Autorzy: mgr Iwonna Kozłowska mgr Beata Peterson mgr Małgorzata Tarnowska-Janaszkiewicz mgr Jan Wojciechowski Recenzenci: dr hab. n. med. Maria Gołębiewska dr hab. n. med. Renata Wojtarowicz Opracowanie redakcyjne: mgr Iwonna Kozłowska Korekta merytoryczna: mgr Małgorzata Cencelewicz „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 1 Spis treści I. II. III. Wprowadzenie ZałoŜenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie 1. Opis pracy w zawodzie 2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktycznowychowawczego Plan nauczania Moduły kształcenia w zawodzie 1. Podstawy zawodu Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska Analizowanie budowy, fizjologii i patofizjologii narządu Ŝucia Rozpoznawanie materiałów stosowanych w technice dentystycznej Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia 2. Modelarstwo dentystyczne Modelowanie zębów stałych Modelowanie łuków zębowych 3. Protezy ruchome Wykonywanie protez całkowitych Wykonywanie protez częściowych Wykonywanie protez szkieletowych 4. Protezy stałe Wykonywanie wkładów koronowych i koronowokorzeniowych Wykonywanie koron protetycznych Wykonywanie mostów protetycznych 5. Protezy nietypowe Wykonywanie protez ruchomych z elementami precyzyjnymi Wykonywanie obturatorów i protez natychmiastowych 6. Ruchome aparaty ortodontyczne Wykonywanie aparatów jednoszczękowych Wykonywanie aparatów dwuszczękowych 7. Stałe aparaty ortodontyczne Wykonywanie aparatów stałych Wykonywanie aparatów retencyjnych „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 2 4 6 6 8 15 16 16 19 23 26 30 34 36 39 42 44 49 53 57 59 62 66 70 72 76 79 81 85 89 91 95 Praktyka zawodowa Wykonywanie protez dentystycznych Wykonywanie aparatów ortodontycznych „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 3 98 100 103 .8. projektanta. zdolność do samooceny uczącego się oraz zmieniają rolę nauczyciela w kierunku doradcy. komunikatywnością. modyfikować. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 4 . a znajdujące się w nim moduły i jednostki moŜna aktualizować. uzyskana we wcześniejszych etapach nauki. organizatora i ewaluatora procesu dydaktycznego. Kształcenie modułowe charakteryzuje się tym. poprzez powiązanie celów i materiału nauczania z procesem pracy i zadaniami zawodowymi umoŜliwia: − przygotowanie ucznia do wykonywania typowych zadań zawodowych na stanowiskach pracy. wykaz jednostek modułowych. partnera. Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia. opanowania podstawowej wiedzy i umiejętności oraz prezentowania właściwych postaw zawodowych. schemat układu jednostek modułowych. a takŜe umiejętnością oceny swoich moŜliwości. Realizacja programu nauczania o modułowym układzie treści kształcenia ułatwia osiągnięcie tych zamierzeń. − wykorzystywana jest w szerokim zakresie zasada transferu wiedzy i umiejętności. literaturę. które umoŜliwiają wykonywanie określonego zakresu pracy w zawodzie.Wprowadzenie Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie absolwenta do skutecznego wykonywania zadań zawodowych w warunkach gospodarki rynkowej. Absolwent szkoły powinien charakteryzować się otwartością. − proces nauczania-uczenia się ukierunkowany jest na osiągnięcie wymiernych rezultatów w formie ukształtowanych umiejętności intelektualnych i praktycznych. Ŝe: − preferowane są aktywizujące metody nauczania. W strukturze programu wyróŜnia się: − załoŜenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie. − integrację treści nauczania z róŜnych dyscyplin wiedzy. − stymulowanie aktywności intelektualnej i merytorycznej ucznia. które wyzwalają aktywność. pozwalającej na indywidualizację procesu nauczania. kreatywność. − program nauczania posiada elastyczną strukturę. − plan nauczania. Kształcenie zawodowe z wykorzystaniem podejścia modułowego. wyobraźnią oraz zdolnością do ciągłego uczenia się i podnoszenia kwalifikacji. − programy modułów i jednostek modułowych. uzupełniać i wymieniać w zaleŜności od potrzeb edukacyjnych. Wymaga to dobrego przygotowania ogólnego. oznaczający grupę modułów: O – dla modułu ogólnozawodowego. wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki. ćwiczenia. zamieszczona w załoŜeniach programowo-organizacyjnych kształcenia w zawodzie. przedstawia schemat powiązań między modułami i jednostkami modułowymi oraz określa kolejność ich realizacji. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska.Program jednostki modułowej zawiera: szczegółowe cele kształcenia. Z – dla modułów zawodowych. W programie przyjęto system kodowania modułów i jednostek modułowych.Z1. propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia. Dydaktyczna mapa programu nauczania.01 322[09] – symbol cyfrowy zawodu: technik dentystyczny Z1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Podstawy zawodu 01 – pierwsza jednostka modułowa w module O1: Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. materiał nauczania. środki dydaktyczne. Przykładowy zapis kodowania modułu: 322[09]. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 5 . który zawiera następujące elementy: − symbol cyfrowy zawodu. Mapa ma ułatwić planowanie i organizację procesu dydaktycznego. − symbol literowy. − cyfra arabska dla kolejnej wyodrębnionej w module jednostki modułowej. zgodnie z obowiązującą klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego.O1 322[09] – symbol cyfrowy zawodu: technik dentystyczny O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Podstawy zawodu Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej: 322[09]. – pracowniach ortodontycznych. – przewidywać skutki wadliwie wykonanej pracy protetycznej. udział zębów w artykulacji. budowę i funkcjonowanie stawu skroniowo-Ŝuchwowego.I. – rozróŜniać rodzaje i właściwości materiałów podstawowych i pomocniczych stosowanych w protetyce dentystycznej. – określać podstawowe cechy morfologiczne i czynnościowe układu stomatognatycznego. obturatorów i epitez stosowanych do rehabilitacji narządu Ŝucia. – określać typy uzębienia i odmiany zębów stałych i mlecznych. aparatów ortodontycznych oraz szyn. Umiejętności zawodowe W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć: – korzystać z wiedzy z zakresu anatomii. fizjologii i patologii narządu Ŝucia. – wyjaśniać budowę i funkcje artykulatorów. – opisywać profilaktyczne. – doskonalić jakość wykonywanych prac. – oceniać wykonywane zadanie na etapie klinicznym i laboratoryjnym. na bazie wycisków wykonanych przez lekarza dentystę oraz ich artykulacja. – charakteryzować teorie i metody ustawiania zębów sztucznych w protezach zębowych całkowitych. – wykonywanie pracy zgodnie z projektem klinicznym. węzły urazowe. – modyfikować metody pracy w realizowanych zadaniach zawodowych. – wykonywanie napraw uzupełnień protetycznych i aparatów ortodontycznych. – wskazywać róŜnice w morfologii zębów stałych i zębów mlecznych oraz w ich wzajemnym układzie. Opis pracy w zawodzie Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik dentystyczny moŜe podejmować pracę w: – pracowniach protetycznych. lecznicze i rehabilitacyjne działanie protez. Zadania zawodowe – sporządzanie gipsowych modeli diagnostycznych i roboczych szczęki i Ŝuchwy. w szczególności: typy zgryzu. – realizowanie technologicznych procedur laboratoryjnego wykonywania protez zębowych. ZałoŜenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie 1. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 6 . – charakteryzować i oceniać oddziaływanie materiałów podstawowych na tkanki i ustrój człowieka. protezy. – doginać elementy z drutu do protez i aparatów ortodontycznych. – posługiwać się terminologią stosowaną w dentystyce. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 7 . chemicznie i termicznie stopy metali uŜywane w protetyce dentystycznej. – organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. – projektować konstrukcje protetyczne. – uŜytkować urządzenia i aparaturę specjalistyczną. – obrabiać mechanicznie. – mocować modele robocze w artykulatorach lub zgryzadłach. – przestrzegać zasad aseptyki i antyseptyki. posługiwać się oprogramowaniem systemowym i specjalistycznym. gruźlica). przechowywania oraz racjonalnego gospodarowania materiałami stosowanymi w protetyce dentystycznej i ortodoncji. – postępować zgodnie z zasadami etyki. w szczególności w sytuacji zwiększonego ryzyka epidemiologicznego (HIV.– przestrzegać wymagań dotyczących uŜytkowania. – współpracować z zespołem dentystycznym. – wykonywać ze stopów metali precyzyjne odlewy uzupełnień protetycznych i elementy do uzupełnień protetycznych. – korzystać z róŜnych źródeł informacji i doskonalić swoje umiejętności zawodowe. – przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. aparaty ortodontyczne i szyny chirurgiczne. WZW. – prowadzić dokumentację wykonywanych prac protetycznych wraz z rozliczeniem zuŜytego materiału i kosztów wykonawstwa. – wykonywać wzorniki zwarciowe. – formować korony zębowe. – zamieniać wosk na masę akrylową. – wykorzystywać nowoczesne techniki informacyjne. – obrabiać mechanicznie i polerować masę akrylową. – wykonywać indywidualne łyŜki wyciskowe z róŜnych materiałów stosowanych w implantoprotetyce. – udzielać pierwszej pomocy. protetyce dentystycznej i ortodoncji. analizować i oceniać wykonywane projekty. – wykonywać naprawy uzupełnień protetycznych i aparatów ortodontycznych. – oceniać wyciski oraz wykonywać z nich gipsowe modele robocze. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych. Program nauczania obejmuje kształcenie ogólnozawodowe i zawodowe.5 – letniej szkole policealnej dla młodzieŜy. KaŜda jednostka modułowa zawiera treści programowe. a ich realizacja umoŜliwia opanowanie umiejętności niezbędnych do wykonania określonego zakresu pracy. stanowiące określoną całość. Moduł 322[09]. Moduł 322[09]. W module ogólnozawodowym 322[09]. fizjologii i patofizjologii narządu Ŝucia. Kształcenie ogólnozawodowe zapewnia orientację w zawodzie oraz ułatwia ewentualną zmianę zawodu. zawierające treści kształcenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.Z1 Modelarstwo dentystyczne składa się z dwóch jednostek modułowych i obejmuje treści dotyczące modelowania zębów stałych i łuków zębowych. Czynnikiem sprzyjającym nabywaniu umiejętności zawodowych jest wykonywanie ćwiczeń określonych w programach jednostek modułowych. częściowych i szkieletowych. Moduły uwzględniające zadania i umiejętności zawodowe są podzielone na jednostki modułowe. Modułowy program nauczania w zawodzie technik dentystyczny zawiera jeden moduł ogólnozawodowy i sześć modułów zawodowych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 8 . 2. Kształcenie zawodowe ma na celu przygotowanie absolwenta szkoły do realizacji zadań na typowych dla zawodu stanowiskach pracy. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktycznowychowawczego Proces kształcenia według modułowego programu nauczania dla zawodu technik dentystyczny moŜe być realizowany w 2. budowy.Z2 Protezy ruchome składa się z trzech jednostek modułowych i obejmuje treści dotyczące wykonywania i naprawy ruchomych protez całkowitych. materiałów stosowanych w technice dentystycznej oraz przestrzegania przepisów prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia.O1 Podstawy zawodu wyodrębniono cztery jednostki modułowe. – stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej. Ogólne i szczegółowe cele kształcenia wynikają z podstawy programowej kształcenia w zawodzie. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Treści programowe są zawarte w modułach. O1.O1.Z1.Z4 Protezy nietypowe składa się z dwóch jednostek modułowych i obejmuje treści dotyczące wykonywania protez ruchomych z elementami precyzyjnymi oraz protez natychmiastowych i obturatorów. ortodontycznych lub w szkołach. Moduł 322[09]. Celem realizacji programu modułu jest doskonalenie zdobytych umiejętności zawodowych.01 i higieny pracy.Z3 Protezy stałe składa się z trzech jednostek modułowych i obejmuje treści z zakresu wykonywania wkładów koronowych i koronowo-korzeniowych oraz koron i mostów protetycznych. Moduł 322[09].03 w technice dentystycznej Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki 322[09]. Moduł 322[09]. Praktyka zawodowa moŜe być realizowana w pracowniach protetycznych.02 narządu Ŝucia Rozpoznawanie materiałów stosowanych 322[09].O1 Podstawy zawodu Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa 322[09].Z5 Ruchome aparaty ortodontyczne składa się z dwóch jednostek modułowych i zawiera treści dotyczące wykonywania jednoszczękowych i dwuszczękowych aparatów ortodontycznych. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska Analizowanie budowy. Moduł 322[09]. W czasie praktyki uczniowie powinni realizować zadania zawodowe na indywidualnych stanowiskach pracy.Z1 Modelarstwo dentystyczne 322[09].Z7 Praktyka zawodowa składa się z dwóch jednostek modułowych.Z1. ZaleŜności między modułami i jednostkami modułowymi przedstawiono w wykazie modułów i jednostek modułowych oraz dydaktycznej mapie programu.O1.O1.02 Modelowanie łuków zębowych „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 9 Orientacyjna liczba godzin na realizację 216 62 54 54 46 216 108 108 .04 w ochronie zdrowia 322[09]. Wykaz modułów i jednostek modułowych Symbol modułu Wykaz modułów i jednostki i jednostek modułowych modułowej 322[09].Z6 Stałe aparaty ortodontyczne składa się z dwóch jednostek modułowych i zawiera treści dotyczące wykonywania aparatów stałych i retencyjnych. które posiadają własne gabinety stomatologiczne.Moduł 322[09].01 Modelowanie zębów stałych 322[09]. fizjologii i patofizjologii 322[09]. Z7.Z2.Z4 322[09].Z2.02 322[09].01 322[09].01 322[09].01 322[09].Z5 322[09].02 322[09].Z4.Z7.Z3 322[09].Z6.Z4.03 322[09].Z2.01 322[09].02 322[09].Z7 322[09]. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 10 .01 322[09].02 322[09].03 322[09].Z6.02 322[09].01 322[09].Z3.Z3.Z5.322[09].Z3.Z6 322[09].Z2 322[09].Z5.02 Protezy ruchome Wykonywanie protez całkowitych Wykonywanie protez częściowych Wykonywanie protez szkieletowych Protezy stałe Wykonywanie wkładów koronowych i koronowokorzeniowych Wykonywanie koron protetycznych Wykonywanie mostów protetycznych Protezy nietypowe Wykonywanie protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi Wykonywanie obturatora i protezy natychmiastowej Ruchome aparaty ortodontyczne Wykonywanie aparatów jednoszczękowych Wykonywanie aparatów dwuszczękowych Stałe aparaty ortodontyczne Wykonywanie aparatów stałych Wykonywanie aparatów retencyjnych Praktyka zawodowa Wykonywanie protez dentystycznych Wykonywanie aparatów ortodontycznych Razem 500 160 140 200 488 90 180 218 224 150 74 348 144 204 198 123 75 140 105 35 2330 Na podstawie wykazu modułów i jednostek modułowych oraz schematów układu jednostek modułowych sporządzono dydaktyczną mapę programu. Z5.01 322[09].O1 322[09].02 322[09].Z1 322[09].Z2.03 322[09].Z4 322[09].03 322[09].Z1.Z4.Z4.01 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 11 .Z3.02 322[09].02 322[09].Z5.02 322[09].O1.O1.Z2 322[09].02 322[09].01 322[09].Z1.Z5 322[09].01 322[09].Z3.01 322[09].01 322[09].Z2.Z3 322[09].02 322[09].03 322[09].O1.Dydaktyczna mapa programu 322[09].04 322[09].O1.Z2.Z3. metody projektów. jak: rzetelność. sumienność. aktywizujących metod nauczania.Z7. w celu osiągnięcia załoŜonych celów kształcenia. pomiaru dydaktycznego oraz opracowywania materiałów edukacyjnych. Podczas realizacji modułowego programu nauczania. Nauczyciel kierujący procesem nabywania umiejętności powinien: − sterować procesem dydaktyczno-wychowawczym. utrzymywanie porządku na stanowisku pracy. Zmiana kolejności realizacji programów modułów lub jednostek modułowych powinna być poprzedzona szczegółową analizą dydaktycznej mapy programu nauczania oraz treści jednostek modułowych.322[09]. pokazu z objaśnieniem.Z7. dbałość o jakość i estetykę. metody tekstu przewodniego. metody sytuacyjnej. − udzielać pomocy w realizacji zadań. Orientacyjna liczba godzin przeznaczona na realizację poszczególnych modułów. Określa on kolejność ich realizacji i ułatwia planowanie procesu dydaktycznego. dbałość o racjonalne wykorzystywanie materiałów. samokształcenia kierowanego oraz ćwiczeń „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 12 . odpowiedzialność.01 Dydaktyczną mapę modułowego programu nauczania stanowi schemat powiązań między modułami oraz jednostkami modułowymi. Niezbędne jest przygotowanie w zakresie metodologii kształcenia modułowego. zaleca się stosowanie następujących metod nauczania: pokazu z instruktaŜem. − kształtować poŜądane postawy uczniów.02 322[09].Z6.Z6 322[09].Z7 322[09]. − rozwijać zainteresowania zawodowe uczniów oraz wskazywać moŜliwości dalszego kształcenia. przy zachowaniu korelacji treści kształcenia. moŜe ulegać zmianie w zaleŜności od stosowanych przez nauczyciela metod nauczania i środków dydaktycznych. podana w tabeli wykazu modułów i jednostek modułowych. poszanowanie pracy innych osób. dyskusji problemowej. Nauczyciele realizujący program powinni być przygotowani do zintegrowanego nauczania teorii i praktyki.01 322[09].Z6.02 322[09]. oświetleniem miejscowym. który wymaga opracowania kryteriów oceny. palnikiem gazowym i mikrosilnikiem. Wskazane jest wykorzystywanie filmów dydaktycznych. samokontroli i samooceny. Ocenianie powinno uświadomić uczniowi poziom jego osiągnięć w stosunku do wymagań edukacyjnych i zachęcić do systematycznej pracy. W tym celu zaleca się zastosowanie sprawdzianów praktycznych. takich jak: instrukcja do metody projektów. – polerowni. opracowania arkuszy obserwacji. Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać podczas obserwacji pracy uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń oraz na podstawie efektów ich pracy. Stosowanie tych metod zapewnia dominację procesu uczenia się nad procesem nauczania. – odlewni. W procesie nauczania-uczenia się naleŜy uwzględnić współczesne technologie oraz zwracać uwagę na samokształcenie w oparciu o róŜne źródła informacji. – gipsowni. tekst przewodni. NaleŜy zgromadzić w niej materiały i narzędzia oraz sprzęt niezbędny do wykonywania prac protetycznych „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 13 . co w naturalny sposób aktywizuje uczniów do pracy i przygotowuje do planowania działań oraz dokonywania samokontroli i samooceny. w zespołach 3-8 osobowych oraz indywidualnie. Laboratorium protetyczno-ortodontyczne powinno składać się z następujących pomieszczeń: – sali ćwiczeń. umoŜliwiającego wykonywanie prac protetycznych i ortodontycznych w warunkach rzeczywistych kontaktów z pacjentami. organizowanie wycieczek na targi stomatologiczne. Sala ćwiczeń powinna posiadać indywidualne stanowiska wyposaŜone w stół z wyciągiem miejscowym. aby zajęcia dydaktyczne odbywały się w grupie do 15 uczniów. Wiedza uczniów moŜe być sprawdzana za pomocą sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz testów osiągnięć szkolnych. instrukcje stanowiskowe. do nowoczesnych pracowni protetycznych i ortodontycznych oraz nawiązywanie kontaktów z firmami produkującymi materiały i sprzęt protetyczny. Zaleca się.praktycznych. jak: podręczniki. materiały informacyjne firm. instrukcje do wykonywania ćwiczeń. Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie technik dentystyczny. Prowadzenie zajęć metodami aktywizującymi wymaga przygotowania materiałów dydaktycznych. według modułowego programu nauczania. Z procesem dydaktycznym nierozerwalnie związany jest proces sprawdzania i oceniania. czasopisma specjalistyczne. poradniki. arkuszy samooceny dla uczniów oraz arkuszy oceny postępów. powinna posiadać laboratorium protetyczno-ortodontyczne oraz zapewnić dostęp do gabinetu dentystycznego. Konieczne jest takŜe zorganizowanie przez szkołę pracowni komputerowej ze stanowiskami wyposaŜonymi w specjalistyczne oprogramowanie wraz z dostępem do Internetu. W trosce o jakość kształcenia szkoła powinna podejmować systematyczne działania polegające na: – współpracy z firmami produkującymi sprzęt i materiały protetyczne w celu pozyskiwania i unowocześniania wyposaŜenia pracowni dydaktycznej. pomiaru dydaktycznego. W laboratorium powinny znajdować się pomieszczenia do prac specjalistycznych. kształcenia modułowego oraz projektowania pakietów edukacyjnych.i ortodontycznych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 14 . – współpracy z pracowniami protetycznymi i ortodontycznymi celem aktualizacji treści kształcenia zawodowego. – doskonaleniu nauczycieli w zakresie nowych technologii. w szczególności do wykonywania prac z wykorzystaniem ceramiki i materiałów złoŜonych. aktywizujących metod nauczania. 5 letnim okresie nauczania Moduły kształcenia w zawodzie Semestry I-V 1. 7.II.5 . Podstawy zawodu Modelarstwo dentystyczne Protezy ruchome Protezy stałe Protezy nietypowe Ruchome aparaty ortodontyczne Stałe aparaty ortodontyczne Razem Praktyka zawodowa: 4 tygodnie „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 15 6 6 14 14 7 10 5. 4. Plan nauczania Szkoła policealna Zawód: technik dentystyczny 322[09] Podbudowa programowa: szkoła dająca wykształcenie średnie Lp. 6. 2. Dla młodzieŜy Liczba godzin tygodniowo w 2. 3. 5.5 62. – sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej. – organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. – wyjaśniać specyfikę rynku usług medycznych. – określać zasady zapobiegania zakaŜeniom wirusem HBV. prątkiem gruźlicy oraz innym chorobom zakaźnym. – określać czynniki wpływające na popyt i podaŜ usług medycznych. – określać właściwości i zastosowanie materiałów stosowanych w protetyce i ortodoncji. – charakteryzować połoŜenie. – stosować zasady aseptyki i antyseptyki. – określać wpływ czynników zewnętrznych na organizm ludzki. – charakteryzować stany utraty przytomności. – interpretować przepisy prawa dotyczące funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej. – wyjaśniać zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce. narządów i układów organizmu człowieka. – stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej. budowę oraz funkcje tkanek.O1 Podstawy zawodu 1. – udzielać pierwszej pomocy w stanach nagłego zagroŜenia zdrowotnego.III. funkcję i topografię narządu Ŝucia. – charakteryzować budowę. – określać stany anatomiczno-czynnościowe narządu Ŝucia. Moduły kształcenia w zawodzie Moduł 322[09]. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – charakteryzować stany patologiczne narządu Ŝucia. HIV. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. – stosować przepisy prawa dotyczące praw i obowiązków pracownika oraz pracodawcy. – dobierać środki ochrony indywidualnej. – rozróŜniać materiały stosowane w technice dentystycznej. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 16 . O1.01 322[09].03 Rozpoznawanie materiałów stosowanych w technice dentystycznej 322[09].O1 Podstawy zawodu 322[09].O1. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej 322[09]. fizjologii i patofizjologii narządu Ŝucia 322[09].2.02 Analizowanie budowy.O1.02 322[09]. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska 322[09].O1.03 322[09].O1.O1.04 Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 17 . Schemat jednostek modułowych 322[09].04 Nazwa jednostki modułowej Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.O1. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska Analizowanie budowy.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.O1. fizjologii i patofizjologii narządu Ŝucia Rozpoznawanie materiałów stosowanych w technice dentystycznej Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia Razem Orientacyjna liczba godzin na realizację 62 54 54 46 216 3. Zarys kliniczny. Warszawa 2002 Baranowicz W. WSiP.: Elementy zarządzania finansowego w ochronie zdrowia.: Podręcznik pierwszej pomocy. Traczyk W. Warszawa 1986 Grosfeldowa O... profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych.: Obsługa klienta. PZWL.: Anatomia człowieka. Prószyński i S-ka. Buchfelder A.: Pierwsza pomoc w stanach nagłych. Łakomy A. MEN. Warszawa 1999 Kozak D.): Podstawy przedsiębiorczości w pytaniach i odpowiedziach. Kulis M. PWN. Warszawa 2002 Jurczyk W. (red.. Warszawa 2000 Gołąb B. Chmiel B. Warszawa 1998 Jańczuk Z..: Pierwsza pomoc w stanach zagroŜenia Ŝycia.. Centrum Doradztwa i Informacji „Difin”. Warszawski Dom Wydawniczy. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne.. Centrum Doradztwa i Informacji „Difin”. Warszawa 2003 Chwierut S. Reicher M. WSiP.: Poradnik pierwszej pomocy w nagłych wypadkach. PZWL. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 18 .: Fizjologia narządu Ŝucia.: Podstawy ekonomii. Nieko J. Warszawa 1996 Walewska-Zielecka B.: Anatomia głowy dla stomatologów.4. Warszawa 2003 Mierzejewska-Majcherek J. Higiena pracy. PZWL. Wójcik D. Warszawa 1981 Hansen A. Warszawa 2003 Buchfelder M. Dudek B. Kraków 2004 Karaczan Z.: Anatomia i fizjologia człowieka. PZWL. Aries. PZWL.. „Vesalires” Kraków 2000 Getzen T. Warszawa 1997 Bochenek A. K.: Ekonomika zdrowia. Warszawa 2001 Boratyński J. Makis G.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. Lublin 2001 Łasiński W. Warszawa 1991 Marcinkowski Jerzy T..: Ochrona środowiska. Warszawa 2003 Tachakra S. Warszawa 2005 Wykaz literatury naleŜy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.: Ochrona środowiska.. Prawo pracy. PZWL.: Stomatologia zachowawcza.: Wytyczne w zakresie ochrony przeciwpoŜarowej oraz wzór instrukcji bezpieczeństwa poŜarowego dla obiektów szkół.. PZWL. PZWL.: Mały atlas anatomiczny. Warszawa 2003 Sobiecki R. Wydawnictwo UMCS.: Higiena. Literatura Aleksandrowicz R. – zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach przy pracy. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − posłuŜyć się przepisami prawa dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy. − zareagować w przypadku zagroŜenia poŜarowego zgodnie z instrukcją przeciwpoŜarową.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. − zastosować przepisy prawa dotyczące pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. − zastosować podstawowe zasady higieny i fizjologii pracy oraz wymagania ergonomii. – rozpoznać zagroŜenia związane z wykonywaną pracą. w drodze do pracy i z pracy. – zapobiec zagroŜeniom Ŝycia i zdrowia podczas wykonywania prac protetycznych i ortodontycznych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 19 . − określić zasady normowania czasu pracy i wypoczynku.O1. − dobrać metody i środki zapobiegania czynnikom szkodliwym. − rozpoznać źródła i czynniki niebezpieczne w środowisku pracy. – zapobiec zagroŜeniom poŜarowym. w szczególności w sytuacji zwiększonego ryzyka epidemiologicznego (HIV. − określić przyczyny wypadków w pracy. − zinterpretować przepisy. zasady i procedury dotyczące bezpieczeństwa w drodze do pracy i z pracy. prątki gruźlicy). – zastosować środki ochrony indywidualnej. – zastosować zasady aseptyki i antyseptyki podczas wykonywania prac. – zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas uŜytkowania urządzeń technicznych. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. HBV. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska 1.Jednostka modułowa 322[09]. − zaplanować działania związane z podnoszeniem efektywności oraz poprawą warunków pracy. – zastosować podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze zgodnie z zasadami ochrony przeciwpoŜarowej. – zastosować zasady ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych. 2. Czynniki i substancje szkodliwe. Środki do nauki udzielania pierwszej pomocy. Materiał nauczania Prawna ochrona pracy. • Stosowanie podręcznego sprzętu i środków gaśniczych do gaszenia zarzewia poŜaru. • Udzielanie pierwszej pomocy osobie. oparzenie) podczas wykonywania prac protetycznych i ortodontycznych. Ćwiczenia • Alarmowanie straŜy poŜarnej o poŜarze – symulacja. Wymagania higieniczno-sanitarne i bezpieczeństwa pracy oraz bezpieczeństwa przeciwpoŜarowego związane z wykonywaniem prac protetycznych i ortodontycznych. 4. • Wykonywanie sztucznego oddychania na fantomie. Teksty przewodnie. Środki ochrony indywidualnej. • Udzielanie pierwszej pomocy osobie poraŜonej prądem elektrycznym. Zasady zapobiegania zakaŜeniom. instrukcje do ćwiczeń. Środki dydaktyczne Kodeks pracy. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. • Wykonanie masaŜu zewnętrznego serca na fantomie. zgodnie z obowiązującymi zasadami. • Dobieranie środków ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 20 . Regulaminy dotyczące higieny i bezpieczeństwa pracy. zgodnie z obowiązującymi zasadami. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. uciąŜliwe i niebezpieczne występujące w procesie pracy. Higiena pracy. ZagroŜenia Ŝycia i zdrowia pracowników. ZagroŜenia występujące w drodze do pracy i z pracy. Bezpieczeństwo pracy podczas obsługiwania urządzeń mechanicznych. Przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy. ilustracje i fotografie przedstawiające zagroŜenia na poszczególnych stanowiskach pracy. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy. Pierwsza pomoc w wypadkach przy pracy. 3. Foliogramy. Podręczny sprzęt gaśniczy. która doznała urazu ciała (skaleczenie. postępowania w przypadku powstania poŜaru. WaŜne jest. jak: instrukcje. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki. – przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Zaleca się. metody sytuacyjnej. inscenizacji. normy. Plan ewakuacyjny szkoły. Podczas wykonywania ćwiczeń. Zajęcia proponuje się prowadzić z zastosowaniem następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej. Fantom do nauki resuscytacji. – udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym. Apteczka pierwszej pomocy. w grupach do 15 osób. aby program był realizowany przez nauczyciela specjalistę do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy. Filmy dydaktyczne dotyczące: postępowania w razie wypadków przy pracy. wyposaŜonej w odpowiednie środki dydaktyczne. udzielania pierwszej pomocy. – rozpoznawania zagroŜeń dla Ŝycia i zdrowia. poradniki. Instrukcje dotyczące obsługi urządzeń mechanicznych. Zajęcia powinny być prowadzone w odpowiednio wyposaŜonej pracowni dydaktycznej. W procesie nauczania-uczenia się naleŜy zwracać uwagę na obowiązki pracownika i pracodawcy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy.Środki ochrony indywidualnej. które mogą wystąpić w procesie pracy. – dobierania środków ochrony indywidualnej. 5. Wskazane jest. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 21 . uczniowie powinni kształtować umiejętności: – rozpoznawania źródeł i czynników niebezpiecznych w środowisku pracy. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. aby kaŜdy uczeń wykonał na fantomie ćwiczenia dotyczące udzielania pierwszej pomocy. metody przypadków. aby uczniowie korzystali ze źródeł informacji. znaczenie ochrony zdrowia w pracy zawodowej oraz nieprawidłowości. tekstu przewodniego oraz ćwiczeń praktycznych. indywidualnie lub w zespołach 2-3 osobowych. Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 6. Poprawność ćwiczeń naleŜy oceniać zarówno w trakcie. a takŜe na bieŜąco analizować z uczniami popełnione błędy oraz zachęcać do poszukiwania prawidłowych rozwiązań. Sprawdzanie umiejętności praktycznych moŜe odbywać się podczas obserwacji czynności uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń. W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 22 . Wiedza uczniów moŜe być sprawdzana za pomocą sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz testów osiągnięć szkolnych. jak i po wykonaniu określonych czynności. na podstawie kryteriów przedstawionych na początku realizacji programu jednostki modułowej. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno odbywać się systematycznie. Wyniki pracy ucznia moŜna sprawdzać z zastosowaniem arkusza oceny postępów. Podczas sprawdzania i oceny naleŜy zwracać uwagę na umiejętności: posługiwania się przepisami prawa i łączenia wiedzy z działaniami praktycznymi oraz postawę i zaangaŜowanie uczniów podczas zajęć. fizjologii i patofizjologii narządu Ŝucia 1. − scharakteryzować objawy i sposoby zapobiegania chorobom przyzębia. − dokonać podziału morfologiczno-czynnościowego zębów. fizjologię nerwów czaszkowych. − scharakteryzować dwupokoleniowość zębów. − scharakteryzować zmiany morfologiczno-czynnościowe organizmu człowieka. − scharakteryzować topografię. − określić sposoby zapobiegania wadom ortodontycznym. − rozróŜnić podstawowe procesy patofizjologiczne organizmu człowieka i określić ich wpływ na powstawanie chorób.02 Analizowanie budowy. zachodzące w procesie starzenia. − scharakteryzować budowę układu kostno-stawowego narządu Ŝucia. narządy i układy organizmu człowieka oraz dokonać ich ogólnej charakterystyki.Jednostka modułowa 322[09]. − scharakteryzować budowę układu stomatognatycznego. − scharakteryzować budowę morfologiczną i topografię przyzębia. − rozróŜnić systemy znakowania zębów.O1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − rozróŜnić tkanki. − scharakteryzować budowę jamy ustnej i wyjaśnić jej rolę w fizjologii narządu Ŝucia. − dokonać klasyfikacji narządów zmysłów i wyjaśnić ich rolę dla organizmu. − określić cechy i róŜnice zębów mlecznych oraz stałych. − scharakteryzować stany patologiczne narządu Ŝucia. − wyjaśnić rolę hormonów dla organizmu człowieka. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 23 . − scharakteryzować budowę histologiczną zębów. − scharakteryzować budowę narządu zębowego. − rozróŜnić choroby twardych tkanek zęba. − scharakteryzować mięśnie układu stomatognatycznego. − scharakteryzować budowę anatomiczną ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. − scharakteryzować budowę i wyjaśnić rolę układu naczyniowego narządu Ŝucia. − określić rolę układu dokrewnego. − określić przyczyny i scharakteryzować objawy urazów narządu Ŝucia. − scharakteryzować narząd smaku i określić funkcje śliny. pogadanki. • Analizowanie budowy jamy ustnej oraz identyfikowanie zmian patologicznych. Etiologia i profilaktyka próchnicy zębów oraz chorób przyzębia. Metody znakowania zębów. Modele narządów. układy organizmu człowieka – podział i funkcje. Filmy dydaktyczne dotyczące budowy i fizjologii narządu Ŝucia. fizjologii i patofizjologii narządu Ŝucia. Wady ortodontyczne. Materiał nauczania Podstawowe pojęcia anatomiczne. Podstawowe czynności narządu Ŝucia. 3. Mięśnie głowy – rodzaje. Komórki. Klasyfikacja ubytków według Blacka. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Program jednostki modułowej obejmuje podstawowe treści z zakresu budowy i funkcjonowania organizmu człowieka oraz budowy. Budowa i fizjologia narządu zębowego. 5. Stany patofizjologiczne narządu Ŝucia i choroby twardych tkanek zęba. Wskazane są formy pracy zespołowej. broszury. pokazu z objaśnieniem. W procesie dydaktycznym proponuje się zastosowanie następujących metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego. grupowej oraz indywidualnej. Budowa układu kostno-stawowego narządu Ŝucia. Środki multimedialne. dyskusji dydaktycznej oraz ćwiczeń praktycznych. 4. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 24 . Poradniki. fizjologii i patofizjologii narządu Ŝucia. tkanki. Podstawowe procesy patofizjologiczne organizmu człowieka. budowa. Modele uzębienia. Rola jamy ustnej w fizjologii narządu Ŝucia.2. plansze dydaktyczne dotyczące budowy. Ćwiczenia • Analizowanie funkcji poszczególnych tkanek. Środki dydaktyczne Atlasy i tablice anatomiczne. foliogramy. • Znakowanie zębów stałych i mlecznych z zastosowaniem róŜnych metod. narządów i układów organizmu człowieka. informatory dotyczące chorób twardych tkanek zęba. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie. Ćwiczenia mogą być wykonywane indywidualnie lub w zespołach 2-3 osobowych. − wyjaśnianie funkcji narządu zębowego. Oceniając osiągnięcia uczniów naleŜy zwracać uwagę na: − określanie róŜnic w budowie narządu Ŝucia o uzębieniu mlecznym i stałym. – rozróŜniania stanów patologicznych narządu Ŝucia i chorób twardych tkanek zęba. Wiedza uczniów moŜe być sprawdzana za pomocą sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz testów dydaktycznych. – określania stanu narządu Ŝucia w poszczególnych okresach rozwoju człowieka. w grupie do 15 osób. W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy uwzględnić wyniki metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela. Szczególnie waŜne jest kształtowanie umiejętności: – określania funkcji układu stomatognatycznego. – wyjaśniania roli śliny i narządu zębowego.Realizację programu jednostki naleŜy rozpocząć od ogólnych zagadnień z zakresu anatomii i fizjologii człowieka stanowiących podstawę do nauczania treści dotyczących budowy oraz patofizjologii narządu Ŝucia. Sprawdzanie umiejętności praktycznych moŜe odbywać się podczas obserwacji czynności uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 25 . Zajęcia powinny się odbywać w odpowiednio wyposaŜonej pracowni dydaktycznej i gabinecie dentystycznym. − aktywność na zajęciach. Podstawą do uzyskania przez uczniów pozytywnej oceny jest poprawne zaliczenie sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz testów osiągnięć szkolnych. na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. O1. – scharakteryzować woski dentystyczne i określić ich skład chemiczny. – rozróŜnić stopy metali stosowane w technice dentystycznej. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – rozróŜnić podstawowe i pomocnicze materiały stosowane w technice dentystycznej. – scharakteryzować tworzywa akrylanowe i określić ich skład chemiczny. – scharakteryzować zjawisko korozji metali i rodzaje korozji.03 Rozpoznawanie materiałów stosowanych w technice dentystycznej 1. – określić wpływ metali stosowanych w stopach dentystycznych na właściwości stopów. – określić rodzaje oraz zastosowanie materiałów ściernych i polerniczych. – określić zasady izolowania. – scharakteryzować proces polimeryzacji. – określić rodzaje cementów dentystycznych oraz ich skład. – scharakteryzować właściwości i określić zastosowanie gipsu. – scharakteryzować materiały ogniotrwałe i masy osłaniające. – scharakteryzować właściwości fizyczne i mechaniczne metali stosowanych w technice dentystycznej. – określić zastosowanie lakierów kryjących. − skorzystać z róŜnych źródeł informacji. – dokonać podziału mas wyciskowych i określić ich zastosowanie. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – określić skład i właściwości porcelany dentystycznej. − zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 26 . – scharakteryzować zjawisko korozji elektromechanicznej zachodzącej w jamie ustnej pacjenta.Jednostka modułowa 322[09]. – określić zasady przechowywania materiałów stosowanych w technice dentystycznej. – określić zastosowanie materiałów izolacyjnych w technice dentystycznej. – określić właściwości i zastosowanie mas akrylanowych. – określić strukturę metali i ich stopów. Masy osłaniające do metali i stopów wysokotopliwych. Porcelana dentystyczna: właściwości. grafit. Środki dydaktyczne Próbki materiałów stosownych w technice dentystycznej. Masy osłaniające do metali i stopów nisko. Modele prac dentystycznych wykonanych z róŜnych materiałów. elastyczne. Lakiery kryjące i cementy dentystyczne: rodzaje. właściwości. szkło wodne. Tworzywa akrylanowe. Polimeryzacja. • Analizowanie właściwości materiałów stosowanych w technice dentystycznej. Masy ogniotrwałe: piasek. Katalogi i materiały reklamowe firm produkujących materiały dentystyczne. Ćwiczenia • RozróŜnianie materiałów stosowanych w technice dentystycznej. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Masy wyciskowe: sztywne. Materiały izolacyjne: woda. Zasady przechowywania materiałów stosowanych w technice dentystycznej. Metale i stopy dentystyczne: struktura. Rodzaje i składniki wosków stosowanych w technice dentystycznej. zastosowanie. Materiały izolacyjne błonotwórcze.i średniotopliwych. Zjawisko korozji elektromechanicznej. wodny roztwór mydła. Masy akrylanowe. Materiał nauczania Gips naturalny i syntetyczny – zastosowanie. • Analizowanie sposobu izolowania gipsu róŜnymi materiałami izolacyjnymi. Materiały ścierne. Narzędzia i urządzenia stosowane w technice dentystycznej. skład. do biologicznej odnowy tkanek podłoŜa. Materiały izolacyjne do gipsu i metali. Korozja metali.2. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 27 . glina. Zasady izolowania. zastosowanie. 4. Materiały polernicze: kreda i pasty polernicze do tworzyw i metali. 3. • Ustalanie warunków przechowywania materiałów dentystycznych. Polskie Normy. Podczas realizacji programu jednostki wskazane jest organizowanie wycieczek do zakładów produkujących materiały stosowane w technice dentystycznej oraz do pracowni techniki dentystycznej celem poznania materiałów stosowanych w technice dentystycznej. określania właściwości i klasyfikowania materiałów stosowanych w technice dentystycznej. – rozróŜnianie tworzyw stosowanych w technice dentystycznej. KaŜdy uczeń powinien mieć moŜliwość bezpośredniej identyfikacji materiałów stosowanych w technice dentystycznej. Zajęcia powinny być prowadzone w laboratorium protetycznoortodontycznym wyposaŜonym w nowoczesną aparaturę i zestawy próbek materiałów dentystycznych oraz inne środki dydaktyczne. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 28 . Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności rozpoznawania. – określanie właściwości alergogennych i toksycznych mas akrylowych. kształtowania umiejętności ich doboru. Ćwiczenia naleŜy prowadzić w grupach do 15 osób z podziałem na zespoły 2-3 osobowe. – wyjaśnianie mechanizmu zestalania się cementów dentystycznych. – określanie właściwości metali i ich stopów. ćwiczenia praktyczne. W procesie nauczania-uczenia się proponuje się stosować następujące metody nauczania: dyskusję dydaktyczną. – zastosowanie lakierów w technice dentystycznej. niezbędnych podczas realizacji programów jednostek związanych z modelowaniem i wykonywaniem protez i aparatów ortodontycznych. – rozróŜnianie materiałów izolacyjnych. ogniotrwałych i osłaniających. – określanie zaleŜności pomiędzy strukturą a właściwościami materiałów stosowanych w technice dentystycznej. – określanie warunków zaistnienia korozji elektromechanicznej w jamie ustnej pacjenta. pokaz z objaśnieniem. Wskazane jest takŜe korzystanie z Internetu do pozyskiwania informacji dotyczących nowych materiałów stosowanych w technice dentystycznej. – rozróŜnianie składników porcelany dentystycznej. W procesie dydaktycznym szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – budowę chemiczną poszczególnych materiałów dentystycznych oraz ich właściwości.5. W trakcie zajęć naleŜy odwoływać się do wiedzy uczniów z zakresu chemii. Podczas oceniania osiągnięć uczniów szczególną uwagę naleŜy zwracać na: − rozróŜnianie materiałów stosowanych w technice dentystycznej. Sprawdzanie wiadomości uczniów moŜna przeprowadzać w formie ustnej za pomocą pytań problemowych. Umiejętności praktyczne moŜna oceniać podczas obserwacji czynności uczniów wykonywanych podczas ćwiczeń. − przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. − korzystanie z róŜnych źródeł informacji. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy dokonywać systematycznie.6. na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 29 . naleŜy uwzględnić wyniki metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela. − określanie warunków przechowywania poszczególnych materiałów. – określić źródła i wyjaśnić sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych. – określić podmioty uprawnione do realizacji świadczeń zdrowotnych. – określić procedurę kontraktowania usług medycznych.04 Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia 1. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 30 . – uzasadnić znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego świadczeń zdrowotnych. – zastosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych. – określić czynniki wpływające na popyt i podaŜ usług medycznych. – wyjaśnić istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce. – określić rodzaje kontraktów na usługi medyczne. − zastosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej. – sporządzić dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem. – wyjaśnić funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce. − sporządzić dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.Jednostka modułowa 322[09].O1. – zinterpretować przepisy prawa medycznego. − zinterpretować podstawowe przepisy prawa dotyczące odpowiedzialności cywilnej i karnej. – zaspokoić uzasadnione roszczenia pacjenta dotyczące świadczonych usług medycznych. – skorzystać z róŜnych źródeł informacji. – zastosować przepisy prawa pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika oraz pracodawcy. – scharakteryzować działalność organizacji oraz instytucji zajmujących się ochroną praw pacjenta. − posłuŜyć się specjalistycznymi programami komputerowymi. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – posłuŜyć się podstawową terminologią z zakresu ekonomiki i zarządzania. – scharakteryzować specyfikę rynku usług medycznych. – wyjaśnić zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług medycznych. • Opracowywanie projektu biznesplanu dotyczącego własnej działalności gospodarczej. Zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce i finansowania świadczeń zdrowotnych. Przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej. Wzory pism urzędowych. • Opracowywanie oferty usług medycznych. Zasady funkcjonowania mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce. Prawa i obowiązki pracownika. Kodeks pracy. Wzory umów cywilno-prawnych. Popyt i podaŜ na rynku usług medycznych. Przepisy prawa dotyczące: powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. 4. Prawa i obowiązki pracodawcy. Rodzaje umów o pracę. ochrony danych osobowych. Wzory dokumentów i umów dotyczących kontraktu na usługi medyczne. • Wypełnianie formularzy pism urzędowych. Rodzaje umów cywilnoprawnych. zakładów opieki zdrowotnej. Zasady reglamentowania dostępu do usług medycznych. • Analizowanie umów cywilno-prawnych. Przepisy prawa dotyczące odpowiedzialności cywilnej i karnej.2. Ćwiczenia • Sporządzanie wykazu praw i obowiązków higienistki stomatologicznej zatrudnionej w gabinecie dentystycznym. Materiał nauczania Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki i zarządzania. niezbędnej do przygotowania kontraktu. • Sporządzanie umowy dotyczącej świadczenia usług medycznych. Zasady kontraktowania usług medycznych. Przepisy prawa medycznego. • Analizowanie przepisów prawa dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej. Organy ochrony praw pacjenta. Jakość w ochronie zdrowia. Środki dydaktyczne Kodeks cywilny. 3. • Analizowanie praw i obowiązków pracodawcy (właściciela zakładu) świadczącego usługi dentystyczne. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 31 . dotyczących pracy zawodowej technika dentystycznego. – określania praw i obowiązków dotyczących pracownika. ekonomiki i zarządzania. na podstawie określonych kryteriów. Systematyczne ocenianie umoŜliwi nauczycielowi planowanie procesu nauczania-uczenia się. Zaleca się. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 32 . testów dydaktycznych oraz obserwacji pracy uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń. formalno-prawnej obsługi i organizacji usług medycznych oraz zagadnień cywilnoprawnych. Program jednostki modułowej proponuje się realizować w formie wykładów informacyjnych. którzy przedstawią praktyczne aspekty zagadnień formalnoprawnych związanych z zakładaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej w słuŜbie zdrowia. W procesie kształcenia bardzo waŜne jest kształtowanie umiejętności: – sporządzania dokumentacji niezbędnej do podjęcia pracy. W procesie sprawdzania i oceniania naleŜy zwracać uwagę na: – posługiwanie się terminologią z zakresu prawa medycznego i ekonomiki. aby zajęcia prowadził nauczyciel posiadający przygotowanie w zakresie prawa i ekonomiki. bezrobotnego. Wiadomości i umiejętności uczniów moŜna oceniać za pomocą sprawdzianów ustnych i pisemnych. Zajęcia naleŜy prowadzić w pracowni komputerowej oraz bibliotece szkolnej w grupach do 15 uczniów. prawa pracy. Ćwiczenia mogą być wykonywane indywidualnie lub w zespołach 2-3 osobowych. Specjalistyczne programy komputerowe. Realizację programu jednostki moŜna wzbogacić zaproszeniem na zajęcia specjalistów z zakresu prawa. dyskusji dydaktycznej i ćwiczeń praktycznych. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy dokonywać systematycznie. a dla ucznia będzie informacją o poziomie jego osiągnięć. pracodawcy. Systemy informacji prawnej. – posługiwania się przepisami prawa.Prezentacje multimedialne z zakresu ekonomiki. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Program jednostki modułowej obejmuje treści z zakresu funkcjonowania gospodarki rynkowej. 5. Podczas realizacji programu jednostki modułowej naleŜy zapewnić uczniom dostęp do literatury zawodowej i aktów prawnych oraz zachęcić do aktualizowania zdobytej wiedzy. Oceniając osiągnięcia edukacyjne uczniów naleŜy równieŜ wziąć pod uwagę: stopień opanowania treści kształcenia. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 33 . – określanie zakresu obowiązków i zadań zawodowych technika dentystycznego. naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania.– analizowanie aktów prawnych dotyczących ochrony zdrowia i ubezpieczeń społecznych. umiejętność logicznego myślenia oraz aktywność na zajęciach. W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów. – określanie zakresu usług medycznych oferowanych w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. − oceniać jakość wykonanej pracy.Z1 Modelarstwo dentystyczne 322[09]. − organizować stanowisko do wykonywania rysunków i prac modelarskich.Z1.02 Modelowanie łuków zębowych „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 34 Orientacyjna liczba godzin na realizację 108 108 216 . 2. − modelować korony zębów prawidłowo kontaktujące z zębami przeciwstawnymi. − przygotowywać prezentacje i ekspozycje prac modelarskich oraz projekty konstrukcji wyrobów protetycznych i ortodontycznych. − wykonywać rysunki łuków zębowych.01 Modelowanie zębów stałych 322[09].02 322[09]. − modelować korony zębów stałych i planować przestrzeń do modelowania zębów.03 Nazwa jednostki modułowej Modelowanie zębów stałych Modelowanie łuków zębowych Razem 3. − rozróŜniać części anatomiczne zębów. − modelować zęby w układzie łuku zębowego.Moduł 322[09]. − posługiwać się systemem oznaczania zębów.Z1. powierzchnie i krawędzie.Z1. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej 322[09]. − wykonywać rysunki zębów w rzutach. Schemat układu jednostek modułowych 322[09]. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − rozróŜniać grupy zębów oraz charakteryzować ich cechy. − określać techniki rysunkowe.Z1 Modelarstwo dentystyczne 1.Z1. PZWL. Warszawa 1983 Wykaz literatury naleŜy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 35 . PZWL.4. Hielscher W. Wydawnictwo Kwintesencja. Literatura Jańczuk Z. Warszawa 1980 Krocin A. PZWL.: Wprowadzenie do anatomii i funkcja narządu Ŝucia. Warszawa 1994 Hohmann A.. Warszawa 1997 Krocin A. (red.: Modelarstwo i rysunek w protetyce stomatologicznej.: Modelowanie koron zębów. J.): Propedeutyka stomatologii. PZWL. Warszawa 1998 Kulas V.: Modelarstwo i rysunek w praktyce stomatologicznej. zgodnie z wymaganiami ergonomii. − scharakteryzować podstawowe techniki rysunkowe. − wyjaśnić rolę punktów stycznych. − określić cechy zębów metodą Mühlreitera. − zaplanować przestrzeń do wymodelowania zębów. − dobrać metodę i materiał do modelowania zębów. − określić wpływ typu konstytucjonalnego człowieka na kształt zębów. − określić koszty wykonania modeli zębów stałych. − rozpoznać rodzaje zębów stałych. − określić części anatomiczne zębów oraz ich powierzchnie i krawędzie. − wykonać rysunki zębów w układzie łuku zębowego. − określić cechy łuków zębowych.Jednostka modułowa 322[09]. − określić zasady modelowania zębów. − zachować proporcje wielkości poszczególnych zębów. − zaplanować realizację prac związanych z wykonywaniem modeli zębów stałych. − dobrać kształt i wykonać modele zębów dla osób o róŜnej budowie ciała. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − scharakteryzować budowę i funkcje grup zębów.Z1. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 36 . − zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. − scharakteryzować anatomię i fizjologię trójkątów międzyzębowych. − scharakteryzować tkanki budulcowe zęba oraz ich układ w zębie. − rozpoznać naturalne zęby na podstawie opisu anatomicznego.02 Modelowanie zębów stałych 1. − ocenić jakość wykonanej pracy. − zorganizować stanowisko pracy do wykonywania prac modelarskich. − wykonać modelowanie zębów stałych. − posłuŜyć się sprzętem do modelowania zębów. − udokumentować wykonaną pracę. − sporządzić ewidencję zuŜytych materiałów. − wykonać rysunki zębów w rzutach oraz w określonej skali. Zasady sporządzania rysunków. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. organizacji stanowiska pracy. Wzajemny układ zębów stojących w łuku. Etapy modelowania zębów stałych. Morfologia zębów stałych. 3. foliogramy przedstawiające: strukturę zęba i etapy modelowania zębów stałych. modelowania zębów oraz prowadzenia dokumentacji. Materiały i sprzęt do modelowania zębów. Wpływ typu konstytucjonalnego człowieka na kształt zębów. • Modelowanie zębów we właściwym układzie wzajemnym. Podczas zajęć naleŜy odwoływać się do wiedzy uczniów z zakresu „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 37 . ich wzajemnego układu w łuku zębowym. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. 5. prostego typu artykulatora. Typy zębów stałych. Fantomy gipsowe do modelowania zębów wyciętych z fantomu w wosku. przeźrocza. metodą nawarstwiania kropel wosku. Środki dydaktyczne Tablice. Ocena jakości pracy. Materiał nauczania Morfologia zębów mlecznych. Organizacja stanowiska pracy. Modele zębów.2. • Wykonywanie modeli zębów dla osób o róŜnych typach konstytucjonalnych. • Analizowanie modeli obrazujących wzajemne układy łuków zębowych i poszczególnych zębów względem siebie. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Program jednostki modułowej obejmuje treści dotyczące budowy i funkcji zębów. Zestawy zębów o róŜnych kształtach (do protez). a takŜe doboru materiałów i sprzętu do modelowania dentystycznego. Modele: zębów abrazyjnych. • Modelowanie zębów woskowych w gipsowych fantomach. odmiany budowy. • Modelowanie połowy łuku zębowego wraz z dziąsłami z bloku wosku. 4. Podstawowe techniki rysunkowe. Planowanie kształtu zębów i przestrzeni do ich wymodelowania. Zasady modelowania zębów. Ćwiczenia • Rysowanie i modelowanie zębów stałych. sprzętu oraz zachowanie właściwych propocji podczas modelowania. sprawdziany ustne i pisemne. posługiwanie się terminologią specjalistyczną. 6. Podczas sporządzania rysunków naleŜy zwrócić uwagę na szczegółowe odwzorowanie elementów anatomicznych narządu Ŝucia. Program jednostki modułowej powinien być realizowany w zespołach do 15 uczniów. Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń naleŜy zapoznać uczniów z zasadami organizacji stanowiska oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującymi podczas wykonywania rysunków oraz modelowania zębów. – modelowanie wszystkich zębów. – modelowanie zębów w układzie łuku zębowego. W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela. poprawność wnioskowania.anatomii. Pozwala to na uzyskanie informacji o postępach ucznia oraz rozpoznanie trudności związanych z realizacją zadań. zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi. Podczas kontroli i oceny przeprowadzonej w formie ustnej naleŜy sprawdzać umiejętności uczniów w zakresie operowania zdobytą wiedzą. Ćwiczenia mogą być wykonywane w grupach 3-8 osobowych. natomiast podczas modelowania na dobranie odpowiednich technik. Podczas sprawdzania i oceny proponuje się zastosować testy dydaktyczne z zadaniami zamkniętymi i otwartymi. na podstawie kryteriów przedstawionych na początku realizacji programu jednostki modułowej. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno odbywać się systematycznie. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 38 . fizjologii i patofizjologii. Realizując program nauczania naleŜy zwracać uwagę na rozpoznawanie zębów naturalnych i cech Mühlreitera oraz kształtować umiejętności odbudowywania punktów stycznych i doboru odpowiedniego kształtu zębów pacjentom o róŜnej budowie ciała. Sprawdzanie umiejętności praktycznych moŜe odbywać się takŜe w trakcie obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. w pracowniach modelarskich. Szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – dobór kształtu zębów dla osób o róŜnej budowie ciała. – zlokalizować układ punktów kontaktu zębów przeciwstawnych i je odtworzyć. – wymodelować zęby z uwzględnieniem ich zmian biomorfologicznych. – dostosować budowę modelowanych zębów do odtwarzanych ruchów Ŝucia. – rozpoznać zmiany biomorfologiczne zębów. – zaplanować realizację prac związanych z wykonywaniem modeli łuków zębowych. – określić koszty wykonania modeli łuków zębowych. – dokonać oceny jakości wykonanych modeli. – określić kierunki przesuwania się zębów w trakcie ruchów bocznych i doprzednich. – zastosować róŜne metody modelowania zębów i łuków zębowych. – ukształtować trójkąty międzyzębowe. – ukształtować powierzchnie zgryzowe do kontaktu z zębami przeciwstawnymi metodą tap-tap. – odtworzyć grzbiety guzków zębowych i ich stoŜki.Jednostka modułowa 322[09]. – dobrać metodę i materiał do modelowania łuków zębowych. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – określić zasady modelowania łuków zębowych. – przygotować stanowisko do wykonania prac modelarskich zgodnie z wymaganiami ergonomii.03 Modelowanie łuków zębowych 1. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 39 . – wykonać modelowanie zębów stojących obok siebie w łuku.Z1. – wykonać modelowanie zębów tworzących część łuku zębowego wraz z dziąsłami w bloku wosku. – sporządzić ewidencję zuŜytego materiału. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – zaplanować przestrzeń dla wymodelowania zębów. – udokumentować wykonaną pracę. – wykonać modelowanie powierzchni Ŝujących zębów w łuku metodą nawarstwiania kropel wosku. – odtworzyć punkty styczne. – wykonać modelowanie powierzchni Ŝujących zębów z uwzględnieniem moŜliwości odtwarzania ruchów artykulacyjnych metodą nawarstwiania kropel wosku. – zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. – posłuŜyć się sprzętem do modelowania łuków zębowych. Modelowanie powierzchni Ŝujących w artykulatorach. 5. Metody modelowania zębów i łuków zębowych. Modelowanie zębów stojących w łuku w prawidłowym układzie z zębami przeciwstawnymi. Modelowanie zębów abrazyjnych. Model budowy zęba. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. 4. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności modelowania koron zębów i mostów. fizjologii i patofizjologii narządu Ŝucia. Modele zębów klasycznych i abrazyjnych. foliogramy obrazujące etapy modelowania zębów i łuków zębowych. przezrocza. Fantomy do modelowania zębów metodą nawarstwiania kropel wosku. Materiał nauczania Zasady i etapy wykonywania modeli łuków zębowych. Zasady modelowania łuków zębowych. • Modelowanie zębów z odtwarzaniem ruchów artykulacyjnych w artykulatorach.2. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Organizacja stanowiska pracy do wykonywania prac modelarskich. Modele róŜnego typu artykulatorów. 3. Dokumentacja wykonanych modeli. Sprzęt techniczny do wykonywania modeli łuków zębowych. Parafiny modelarskie. Ćwiczenia • Wykonywanie modeli powierzchni Ŝujących metodą kropelkową z zastosowaniem wosku o róŜnym kolorze. Materiał i sprzęt do modelowania łuków zębowych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 40 . Zestawy zębów o róŜnych kształtach do ustawienia w protezach: wysokoguzkowe. niskoguzkowe. Modelowanie powierzchni Ŝujących metodą nawarstwiania kropel wosku. Ocena jakości. • Modelowanie zębów abrazyjnych. Bloki wosku. Podczas zajęć naleŜy odwoływać się do wiedzy uczniów z zakresu anatomii. Środki dydaktyczne Tablice. z zębami abrazyjnymi. Ocena osiągnięć edukacyjnych uczniów moŜe być dokonywana na podstawie sprawdzianów pisemnych i ustnych. pokazu z objaśnieniem. metody przypadków. Ponadto waŜne jest równieŜ kształtowanie cech osobowości niezbędnych w pracy technika dentystycznego. 6. Propozycje metod sprawdzania edukacyjnych ucznia i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie. takich jak: staranność. – płaszczyznę protetyczną – witalność modelowania uzyskiwaną przez formowanie trójkątów międzyzębowych i relief powierzchni przedsionkowych. W procesie sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy zwracać uwagę na zgodność wykonywanych zadań z obowiązującymi zasadami i wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy. w grupach do 15 uczniów. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 41 . − odtwarzania punktów stycznych w modelowaniu. – proporcje wielkości poszczególnych zębów. − modelowania powierzchni Ŝujących zębów w skali 3:1 metodą nawarstwiania kropel wosku. Oceniając osiągnięcia ucznia naleŜy uwzględnić nabycie umiejętności: − modelowania zębów stojących w łuku w skali 1:1. według określonych kryteriów. − modelowania zębów abrazyjnych. dokładność i cierpliwość. W celu zapoznania uczniów z technikami modelowania proponuje się zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do pracowni techniki dentystycznej lub prezentację filmu dydaktycznego. wykonanych projektów oraz obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. Zajęcia powinny odbywać się w laboratorium protetycznoortodontycznym.W procesie dydaktycznym proponuje się zastosowanie następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej. Podczas zajęć szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – kształt łuku zębowego. W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania. − modelowania powierzchni Ŝujących zębów w skali 1:1 metodą nawarstwiania kropel wosku przy odtwarzaniu ruchów artykulacyjnych w artykulatorach. Ćwiczenia mogą być wykonywane w zespołach 3-6 osobowych. metody projektów oraz ćwiczeń praktycznych. Moduł 322 [09].Z2 Protezy ruchome 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – określać cele i zadania protetyki stomatologicznej, – określać zasady leczenia protetycznego, – określać rolę technika dentystycznego w procesie leczenia protetycznego, – współdziałać z lekarzem dentystą w procesie leczenia protetycznego, – charakteryzować budowę protez całkowitych, częściowych osiadających i nieosiadających oraz szkieletowych, – rozróŜniać wyciski i modele anatomiczne oraz czynnościowe, – rozróŜniać łyŜki indywidualne i wzorniki zwarciowe, – planować realizację prac związanych z wykonywaniem protez, – organizować pracę w pracowni protetyki dentystycznej, – projektować konstrukcje protez ruchomych, – rozróŜniać elementy protez ruchomych, – stosować materiały niezbędne do wykonania protez ruchomych, – posługiwać się narzędziami i urządzeniami stosowanymi podczas wykonywania protez ruchomych, – wykonywać protezy ruchome, – stosować klamry protetyczne, – określać rodzaje uszkodzeń protez i przyczyny ich powstawania, – dokonywać naprawy protez ruchomych, – określać koszty wykonania prac protetycznych, – prowadzić dokumentację wykonanych prac protetycznych, – stosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. 2. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej 322[09].Z2.01 322[09].Z2.02 322[09].Z2.03 Nazwa jednostki modułowej Wykonywanie protez całkowitych Wykonywanie protez częściowych Wykonywanie protez szkieletowych Razem „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 42 Orientacyjna liczba godzin na realizację 164 140 200 504 3. Schemat układu jednostek modułowych 322[09].Z2 Protezy ruchome 322[09].Z2.01 Wykonywanie protez całkowitych 322[09].Z2.02 Wykonywanie protez częściowych 322[09].Z2.03 Wykonywanie protez szkieletowych 4. Literatura Ciaputa A., Miszczyszyn M., Kordasz P. Wykonawstwo laboratoryjne prac protetycznych. PZWL, Warszawa 1981 Dubojska A., Jabłoński R.: Protezy szkieletowe. Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 1997 Hohmann A. Hielscher W.: Protezy całkowite. Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 1998 Hohmann A. Hielscher W.: Protezy częściowe. Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 1997 Korholz K.: Wykonywanie protez całkowitych. Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 2000 Majewski S.: Podstawy protetyki stomatologicznej. Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 1999 Spiechowicz E. i inni: Współczesne postępowanie laboratoryjne w protetyce stomatologicznej. PZWL, Warszawa 1980 Wykaz literatury naleŜy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 43 Jednostka modułowa 322[09].Z2.01 Wykonywanie protez całkowitych 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – scharakteryzować budowę protez całkowitych, – scharakteryzować topografię bezzębnej jamy ustnej, – ustalić zakres prac związanych z wykonywaniem protez całkowitych, – określić zakres pola protetycznego dla protezy górnej i dolnej, – scharakteryzować czynniki mające wpływ na utrzymanie protez całkowitych na podłoŜu jamy ustnej, – scharakteryzować metody i techniki ustawiania sztucznych zębów, – ustalić zakres prac związanych z wykonywaniem protez całkowitych, – zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, – dobrać materiały do wykonywania modeli roboczych i protez całkowitych, – posłuŜyć się sprzętem stosowanym podczas wykonywania modeli i protez całkowitych, – wykonać modele robocze z wycisków anatomicznych i czynnościowych, – rozpoznać rodzaje łyŜek indywidualnych, – wykonać łyŜki indywidualne z masy termoplastycznej, chemoutwardzalnej i światłoutwardzalnej, – wykonać wzorniki zwarciowe z płytą woskową i płytą twardą, – określić etapy ustalania rejestracji zwarcia oraz linie i płaszczyzny orientacyjne, – oprawić modele robocze w artykulator, – wymodelować woskowe płyty protez całkowitych, – ustawić sztuczne zęby w protezach całkowitych, – przeprowadzić kontrolę protez woskowych w ustach pacjenta i zlikwidować powstałe błędy, – wykonać puszkowanie protez systemem otwartym i zamkniętym, – przygotować protezy całkowite do zamiany wosku na tworzywo akrylanowe, – dokonać konserwacji sprzętu uŜytkowanego podczas wykonywania protez zębowych, – dobrać metody obróbki protez całkowitych, – przeprowadzić obróbkę mechaniczną protez, – wykonać podścielenie protezy całkowitej metodą pośrednią, – dostosować gotowe protezy zębowe do uŜytkowania przez pacjenta, – dokonać kontroli procesu wykonywania protez całkowitych oraz zgodności wykonanej protezy z projektem klinicznym, „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 44 Sprzęt stosowany podczas wykonywania protez całkowitych. Postępowanie kliniczne i laboratoryjne przy wykonywaniu protez całkowitych. Organizacja stanowiska pracy. metody i technika ustawiania sztucznych zębów. określić koszty wykonania protezy całkowitej. zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Zakres pola protetycznego protezy całkowitej górnej i dolnej. Przyczyny powstawania błędów i metody ich likwidowania. dokonać naprawy uszkodzonych protez całkowitych. cele ich wykonania. definicja. Materiał nauczania Protezy całkowite. Budowa protez całkowitych. Wyciski anatomiczne i czynnościowe. Teorie. Topografia bezzębnej jamy ustnej. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. modele robocze. – – – – 2. Uszkodzenia protez całkowitych (złamanie. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 45 . MoŜliwości wykonania podścielenia protez całkowitych. Zasady kształtowania powierzchni woskowych protez. Technologie zamiany wosku na tworzywo akrylanowe w protezach całkowitych. Dokumentacja wykonanych prac protetycznych. Metody mechanicznej obróbki protez. Rodzaje łyŜek indywidualnych. Próba protez woskowych (kontrola w ustach pacjenta). ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Kontrola jakości. Wzorniki zwarciowe. Montowanie modeli z rejestracją zwarcia w artykulatorach. dostosowanie do uŜytkowania przez pacjenta. Etapy wykonywania protez całkowitych.określić rodzaje i przyczyny uszkodzeń protez zębowych. pęknięcie). Etapy ustalania rejestracji zwarcia. – sporządzić ewidencję zuŜytych materiałów. linie i płaszczyzny orientacyjne. – udokumentować wykonaną pracę protetyczną. moŜliwości naprawy. Czynniki wpływające na utrzymanie protez całkowitych na podłoŜu jamy ustnej. Modele: łyŜek indywidualnych. • Wykonywanie naprawy protezy całkowitej. zębów.3. z zastosowaniem sferycznej metody ustawiania zębów sztucznych. klamer protetycznych. • Wykonywanie wzorników zwarciowych z zastosowaniem twardej płyty światłoutwardzalnej. • Przygotowanie modeli roboczych z woskowymi protezami do puszkowania systemem otwartym metodą puszkowania odwrotnego. • Dokonywanie wymiany uszkodzonego zęba w protezie całkowitej. zgryzadeł. • Wykonywanie protezy górnej i dolnej. Ćwiczenia • Wykonywanie protezy górnej i dolnej przy bezzębiu całkowitym. • Dokonywanie zamiany protez woskowych na tworzywo akrylanowe. Filmy dydaktyczne dotyczące wykonywania protez całkowitych. przezrocza. technologią iniekcji. metodą puszkowania zamkniętego z zastosowaniem masy Ŝelowej. • Wykonywanie łyŜek indywidualnych z tworzywa termoutwardzalnego i chemoutwardzalnego. • Modelowanie płyt protez zębowych. z zastosowaniem artykulacyjnej metody ustawiania zębów sztucznych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 46 . • Przygotowanie modeli roboczych z woskowymi protezami do puszkowania systemem otwartym. Środki dydaktyczne Tablice. Regulaminy pracowni oraz organizacji pracy. Sprzęt techniczny stosowany w pracowni protetyki dentystycznej. Eksponaty: standardowych łyŜek wyciskowych. Dokumentacja technologiczna. wycisków. protez całkowitych. przy bezzębiu całkowitym. foliogramy ilustrujące etapy wykonywania protez całkowitych. • Dobieranie i ustawianie sztucznych zębów z zastosowaniem metody artykulacyjnej i sferycznej. Instrukcje obsługi urządzeń. 4. • Wykonywanie modeli z wycisków anatomicznych i czynnościowych. • Polerowanie protez całkowitych. poszczególnych zębów. • Montowanie modeli roboczych z ustaloną wysokością zwarcia w artykulatorze. Konieczne jest takŜe zapoznanie uczniów z regulaminem. Zajęcia dydaktyczne powinny odbywać się w laboratorium protetyczno-ortodontycznym. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności wykonywania protez ruchomych przy bezzębiu całkowitym. aby przed rozpoczęciem zajęć. pokazu z instruktaŜem. 6. zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. testów dydaktycznych. ciąg technologiczny obróbki i polerowania.5. metody projektów oraz ćwiczeń praktycznych. – planowania etapów wykonywania protez. na indywidualnych stanowiskach pracy wyposaŜonych w stoły protetyczne z wyciągami miejscowymi oraz w pracowniach pomocniczych wyposaŜonych w ciągi technologiczne. dyskusji dydaktycznej. W toku nauczania naleŜy kształtować umiejętności: – doboru metody i materiałów do wykonywania modeli roboczych oraz protez całkowitych. W procesie dydaktycznym proponuje się zastosowanie następujących metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego. nauczyciel przygotował materiały niezbędne do wykonania ćwiczeń oraz przeprowadził instruktaŜ lub pokaz z objaśnieniem trudniejszych czynności związanych z wykonywaniem całkowitych protez zębowych. według określonych kryteriów. Osiągnięcia edukacyjne uczniów moŜna oceniać na podstawie sprawdzianów pisemnych i ustnych. jak: ciąg technologiczny pracy w gipsie. – wykonywania protez całkowitych. Propozycje metod sprawdzania edukacyjnych ucznia i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie. ciąg technologiczny zamiany wosku na tworzywo. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązującymi w pracowni. wykonanych projektów oraz obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. Podczas sprawdzania i oceniania wiadomości oraz umiejętności uczniów szczególną uwagę naleŜy zwracać na: „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 47 . pokazu z objaśnieniem. Zaleca się. Zajęcia powinny odbywać się w zespołach 3-8 osobowych. Wielkość grupy nie powinna przekraczać 15 uczniów. metody przypadków. W celu zapoznania uczniów ze sposobem wykonywania protez całkowitych i stosowanym sprzętem proponuje się zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do pracowni protetyki stomatologicznej lub prezentację filmu dydaktycznego. – naprawy protez. – posługiwanie dokumentacją technologiczną. – przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.– merytoryczną jakość wypowiedzi. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. − przygotowywanie stanowiska pracy. – estetykę i jakość wyrobu. – dopasowanie protezy zębowej do uŜytkowania przez pacjenta. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 48 . W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania. – posługiwanie się poprawną terminologią. – przygotowywanie modeli roboczych na podstawie pobranych wycisków. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 49 . – wyznaczyć przebieg klamry na powierzchni zęba. – przeprowadzić obróbkę mechaniczną protez. – przeprowadzić analizę paralelometryczną modelu. – przeprowadzić kontrolę protez woskowych w ustach pacjenta i zlikwidować powstałe błędy. – posłuŜyć się sprzętem do wykonywania protez częściowych. – określić biostatyczne zasady rozmieszczania klamer. – wykonać częściowe protezy osiadające zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – oprawić modele robocze w artykulatorze. – wykonać woskowe siodła protezy częściowej. – dostosować gotowe protezy do uŜytkowania przez pacjenta.02 Wykonywanie protez częściowych 1. – określić rodzaje elementów retencyjnych protez. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – dokonać klasyfikacji braków zębowych. – scharakteryzować metody obróbki protez częściowych. – wykonać puszkowanie protez częściowych systemem na wprost. – rozróŜnić rodzaje klamer. – dogiąć róŜnego rodzaju klamry. – ustawić sztuczne zęby w protezie częściowej osiadającej. – dobrać metody i techniki wykonywania protez częściowych. – scharakteryzować budowę protez częściowych. – zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. – wykonać wzorniki zwarciowe. elementów stabilizujących i podpierających w protezach częściowych. – dokonać konserwacji sprzętu uŜytkowanego podczas wykonywania protez częściowych.Z2. – scharakteryzować budowę i zasady wykonywania klamer doginanych.Jednostka modułowa 322[09]. – dobrać materiały do wykonania modeli i protez. – dokonać zamiany wosku na tworzywo akrylanowe w protezie częściowej. – wykonać modele robocze z wycisków anatomicznych i czynnościowych. – ustalić zakres prac związanych z wykonywaniem protez częściowych. – dokonać podziału protez częściowych osiadających. – wymodelować płyty protez częściowych. – określić siły utrzymujące protezy częściowe osiadające. z przedlewem oraz puszkowanie zamknięte. – określić koszty wykonania protezy częściowej. Dokumentacja wykonanej protezy częściowej. z przedlewem. • Doginanie róŜnego rodzaju klamer z drutu okrągłego. Metody i techniki ustawiania sztucznych zębów w protezie. Oddziaływanie płyty protezy częściowej na podłoŜe protetyczne. Organizacja stanowiska pracy. – udokumentować wykonanie protezy częściowej. moŜliwości ich naprawy. 3. Materiał nauczania Klasyfikacja braków zębowych i protez częściowych osiadających. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – sporządzić ewidencję zuŜytych materiałów. – naprawić uszkodzoną protezę częściową. • Montowanie modeli z rejestracją zwarcia w artukulatorze. Uszkodzenia protez częściowych. – zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Montowanie modeli w artykulatorach. Ćwiczenia • Wykonywanie modeli roboczych szczęki i Ŝuchwy z częściowo zachowanym uzębieniem. Sprzęt stosowany podczas wykonywania protez częściowych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 50 . – scharakteryzować rodzaje i przyczyny uszkodzeń protez częściowych. Rodzaje i budowa klamry doginalnej. Modele robocze protez częściowych. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Budowa protezy częściowej. • Modelowanie częściowych protez osiadających. Etapy wykonywania protez częściowych. Metody mechanicznej obróbki protez. Wzorniki zwarciowe. dostosowanie do uŜytkowania przez pacjenta. Analiza paralelometryczna.– dokonać kontroli procesu wykonywania protez częściowych oraz wykonanego wyrobu. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. puszkowanie zamknięte. puszkowanie na wprost. Kontrola jakości. 2. Technologie zamiany wosku na tworzywo akrylanowe protez częściowych. Eksponaty zgryzadeł. metody projektów oraz ćwiczeń praktycznych. 4. Zaleca się. przezrocza. pokazu z objaśnieniem. W celu zapoznania uczniów ze sposobem wykonywania protez częściowych i stosowanym sprzętem proponuje się zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do pracowni protetyki stomatologicznej lub prezentację filmu dydaktycznego. W procesie dydaktycznym proponuje się zastosowanie następujących metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego. Środki dydaktyczne Tablice. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 51 . nauczyciel przygotował materiały niezbędne do wykonania ćwiczeń oraz przeprowadził instruktaŜ lub pokaz z objaśnieniem trudniejszych czynności związanych z wykonywaniem protez częściowych. – obsługi sprzętu technicznego. aby przed rozpoczęciem zajęć. zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Filmy dydaktyczne dotyczące wykonywania protez częściowych. foliogramy ilustrujące etapy wykonywania protez częściowych. dyskusji dydaktycznej. Dokumentacja technologiczna. • Wykonanie obróbki mechanicznej protez częściowych. • Wykonanie naprawy protezy częściowej z dostawieniem klamry i zęba sztucznego. zębów. Sprzęt stosowany w pracowni techniki dentystycznej. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Realizacja programu jednostki modułowej umoŜliwi opanowanie przez uczniów wiadomości i umiejętności dotyczących wykonania osiadających protez ruchomych przy częściowych brakach w uzębieniu. instrukcje obsługi urządzeń. Modele: klamer protetycznych. Regulamin pracowni. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązującymi w pracowni. – wykonywania protez częściowych. metody przypadków. 5. W toku nauczania naleŜy kształtować umiejętności: – doboru metody i materiałów do wykonywania modeli roboczych oraz protez częściowych. Konieczne jest takŜe zapoznanie uczniów z regulaminem. Zestawy zębów. protez częściowych. pokazu z instruktaŜem.• Dokonywanie zamiany wosku na tworzywo akrylanowe z zastosowaniem puszkowania na wprost i puszkowania zamkniętego. – planowania etapów wykonywania protez. − przygotowanie stanowiska pracy. wykonanych projektów oraz obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. ciąg technologiczny obróbki mechanicznej. – posługiwanie się poprawną terminologią. Podczas sprawdzania i oceniania wiadomości oraz umiejętności uczniów szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – merytoryczną jakość wypowiedzi. Zajęcia powinny odbywać się w zespołach 3-8 osobowych. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 52 .– naprawy protez. Wielkość grupy nie powinna przekraczać 15 uczniów. na indywidualnych stanowiskach pracy wyposaŜonych w stoły protetyczne z wyciągami miejscowymi oraz w pracowniach pomocniczych wyposaŜonych w ciągi technologiczne. – estetykę i jakość wyrobu. Zajęcia dydaktyczne powinny odbywać się w laboratorium protetyczno-ortodontycznym. – przygotowanie modeli roboczych na podstawie pobranych wycisków. testów dydaktycznych. takich jak: ciąg technologiczny pracy w gipsie. – posługiwanie dokumentacją technologiczną. 6. – dopasowanie protezy zębowej do uŜytkowania przez pacjenta. Osiągnięcia edukacyjne uczniów moŜna oceniać na podstawie sprawdzianów pisemnych i ustnych. według określonych kryteriów. ciąg technologiczny zamiany wosku na tworzywo. W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania. – przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Propozycja metod sprawdzania edukacyjnych ucznia i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie. – prezentację projektu. – przeprowadzić obróbkę mechaniczną i elektrolityczną protez szkieletowych. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – scharakteryzować budowę i właściwości protezy szkieletowej. – dobrać metody i techniki wykonywania protez szkieletowych. – dobrać materiały do wykonania modeli i protez. – posłuŜyć się sprzętem do wykonywania protez szkieletowych. – zaplanować przebieg wykonywania protez szkieletowych.Z2.Jednostka modułowa 322[09]. – zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. – określić biostatyczne zasady rozmieszczania klamer w protezach. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. – naprawić uszkodzoną protezę szkieletową. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 53 . – określić zasady powielania modeli.03 Wykonywanie protez szkieletowych 1. – dostosować gotowe protezy do uŜytkowania przez pacjenta. – wyznaczyć tor wprowadzenia protezy szkieletowej. – rozróŜnić rodzaje klamer lanych i scharakteryzować ich budowę. – przeprowadzić analizę paralelometryczną. – przygotować projekt graficzny protezy szkieletowej. – dokonać kontroli procesu wykonywania protez szkieletowych oraz zgodności wykonanej protezy z projektem klinicznym. – określić koszty wykonania protezy szkieletowej. – określić zasady modelowania szkieletów protez. – dokonać konserwacji sprzętu uŜytkowanego podczas wykonywania protez szkieletowych. zgodnie z zasadami projektowania protez szkieletowych. – ustawić sztuczne zęby w protezie szkieletowej. – określić zasady projektowania konstrukcji protez szkieletowych. – sporządzić ewidencję zuŜytego materiału. – wykonać protezę szkieletową zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – scharakteryzować rodzaje i przyczyny uszkodzeń protez szkieletowych. – udokumentować wykonanie protezy szkieletowej. – wykonać modele robocze protezy szkieletowej. – przygotować formy odlewnicze do wykonania odlewu. Rodzaje klamer lanych. • Wykonywanie form odlewniczych i odlewu ze stopu chromowokobaltowego. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Kontrola jakości. zębów. 3. 4. Sprzęt do wykonywania protez szkieletowych. • Osadzanie sztucznych zębów w protezie szkieletowej. • Przeprowadzanie analizy paralelometrycznej i wykonywanie graficznego projektu konstrukcji protezy. moŜliwości naprawy. Materiał nauczania Protezy szkieletowe – budowa i właściwości. Metody i techniki wykonywania protez szkieletowych. Organizacja stanowiska pracy. Zasady modelowania szkieletów protez. • Modelowanie konstrukcji protezy z wosku. Uszkodzenia protez szkieletowych. Modele: klamer protetycznych. Modele gipsowe. Zasady przygotowywania odlewu. Środki dydaktyczne Tablice. Materiały do wykonania modeli i protez. Filmy dydaktyczne dotyczące wykonywania protez szkieletowych. • Wykonywanie obróbki mechanicznej i elektrolitycznej szkieletu metalowego. Etapy wykonania protez szkieletowych. Biostatyka protez szkieletowych. foliogramy ilustrujące etapy wykonywania protez szkieletowych. Eksponaty zgryzadeł. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Ćwiczenia • Wykonywanie modeli roboczych protez szkieletowych w gipsie. Zasady projektowania konstrukcji protez szkieletowych. Zestawy zębów. protez szkieletowych. przezrocza. • Przygotowywanie modelu do powielenia z masy ogniotrwałej.2. Zasady powielania modeli. Obróbka protez szkieletowych. Dokumentacja technologiczna protez szkieletowych. Dokumentacja wykonanej protezy szkieletowej. Analiza paralelometryczna. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 54 . ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązującymi w pracowni. metody przypadków. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Realizacja programu jednostki modułowej umoŜliwi opanowanie przez uczniów wiadomości i umiejętności dotyczących wykonywania nieosiadających protez szkieletowych. W toku nauczania naleŜy kształtować umiejętności: – planowania etapów wykonywania protez. pokazu z instruktaŜem. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 55 . – obróbki mechanicznej i elektrolitycznej protez. instrukcje obsługi urządzeń. – posługiwania się sprzętem stosowanym w pracowni protetycznej. dyskusji dydaktycznej. nauczyciel przygotował materiały niezbędne do wykonania ćwiczeń oraz przeprowadził instruktaŜ lub pokaz z objaśnieniem trudniejszych czynności związanych z wykonywaniem protez szkieletowych. 5. Zaleca się. – wykonywania protez szkieletowych. – odlewu stopów metali. metody projektów oraz ćwiczeń praktycznych. W procesie dydaktycznym proponuje się zastosowanie następujących metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego. – naprawy protez. Regulamin pracowni. – wykonywania czynności związanych z przygotowywaniem modeli gipsowych. Podczas zajęć uczniowie powinni wykonać górną i dolną protezę szkieletową. – doboru metody i materiałów do wykonywania modeli roboczych oraz protez szkieletowych. pokazu z objaśnieniem. Zajęcia dydaktyczne powinny odbywać się w laboratorium protetycznoortodontycznym. W celu zapoznania uczniów ze sposobem wykonywania protez szkieletowych i stosowanym sprzętem proponuje się zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do pracowni protetyki stomatologicznej lub prezentację filmu dydaktycznego. zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Zajęcie powinny odbywać się w zespołach 3-8 osobowych. zgodnie z określoną technologią. Konieczne jest takŜe zapoznanie uczniów z regulaminem. Dokumentacja technologiczna. – zamiany wosku na tworzywo. Wielkość grupy nie powinna przekraczać 15 uczniów.Sprzęt techniczny stosowany w pracowni techniki dentystycznej. na indywidualnych stanowiskach pracy wyposaŜonych w stoły protetyczne z wyciągami miejscowymi oraz w pracowniach pomocniczych. aby przed rozpoczęciem zajęć. według kryteriów przedstawionych na początku zajęć. – przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. testów dydaktycznych. – sporządzanie odlewów. W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania. wykonanych projektów oraz obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.6. – estetykę i jakość wyrobu. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. − przygotowanie stanowiska pracy. – posługiwanie się poprawną terminologią. – przygotowanie form odlewniczych. Propozycja metod sprawdzania edukacyjnych ucznia i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie. – przygotowanie modeli roboczych. Osiągnięcia edukacyjne uczniów moŜna oceniać na podstawie sprawdzianów pisemnych i ustnych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 56 . – posługiwanie dokumentacją technologiczną. Podczas sprawdzania i oceniania wiadomości oraz umiejętności uczniów szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – merytoryczną jakość wypowiedzi. – stosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.01 322[09].Z3. – charakteryzować biostatykę mostów protetycznych. – obsługiwać urządzenia stosowane podczas wykonywania protez stałych. – dokonywać napraw mostów i koron protetycznych. – współpracować z zespołem dentystycznym. – charakteryzować technologie licowania mostów protetycznych. lane i licowane. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej 322[09]. – wykonywać wkłady koronowe. – prowadzić dokumentację wykonania protez stałych. – prezentować rodzaje i sposoby wykonywania wkładów koronowych i koronowo-korzeniowych.Z3. – określać koszty wykonania prac protetycznych.03 Nazwa jednostki modułowej Wykonywanie wkładów koronowych i koronowokorzeniowych Wykonywanie koron protetycznych Wykonywanie mostów protetycznych Razem „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 57 Orientacyjna liczba godzin na realizację 90 180 234 504 .Z3 Protezy stałe 1. – wykonywać mosty protetyczne.02 322[09]. 2. – wykonywać korony czasowe. – wykonywać precyzyjne modele robocze. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – charakteryzować technologie wykonywania precyzyjnych modeli roboczych.Moduł 322[09].Z3. – określać rodzaje koron protetycznych i metody ich wykonywania. koronowo-korzeniowe i nakłady. – określać rodzaje mostów protetycznych i metody ich wykonywania. .: Podstawy protetyki stomatologicznej. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 58 . Warszawa1998 Hohmann A.01 Wykonywanie wkładów koronowych i koronowokorzeniowych 322[09]. Wydawnictwo Kwintesencja.. Wydawnictwo Kwintesencja.: Protezy stałe. Quintessence techniki dentystycznej Wykaz literatury naleŜy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych. i in..Z3. Hielscher W. Wydawnictwo Stomatologiczne SZS-W. Kompendium techniki dentystycznej.Z3 Protezy stałe 322[09].D. Schemat układu jednostek modułowych 322[09].3. Warszawa 1994 Czasopisma specjalistyczne: Nowoczesny technik dentystyczny.: Wprowadzenie do anatomii i funkcja narządu Ŝucia. Hielscher W. Hielscher W.. Kraków 2000 Makoto Yamamoto: Podstawa technik budowania warstw porcelany na metalu. Hobo S. Literatura Hohmann A.02 Wykonywanie koron protetycznych 322[09]. Wrocław 2000 Majewski S. Kompendium techniki dentystycznej.Z3. Warszawa 1998 Koeck B. Wydawnictwo Kwintesencja. Warszawa 1999 Hohmann A.: Protetyka. Kompendium techniki dentystycznej.Z3. Labor Dental. Wydawnictwo Urban & Partner.: Korony. Wydawnictwo Kwintesencja.. Warszawa 1999 Shillinburg H. Whitsett C.: Mosty.03 Wykonywanie mostów protetycznych 4. Korony i Mosty. Wydawnictwo Kwintesencja. – sporządzić ewidencję zuŜytych materiałów. Materiał nauczania Podział wkładów zębowych. Ocena jakości wyrobu. Materiały. – ustalić zakres prac związanych z wykonywaniem wkładów koronowych i koronowo-korzeniowych.Z3. narzędzia i urządzenia stosowane podczas wykonywania modeli i wkładów protetycznych. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Dokumentacja wkładów koronowych i koronowo-korzeniowych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 59 . Zasady wykonywania modeli wkładów zębowych. – określić koszty wykonania wkładów koronowych i koronowokorzeniowych. – zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. – zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. – dokonać kontroli zgodności wyrobu z projektem klinicznym. – udokumentować wykonanie wkładów koronowych i koronowokorzeniowych.01 Wykonywanie wkładów koronowych i koronowokorzeniowych 1. – dobrać materiały do wykonania modeli i wkładów. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – dokonać klasyfikacji wkładów zębowych. – wykonać wkłady koronowe i koronowo-korzeniowe metodą pośrednią i bezpośrednią. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – wykonać precyzyjny model dzielony wkładu. 2. Metody i techniki wykonywania wkładów zębowych. – posłuŜyć się narzędziami i urządzeniami stosowanymi podczas wykonywania wkładów. – ocenić jakość wykonanego wkładu protetycznego. zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – scharakteryzować metody i techniki wykonywania wkładów koronowych i koronowo-korzeniowych.Jednostka modułowa 322[09]. Zasady wykonywania wkładów koronowych i koronowo-korzeniowych. Organizacja stanowiska pracy. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. foliogramy ilustrujące etapy wykonywania wkładów protetycznych. Wykonywanie wkładu koronowego metodą pośrednią z zastosowaniem kompozytu. 4. Wykonywanie składanego wkładu koronowo-korzeniowego. wycisków. ŁyŜki wyciskowe standardowe. dyskusji dydaktycznej. 5. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązującymi w pracowni. Filmy dydaktyczne dotyczące wykonywania wkładów koronowych i koronowo-korzeniowych. Zgryzadła. aby przed rozpoczęciem zajęć. pokazu z instruktaŜem. Dokumentacja technologiczna. zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Środki dydaktyczne Tablice. metody przypadków. Ćwiczenia • • • • Wykonywanie modelu segmentowego wkładu protetycznego. pokazu z objaśnieniem. nauczyciel przygotował materiały niezbędne do wykonania ćwiczeń oraz przeprowadził instruktaŜ lub pokaz z objaśnieniem trudniejszych czynności związanych z wykonywaniem wkładów koronowych i koronowo-korzeniowych. zębów. protez stałych. W celu zapoznania uczniów ze sposobem wykonywania wkładów i nakładów zębowych oraz stosowanym sprzętem proponuje się zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do pracowni protetyki stomatologicznej lub prezentację filmu dydaktycznego. Wykonywanie wkładu koronowo-korzeniowego metodą pośrednią. Regulamin pracowni. instrukcje obsługi urządzeń. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności wykonywania wkładów i nakładów zębowych na precyzyjnym modelu roboczym. Przyrządy i narzędzia stosowane w pracowni techniki dentystycznej. klamer protetycznych. Wskazane jest. Konieczne jest takŜe zapoznanie uczniów z regulaminem. Modele: łyŜek indywidualnych. Modele gipsowe wkładów zębowych.3. metody projektów oraz ćwiczeń praktycznych. przezrocza. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 60 . Zestawy zębów. W procesie dydaktycznym proponuje się zastosowanie następujących metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego. – dobór metody wykonania wkładów i nakładów. wykonanych projektów oraz obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. Zajęcia dydaktyczne powinny odbywać się w laboratorium protetycznoortodontycznym. – wykonanie precyzyjnego modelu. Propozycja metod sprawdzania edukacyjnych ucznia i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie. – przygotowanie stanowiska pracy. – wykonanie wkładów koronowych i koronowo-korzeniowych. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. na indywidualnych stanowiskach pracy oraz w pracowniach pomocniczych. Osiągnięcia edukacyjne uczniów moŜna oceniać na podstawie sprawdzianów pisemnych i ustnych. Wielkość grupy nie powinna przekraczać 15 uczniów.W toku nauczania naleŜy kształtować umiejętności: – doboru metody i materiałów do wykonywania modeli roboczych oraz wkładów koronowych i koronowo-korzeniowych. 6. W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania. Zajęcie powinny odbywać się w zespołach 3-8 osobowych. – przygotowanie modeli roboczych. Podczas sprawdzania i oceniania wiadomości oraz umiejętności uczniów szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – merytoryczną jakość wypowiedzi. – posługiwanie się dokumentacją technologiczną. według określonych kryteriów. – wykonywania modeli dzielonych. – estetykę i jakość wyrobu. testów dydaktycznych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 61 . 02 Wykonywanie koron protetycznych 1. – wykonać koronę akrylanową zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. – wykonać koronę metalową i laną. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – ocenić jakość wykonanej korony. 2. – dobrać materiały i sprzęt do wykonania modeli roboczych oraz koron protetycznych. – wykonać puszkowanie i przeprowadzić polimeryzację korony protetycznej. Etapy wykonania korony protetycznej. – przeprowadzić obróbkę mechaniczną i strumieniową korony protetycznej. zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – przygotować formę odlewniczą oraz sporządzić odlew korony. – wykonać koronę złoŜoną. – posłuŜyć się dokumentacją technologiczną korony protetycznej. – dobrać metodę wykonania korony protetycznej. – wykonać licowanie korony róŜnymi materiałami. – wykonać podbudowę metalową korony protetycznej. – zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.Z3. zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – dokonać kontroli zgodności wykonania korony protetycznej z projektem klinicznym. Organizacja stanowiska pracy. Materiał nauczania Budowa i rodzaje koron protetycznych.Jednostka modułowa 322[09]. – określić koszty wykonania koron protetycznych. – przeprowadzić modelowanie korony. Dokumentacja technologiczna korony protetycznej. – posłuŜyć się narzędziami i urządzeniami stosowanymi w podczas wykonywania koron protetycznych. – udokumentować wykonanie koron protetycznych. – sporządzić ewidencję zuŜytego materiału. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 62 . – wykonać precyzyjny model roboczy. – zaplanować przebieg procesu wykonania korony protetycznej. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – dokonać klasyfikacji koron protetycznych oraz scharakteryzować ich budowę. Dokumentacja technologiczna. zębów. Zgryzadła. Filmy dydaktyczne dotyczące wykonywania koron protetycznych. metalowej. W procesie dydaktycznym proponuje się zastosowanie następujących metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego. Metody wykonywania podbudowy metalowej korony licowanej. narzędzia stosowane w pracowni techniki dentystycznej. lanej oraz złoŜonej. 4. • Wykonywanie korony protetycznej licowanej kompozytem. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności wykonywania koron protetycznych na precyzyjnym modelu roboczym. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. regulamin pracowni. Urządzenia. Ćwiczenia • Wykonywanie precyzyjnego modelu roboczego korony protetycznej z zastosowaniem pinów. protez specjalnych. 3. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. przezrocza. foliogramy ilustrujące etapy wykonania korony protetycznej. • Wykonywanie korony protetycznej lanej w odcinku bocznym. pokazu z objaśnieniem. Obróbka mechaniczna i strumieniowa korony protetycznej. Zestawy zębów. Zasady wykonywania korony akrylanowej. dyskusji dydaktycznej. Standardowe łyŜki wyciskowe. • Wykonywanie korony protetycznej czasowej w odcinku przednim. Ocena jakości. Modele: łyŜek indywidualnych. protez stałych.Materiały i sprzęt do wykonywania modeli roboczych i koron protetycznych. Środki dydaktyczne Tablice. • Wykonywanie korony protetycznej licowanej ceramiką. przyrządy. Instrukcje obsługi urządzeń. 5. Metody licowania koron protetycznych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 63 . Modele gipsowe koron. pokazu z instruktaŜem. Metody wykonywania precyzyjnych modeli roboczych. metody przypadków. wycisków. Dokumentacja koron protetycznych. Osiągnięcia edukacyjne uczniów moŜna oceniać na podstawie sprawdzianów pisemnych i ustnych. zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. nauczyciel przygotował materiały niezbędne do wykonania ćwiczeń oraz przeprowadził instruktaŜ lub pokaz z objaśnieniem trudniejszych czynności związanych z wykonywaniem koron. – licowania kompozytem. – sporządzania formy odlewniczej. testów dydaktycznych. – licowania ceramiką.metody projektów oraz ćwiczeń praktycznych. licowanych kompozytem i licowanych ceramiką. – wykonanie koron czasowych. Konieczne jest takŜe zapoznanie uczniów z regulaminem. – dobór metody wykonania i przygotowanie modeli roboczych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 64 . Wskazane jest. Wielkość grupy nie powinna przekraczać 15 uczniów. 6. Propozycja metod sprawdzania edukacyjnych ucznia i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie. W toku nauczania naleŜy kształtować umiejętności: – wykonywania precyzyjnego modelu roboczego. lanych. – przygotowanie stanowiska pracy. – wykonanie precyzyjnego modelu segmentowego. Zajęcie powinny odbywać się w zespołach 3-8 osobowych. aby przed rozpoczęciem zajęć. Podczas sprawdzania i oceniania wiadomości oraz umiejętności uczniów szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – merytoryczną jakość wypowiedzi. Zajęcia dydaktyczne powinny odbywać się w laboratorium protetycznoortodontycznym. – posługiwanie się dokumentacją technologiczną. na indywidualnych stanowiskach pracy oraz w pracowniach pomocniczych. wykonanych projektów oraz obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązującymi w pracowni. – wykonanie precyzyjnego modelu z zastosowaniem pinów. W celu zapoznania uczniów ze sposobem wykonywania koron protetycznych oraz stosowanym sprzętem proponuje się zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do pracowni protetyki stomatologicznej lub prezentację filmu dydaktycznego. według kryteriów przedstawionych na początku zajęć. – obróbki mechanicznej i strumieniowej stopów metali. – wykonania odlewu stopów metali. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 65 . – przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania.– estetykę i jakość wyrobu. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – wykonać most lany. – posłuŜyć się narzędziami i urządzeniami stosowanymi podczas wykonywania mostów protetycznych. – wykonać konstrukcję metalową mostu licowanego ceramiką. – zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. – ocenić jakość wykonanego mostu. – wykonać obróbkę mechaniczną części metalowej mostu. – dokonać kontroli zgodności wykonania mostu protetycznego z projektem klinicznym.Z3. – zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. – wykonać most licowany ceramiką zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – określić biostatyczne uwarunkowania wykonywania mostów. – udokumentować wykonaną pracę. – wykonać puszkowanie i przeprowadzić polimeryzację. – dobrać metodę wykonania mostu.03 Wykonywanie mostów protetycznych 1. – wymodelować licówkę. – wykonać konstrukcję metalową mostu licowanego kompozytem. – dobrać materiały i sprzęt do wykonania modeli roboczych i mostów protetycznych. – wykonać licowanie mostu protetycznego. – wykonać precyzyjny model roboczy. – wykonać most adhezyjny metodą pośrednią zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – zaplanować przebieg procesu wykonania mostu protetycznego. – wymodelować korony i przęsła mostu. – sporządzić ewidencję zuŜytego materiału.Jednostka modułowa 322[09]. – wykonać most licowany tworzywem kompozytowym zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – przygotować formę odlewniczą i wykonać odlew. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 66 . – określić koszty wykonania mostu protetycznego. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – sklasyfikować mosty protetyczne i scharakteryzować ich budowę. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. zębów. Metody wykonania mostów adhezyjnych. narzędzia stosowane w pracowni techniki dentystycznej. Metody wykonania podbudowy metalowej mostu. Materiał nauczania Budowa i rodzaje mostów protetycznych. Zestawy zębów. Materiały i sprzęt do wykonania modeli roboczych i mostów protetycznych. licowanego tworzywem kompozytowym. • Wykonywanie mostu protetycznego w odcinku bocznym. Instrukcje obsługi urządzeń. klamer protetycznych. Urządzenia. wycisków. przyrządy.2. Obróbka mechaniczna mostu protetycznego. Metody licowania mostu ceramiką. Modele: łyŜek indywidualnych. Modele gipsowe mostów. Standardowe łyŜki wyciskowe. Ocena jakości. foliogramy ilustrujące etapy wykonywania mostów protetycznych. Środki dydaktyczne Tablice. przezrocza. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 67 . • Wykonywanie mostu protetycznego w odcinku przednim. Etapy wykonania mostu protetycznego. licowanego ceramiką. Metody licowania kompozytu mostu. Dokumentacja technologiczna. Dokumentacja wykonania mostów protetycznych. 4. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. regulamin pracowni. 3. Ćwiczenia • Wykonywanie precyzyjnych modeli roboczych z zastosowaniem podstawy z tworzywa. Organizacja stanowiska pracy. Zgryzadła. protezy stałych. Metody wykonania precyzyjnych modeli dzielonych. Filmy dydaktyczne dotyczące wykonywania mostów protetycznych. dyskusji dydaktycznej. 6. wykonanych projektów oraz obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. – licowania kompozytem. Zajęcie powinny odbywać się w zespołach 6-9 osobowych. nauczyciel przygotował materiały niezbędne do wykonania ćwiczeń oraz przeprowadził instruktaŜ lub pokaz z objaśnieniem trudniejszych czynności związanych z wykonywaniem koron. testów dydaktycznych. na indywidualnych stanowiskach pracy oraz w pracowniach pomocniczych. – wykonywania odlewu stopów metali. metody przypadków. – licowania ceramiką. metody projektów oraz ćwiczeń praktycznych. – obróbki mechanicznej i strumieniowej stopów metali. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności wykonywania mostów protetycznych na precyzyjnym modelu roboczym. – sporządzania formy odlewniczej. pokazu z objaśnieniem. W procesie dydaktycznym proponuje się zastosowanie następujących metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego. Osiągnięcia edukacyjne uczniów moŜna oceniać na podstawie sprawdzianów pisemnych i ustnych. Wskazane jest. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska.5. Propozycja metod sprawdzania edukacyjnych ucznia i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie. Wielkość grupy nie powinna przekraczać 15 uczniów. Zajęcia dydaktyczne powinny odbywać się w laboratorium protetycznoortodontycznym. według określonych kryteriów. W toku nauczania naleŜy kształtować umiejętności: – wykonywania precyzyjnego modelu roboczego z zastosowaniem podstawy z tworzywa. W celu zapoznania uczniów ze sposobem wykonywania mostów protetycznych oraz stosowanym sprzętem proponuje się zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do pracowni protetyki stomatologicznej lub prezentację filmu dydaktycznego. pokazu z instruktaŜem. Konieczne jest takŜe zapoznanie uczniów z regulaminem. obowiązującym w laboratorium protetyczno-ortodontycznym oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Podczas sprawdzania i oceniania wiadomości oraz umiejętności uczniów szczególną uwagę naleŜy zwracać na: „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 68 . aby przed rozpoczęciem zajęć. wykonywanie mostu adhezyjnego w odcinku przednim z zastosowaniem tworzywa kompozytowego wzmacnianego włóknem. W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania. – przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. przygotowanie stanowiska pracy. posługiwanie się dokumentacją technologiczną. wykonywanie mostu w odcinku przednim licowanego ceramiką. wykonywanie precyzyjnego modelu z podstawą z tworzywa. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. dobór metody wykonania i przygotowanie modeli roboczych. wykonywanie mostu w odcinku bocznym licowanego kompozytem. – – – – – – – – „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 69 . – estetykę i jakość wyrobu.merytoryczną jakość wypowiedzi. – stosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.Moduł 322[09].02 Nazwa jednostki modułowej Wykonywanie protez ruchomych z elementami precyzyjnymi Wykonywanie obturatorów i protez natychmiastowych Razem „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 70 Orientacyjna liczba godzin na realizację 150 60 210 . – wykonywać protezy ruchome natychmiastowe. – obsługiwać urządzenia stosowane w procesie wykonywania protez nietypowych. 2.Z4 Protezy nietypowe 1.Z4. – wykonywać protezy całkowite z obturatorami. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – charakteryzować budowę protezy z obturatorem. – rozróŜniać utrzymujące elementy precyzyjne. – określać koszty wykonania protez nietypowych.01 322 [09]. – wykonywać precyzyjne modele robocze. – charakteryzować technologie wykonania protez ruchomych z elementami precyzyjnymi. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – charakteryzować protezy ruchome z elementami precyzyjnymi. – wykonywać protezy ruchome z elementami precyzyjnymi. – dokonywać napraw protez nietypowych.Z4. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej 322[09]. – współpracować z zespołem dentystycznym. – prowadzić dokumentację wykonanych prac protetycznych. Hielscher W. Wydawnictwo Stomatologiczne SZS-W. Kompendium techniki dentystycznej. Warszawa 1998 Majewski S.: Mosty.Z4. Warszawa 1999 Hohmann A. Literatura Hohmann A. Wydawnictwo Kwintesencja. Hielscher W.. Warszawa1998 Hohmann A. Hobo S.: Protezy stałe.02 Wykonywanie obturatorów i protez natychmiastowych 4. Wydawnictwo Kwintesencja.01 Wykonywanie protez ruchomych z elementami precyzyjnymi 322[09]. Quintessence techniki dentystycznej Wykaz literatury naleŜy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych. Labor Dental. D. Schemat układu jednostek modułowych 322[09]. Wydawnictwo Kwintesencja.: Korony...: Protezy częściowe. Warszawa 1994 Czasopisma specjalistyczne: Nowoczesny technik dentystyczny.: Podstawy protetyki stomatologicznej. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 71 .Z4 Protezy nietypowe 322[09].. Hielscher W.. Wydawnictwo Kwintesencja. Kompendium techniki dentystycznej.3.Z4. Kraków 2000 Shillinburg H. Whitsett C. Kompendium techniki dentystycznej. – określić biostatyczne uwarunkowania protez ruchomych z elementami precyzyjnymi. – określić rodzaje zasuw. walcowych.Jednostka modułowa 322[09].01 Wykonywanie protez ruchomych z elementami precyzyjnymi 1. – wykonać strukturę woskową zblokowanych koron. – ocenić jakość wykonanej protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi. – zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. – przygotować model roboczy protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi. – dobrać materiał i sprzęt do wykonania protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi. – udokumentować prace protetyczne. – zamontować precyzyjne elementy utrzymujące w protezie. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 72 .Z4. – rozróŜnić typowe uszkodzenia protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi. – dokonać kontroli zgodności wykonania protezy ruchomej z projektem klinicznym. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – rozróŜnić protezy ruchome z elementami precyzyjnymi i scharakteryzować ich budowę. kładkowych. – określić koszty wykonania protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi. – rozróŜnić precyzyjne elementy umocowujące. – wykonać formę odlewniczą i przygotować odlew zblokowanych koron ze stopów metali. – wykonać obróbkę mechaniczną i elektrolityczną protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi. – wykonać protezy ruchome z elementami precyzyjnymi zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – zaplanować przebieg procesu wykonywania protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi. – powielić model roboczy. kulowych. – dobrać metody i techniki wykonania protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi. – scharakteryzować budowę zasuw konfekcjonowanych. – naprawić uszkodzoną protezę. kasetowych. po frezowaniu elementów metalowych. Technologia wykonywania protez ruchomych z elementami precyzyjnymi. Materiał nauczania Budowa ruchomych protez z elementami precyzyjnymi. Materiały i sprzęt do wykonania protez ruchomych z elementami precyzyjnymi. Modele robocze protezy ruchomej. kładkowe. kasetowe. Zasady przygotowania odlewu zblokowanych koron ze stopów metali.– sporządzić ewidencję zuŜytego materiału. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 73 . • Wykonywanie odlewu. • Powielanie modelu roboczego do wykonania protezy ruchomej. Przyczyny Uszkodzenia protez ruchomych. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Dokumentacja wykonania protez ruchomych z elementami precyzyjnymi. – zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy. Metody naprawy protez ruchomych z elementami precyzyjnymi. • Wykonywanie formy odlewniczej i odlewu metalowego protezy ruchomej. • Wykonywanie obróbki mechanicznej i elektrolitycznej protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi. Ćwiczenia • Przygotowywanie precyzyjnych modeli roboczych do wykonania dolnej protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi. walcowe. • Montowanie precyzyjnych elementów utrzymujących w protezie ruchomej. Precyzyjne elementy umocowujące. Biostatyka protez ruchomych z elementami precyzyjnymi. 3. 2. koron z elementami precyzyjnymi. Etapy wykonywania protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi. Dokumentacja technologiczna. Ocena jakości protez ruchomych. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy. Obróbka mechaniczna i elektrolityczna protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi. Zasuwy do protez ruchomych elementami precyzyjnymi: konfekcjonowane. • Wykonywanie struktur woskowych koron zblokowanych po przeprowadzonym frezowaniu i montaŜ elementów precyzyjnych. kulowe. ze stopu metali zblokowanych. W celu zapoznania uczniów ze sposobem wykonywania protez oraz stosowanym sprzętem proponuje się zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do pracowni protetyki stomatologicznej lub prezentację filmu dydaktycznego. Konieczne jest takŜe zapoznanie uczniów z regulaminem. – sporządzania formy odlewniczej. – wykonywania odlewu stopów metali. wycisków. zębów. – frezowania w metalu. Wskazane jest. 5. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązującymi w pracowni. – licowania protez kompozytem. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 74 . klamer protetycznych. W procesie dydaktycznym proponuje się zastosowanie następujących metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego. – obróbki mechanicznej i strumieniowej. przezrocza. – licowania protez ceramiką. regulamin pracowni. W toku nauczania naleŜy kształtować umiejętności: – wykonywania precyzyjnych modeli roboczych. zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Dokumentacja technologiczna. Instrukcje obsługi urządzeń. nauczyciel przygotował materiały niezbędne do wykonania ćwiczeń oraz przeprowadził instruktaŜ lub pokaz z objaśnieniem trudniejszych czynności związanych z wykonywaniem protez ruchomych z elementami precyzyjnymi. aby przed rozpoczęciem zajęć. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności wykonywania protez ruchomych z elementami precyzyjnymi. – frezowania w wosku. protez specjalnych. Urządzenia. pokazu z objaśnieniem. Filmy dydaktyczne dotyczące wykonywania protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi. Modele gipsowe protez ruchomych z elementami precyzyjnymi. dyskusji dydaktycznej. narzędzia stosowane w pracowni techniki dentystycznej. foliogramy ilustrujące etapy wykonywania protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi. metody projektów oraz ćwiczeń praktycznych. Standardowe łyŜki wyciskowe. Środki dydaktyczne Tablice. Modele: łyŜek indywidualnych. metody przypadków. Zgryzadła. Zestawy zębów. przyrządy. pokazu z instruktaŜem.4. Propozycja metod sprawdzania edukacyjnych ucznia i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie. wykonanych projektów oraz obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. na indywidualnych stanowiskach pracy oraz w pracowniach pomocniczych. Wielkość grupy nie powinna przekraczać 15 uczniów. – posługiwanie się dokumentacją technologiczną. Zajęcie powinny odbywać się w zespołach 3-8 osobowych. Podczas sprawdzania i oceniania wiadomości oraz umiejętności uczniów szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – merytoryczną jakość wypowiedzi. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 75 . – wykonanie protez ruchomych z elementami precyzyjnymi. według kryteriów ustalonych na początku zajęć. – dobór metody wykonania modeli roboczych. – wykonanie modelu roboczego.Zajęcia dydaktyczne powinny odbywać się w laboratorium protetyczno-ortodontycznym. – przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. testów dydaktycznych. – przygotowanie stanowiska pracy. 6. W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania. Osiągnięcia edukacyjne uczniów moŜna oceniać na podstawie sprawdzianów pisemnych i ustnych. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – estetykę i jakość wyrobu. Szyny i szynoprotezy. – zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy. – określić rolę leczniczą protez specjalnych i warunki ich stosowania. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – dobrać materiał i sprzęt do wykonania obturatora i protezy. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – scharakteryzować nietypowe protezy z obturatorem. – zastosować szyny i szynoprotezy. – scharakteryzować systemy utrzymywania protez chirurgicznych. – ocenić jakość wykonanego obturatora i protezy natychmiastowej. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 76 . – dobrać metody i techniki wykonania obturatora i protezy. – wykonać protezę ruchomą z obturatorem zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – zaplanować przebieg procesu wykonywania obturatora i protezy natychmiastowej. Materiał nauczania Protezy ruchome natychmiastowe i wczesne. – rozróŜnić szyny i szynoprotezy. – zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. – określić koszty wykonania obturatora i protezy natychmiastowej. – sporządzić ewidencję zuŜytego materiału. – przygotować model roboczy protezy ruchomej z obturatorem. – przeprowadzić obróbkę mechaniczną protezy ruchomej z obturatorem. Protezy obturatory.02 Wykonywanie obturatorów i protez natychmiastowych 1. – scharakteryzować protezy twarzy. – wykonać protezę ruchomą natychmiastową zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – naprawić uszkodzony obturator i protezę natychmiastową.Z4. – udokumentować wykonaną pracę. Protezy twarzy. – zamontować elementy utrzymujące w protezie. – dokonać kontroli zgodności wykonania obturatora i protezy natychmiastowej z projektem klinicznym. – rozróŜnić typowe uszkodzenia obturatora i protezy. – wykonać protezę twarzy zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty.Jednostka modułowa 322[09]. 2. • Wykonywanie natychmiastowej protezy ruchomej osiadającej. 3. Standardowe łyŜki wyciskowe. Zgryzadła. Materiały i sprzęt do wykonywania protez nietypowych. Środki dydaktyczne Tablice. 4. Ćwiczenia • Wykonywanie górnej całkowitej protezy ruchomej z obturatorem.Etapy wykonywania protezy nietypowych. metody przypadków. W procesie dydaktycznym proponuje się zastosowanie następujących metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego. przyrządy. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy. regulaminy pracowni. narzędzia stosowane w pracowni techniki dentystycznej. pokazu z objaśnieniem. Instrukcje obsługi urządzeń. Wskazane jest. Filmy dydaktyczne dotyczące wykonywania protez nietypowych. W celu zapoznania uczniów ze sposobem wykonywania protez nietypowych oraz stosowanym sprzętem proponuje się zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do pracowni protetyki stomatologicznej lub prezentację filmu dydaktycznego. Obróbka mechaniczna obturatora i protezy natychmiastowej. Modele gipsowe protez nietypowych. Dokumentacja wykonania obturatora i protezy natychmiastowej. aby przed rozpoczęciem zajęć. Ocena jakości. przezrocza. Modele protez specjalnych i zębów. Zestawy zębów. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności wykonywania protez ruchomych z obturatorami oraz protez natychmiastowych. Dokumentacja technologiczna. 5. Uszkodzenia i naprawa protez nietypowych. foliogramy ilustrujące etapy wykonywania protez nietypowych. Modele robocze protez ruchomych. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Urządzenia. metody projektów oraz ćwiczeń praktycznych. dyskusji dydaktycznej. pokazu z instruktaŜem. nauczyciel przygotował materiały niezbędne do wykonania ćwiczeń oraz „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 77 . według określonych kryteriów. – dobór metody wykonania modeli roboczych. natychmiastowych oraz wczesnych. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Wielkość grupy nie powinna przekraczać 15 uczniów. 6. – prowadzenia procesu polimeryzacji akrylu. – wykonanie protezy twarzy i protez z obturatorami. – obróbki mechanicznej protez. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 78 . W toku nauczania naleŜy kształtować umiejętności: – wykonywania modeli roboczych. – przygotowanie stanowiska pracy. – wykonanie nietypowych protez ruchomych. – estetykę i jakość wyrobu. Osiągnięcia edukacyjne uczniów moŜna oceniać na podstawie sprawdzianów pisemnych i ustnych. na indywidualnych stanowiskach pracy. Zajęcia powinny odbywać się w zespołach 3-8 osobowych. – posługiwanie się dokumentacją technologiczną. Propozycje metod sprawdzania edukacyjnych uczniów i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie. – zamiany woskowych protez na tworzywo. zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Konieczne jest takŜe zapoznanie uczniów z regulaminem. w pracowni techniki dentystycznej. wykonanych projektów oraz obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. – wykonanie modelu roboczego. – przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązującymi w pracowni techniki dentystycznej. Podczas sprawdzania i oceniania wiadomości oraz umiejętności uczniów szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – merytoryczną jakość wypowiedzi.przeprowadził instruktaŜ lub pokaz z objaśnieniem trudniejszych czynności związanych z wykonywaniem protez nietypowych. W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania. – puszkowania protez. testów dydaktycznych. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – określać zadania ortodoncji. – wykonywać modele ortodontyczne. – wykonywać ruchome aparaty ortodontyczne.Z5. – stosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. – rozpoznawać wady zgryzu oraz nieprawidłowości zgryzowe i zębowe. – posługiwać się specjalistycznymi programami komputerowymi.01 Wykonywanie aparatów jednoszczękowych 322[09]. – korzystać z róŜnych źródeł informacji i doskonalić umiejętności zawodowe. – oceniać jakość wykonanych aparatów ortodontycznych. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – przestrzegać reŜimów technologicznych podczas pracy z materiałami stosowanymi w ortodoncji. – dokonywać podziału ruchomych aparatów ortodontycznych.Z5 Ruchome aparaty ortodontyczne 1. – współpracować z zespołem dentystycznym. 2. – posługiwać się dokumentacją technologiczną. – dokonywać napraw ruchomych aparatów ortodontycznych.02 Wykonywanie aparatów dwuszczękowych Orientacyjna liczba godzin na realizację 144 216 Razem 360 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 79 . – posługiwać się narzędziami i materiałami stosowanymi podczas wykonywania ruchomych aparatów ortodontycznych. – przygotowywać stanowisko pracy zgodne z wymaganiami ergonomii. – określać skutki wynikające z wadliwego wykonania aparatu ortodontycznego. – określać normy zgryzu dla poszczególnych okresów rozwoju człowieka.Z5. – określać potrzebę leczenia ortodontycznego. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki Nazwa jednostki modułowej modułowej 322[09]. – prowadzić dokumentację wykonywanych prac protetycznych.Moduł 322[09]. – oceniać wyciski ortodontyczne. – określać koszty wykonania ruchomych aparatów ortodontycznych. 02 Wykonywanie aparatów dwuszczękowych 4. Gehrke M.Z5 Ruchome aparaty ortodontyczne 322[09].Z5.3. PZWL.: Ortodoncja Laboratoryjna.: Ortodoncja. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 80 . PZWL.): Zarys ortopedii szczękowej – ortodoncji. Wydawnictwo Kwintesencja.: Aparaty czynnościowe w ortopedii szczękowo-twarzowej. PZWL..: Podstawy ortodoncji.: Wprowadzenie do ortodoncji. (red. Warszawa 1999 Skrzypkowski A. Wydawnictwo Urban & Partner. PZWL.: Wykonywanie aparatów zdejmowanych. Komorowska A. Literatura Graber T... Warszawa 1999 Wykaz literatury naleŜy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.Z5. G. Schemat jednostek modułowych 322[09]. Lublin 2001 Hohmann A. Warszawa 1997 Orlik-Grzybowska A. Wydawnictwo Kwintesencja.. Wrocław 1999 Łabiszewska-Jaruzelska F. Warszawa 1994 Masztalerz A.. Warszawa 1976 Rathel Z. Warszawa 1980 Witt E. Warszawa 1999 Kahl-Nieke B. M. Petrovic A.: Ortodoncja. Rakosi T.. Zasady i praktyka.: Ortodoncja.01 Wykonywanie aparatów jednoszczękowych 322[09]. PZWL. Hielscher W.. Wydawnictwo Czelej. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – określić biologiczne normy zgryzu dotyczące poszczególnych okresów rozwojowych człowieka. – rozróŜnić rodzaje drutu stosowanego w aparatach ortodontycznych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 81 . – zamontować śrubę w płycie aparatu.Jednostka modułowa 322[09]. – scharakteryzować zaburzenia w obrębie narządu Ŝucia oraz określić ich przyczyny. – rozpoznać nieprawidłowości zgryzowe w oparciu o klasyfikację Angle’a i Orlik-Grzybowskiej. – przygotować modele robocze i diagnostyczne w odniesieniu do płaszczyzn przestrzennych. – scharakteryzować działanie wału ukośnego i prostego oraz bocznych powierzchni nagryzowych i zapory na język. – wykonać płytę aparatu ortodontycznego metodą nasypową i metodą formowania ciastem akrylowym. – wykonać klamry utrzymujące na modelu roboczym. – zaplanować przebieg realizacji wykonania ortodontycznych aparatów jednoszczękowych. – zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. – wykonać spręŜyny ortodontyczne na modelu roboczym. – określić moŜliwości zapobiegania niektórym nieprawidłowościom zgryzowym oraz potrzebę leczenia ortodonycznego. – rozróŜnić rodzaje śrub ortodontycznych. – posłuŜyć się narzędziami i przyrządami stosowanymi podczas wykonywania aparatów jednoszczękowych. – wykonać łuki wargowe na modelu roboczym. – dobrać materiał podstawowy i pomocniczy do wykonania aparatu ortodontycznego. – scharakteryzować elementy jednoszczękowego aparatu ortodontycznego i określić metody ich umocowywania na modelach.01 Wykonywanie aparatów jednoszczękowych 1. – scharakteryzować protezy dziecięce stosowane w leczeniu ortodontycznym. – umocować elementy druciane na modelu. – scharakteryzować aparaty stosowane w profilaktyce i wczesnym leczeniu szczękowo-ortopedycznym.Z5. – rozróŜnić rodzaje łuków i klamer utrzymujących oraz określić ich przebieg w aparacie. Materiały. Organizacja stanowiska pracy. – sporządzić ewidencję zuŜytych materiałów. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Aparaty stosowane w profilaktyce i wczesnym leczeniu szczękowoortopedycznym. śruby – zasady mocowania. Pomoce diagnostyczne – analiza modeli roboczych i diagnostycznych. – posłuŜyć się specjalistycznym programem komputerowym. – udokumentować wykonanie jednoszczękowego aparatu ortodontycznego. Zasady wykonania ruchomego aparatu jednoszczękowego. – naprawić uszkodzony jednoszczękowy aparat ortodontyczny. Specjalistyczne programy komputerowe. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Zaburzenia w obrębie narządu Ŝucia. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Profilaktyczne aparaty ortodontyczne. – określić koszty wykonania aparatu jednoszczękowego. Diagnostyka szczękowo-ortopedyczna. – dokonać kontroli zgodności wykonania aparatu jednoszczękowego z projektem klinicznym. przyrządy. 2. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 82 .– wykonać profilaktyczne aparaty ortodontyczne zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. Protezy dziecięce. – określić przyczyny uszkodzenia aparatu jednoszczękowego. Uszkodzenia aparatu jednoszczękowego. Dokumentacja aparatów jednoszczękowych. Klasyfikacja nieprawidłowości zgryzu. Materiał nauczania Biologiczne normy zgryzu w poszczególnych okresach rozwojowych. – zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. urządzenia i maszyny stosowane w ortodoncji. narzędzia. – ocenić jakość wykonanego aparatu. Elementy jednoszczękowego aparatu ortodontycznego: elementy druciane. ocena jakości. – wykonać jednoszczękowe aparaty ortodontyczne zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. regulamin pracowni. fizjologii i patofizjologii narządu Ŝucia oraz z modelowania. metody przypadków. Dokumentacja technologiczna. instrukcje do ćwiczeń. • Ustawianie zębów w ortodontycznej protezie dziecięcej. Ćwiczenia • Wykonywanie modeli diagnostycznych i roboczych z uwzględnieniem płaszczyzny zgryzowej oraz pośrodkowej. 5. 4. Tablice poglądowe ilustrujące etapy wykonywania aparatów jednoszczękowych. Instrukcje obsługi urządzeń. Zestawy narzędzi ortodontycznych. • Wykonywanie naprawy aparatu jednoszczękowego. Filmy dydaktyczne dotyczące wykonywania jednoszczękowych aparatów ortodontycznych. W procesie dydaktycznym proponuje się zastosowanie następujących metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego. pokazu z objaśnieniem. Środki dydaktyczne Teksty przewodnie. • Wykonywanie elementów drucianych stosowanych w aparatach ortodontycznych. metody tekstu przewodniego oraz ćwiczeń praktycznych. metody projektów. Specjalistyczne programy komputerowe. Elementy druciane stosowane w ortodoncji. Fantomy zębów. • Wykonywanie dolnego aparatu Schwarza. pokazu z instruktaŜem. W celu zapoznania uczniów ze sposobem wykonywania jednoszczękowych aparatów ortodontycznych oraz stosowanym sprzętem proponuje się zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do pracowni ortodontycznej lub prezentację filmu dydaktycznego. Modele aparatów ortodontycznych.3. Podczas realizacji programu jednostki naleŜy odwoływać się do wiedzy uczniów z zakresu anatomii. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 83 . Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności wykonywania ortodontycznych aparatów jednoszczękowych. • Wykonywanie równi pochyłej z nakładką na zęby dolne przednie. dyskusji dydaktycznej. • Wykonywanie płytki ćwiczebnej podniebiennej z wałem ukośnym lub prostym. • Wykonywanie górnego aparatu Schwarza. Wskazane jest. – przygotowanie modeli roboczych i diagnostycznych. Zajęcia powinny odbywać się w zespołach 3-8 osobowych i na indywidualnych stanowiskach pracy. – naprawy aparatów jednoszczękowych. – doboru materiałów do wykonania aparatu ortodontycznego. – wykonywania jednoszczękowych aparatów ortodontycznych. Propozycje metod sprawdzania edukacyjnych uczniów i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie. aby przed rozpoczęciem zajęć. – prowadzenia procesu polimeryzacji akrylu. Konieczne jest takŜe zapoznanie uczniów z regulaminem. – posługiwanie się dokumentacją technologiczną. 6. – stosowania narzędzi. W toku nauczania naleŜy kształtować umiejętności: – wykonywania modeli roboczych i diagnostycznych. – obróbki i polerowania aparatów jedoszczękowych. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. przyrządów i urządzeń podczas wykonywania aparatów ortodontycznych. – przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. według kryteriów ustalonych na początku zajęć. – oszczędność materiałów. – estetykę i jakość wyrobu. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązującymi w pracowni. testów dydaktycznych. – przygotowanie stanowiska pracy. zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Podczas sprawdzania i oceniania wiadomości oraz umiejętności uczniów szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – merytoryczną jakość wypowiedzi. nauczyciel przygotował materiały niezbędne do wykonania ćwiczeń oraz przeprowadził instruktaŜ lub pokaz z objaśnieniem trudniejszych czynności związanych z wykonywaniem aparatów jednoszczękowych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 84 . wykonanych projektów oraz obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. Osiągnięcia edukacyjne uczniów moŜna oceniać na podstawie sprawdzianów pisemnych i ustnych. W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania. Wielkość grupy nie powinna przekraczać 15 uczniów. – wykonywania czynności związanych z przygotowywaniem modeli gipsowych. – wykonać aktywator otwarty Klammta ze śrubą ortodontyczną. – określić zasady działania aparatów czynnościowych i czynnościowomechanicznych. – wykonać aparaty blokowe ze spręŜynami typu Coffina zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 85 . – zaplanować etapy wykonania aparatów dwuszczękowych. – scharakteryzować zasady leczenia wad zgryzu za pomocą aparatów dwuszczękowych.02 Wykonywanie aparatów dwuszczękowych 1. – naprawić uszkodzony aparat dwuszczękowy. – wykonać aparat Wunderera zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – wykonać aparaty blokowe ze śrubą ortodontyczną zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – wykonać ortodontyczny aparat elastyczny zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – dobrać metody i techniki wykonania ortodontycznych aparatów dwuszczękowych.Z5.Jednostka modułowa 322[09]. – wykonać aktywator Klammta ze spręŜynami typu Coffina zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – ocenić jakość wykonanego aparatu. – dobrać materiały do wykonania dwuszczękowego aparatu ortodontycznego. – określić zasady działania aparatów elastycznych. – oprawić modele robocze połączone zgryzem konstrukcyjnym w artykulator. – posłuŜyć się sprzętem stosowanym podczas wykonywania aparatów dwuszczękowych. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – rozpoznać rodzaje aparatów dwuszczękowych. – dokonać kontroli zgodności wykonania aparatu dwuszczękowego z projektem klinicznym. – udokumentować wykonanie dwuszczękowego aparatu ortodontycznego. – zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. – określić koszty wykonania aparatu dwuszczękowego. – określić przyczyny uszkodzenia aparatu dwuszczękowego. zaporą językową i pelotami w łuku wargowym zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – sporządzić ewidencję zuŜytego materiału. – posłuŜyć się specjalistycznym programem komputerowym. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Zasady działania aparatów dwuszczękowych. Dokonywanie wymiany elementu drucianego w uszkodzonym aparacie ortodontycznym. montowanie dodatkowej śruby. Metody naprawy uszkodzonych aparatów ortodontycznych. Wykonywanie kinetora Stockfischa. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. uszkodzenie elementu drucianego. 2. • Montowanie śruby w uszkodzonym aparacie ortodontycznym. Wykonywanie otwartego aktywatora elastycznego Klammta. 4. Uszkodzenia aparatów ortodontycznych: złamanie. Materiały i sprzęt techniczny stosowane podczas wykonywania dwuszczękowego aparatu ortodontycznego. Wykonywanie bionatora Baltersa. 3. Zasady wykonywania aparatów dwuszczękowych. Dokumentacja wykonania dwuszczękowego aparatu ortodontycznego. Elementy druciane stosowane w ortodoncji. Filmy dydaktyczne dotyczące wykonywania ortodontycznych aparatów dwuszczękowych. Metody i techniki wykonywania aparatów dwuszczękowych. – zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Wykonywanie regulatora Fraenkla. Zestawy narzędzi ortodontycznych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 86 . Specjalistyczne programy komputerowe. Środki dydaktyczne Teksty przewodnie. Ćwiczenia • • • • • • Wykonywanie klasycznego aktywatora. Ocena jakości aparatów dwuszczękowych. Leczenie wad zgryzu za pomocą aparatów dwuszczękowych. • Sklejanie aparatu ortodontycznego. instrukcje do ćwiczeń. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Modele prac ortodontycznych. Etapy wykonywania aparatów dwuszczękowych. Materiał nauczania Podział aparatów dwuszczękowych. Tablice poglądowe ilustrujące etapy wykonywania dwuszczękowego aparatu ortodontycznego. Modele diagnostyczne. 5. – doboru materiału do wykonania dwuszczękowego aparatu ortodontycznego. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 87 . Podczas realizacji programu jednostki naleŜy odwoływać się do wiedzy uczniów z zakresu anatomii. Wielkość grupy nie powinna przekraczać 15 uczniów. zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. pogadanki dydaktycznej. Zajęcia powinny odbywać się w zespołach 3-8 osobowych. – wykonywania czynności związanych z przygotowywaniem modeli gipsowych. Modele prac ortodontycznych. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązującymi w pracowni. metoda sytuacyjnej. Dokumentacja technologiczna. na indywidualnych stanowiskach pracy oraz w pracowni. nauczyciel przygotował materiały niezbędne do wykonania ćwiczeń oraz przeprowadził instruktaŜ lub pokaz z objaśnieniem trudniejszych czynności związanych z wykonywaniem aparatów dwuszczękowych. tekstu przewodniego oraz ćwiczeń praktycznych. – obróbki mechanicznej. W celu zapoznania uczniów ze sposobem wykonywania dwuszczękowych aparatów ortodontycznych oraz stosowanym sprzętem proponuje się zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do pracowni ortodontycznej lub prezentację filmu dydaktycznego. W toku nauczania naleŜy kształtować umiejętności: – wykonywania modeli roboczych i diagnostycznych. aby przed rozpoczęciem zajęć. Modele przedstawiające etapy wykonania aparatu dwuszczękowego. fizjologii oraz patofizjologii narządu Ŝucia oraz z zakresu modelowania. – przeprowadzania procesu polimeryzacji aklrylu. metody projektów. Instrukcje obsługi urządzeń. – wykonywania dwuszczękowych aparatów ortodontycznych. Specjalistyczne programy komputerowe. regulamin pracowni. Osiągnięcie szczegółowych celów kształcenia umoŜliwi stosowanie następujących metod nauczania: wykładu problemowego. Wskazane jest. Konieczne jest takŜe zapoznanie uczniów z regulaminem. – stosowania narzędzi przyrządów i urządzeń podczas wykonywania aparatów ortodontycznych. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności wykonywania ortodontycznych aparatów dwuszczękowych. 6. – przygotowanie modeli roboczych i diagnostycznych. W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 88 . wykonanych projektów oraz obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. – oszczędne gospodarowanie materiałami. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. testów dydaktycznych. Propozycje metod sprawdzania edukacyjnych uczniów i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie. – stosowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. według kryteriów przedstawionych na początku zajęć. – przygotowanie stanowiska pracy. Podczas sprawdzania i oceniania wiadomości oraz umiejętności uczniów szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – merytoryczną jakość wypowiedzi. – dobór narzędzi. – estetykę i jakość wyrobu. – posługiwanie się dokumentacją technologiczną. urządzeń i materiałów do wykonania aparatów dwuszczękowych. Osiągnięcia edukacyjne uczniów moŜna oceniać na podstawie sprawdzianów pisemnych i ustnych. Z6 Stałe aparaty ortodontyczne 1. – wykonywać pomocnicze aparaty stałe. – współpracować z zespołem dentystycznym. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki Nazwa jednostki modułowej modułowej 322[09]. – posługiwać się dokumentacją technologiczną. – naprawiać ruchome aparaty ortodontyczne. – wykonywać aparaty retencyjne. – określać koszty wykonania stałych aparatów ortodontycznych.Z6. – oceniać wyciski ortodontyczne.01 Wykonywanie aparatów stałych 322[09]. – oceniać jakość wykonanych aparatów ortodontycznych. – korzystać z róŜnych źródeł informacji i doskonalić umiejętności zawodowe. – stosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. – przygotowywać stanowisko pracy zgodne z wymaganiami ergonomii. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – rozróŜniać aparaty stałe. – przestrzegać reŜimu technologicznego podczas realizacji prac. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska.Moduł 322[09]. 2. – określać skutki wynikające z wadliwego wykonania aparatu ortodontycznego.02 Wykonywanie aparatów retencyjnych Razem „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 89 Orientacyjna liczba godzin na realizację 90 50 140 . – posługiwać się specjalistycznymi programami komputerowymi. – charakteryzować podstawowe i pomocnicze elementy budowy aparatów stałych. – prowadzić dokumentację wykonywanych prac protetycznych. – posługiwać się narzędziami i materiałami stosowanymi podczas wykonywania aparatów stałych i retencyjnych. – wykonywać modele ortodontyczne.Z6. 3. R..Z6. Warszawa 1992 Wykaz literatury naleŜy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.. Wrocław 1999 Profit W. Warszawa 1999 Kahl-Nieke B. Hielscher W.: Ortodoncja. Schemat układu jednostek modułowych 322[09]. Literatura Hohmann A. Warszawa 1980 Witt E. Wydawnictwo Urban & Partner.Z6.. Wydawnictwo Kwintesencja.: Ortodoncja współczesna.: Ortodoncja laboratoryjna. Wydawnictwo Kwintesencja. Gehrke M-E. Lublin 2001 Rathel Z. Wydawnictwo Czelej.: Wprowadzenie do ortodoncji. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 90 .02 Wykonywanie aparatów retencyjnych 4.01 Wykonywanie aparatów stałych 322[09].Z6 Stałe aparaty ortodontyczne 322[09]. PZWL. Komorowska A... PZWL. Warszawa 1999 Skrzypkowski A.W.: Ortodoncja. Fields H.: Wykonywanie aparatów zdejmowanych. − przygotować modele robocze. − ocenić jakość wykonanych aparatów. − określić rodzaje i scharakteryzować budowę współczesnych ortodontycznych aparatów stałych. − wykonać stałe aparaty ortodontyczne zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. − naprawić uszkodzony stały aparat ortodontyczny. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. − dobrać materiał podstawowy i pomocniczy do wykonania aparatu stałego. − określić zasady leczenia nieprawidłowości zębowych za pomocą aparatów stałych. − zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.01 Wykonywanie aparatów stałych 1. − określić koszty wykonania ortodontycznego aparatu stałego. − zamontować łuki podniebienne. − posłuŜyć się specjalistycznym programem komputerowym. − określić przyczyny uszkodzenia aparatu stałego. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 91 . − udokumentować wykonanie stałego aparatu ortodontycznego.Jednostka modułowa 322[09]. − posłuŜyć się narzędziami i przyrządami stosowanymi podczas wykonywania aparatów stałych.Z6. − dokonać kontroli zgodności wykonania aparatu stałego z projektem klinicznym. − dogiąć łuki podniebienne na modelach roboczych. − dobrać metody i techniki wykonywania aparatów stałych. − zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. − dogiąć i zamontować końcówki śruby typu hyrax. − ustalić zakres prac związanych z wykonywaniem ortodontycznych aparatów stałych. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − scharakteryzować historyczne aparaty stałe oraz ich modyfikacje. − sporządzić ewidencję zuŜytego materiału. − osadzić pierścienie metalowe na modelach roboczych. 3. Narzędzia. Tablice poglądowe ilustrujące etapy wykonywania stałych aparatów ortodontycznych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 92 . Leczenie nieprawidłowości zębowych za pomocą aparatów stałych. Etapy wykonywania ortodontycznych aparatów stałych. Dokumentacja wykonania aparatów stałych. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Modele prac wzorcowych. Uszkodzenia i moŜliwości naprawy stałych aparatów ortodontycznych. Modele prac ortodontycznych. • Wykonywanie aparatu Goshgarian. • Wykonywanie aparatu Quadhelix. przyrządy i urządzenia stosowane podczas wykonywania aparatów stałych. Komputer z oprogramowaniem. Materiał nauczania Rys historyczny aparatów stałych. 4. instrukcje do ćwiczeń. WyposaŜenie techniczne pracowni ortodontycznej. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Instrukcje obsługi urządzeń. Specjalistyczne programy komputerowe. Elementy składowe aparatów stałych. Materiały stosowane do wykonania aparatów stałych. Organizacja stanowiska pracy. Metody i techniki wykonywania aparatów stałych. Elementy stałych aparatów ortodontycznych – zasady i mocowania. Ocena jakości. regulamin pracowni. Rodzaje i budowa aparatów stałych. Filmy dydaktyczne dotyczące wykonywania ortodontycznych aparatów stałych. • Wykonywanie aparatu do rozrywania szwu podniebiennego. Dokumentacja technologiczna. Środki dydaktyczne Tekst przewodni. Zestawy narzędzi ortodontycznych. Ćwiczenia • Wykonywanie modeli roboczych i diagnostycznych stałych aparatów ortodontycznych.2. • Wykonywanie aparatu Nanse’a. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności wykonywania stałych aparatów ortodontycznych. Podczas realizacji programu jednostki naleŜy odwoływać się do wiedzy uczniów z zakresu anatomii, fizjologii oraz patofizjologii narządu Ŝucia oraz modelowania dentystycznego. Osiągnięcie szczegółowych celów kształcenia umoŜliwi stosowanie następujących metod nauczania: wykładu problemowego, dyskusji dydaktycznych, metody tekstu przewodniego projektów oraz ćwiczeń praktycznych. W celu zapoznania uczniów ze sposobem wykonywania stałych aparatów ortodontycznych oraz stosowanym sprzętem proponuje się zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do pracowni ortodontycznej lub prezentację filmu dydaktycznego. Wskazane jest, aby przed rozpoczęciem zajęć, nauczyciel przygotował materiały niezbędne do wykonania ćwiczeń, przeprowadził instruktaŜ lub pokaz z objaśnieniem trudniejszych czynności związanych z wykonywaniem stałych aparatów ortodontycznych oraz wyjaśnił uczniom zasady posługiwania się sprzętem. Konieczne jest takŜe zapoznanie uczniów z regulaminem, zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązującymi w pracowni. W toku nauczania naleŜy kształtować umiejętności: – wykonywania modeli roboczych, – doboru materiału do wykonania stałego aparatu ortodontycznego, – posługiwania się sprzętem stosowanym podczas wykonywania aparatów stałych, – wykonywania stałych aparatów ortodontycznych. Zajęcia powinny odbywać się w grupach 6-9 osobowych w laboratorium protetyczno-ortodontycznym na indywidualnych stanowiskach pracy. Wielkość grupy nie powinna przekraczać 15 uczniów. 6. Propozycje metod sprawdzania edukacyjnych uczniów i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie, według kryteriów na początku zajęć. Osiągnięcia edukacyjne uczniów moŜna oceniać na podstawie sprawdzianów pisemnych i ustnych, testów dydaktycznych, wykonanych projektów oraz obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 93 Podczas sprawdzania i oceniania wiadomości oraz umiejętności uczniów szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – merytoryczną jakość wypowiedzi, – posługiwanie się dokumentacją technologiczną, – organizację stanowiska pracy, – dobór narzędzi, urządzeń i materiałów do wykonania aparatów stałych, – racjonalną gospodarkę materiałami i sprzętem, – uŜytkowanie sprzętu zgodnie z instrukcjami, – terminowe wykonywanie zadań, – poprawność wykonywania poszczególnych czynności, – estetykę i jakość wykonywanych prac, – stosowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 94 Jednostka modułowa 322[09].Z6.02 Wykonywanie aparatów retencyjnych 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – dokonać podziału aparatów retencyjnych i scharakteryzować ich budowę, – określić zastosowanie aparatów retencyjnych, – zaplanować etapy wykonywania aparatów retencyjnych, – zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, – dobrać metodę i technikę wykonania ortodontycznego aparatu retencyjnego, – dobrać materiał podstawowy i pomocniczy do wykonania aparatu retencyjnego, – posłuŜyć się sprzętem stosowanym podczas wykonywania aparatów retencyjnych, – przygotować modele robocze, – wykonać poszczególne elementy druciane aparatów retencyjnych, – zlutować elementy druciane, – wykonać płyty aparatów retencyjnych metodą nasypywania akrylu, – wykonać płytę zdejmowanego aparatu retencyjnego z zastosowaniem płytki termoformowalnej, – wykonać retencyjny aparat ortodontyczny zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty, – dokonać kontroli zgodności wykonania aparatu retencyjnego z projektem klinicznym, – ocenić jakość wykonanych aparatów, – określić przyczyny uszkodzenia aparatu retencyjnego, – dokonać naprawy uszkodzonego aparatu retencyjnego, – określić koszty wykonania aparatów retencyjnych, – udokumentować wykonanie aparatu retencyjnego, – sporządzić ewidencję zuŜytego materiału, – posłuŜyć się specjalistycznym programem komputerowym, – zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. 2. Materiał nauczania Klasyfikacja, budowa i zastosowanie aparatów retencyjnych. Postępowanie kliniczne i laboratoryjne dotyczące wykonywania aparatów retencyjnych. Organizacja stanowiska pracy. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 95 Sprzęt techniczny wykorzystywany podczas wykonywania aparatów retencyjnych. Dokumentacja wykonania aparatów retencyjnych. regulamin pracowni. Modele aparatów retencyjnych. Tablice poglądowe ilustrujące etapy wykonywania aparatów retencyjnych. Ćwiczenia • • • • Wykonywanie retainera Hawleya. Podczas realizacji programu naleŜy odwoływać się do wiedzy uczniów z zakresu anatomii. fizjologii i patofizjologii narządu Ŝucia oraz modelowania dentystycznego. W celu zapoznania uczniów ze sposobem wykonywania aparatów retencyjnych oraz stosowanym sprzętem „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 96 . Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności wykonywania aparatów retencyjnych. stosowane w procesie wykonywania aparatów retencyjnych. Wykonywanie retainera Osamu. Instrukcje obsługi urządzeń. Zasady wykonywania aparatów retencyjnych. instrukcje do ćwiczeń. Dokumentacja technologiczna. metody tekstu przewodniego. Wykonywanie retainera okalającego. Specjalistyczne programy komputerowe. 5. 4. Osiągnięcie szczegółowych celów kształcenia umoŜliwi stosowanie następujących metod nauczania: wykładu problemowego. stosowanych w końcowej fazie leczenia ortodontycznego. Ocena jakości. Uszkodzenia aparatów i moŜliwości ich naprawy. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Wykonywanie pozycjonera. metody projektów oraz ćwiczeń praktycznych. Materiały termoformowalne.Materiały i sprzęt. Specjalistyczne programy komputerowe. dyskusji dydaktycznej. Filmy dydaktyczne dotyczące wykonywania aparatów retencyjnych. Elementy aparatów retencyjnych. Środki dydaktyczne Teksty przewodnie. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. 3. Zajęcia powinny odbywać się w grupach 3-8 osobowych w laboratorium protetyczno-ortodontycznym na indywidualnych stanowiskach pracy. W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania. – dobór sprzętu i materiałów do wykonania aparatów retencyjnych. 6. – racjonalną gospodarkę materiałami i sprzętem. – estetykę wyrobu. – posługiwanie się dokumentacją technologiczną. – terminowe wykonywanie zadań. Podczas sprawdzania i oceniania wiadomości oraz umiejętności uczniów szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – merytoryczną jakość wypowiedzi. Wskazane jest. – posługiwania się sprzętem stosowanym podczas wykonywania aparatów retencyjnych. nauczyciel przygotował materiały niezbędne do wykonania ćwiczeń. Wielkość grupy nie powinna przekraczać 15 uczniów. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 97 .proponuje się zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do pracowni ortodontycznej lub prezentację filmu dydaktycznego. – wykonywania aparatów retencyjnych. – jakość wykonanych prac. – doboru materiałów do wykonania aparatów retencyjnych. według określonych kryteriów. – poprawność wykonywania poszczególnych czynności. wykonanych projektów oraz obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. W toku nauczania naleŜy kształtować umiejętności: – wykonywania modeli roboczych. Konieczne jest takŜe zapoznanie uczniów z regulaminem. aby przed rozpoczęciem zajęć. przeprowadził instruktaŜ lub pokaz z objaśnieniem trudniejszych czynności związanych z wykonywaniem aparatów retencyjnych oraz wyjaśnił uczniom zasady posługiwania się sprzętem. testów dydaktycznych. – stosowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Osiągnięcia edukacyjne uczniów moŜna oceniać na podstawie sprawdzianów pisemnych i ustnych. Propozycje metod sprawdzania edukacyjnych ucznia i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie. – organizację stanowiska pracy. zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej obowiązującymi w pracowni. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki Nazwa jednostki modułowej modułowej 322[09].Z7 Praktyka zawodowa 1. – stosować przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. – korzystać z róŜnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych. – prowadzić dokumentację wykonywania protez dentystycznych i aparatów ortodontycznych. – dokonywać napraw protez ruchomych całkowitych i częściowych. – wykonywać aparaty profilaktyczne. – współpracować z zespołem stomatologicznym. – wykonywać protezy całkowite ruchome osiadające.Z7. 2. – dobierać materiały i sprzęt do wykonywania protez dentystycznych i aparatów ortodontycznych. – posługiwać się dokumentacją technologiczną. – wykonywać aparaty elastyczne. – wykonywać aparaty czynne.Z7.02 Wykonywanie aparatów ortodontycznych Razem „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 98 Orientacyjna liczba godzin na realizację 105 35 140 . – rozpoznawać wady protez dentystycznych i aparatów ortodontycznych. – prowadzić kontrolę wykonywanych prac protetycznych i ortodontycznych.Moduł 322[09]. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – kalkulować koszty wykonania protez i aparatów ortodontycznych. – organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. – wykonywać protezy stałe. – stosować zasady aseptyki i antyseptyki podczas wykonywania protez dentystycznych i aparatów ortodontycznych.01 Wykonywanie protez dentystycznych 322[09]. – stosować zasady gospodarki materiałowej. – dokonywać napraw aparatów ortodontycznych. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – planować wykonywanie protez i aparatów ortodontycznych. – wykonywać protezy częściowe ruchome osiadające. Z7. Schemat układu jednostek modułowych 322[09].Z7.01 Wykonywanie protez dentystycznych 322[09].3.Z7 Praktyka zawodowa 322[09].02 Wykonywanie aparatów ortodontycznych „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 99 . – przeprowadzić obróbkę mechaniczną protezy dentystycznej. – dokonać naprawy pęknięcia i złamania protezy dentystycznej. – dobrać materiały i sprzęt do wykonania protez dentystycznych. – wymodelować płyty protez. – opracować i wykonać modele anatomiczne oraz czynnościowe z wycisków. wkłady koronowo-korzeniowe i mosty zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – dokonać kontroli zgodności wykonania protezy dentystycznej z projektem klinicznym.01 Wykonywanie protez dentystycznych 1. – wykonać precyzyjny model roboczy.Z7. – odlać metalową konstrukcję protezy szkieletowej. – zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. – wykonać protezę stałą zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – dogiąć klamry z drutu. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – zastosować zasady aseptyki i antyseptyki. – wykonać model wtórny z blokadą podcieni. – przygotować konstrukcje protez akrylanowych. – ustawić zęby sztuczne w protezach dentystycznych. – posłuŜyć się urządzeniami i aparaturą stosowaną w pracowni protetycznej. – wykonać polimeryzację masy akrylanowej. – wymodelować woskową konstrukcję protezy szkieletowej. – wykonać wzorniki zwarciowe zamontowane w artykulatorze. – wykonać korony. – zamienić wosk na masę akrylanową w protezie dentystycznej. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 100 . – przygotować formę odlewniczą. – przygotować projekt protezy dentystycznej. – wykonać ruchomą protezę całkowitą i częściową zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – uzupełnić brakujący lub uszkodzony element w protezie dentystycznej. – dobrać metody wykonania protez dentystycznych. – ustawić sztuczne zęby w protezie dentystycznej. – zaplanować przebieg wykonywania protez dentystycznych. – dokonać zamiany wosku na tworzywo metodą z przelewem.Jednostka modułowa 322[09]. zaewidencjonować zuŜyty materiał. sporządzić dokumentację wykonanych prac. Przygotowanie projektu protezy dentystycznej i planowanie przebiegu realizacji prac. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest pogłębienie zdobytych wiadomości oraz doskonalenie umiejętności zawodowych w warunkach rzeczywistych. wkładów koronowo-korzeniowych i mostów. Wykonywanie koron. materiałów i sprzętu do wykonania protezy dentystycznej. Na początku zajęć naleŜy zapoznać uczniów ze strukturą organizacyjną pracowni protetycznej. W trakcie realizacji programu jednostki uczniowie powinni wykonywać zadania umoŜliwiające doskonalenie umiejętności określonych w szczegółowych celach kształcenia. pod kierunkiem opiekuna praktyki. Dokumentowanie realizacji prac. ochrony przeciwpoŜarowej. Modelowanie płyt i konstrukcji protez dentystycznych. przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy. NaleŜy umoŜliwić uczniom „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 101 . Organizacja stanowiska pracy. Dobieranie metod. 3. Zajęcia powinny odbywać się w pracowniach protetycznych. 2. Wykonywanie elementów i umieszczanie ich w protezie dentystycznej. regulaminem praktyki oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. ochrony środowiska oraz regulaminem praktyki. Wykonywanie obróbki mechanicznej protezy szkieletowej.– – – – ocenić jakość wykonanych prac. Posługiwanie się urządzeniami i aparaturą stosowaną w pracowni protetycznej. Wykonywanie odlewów elementów protezy dentystycznej. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązującymi w pracowni. Opiekun powinien opracować szczegółowy harmonogram praktyki. Wykonywanie odlewów modeli z wycisków. określić koszty wykonania protezy dentystycznej. Wykonywanie protez dentystycznych. Naprawa protez dentystycznych. Materiał nauczania Zapoznanie ze strukturą organizacyjną pracowni protetycznej. Wykonywanie precyzyjnych modeli roboczych i modeli wtórnych. Ocena jakości protez. Wykonywanie modeli roboczych i czynnościowych. – poszanowanie sprzętu. zuŜycia materiału. – stosowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Na zakończenie praktyki opiekun powinien wpisać w dzienniczku praktyki opinię o pracy i postępach ucznia oraz ocenę końcową. Istotne jest takŜe kształtowanie nawyków dentystycznych czasie praktyki zawodowej. – dokładność i terminowość wykonania zadania. – oszczędność w gospodarowaniu materiałami. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 102 . – jakość wykonywanych prac. Kontroli i oceny dokonuje na podstawie obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania określonych zadań oraz zapisów w dzienniczku praktyki. umiejętność łączenia teorii z praktyką oraz współpracę z zespołem stomatologicznym. W ocenie końcowej naleŜy uwzględnić: postawę zawodową uczniów.wykonywanie protez dentystycznych zgodnie z przygotowanym projektem oraz zaleceniem lekarza dentysty. poprawność realizacji zadań. Zadania powinny być realizowane indywidualnie. ilości godzin pracy oraz formułować wnioski wynikające z analizy swoich umiejętności. Wskazane jest motywowanie uczniów do ciągłego doskonalenia umiejętności zawodowych oraz korzystania z róŜnych źródeł informacji. przestrzeganie kolejności wykonywania poszczególnych prac protetycznych. Podczas odbywania praktyki uczniowie powinni dokonywać w dzienniczku zapisów dotyczących wykonywanych czynności. – dobieranie materiałów i metod wykonywania protez dentystycznych. – współpracę z zespołem dentystycznym. Wskazane jest. Propozycje metod sprawdzania edukacyjnych ucznia i oceny osiągnięć Opiekun praktyki zobowiązany jest do systematycznego sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów. aby kaŜdy uczeń miał moŜliwość dokonania samooceny własnej pracy. Opiekun praktyki potwierdza w dzienniczku praktyki wykonanie zadań i liczbę przepracowanych godzin. 4. – przygotowywanie określonych materiałów zgodnie z instrukcją producenta i stosowanie ich podczas wykonywania protez dentystycznych. takich jak: terminowość. estetyka wykonania. Szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – planowanie pracy i organizację stanowiska. – samodzielność podczas realizacji zadań. dokładność. – zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.Z7. – wykonać modele robocze i diagnostyczne z wycisku. – wykonać aparaty czynne: płytkę górną i dolną Schwartza zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – poprowadzić ewidencję zuŜytych materiałów. – ocenić jakość wykonanych prac. – naprawić uszkodzone aparaty ortodontyczne. – zaplanować przebieg wykonywania protez i aparatów ortodontycznych.Jednostka modułowa 322[09]. – poprowadzić dokumentację wykonanych prac. – dobrać metodę wykonania protez i aparatów ortodontycznych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 103 . – zamontować elementy druciane. – zastosować zasady aseptyki i antyseptyki. – wykonać aparaty profilaktyczne zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. stosowane w aparatach ortodontycznych. – wykonać ortodontyczną protezę dziecięcą zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – określić koszty wykonania protezy i aparatu ortodontycznego. na modelu.02 Wykonywanie aparatów ortodontycznych 1. – wykonać aparaty czynnościowo-mechaniczne zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – posłuŜyć się urządzeniami i aparaturą stosowaną w pracowni ortodontycznej. – uzupełnić brakujący lub uszkodzony element w protezie i aparacie ortodontycznym. – wykonać aparaty czynnościowe zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. – przeprowadzić obróbkę mechaniczną protezy i aparatu ortodontycznego. – dobrać materiały oraz sprzęt do wykonania protez i aparatów ortodontycznych. – wykonać aparaty elastyczne zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. – dokonać kontroli zgodności wykonania protezy i aparatu ortodontycznego z projektem klinicznym. Istotne jest takŜe kształtowanie nawyków związanych z wykonywaniem protez i aparatów ortodontycznych. Wykonywanie ortodontycznej protezy dziecięcej. Wykonywanie aparatów profilaktycznych.2. przestrzeganie kolejności wykonywania poszczególnych prac ortodontycznych. W trakcie realizacji programu jednostki uczniowie powinni wykonywać zadania umoŜliwiające doskonalenie umiejętności określonych w szczegółowych celach kształcenia. NaleŜy umoŜliwić uczniom wykonywanie protez i aparatów ortodontycznych zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty. materiałów i sprzętu do wykonania protezy i aparatu ortodontycznego. Materiał nauczania Zapoznanie ze strukturą organizacyjną pracowni ortodontycznej. dokładność. Planowanie przebiegu realizacji prac. Na początku zajęć naleŜy zapoznać uczniów ze strukturą organizacyjną pracowni ortodontycznej. 3. Zadania powinny być realizowane indywidualnie. przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy. Wykonywanie modeli roboczych i diagnostycznych. Zajęcia powinny odbywać się w pracowniach ortodontycznych. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest pogłębienie zdobytych wiadomości oraz doskonalenie umiejętności zawodowych w warunkach rzeczywistych. Dobieranie metod. Posługiwanie się urządzeniami i aparaturą stosowaną w pracowni ortodontycznej. Wykonywanie aparatów czynnościowo-mechanicznych. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązującymi w pracowni. Wskazane jest „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 104 . estetyka wykonania. Opiekun powinien opracować szczegółowy harmonogram praktyki. takich jak: terminowość. Organizacja stanowiska pracy. ochrony środowiska oraz regulaminem praktyki. Wykonywanie aparatów czynnościowych. ochrony przeciwpoŜarowej. Wykonywanie obróbki mechanicznej protezy i aparatu ortodontycznego. Ocena jakości aparatów ortodontycznych. pod kierunkiem opiekuna praktyki. regulaminem praktyki oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Wykonywanie aparatów elastycznych. Naprawa protez i aparatów ortodontycznych. Dokumentowanie realizacji prac. Montowanie elementów drucianych na modelu. Wykonywanie aparatów czynnych. Na zakończenie praktyki opiekun powinien wpisać w dzienniczku praktyki opinię o pracy i postępach ucznia oraz ocenę końcową. Podczas odbywania praktyki uczniowie powinni dokonywać w dzienniczku zapisów dotyczących wykonywanych czynności. 4. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 105 . – samodzielność podczas realizacji zadań. ilości godzin pracy oraz formułować wnioski wynikające z analizy swoich umiejętności.motywowanie uczniów do ciągłego doskonalenia umiejętności zawodowych oraz korzystania z róŜnych źródeł informacji. umiejętność łączenia teorii z praktyką oraz współpracę z zespołem stomatologicznym. – dobieranie materiałów i metod wykonywania aparatów ortodontycznych. – stosowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. – dokładność i precyzję wykonywania aparatów ortodontycznych oraz szyn chirurgicznych. Opiekun praktyki potwierdza w dzienniczku praktyki wykonanie zadań i liczbę przepracowanych godzin. Wskazane jest. – współpracę z zespołem dentystycznym. zuŜycia materiału. – poszanowanie sprzętu i oszczędność w gospodarowaniu materiałami. – przestrzeganie reŜimu technologicznego podczas przygotowywania materiałów stosowanych w ortodoncji. Propozycje metod sprawdzania edukacyjnych ucznia i oceny osiągnięć Opiekun praktyki zobowiązany jest do systematycznego sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów. poprawność realizacji zadań. Kontroli i oceny dokonuje podczas obserwacji czynności uczniów w trakcie wykonywania określonych zadań oraz na podstawie zapisów w dzienniczku praktyki. ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – planowanie pracy i organizację stanowiska. aby kaŜdy uczeń miał moŜliwość dokonania samooceny własnej pracy. – jakość wykonywanych prac. W ocenie końcowej naleŜy uwzględnić: postawę zawodową uczniów.
Report "00 Program Nauki Technik Dentystyczny-322-09"