly – działanie przyjazne ludziom i środowisku. określaniu zasobów i środków niezbędnych do realizacji tych celów oraz sposobów postępowania zapewniających optymalne ich rozmieszczenie i wykorzystanie w celu elastycznego reagowania na wyzwania rynku i zapewnienia przedsiębiorstwu korzystnych warunków egzystencji i rozwoju oraz wzrostu ekonomicznego //Irena K. Grudziewski (2001r. Fast – szybkie dostosowania struktur. polegająca na formułowaniu wiązki długookresowych celów przedsiębiorstwa i ich modyfikacji w zależności od zmian zachodzących w jego otoczeniu.) Doktryna Keisen – reguła mówiąca o dokonywaniu wszelkich zmian. procedur. //W Japonii jeśli nic się danego dnia nie zmieniła to jest to dzień stracony w pracy. elastyczne dostosowanie celów firmy do potrzeb zmieniającego się otoczenia. -19- . Focus – posiadanie przez organizację koncepcji biznesu i sprawne zarządzanie nim: skupienie się na realizacji celów i funkcji firmy.) Strategia to ogólnie ramy działań rozwijanych na poziomie firmy //Ricky W. by osiągnąć pożądane pozycje.Definicje Strategii: Strategia to określenie długookresowych celów i zamierzeń przedsiębiorstwa. okrętów itp.) Strategia to określona koncepcja złożonego działania. tworzenie organizacji służącej otoczeniu. odpowiedzialnej społecznie 6. Feasibility – konstruowanie możliwych do wykonania. wprowadzanie innowacji i ich weryfikowanie na rynku. szybkie wprowadzenie zmian poprzez wykorzystywanie różnych źródeł pomysłów innowacyjnych. partnerów biznesowych i konkurentów budowanie wizerunku firmy budzącej zaufanie i szacunek 7. polegająca na takim planowaniu ruchu oddziałów lądowych. poszukiwanie możliwości wyprzedzania oczekiwań klienta. Sektor .Groźba pojawienia się substytutów zależy od: . atuty. Składa się z dwóch głównych elementów: wizji i tożsamości • Tożsamość – korzenie firmy.E. wspomaga określanie wytycznych dla systemów motywacji i kontroli.Groźba pojawienia się nowych konkurentów zależy od: . neutralizuje poczucie zagrożenia nieuzasadnionymi zmianami. konkurencji istniejący i potencjalni.Obszar analizy przedsiębiorstwa: .Przedsiębiorstwo . silne strony • Wizja – deklaracja przyszłości Elementy występujące w deklaracjach misji: Klienci: Kim są klienci firmy? Wyroby lub usługi: Jakie są główne wyroby lub usługi firmy? Rynek: Na jakim rynku działa firma? Technologia: Jaka jest podstawowa technologia firmy? Podstawa przetrwania: Jakie są ekonomiczne cele firmy? Filozofia: Jakie są podstawowe wyznawane wartości. wpływa na system nieformalnych norm społecznych. łączy ludzi w spójny system wewnętrznej kultury organizacyjnej. Integrująca (wizja jako wartość wspólna) – służy utożsamieniu interesów osobistych z interesem firmy. Inspirująca (wizja jako źródło natchnienia) – wyznacza priorytety dla poszukiwania innowacji. Czynniki: klienci. społeczne technologiczne. wyznacza ramy dla stawianych celów strategicznych. realizowanych zadań. między narodowe.Otoczenie konkurencyjne (bliższe) – wpływa na działania firmy.Siła oddziaływania dostawców .Makrootoczenie (dalsze) – wpływa na przedsiębiorstwo wyraźnie i niezależnie. pobudza inicjatywę wśród pracowników. służy budowanie wizerunku firmy pośród jej pracowników. polityczne. tworzy pewność względnej niezmienności priorytetów w zatrudnieniu. -20- . skłania do doskonalenia firmy w ważnych dla nich dziedzinach Stabilizująca (wizja jako gwarancja przyszłości) – jest obowiązującym w długim okresie zbiorem reguł działania. aspiracje i filozoficzne priorytety firmy Ocena własna: Jakie są mocne strony i przewagi konkurencyjne firmy? Wizerunek: Jaka jest społeczna odpowiedzialność firmy i jaki jest pożądany wizerunek firmy? Stosunek do pracownika: Jaka jest podstawa firmy wobec jej pracowników? Dobra wizja powinna spełniać kilka ważnych funkcji: Ukierunkowująca (wizja jako punkt odniesienia) – umożliwia określenie generalnych priorytetów w działaniu firmy. ale firma może również na nie wpływać. musi się dostosować. prawne. Portera . Czynniki: ekonomiczne. dostawcy .Siła oddziaływania nabywców Misja to szczególne powody firmy teraz i w przyszłości. demograficzne Model Konkurencji M. osiągnięcia. jest instrumentem promowania firmy i budowy image na zewnątrz. Informacyjna/Uwiarygodniająca (wizja jako deklaracja intencji) – wspomaga kształtowanie pozytywnych nastawień wobec firmy. instalacja.Strategie przedsiębiorstwa (podstawowe) . Wymiary stanowiska pracy: I. szybkość reakcji. produkcyjna) Trzy strategie sukcesu: . zgodność ze standardami. który w ramach przyjętego w firmie podziału pracy realizuje konkretne zadania. komunikatywność.Strategie funkcjonalne – zgrupowane w każdej firmie (gospodarka: materiałowa.Wizerunek produktu: symbol.doświadczenie III. która w danej branży produkuje produkty najtaniej.strategia niszy rynkowej – w ramach rynku. środki przekazu. Charakter kandydata . niezawodność.Strategie handlowe – realizowane w ramach poszczególnych produkcji. . atmosfera. badania i rozwój. wydarzenia Struktura organizacyjna – to zbiór stanowisk pracy i komórek organizacyjnych. którego żadna firma jeszcze nie zaspakaja. powiązanych różnego typu więziami organizacyjnymi ukształtowany dla potrzeb realizacji konkretnych celów strategicznych firmy. personalna. wiarygodność. .kalkulacje jego wartości IV. znajduje się obszar niszy. usługi naprawcze . Rola stanowiska pracy w strukturze organizacyjnej . Techniczne wyposażenie stanowiska pracy . szkolenie odbiorcy.Personel: kompetencje.kwalifikacje . Powiązania informacyjno-decyzyjne .. dystrybucji.osprzęt techniczny .potrzeby informacyjne danego stanowiska pracy Komórka organizacyjna – zespół ludzi wyposażony w określoną aparaturę. w którym działa firma.uprawnienia (podejmowanie decyzji) . łatwość naprawy. . -21- . uprzejmość. usługi doradztwa. parametry użytkowe. finansowe. trwałość.strategie stabilizacyjne .strategie spadkowe . skupionych w ramach przedsiębiorstwa lub w ramach jednostek biznesowych skupionych w korporacji. Zmienne procesu różnicowania oferty: .strategie wzrostowe . niezawodności. .strategia lidera kosztowego – firma.stanowisko pracy z innymi podmiotami w strukturze organizacyjnej .strategia wyróżniania produktu / produktu gwiazdy – produkt wyróżniony posiadający szczególne cechy wyróżniające go spośród innych produktów.Zakres usług: dostawa. styl. wzór użytkowy.odpowiedzialność II.zadania (obowiązki .cechy osobowościowe .umiejętności . .Produkt: cechy. Ogól stanowisk pracy i komórek organizacyjnych: • Liniowe – te. Służy do przekazywania informacji. • funkcjonalna – każdy kierownik czy specjalista z uwagi na posiadaną specjalizację ma prawo do nadzorowania i kontrolowania wszystkich innych kierowników i pracowników lecz tylko w zakresie wykonywanych przed siebie specjalizacji. produkcja. • informacyjna – może pokrywać się z więzią pionową i poziomą. są to komórki wyspecjalizowane w określonej specjalizacji. rodzaj. ~30 pracowników) • Piony (sekcje + działy) • Gniazdo technologiczne (zespół ludzi realizujących określone zadania. Wyodrębniamy cztery typy więzi organizacyjnych. zbyt) w firmie.rozmieszczanie zadań w strukturze i wynikający stąd stopień różnorodności zadań realizowanych w poszczególnych ogniwach struktury • Złożoność – ilość.Komórka: • Sekcja (4-11 osób) • Dział (kilka sekcji. • pionowa (służbowa) – określa zależności władcze w organizacji. cechujący się jednorodnością technologiczną. spłaszczenie (liczba równoległych pionów – rozpiętość) • Centralizacja – rozmieszczenie uprawnień decyzyjnych na poszczególnych szczeblach (stopień autonomii poszczególnych części firmy) • Podział pracy i specjalizacja . • pozioma – wynik podziału pracy przyjętego w organizacji i potrzeb współdziałania ze sobą określonych komórek organizacyjnych. • Formalizacja – stopień samodzielności w realizacji zadań postawiony pracownikom przez przepisy -22- . które bezpośrednio uczestniczą w procesie gospodarowania (zaopatrzenie. Są to komórki analityczne. Wymiary struktury organizacyjnej • Konfiguracja – spiętrzenie (liczba szczebli). pełnią nadzór funkcjonalny. kierunek i siła wzajemnych powiązań występujących pomiędzy częściami struktury. • Funkcjonalne – pozostałe stanowiska.) • Brygada (na czele brygadzista ~11-39 osób) • Oddziały produkcyjne (na czele mistrz. realizacja określonych produkcji) Więzi organizacyjne – określają charakter oddziaływania na siebie poszczególnych podmiotów. Optymalnego stopnia sformalizowania organizacji (optimum formalizacji) Sprawność organizacji Optimum Stopień sformalizowania Niedoformalizowanie Przeformalizowanie -23- . tylko takie. wprowadzamy czynności niezbędne. Podziału pracy i specjalizacja – szukamy złotego środka. Zasada kompletności i niezbędności czynności realizowanych w strukturze (z uwagi na cele strategiczne firmy) – wiodąca. które przyczyniają się do realizacji celów firmy 2. stopień mechanizacji i automatyzacji kwalifikacje i podstawy kadry okres istnienia firmy i tradycje koncepcje kierownictwa styl kierowania lokalizacja budynków i komórek ZASADY BUDOWANIA STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ: 1. 3.Czynniki kształtujące strukturę organizacyjną: Otoczenie i czynniki wewnętrzne Strategia firmy Struktura • • • • • • • • • • • • strategia firmy charakter otoczenia stopień samodzielności firmy pozycja firmy na rynku wielkość firmy rodzaj i dywersyfikacja działalności firmy wymogi technologii. podział pracy dający przewagę nad skutkami negatywnymi. Jedności kierowania – poszerzenie formuły jednoosobowego kierowania.4. Hierarchii i zachowania drogi służbowej – …………………………. Zadania = Uprawnienia = Odpowiedzialność (wprost proporcjonalne) // Wszystkie zadania (100%) = uprawnienia (50%) = odpowiedzialność (100%) . skuteczność systemów motywacyjnych. styl kierowania. Równoważenia się zadań uprawnień i odpowiedzialności – opisana trzema elementami.…………… …………………………………………………………………………………………. Decentralizacji i delegowania uprawnień – …………………………. Od nich może otrzymywać zlecenia.Czynniki wpływające na rozpiętość: cele.Trzy rodzaje rozpiętości: • Potencjalna – liczba bezpośrednich podwładnych.. 5. -24- . 2. ale odpowiedzialność za ich wykonanie pracownik ponosi tylko przed swoim przełożonym służbowym. (18 osób) .źle // Proste zadania (100%) = uprawnienia (100%) = odpowiedzialność (100%) 6. . 8. kwalifikacje.. . 7. Podział celów strategicznych na cele cząstkowe – przebiega wieloszczeblowo.. Optymalnej (potencjalnej) rozpiętości kierowania – gdy kierownik posiada trzech pracowników (RK=3). którymi kierownik z uwagi na warunki funkcjonowania zespołu może kierować efektywnie i skutecznie. których realizacja przyczyni się do realizacji celów strategicznych firmy. Przykład: (32 osoby) • Formalna – jest to liczba bezpośrednich podwładnych wynikających z przepisów formalnych.Metoda „UTARK” – Uniwersalna Technika Analizy Rozpiętości Kierowania. Przykład: Etatyzacja (25 osób) • Rzeczywista – liczba bezpośrednich podwładnych wynikająca z konkretnej sytuacji w danym przedziale czasowym. Szukamy optymalnej ilości pracowników. Definiowanie celów strategicznych i warunków w jakich te cele mają być realizowane. Każdy podwładny może mieć kilku przełożonych. aż w wyniku procesu dzielenia dojdziemy do wyodrębnienia wszystkich niezbędnych czynności.. CYKL/PROJEKT BUDOWY STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ (pięć głównych etapów) 1. realizowany tak długo.…………… …………………………………………………………………………………………. Utrwalanie poprzez formę pamięciową i zapisu.Jakie zadanie będzie w przyszłości realizowanie na danych stanowisku. . 3.Określamy potrzeby informacyjne stanowiska pracy i strukturę wejść i wyjść informacyjnych. aby zrealizować stan danej hipotezy. Formalizacja – utrwalanie poprzez wykorzystanie do tego celu przepisów organizacyjnych.Określenie aspektu technicznego stanowiska pracy. . struktury całości organizacyjnych i zachowania ludzkie wykorzystując jedynie formy zapisane. . Formalizacja – utrwala cele. Dyspozycja – sposób w jaki powinien działać podmiot. Wszystko co zapisane jest sformalizowane. Sankcja – system nagradzania/karania stosowany wobec osób.Określone czynności kryteriów w zadaniach.Znalezienie pracownika o odpowiednim doświadczeniu. ponieważ ciężko się potem do tego odwołać. Opracowanie systemu informacyjnego. dostosowanie zakresu uprawnień do zadań. typowo informacyjne) 5. . 4. Czynności takie same bądź bardzo do siebie podobne. -25- . Instytucjonalizacja – jest procesem polegającym na utrwalaniu: celów. . konsolidacja. Hipoteza – określa sytuację organizacyjną (stan w jakim znajduje się pracownik w ramach swoich obowiązków) w jakiej znajduje się bądź może znaleźć się dany podmiot działający. gdzie wykorzystywane są wzorce zachowań oparte na obu formach: pamięciowej i zapisowej. Jeśli przepis miałby posiadać charakter wzorca to powinien zawierać: 1. Łączenie. które stosują się bądź nie stosują się do określonej dyspozycji. zbliżone Specjalizacja przedmiotowa polega na łączeniu różnych operacji dobranych w kolejności takiej. 2. osobowości itp. który połączy struktury z sobą wyrazem tego systemu jest opracowanie więzi organizacyjnych (hierarchiczne.Następuje grupowanie poszczególnych stanowisk pracy w komórki organizacyjne. Forma pamięciowa jest formą wysoce zawodną. funkcjonalne. poziome.3. agregowanie poszczególnych czynności i operacji w zadaniach . która zapewnia uzyskanie przedmiotu (wyrób/półprodukt). (Łącznie ze względu na specyficzne rozwiązania narzucane przez technologie) Specjalizacja technologiczna polega na łączeniu/grupowaniu czynności jednorodnych. a do zakresu uprawnień określanie zakresu odpowiedzialności. struktury całości organizacyjnych i zachowań ludzkich. Jakościowe: 4. b. 2 jakościowe) Ilościowe: 1. Mały stopień sformalizowania – kluby sportowe. 4. // Przykład: jeden student dojeżdża raz w tygodniu. organizacje charytatywne 2. Styl sprawowania władzy w organizacji: styl zarządzania/kierowania. Im bardziej szczegółowy tym bardziej sformalizowany. ale pierwszy jedzie 6 godzin. Wartość zasobów organizacji: im bardziej ważne zasoby tym formalizacja większa. -26- . c. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA STOPIEŃ SFORMALIZOWANIA: 1. 3. 3. liczba zapisanych stron 2. a drugi 10 minut. Ilość wydanych aktów normatywnych. Rygorystyczność przepisów – opis sankcji kar stosowanych wobec podmiotów nie stosujących się do określonych prcedur. ZUS itp. Szczegółowość przepisów – jak głęboko przepis ingeruje w zachowanie pracownika. Charakter sformułowania słów użytych w tekście (np. Średni stopień sformalizowania – firmy itp. 5. Duży stopień sformalizowania – sądownictwo . im większa decentralizacja tym mniejsza formalizacja.: dyrektor może/obliguje się). Po wymnożeniu C*P uzyskamy wynik. Charakter otoczenia i dynamika zmian zachodząca w otoczeniu: a.MIERNIKI STOPNIA SFORMALIZOWANIA: (3 ilościowe. Otoczenie spokojne – większa skłonność do formalizacji. Pracochłonność – ile czasu zajmuje stosowanie się do przepisu. b. Cele i charakter danej organizacji a. Otoczenie burzliwe – skłonność do mniejszej formalizacji. drugi pięć razy w tygodniu. Najczęściej wykorzystuje się iloczyn częstotliwości z pracochłonnością. im bardziej autokratyczna tym większej formalizacji. Częstotliwość zastosowania przepisów – jak często dany przepis ma zastosowanie. negatywny Lub brak wpływu Organizacja nierzeczywista Organizacja rzeczywista Stosunki wewnątrz-organizacyjne – relacje między pracownikami w firmie w związku z rolami jakie pełnią w organizacji Stosunki poza-organizacyjne (poza formalne) – w żaden sposób nie wiążą się z rolami jakie ludzie pełnią w organizacji Organizacja formalna – wszystkie stosunki i zachowania wynikające z treści przepisów i są zgodne z tymi przepisami stanowią organizacje formalną. Organizacja w sensie rzeczowym – zbiór ludzi sprawnie stosujący się do tych przepisów. Organizacja poza formalna – stosunki oparte na emocjach. Organizacja nieformalna – wszystkie te zachowania ludzie/pracownicze. Każdy kto postępuje inaczej niż głoszą przepisy działa nieformalnie. niski poziom kultury prawnej. Część przepisów formalnych. przestały obowiązywać w instytucji. Organizacja w sensie czynnościowym – zmiany dokonywane w przepisach/nowelizacja przepisów. Każdy kto postępuje zgodnie z przepisami i procedurami działa formalnie. Organizacja niesformalizowana – obejmuje wszelkie zachowania pracownicze w organizacji. -27- . Organizacja w sensie atrybutowym – jak ustalone są przepisy i jak działać. które odchylają się od organizacji formalnej. które miały by go usprawnić. które się zdezaktualizowały.ELEMENTY SKŁADOWE ORGANIZACJI CAŁKOWITEJ Organizacja całkowita Stosunki wewnątrz-organizacyjne Organizacja formalna Organizacja nieformalna Organizacja niesformalizowana Stosunki poza-organizacyjne (poza formalne) Organizacja poza formalna Wpływ: pozytywny. Organizacja rzeczywista – niezależnie od ludzkich chęci czy niechęci w każdej firmie istnieje obiektywnie. które z punktu widzenia technicznego można by sformalizować. związane z tym co ludzi łączy. jednak świadomie pomija się te stosunki. Działania świadome – różne interpretacje treści przepisów. nie związane z wykonywanymi przez nich czynnościami. Działania nieświadome – brak wiedzy na temat przepisów regulujących zachowania. aczkolwiek istnieją i są zapisane. 2. 4. Napięcie i finalizacja IV.P. Nakłanianie do dodatkowego wysiłku pozwalającego przekraczać zadania pod względem ilości i jakości. 6. Cele w drodze budowania skutecznej motywacji: 1. aby podwładni zachowywali się zgodnie z wolą kierującego przy zachowaniu poczucia samodzielnie podejmowanych decyzji. -28- .Richardsa i P. Stłumienie – Człowiek próbuje zapomnieć/wymazać z pamięci potrzebę. Podejmowanie trudniejszych i bardziej odpowiedzialnych ról w organizacji.S. że wszystko leży poza jego ego.D. Najsilniejsza niezaspokojona potrzeba III. Lawler i L.MOTYWACJA/MOTYWOWANIE Motywowanie – to stwarzanie warunków oraz stosowanie bodźców zmierzających do tego. Porter. Realizacja zadań na poziomie akceptowanym przez organizację. Teorie motywowania: 1. 3. motywów) – dlaczego człowiek działa.E. co go skłania do działania. Zachowanie obronne . Poszukiwanie możliwości obniżania napięcia V. Zintegrowanie celów osobistych pracownika z celami i interesami firmy. Agresja – podmiot atakuje osoby bliskie. a które tworzą jej zasoby kulturowe. Teoria wzmocnień (zachowań) – B. Konstruktywne zachowanie w procesie rozwiązywania problemów VI.stłumienie . świat zewnętrzny w sposób jaki sobie określi. Teoria oczekiwań (procesów) – zapoczątkowana przez V.racjonalizacja . 2. Vroom rozwinięta przez E.agresja Stadia zachowania obronnego: Racjonalizacja – człowiek nieracjonalnie ocenia powody i przyczyny. 3. Teorie treści (potrzeb. które organizacja uznaje za cenne. Rozwój zawodowo-osobisty 5. Poszanowanie tych wartości. Potrzeby Fizjologiczne Bezpieczeństwa Przynależności Uznania Samorealizacji II. Skinnera Model zachowań ludzkich według M. Greenlawa I. Uważa.F. które mają mu pomóc zaspokoić potrzebę. negatywny wizerunek na temat firmy Skutki związane z akceptacją: .duże zainteresowanie bodźcami pozapłacowymi . które powodują.są to środki związane z zewnętrznym środowiskiem pracy.kolegami .wzrost efektowności będzie krótki i po pewnym czasie zejdzie do poprzedniego poziomu .współpracownikami Kompetencja techniczna przełożonego Polityka personalna Polityka administracyjna Zabezpieczenie pracy Pensja Potrzeby bezpieczeństwa Potrzeby fizjologiczne Warunki pracy Skutki związane z brakiem akceptacji: .bardzo dobry wizerunek firmy .przełożonymi .spadek efektywności pracy . że samo wykonywanie pracy nie jest przykre.okazja do zwalniania pracowników mniej efektywnych Warunki motywacyjne .odejście z miejsca pracy pracowników efektywnych .Porównanie koncepcji Maslowa i Herzberga Samorealizacja Motywatory Sama praca Doskonalenie osobowości Przeżywanie sukcesu Odpowiedzialność Potrzeby wartościowania Awans w pracy Uznanie za osiągnięcia praca Czynniki higieniczne (Czynniki dyskomfortu psychicznego) Potrzeby społeczne Maslow Herzberg Status Stosunki interpersonalne z: . -29- .